Alþýðublaðið - 04.12.1990, Qupperneq 2

2
Þriðjudagur 4. desember 1990
Evert Taube-
tónleikar í Norræna
húsinu
Aðdáendur Everts Taube, hins
sænska vísnasöngvara, munu
áreiðanlega ekki láta sig vanta á
Háskólatónleikana á miðviku-
daginn kl. 12.30 í Norræna hús-
inu. Þar ætla þeir ReynirSigurðs-
son, Fridrik Karlsson, Tómas R.
Einarsson og Sigurdur Flosason,
allt góðir músíkantar og djass-
leikarar, að leika lög eftir Taube.
Bryndís Halla leikur
einleik
Á fimmtudaginn mun Bryndís
Halla Gylfadóttir, fyrsti knéfiðlu-
leikari Sinfóníuhljómsveitarinn-
ar, leika einleik í konsert fyrir
knéfiðlu eftir Schumann á tón-
leikum sveitarinnar. Er þetta í
fyrsta sinn sem Bryndís leikur
einleik með hljómsveitinni á
áskriftartónleikum. Bryndís
Halla var við tónlistarnám hér
heima og síðar um fimm ára
skeið í Kanada þar sem fjöl-
skylda hennar bjó. Hún hefur
leikið með kammersveitum í
Kanada, Bandaríkjunum og í
Hollandi.
Rithöfundarnir
kynna sig
Mál og menning heldur kynn-
ingarkvöld með nokkrum höf-
unda sinna á Hótel Borg í kvöld
kl. 20.30. Aðgangur er ókeypis
og öllum heimill. MM er með
marga athyglisverða höfunda á
sínum snærum, eins og sjá má af
eftirtöldum höfundum sem lesa
úr verkum sínum í kvöld: Geir-
laugur Magnússon, Gyrðir Elías-
son, Kristján Arnason, Linda Vil-
hjálmsdóttir, Pétur Gunnarsson,
Sigfús Bjartmarsson, Silja Aðal-
steinsdóttir og Stefán Sigurkarls-
son. Ennfremur verða kynnt ný
verk Guðlaugs Arasonar, Hall-
gríms Helgasonar og Jakobínu
Sigurdardóttur. Helgi Hálfdan-
arson mun sem fulltrúi þýðenda
forlagsins lesa úr þýðingu sinni á
grísku harmleikjunum. Bubbi
Morthens flytur nokkur lög.
Nýr fram-
kvæmdastjóri
Úrvals-Útsýnar
Hörður Gunnarsson, 34 ára, hef-
ur verið ráðinn framkvæmda-
stjóri ferðaskrifstofunnar Úr-
val-Útsýn frá og með 1. desemb-
er. Hann tekur við af Knúti Ósk-
arssyni. Hörður er viðskipta-
fræðingur og löggiltur endur-
skoðandi að mennt. Hann hefur
starfað innan ferðaþjónustunn-
ar, var um fimm ára skeið fjár-
málastjóri Sámvinnu-
ferða-Landsýnar. Síðustu misser-
in hefur hann unnið að sérverk-
efnum fyrir samvinnuhreyfing-
una við fjármálastjórn og endur-
skipulagningu verslunardeildar.
Hörður er kvæntur Hrönn
Bjarnadóttur og eiga þau þrjú
börn.
Sagt hefur það
verið ...
Lengi hafa landsmenn kyrjað
þann söng að „fast þeir sóttu sjó-
inn, þeir Suðurnesjamenn," og
svo framvegis. En ekki lengur.
Bátar, kvóti, hafnarlíf, ekkert af
þessu er svipur hjá sjón hjá því
sem áður var. Einn traustur
framkvæmdastjóri í þjónustu-
geira útgerðarinnar syðra, Jón
Eggertsson í Netanausti í Kefla-
vík, er meira að segja fluttur
með starfsemi sína. „í kjölfar
hnignandi og breyttra útgerðar-
hátta á Suðurnesjum hefur fjöldi
einstaklinga þurft að stokka upp
sín mál. Einnig hafa fyrirtæki af
þessum sökum orðið að gefast
upp eða gera stórbreytingar á
starfsemi sinni. Ég réðst í að
söðla um og flytja starfsemina til
Reykjavíkur og breyta rekstrar-
forminu úr netagerð í innflutn-
ing á veiðarfærum," segir Jón
Eggertsson. I stað innlendrar
framleiðslu kemur því innflutn-
ingur frá Mörenot í Noregi.
FRtTTASK ÝRING
Fyrstu spor Daviðs Oddsson, borgarstjóra og frambjóðanda til Alþingis, í landsmálapólitíkinni hafa orkað tvímælis svo ekki sé dýpra í árinni tekið.
Myndin var tekin í gættinni á skrifstofu formanns Sjálfstæðisflokksins í Valhöll í gær. A-mynd: E.ÓI.
d
..
C'"l 1
Feilspor Davíðs
á landsvísu
Vildi hann þjóðarsáttina feiga?
Davíð Oddsson, borgarstjóri Reykjavikur og
varaformaður Sjálfstæðisflokksins, er farinn að
marka sér spor á vettvangi landsmálanna. Hann
hefur beitt sér i tveimur mikilvægum þjóðmálum og
hefur i báðum tilvikum verið um mjög umdeild af-
skipti að ræða. Fyrst i álmálinu og nú um bráða-
birgðalög rikisstjórnarinnar vegna kjarasamninga.
EFTIR: TRYGGVA HARÐARSON
Davíð Oddsson hefur sem borg-
arstjóri nánast verið hafinn yfir
alla gagnrýni. Hann virðist hafa
alla þræði í hendi sér og ráðið því
sem hann ráða vill innan borgar-
kerfisins. Þess ber hins vegar að
gæta að flokkur hans, Sjálfstæðis-
flokkurinn, hefur hreinan meiri-
hluta í borgarstjórn og Davíð þarf
því ekki að leita út fyrir flokkinn til
að koma þar fram málum. Davíð
Oddsson hefur vanist því í borgar-
stjórn, að orð hans séu lög.
Davíð virðist ekki hafa áttað sig
á að í landsmálum ganga ekki
sömu vinnubrögð og hann hefur
átt að venjast í borgarstjórn. í
fyrsta lagi hefur enginn einn flokk-
ur þar hreinan meirihluta og því
þarf að semja við menn og flokka
til að vinna málum brautargengi. í
annan stað eru hagsmunir innan
flokka miklu ólíkari á landsvísu en
innan eins sveitarfélags. Á það
jafnt við skiptar áherslur milli
landshluta og milli ólíkra hags-
munahópa.
Pavíð i bandalagi við
stóriðjuefasemdarmenn
Davíð Oddsson mun leiða lista
sjálfstæðismanna í höfuðborginni
við næstu alþingiskosningar og
finnst eflaust að hann verði að
sanna sig á þeim vettvangi áður
en til kosninga verður gengið.
Hans fyrstu afskipti sem tekið var
eftir á sviði landsmálanna voru
upphlaup hans vegna álmálsins
eða raforkusamnings við Atlants-
ál. Tók hann þar höndum saman
við efasemdarmenn um stóriðju,
fulltrúa Alþýðubandalagsins í
Landsvirkjun og framsóknar-
manninn Pál Pétursson, til að
klekkja á þeim sem höfðu unnið
að undirbúningi málsins.
Það upphlaup Davíðs Oddsson
skildi eftir sig efasemdir hug
margra, ekki síður sjálfstæðis-
manna en annarra, um forystu-
hæfileika hans. Hann hafi þar sýnt
skort á ábyrgð og pólitísku raun-
sæi sem krefjast verður af forystu-
manni stjórnmálaflokks. Það lá
allan tíma fyrir að ekki hafði verið
gengið frá orkusölusamningi fyrir
Landsvirkjun þótt meginlínur hafi
verið lagðar. Það hlaut að koma í
hlut stjórnar og starfsmanna
Landsvirkjunar að ganga endan-
lega frá slíkum samningi.
Ályktun sú er Davíð lét sam-
þykkja á stjórnarfundi Landsvirkj-
unar var því klaufaleg. Annars
vegar var því haldið fram að álvið-
ræðunefndin hefði farið allt of
langt með málið og bundið hend-
ur Landsvirkjunar og hins vegar
að málið væri miklu skemmra á
veg komið en fólk úti í bæ héldi og
allt of margir endar væru lausir.
Reykjavik ræður
auölindum þjóðarinnar
Vafalaust hefur það vakað fyrir
Davíð að setja fingrafar sitt á
samningana og þar með álmálið í
heild sinni. Hann gat ekki unað
því að allur undirbúningur þess og
tilurð skyldi þökkuð iðnaðarráð-
herra, kratanum Jóni Sigurðssyni.
Davíð tvínónaði ekki við að setja
allt málið í hættu og leita banda-
lags við þá sem hafa miklar efa-
semdir um að rétt sé að byggja upp
stóriðju á íslandi. Eftir á getur
hann síðan sagt; ég greip inn í og
bjargaði málinu og það er mér að
þakka að það náðust viðunandi
samningar um orkuverð frá
Landsvirkjun.
Reykjavík á 45% í Landsvirkjun
og hlýtur það að vekja spurningar
eins og þær hvort eðlilegt sé að
Reykjavíkurborg sé að versla með
og ráðstafa að stórum hluta einni
helstu auðlind þjóðarinnar, vatns-
orkunni, auk þess að arður af
henni renni beint í borgarsjóð.
Það eru töggur í Davíð Odds-
syni, um það efast enginn. Hann
tók á sig rögg nú alveg nýverið og
lét þingflokk Sjálfstæðisflokksins
samþykkja að þingflokkurinn
myndi greiða atkvæði gegn bráða-
birgðalögum ríkisstjórnarinnar
um kjarasamninga. Sú samþykkt
hefur vægast sagt mælst misjafn-
lega fyrir.
Samherjar bregðast
ókvæða við_____________________
Flestir helstu talsmenn atvinnu-
lífsins, margir hverjir flokks-
bundnir sjálfstæðismenn og
áhrifamenn í flokknum, hafa
brugðist ókvæða við umræddri
samþykkt flokksins. Eiga þeir það
flestir sammerkt að telja það al-
gjört ábyrgðarleysi að fella bráða-
birgðalögin og ganga þar með á
skjön við þá þjóðarsátt sem vinnu-
veitendur og forysta þeirra átti
hlut að með samningunum í febrú-
ar sl. Sennilega er samþykktin um-
rædda stærsta pólitíska glappa-
skot Davíð Oddssonar til þessa.
Það hefur hins vegar komið í
hlut Þorsteins Pálssonar að verja
samþykktina út á við með þing-
flokksformanninn, Ólaf G. Einars-
son, sér við hlið. Undanfarna daga
hafa margir sjálfstæðismenn reynt
að finna fleti til að bakka út úr um-
ræddri samþykkt og hefur í því til-
liti verið sérstaklega horft til
þeirra manna sem ekki sátu þing-
flokksfundinn sem samþykktin
var gerð á. Þeir sáu sem var að
ekki væri vænlegt að leggja upp í
kosningar þar sem kosið yrði um
þjóðarsátt eftir að sjálfstæðis-
flokkurinn hefði haft forgöngu um
að splundra henni þvert ofan í vilja
vinnuveitenda og verkalýðshreyf-
ingarinnar, svo ekki sé talað um
þjóðarinnar.
í þessu máli eru helstu pólitískir
bandamenn Sjálfstæðisflokksins
,,róttæklingarnir“ í Alþýðubanda-
laginu, Birna Þórðardóttir, Ragnar
Stefánsson og Páll Halldórsson
sem gengu af miðstjórnarfundi
vegna þessa máls norður á Akur-
eyri fyrir skömmu.
Kann borgorstjérinn
á landsmálin?__________________
Fyrstu spor Davíðs Oddssonar á
sviði landsmálanna hafa því ekki
verið nein gæfuspor fyrir hann
eða flokkinn hans. Hann heldur
sig baksviðs í þessu máli og lætur
aðra um svara fyrir vitleysuna.
Hann virðist ekki enn hafa áttað
sig á að það er allt annað að stýra
landinu en borginni. Bæði er það
að borgin hefur miklu meiri tekjur
en önnur sveitarfélög og hags-
munaárekstrar innan borgarinnar
eru smámunir miðað við hags-
munaátökin á sviði landsmál-
anna, og einnig hitt, að Davíð
virðist ekki hafa gert sér fyllilega
grein fyrir að í landsmálunum er
við andstæðinga af allt öðrum
styrkleika að etja en hann hefur
átt að venjast í sölum borgar-
stjórnar. Þó hann hafi getað vaðið
yfir borgarfulltrúa minnihlutans
þar í krafti stöðu sinnar og öflugs
meirihluta, á hið sama ekki við á
Alþingi. I landsmálunum á hann
við að etja sjóaða stjórnmálamenn
á borð við Jón Baldvin Hannibals-
son, sem getur bæði verið grimm-
ur og óvæginn í málafylgju sinni,
Steingrím Hermannsson, sem er
klókur pólitíkus og háll sem áll ef
svo ber undir, og Ólaf Ragnar
Grímsson, sem er fjandanum
ósvífnari og kjaftfor vilji hann það
við hafa.
Nú má segja að Hjörleifur Gutt-
ormsson hafi skorið Davíð og
Sjálfstæðisflokkinn úr snörunni,
sem þeir höfðu sjálfir brugðið um
háls sér, með því að lýsa yfir að
hann muni sitja hjá við afgreiðslu
bráðabirgðalaganna og þar með
bendir allt til þess að þau njóti
meirihlutafylgis á Alþingi.