Alþýðublaðið - 27.08.1985, Qupperneq 2

2
Þriðjudagur 27. ágúst 1985
alþýðu
■ nRT.ir.j
Alþýðublaðiö, Árnnila 38, 3. hæð, 108 Reykjavík., Sími: 81866
Útgefandi: Blað hf.
Rilsljórn: Friðrik Þór Guðmundsson (ábm.)
F'ramkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson.
Skrifstofa: Helgi Gunnlaugsson, Halldóra Jónsdóttir og Eva Guðmundsd.
Setning og umbrot: Alprent hf., Ármúla 38.
Prentun: Blaðaprent lif, Síðumúla 12.
Áskriftarsíminn
er 81866
RITSTJ ÓRNARGREIN ......—
v )
Hvalamálið og yfirráðin
yfir auðlindum hafsins
Atlaga svonefndra náttúrufriðunarsamtaka
utan úr heimi að hvalveiðum íslendinga í rann-
sóknárskyni snýst um annað'og meira en það
eitt hv/ort íslendingar veiða hvali. Hún snýst
jafnframt og ekki síður um það, hvort íslend-
ingum leyfist að nýta náttúruauðlindir hafsins
við strendur landsins. Þannig eru lífshagsmun-
ir þjóðarinnar í rauninni í húfi.
Tilverugrundvöllur þjóðlífs á íslandi er og
hefurverið reisturá nýtingu sjávargæða. Rask-
ist sá grunnur verulega veróur þröng fyrir búi,
ekki einungis hjásjómönnum, heldur þjóðinni
allri og lítið fé til skiþtanna í menningu, mennt-
Vir, listir, vísindi eða almenna velferð. Þess
vegna hljóta Islendingar að umgangast auð-
lindir hafsins með varfærni, afla sér sem beztr-
ar þekkingar á eðli þeirra og reyna að sjá til
þess að endurnýjun sé eðlileg svo að stööug
nýting geti fengizt til frambúðar. Þetta hafa ís-
lendingar gjarnan viljað og viðleitnin hefur oft-
ast verið mikil, þótt slys hafi stundum átt sér
stað. Að því er hvalina varðar hefur verið gætt
sérstaks aðhalds í\eiðum um áratuga skeið.
Það kemur því úr hörðustu átt að saka íslend-
inga um ofveiði og útrýmingu á hvölum.
Þegar betur er skoðað kemur líka i Ijós að aó-
för þeirra grænfriðunga og „sjósmalanna" að
íslendingum er alls ekki á þeim rökum reist að
íslendingar séu að eyða hvölunum. Þeir frið-
ungar segjast nefnilega vera á móti hvalveið-
um og selveiðum í atvinnuskyni. Samkvæmt
þessu má þannig ekki lifa af þvl að nýta þessar
auðlindir sjávarins, hversu skynsamlega sem
að veiðunum er staðið. Hér er því ráðist beint
á atvinnu og lífsafkomu þeirra, sem þessar at-
vinnugreinar stunda.
En þetta snertir fleiri. Ef hvala- og selastofn-
ar eru alfriöaöir þurfa þeir líka sitt að eta og
þeir sækja í aðrar auðlindir hafsins, þ. á m. ekki
sízt fisk. Þá verður minna eftir af þeim auðlind-
um til nýtingar og veiða. Afkoma sjómanna og
þjóðarinnarallrarverðurlakari. Aðförgrænfrið-
unga og annarra náttúrusmala í sambandi við
hvalveiðar snýr því ekki að hvalaveiðunum ein-
um, hún snýr að lífsafkomu þeirra sem lifa af
sjósókn hvort heldur sem einstaklingar eða
þjóð. Hún snýr að öllum íslendingum.
Reyndar má bæta því við að viö erum þegar
farin að finna fyrir öðrum óbeinum áhrifum af
minnkandi selveiðum vegna áróðurs grænfrið-
unga. Þetta birtist í fjölgun hringorms í fiski,
sem vitaskuld hefur þegarvaldið okkur miklum
kostnaði og þannig skert afkomu þjóðarinnar.
Annars hljóta menn að sþyrja, hvers vegna
önnur lögmál friðunar eigi aö gilda um hval og
sel heldur en aðrar auðlindir hafsins. Þessa
hafagrænfriðungar Ifka sþurt sig og svar þeirra
er fengið. Þeir hafa í fyrsta lagi nýverið snúið
sér að baráttu fyrir því að hákarl verði líka frið-
aður.
í annan stað hefur talsmaður þeirra lýst því
yfir, að þeirmuni lítatil verndaráþorski og öðr-
um fiski í næstaáfanga. Flestirtelja þettavafa-
laust slíka fjarstæðu að ástæðulaust sé að
gefa gaum að því. Dokum þó við. í fyrsta lagi er
það svo að í þessari hugsun þeirra grænfrió-
ungafelst að jseir lítaáþaösem hlutverk sitt að
segja heilum þjóðum fyrir verkum um nýtingu
sjávarauðlinda sinna og kæra sig kollótta um
hag þessara þjóða. í öðru lagi stóðum við lengi
í þeirri trú að grænfriðungar væru að berjast
gegn útrýmingu hvala en ekki þvl að alls ekki
megi nýtaþessaauðlind. Þvískulumviðhyggja
vel að nýjustu yfirlýsingum grænfriðunga.
Nýjasta upþátæki þessara sjálfskipuðu
„náttúruverndara" er að ráðast gegn rannsókn-
um á hvalastofninum og veiðum í tengslum við
þær. Það viðhorf sýnir fyrst og fremst að þessir
aðilar þola ekki sannleikann. Þeir vilja hindra
að hann verði leiddur í Ijós.
Sennilega er viðskipta- og áróðursstríð í upp-
siglingu vegna hvalamálsins. Það stríð verðum
•við íslendingar að vinna og þess vegna að
leggja okkur fram I þvi. Hér er nefnilega verið
að fjalla um lífsgrundvöll okkar sem þjóðar og
við afhendum engum útlendingum úrskurðar-
vald um hann eða það hvernig við nýtum okkar
stærstu og nánast einu arðbæru auðlind, hafið
við strendur landsins.
K.J.
Nýskipaður sendiherra Finna, Anders Jakob Huldén, afhenti forseta íslands, Vigdísi Finnbogadóttur, trúnaðar-
bréf sitt á miðvikudaginn að viðstöddum Geir Hallgrímssyni utanríkisráðherra. Þessi mynd var tekin viðþað tœki-
fœri. (Mynd: Gunnar G. Vigfússon).
Útboð
Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboðum í endur-
bætur á Reykjanesbraut í Ytri-Njarðvík. (Malbik
2.200 m2, kantsteinn 1000 m, umferðareyjar
470 m2).
Verki skal lokið 1. nóvember 1985.
Útboðsgögn verða afhent hjá Vegagerð ríkisins í
Reykjavík (aðalgjaldkera) f rá og með 26. ágúst nk.
Skila skal tilboðum á sama stað fyrir kl. 14.00
þann 2. september 1985.
Vegamálastjóri.
Iðnaðarbankinn:
T-kort
Unglingar á aldrinum 14—18 ára
geta nú fengið aðgang að tölvu-
bankanum svokallaða hjá Iðnaðar-
bankanum. Hingað til hefur ald-
ursmarkið 18 ár gilt sem lágmarks-
aldur til að geta nýtt sér þessa þjón-
ustu bankans.
Unglingar á þessum aldri geta nú
fengið sérstök lykilkort, sem nefn-
ast T-kort og gilda í meginatriðum
sömu reglur um þessi kort og venju-
leg lykilkort að öðru leyti en því að
hámarksúttekt verður nokkru
lægri, eða 3000 krónur á sólar-
hring.
Vinnumálasambandið
fær nýjan stjóra
— í stað Júlíusar í
Flokki mannsins
sem látinn var víkja
Hjörtur Eiríksson, sem verið hef-
ur framkvæmdastjóri Iðnaðar-
deildar Sambands ísl. samvinnufé-
laga, hefur nú verið ráðinn fram-
kvæmdastjóri fyrir Vinnumála-
samband samvinnufélaganna.
Hann tekur við starfinu af Júlíusi
K. Valdimarssyni, formanni í
Flokki mannsins, sem látinn var
víkja fyrir skömmu svo sem kunn-
ugt er.
Við starfi Hjartar fyrir norðan
tekur Jón Sigurðarson. Ýmsar fleiri
mannabreytingar eru reyndar á döf-
inni hjá Sambandinu um þessar
mundir. Þannig verður Steinar
Magnússon aftur framkvæmda-
stjóri hjá Jötni. Steinar hefur að
, undanförnu veitt forstöðu skrif-
stofu Sambandsins í Hamborg.
Þangað fer nú Tómas Óli Jónsson,
framkvæmdastjóri Bílvangs, en við
því starfi tekur Gunnar Gunnars-
son, forstöðumaður Búnaðardeild-
ar.
Gylfi Sigurjónsson, núverandi
framkvæmdastjóri Jötuns, flyst yf-
ir til Sambandsins og mun sinna
sérstökum verkefnum á aðalskrif-
stofu þess.
Hjörtur Eiríksson.
Jón Sigurðarson.
||UyFB)OAR
Á mölinni mætumst
með bros á vör —
ef bensíngjöfin
er tempruð.