Alþýðublaðið - 11.05.1990, Blaðsíða 8

RITSTJÓRN
2? 681866 - 83320
FAX 82019
• ••
<
• • •
• • • • •
• •
• • • • •
• •
• • • • • «
• • • • •
• • • • • • • • • •
• • • • • • • • • • • •
KAIRO — Leiötogar Arabaríkja samþykktu aö boöa ti!
fundar í Bagdad 28. maí þar sem þeir munu ræöa hina
miklu aöflutninga sovéskra Gyðinga til ísrael, þrátt fyrir
hótanir Sýrlendinga um viöskiptaþvinganir. Val á Bagdad,
höfuöborgar Iraks sem fundarstaðar er túlkaö sem stuön-
ingur við hernaöarstefnu Saddan Husseins, forseta lands-
ins, en hún hefur skeflt bæöi Vesturlc'ind og Israelsmenn.
IMIKOSIA — írönsk stjórnvöld munu ræöa tengsl sín viö
Kfnahagsbandalag Evrópu í Dyflini í næstu viku og þar
með innsigla batnandi samband Iran við EB ríkin aö Bret-
landi undanskildu. Boöun fundarins þykir sýna aö sam-
skipti ríkjanna hafi batnaö eftir aö írakar hótuöu aö myröa
breska rithöfundinn Salman Rushdie.
GENF — Krelsishreyfingu Palestínumanna var hafnaö
inngöngu í Alþjóöa heilbrigöismálastofnunina í gær annaö
áriö í röð, en fulltrúar PLO segjast ekki munu láta deigan
síga og hyggjast halda áfram aö sækja um inngöngu.
Bandaríkjamenn hótuöu aö hætta fjárstuöningi viö stofn-
unina ef Palestínumenn fá fulla aöild, en þeir hafa haft
áheyrnarfulltrúar þar frá árinu 1975.
BUKAREST — Peter Roman forsætisráöherra Rúmeníu,
snerist gegn tilraunum til aö fresta forsetakosningum sem
fram áttu aö fara 20. maí í Rúmeníu og kallaöi andstæö-
inga lon lliecu, sem nú gegnir forsetaembætti tímabundiö,
andlýðræðissinna.
GENF — Þróunarríkin gagnrýndu Bandaríkjamenn fyrir
að standa gegn því aö fjármunum veröi varið til aö bjarga
ósonlaginu og segjast ekki geta stutt aögeröir gegn meng-
un nema Bandaríkjamenn hverfi frá þessari ste|jiu sinni.
CIGHID — Rúmenía, Læknar reyna nú allt hvaö hægt er
til að bjarga lífi 113 andlega vanheillra rúmenskra barna,
sem foreldrar yfirgáfu í stjórnartfö haröstjórans Nicolae
Ceausescu, frá hörmulegum dauödaga. Börnin búa viö aö-
stæður sem einna helst má líkja viö fangabúöir nasista.
KAIRO — Hosni Mubarak, forseti Egyptalands, segir 18
mánaöa samningaviöræöur milli Egypta og Alþjóöagjald-
eyrissjóösins nú loks hafa skilaö sér meö samkomulagi. I
samkomulaginu fellst sjóöurinn á aö auka lánsheimildir
landsins og létta á hinum þunga skuldabagga þess.
BEIJING - Kínversk
stjórnvöld tilkynntu í gær
aö fleiri en 200 fangar
heföu veriö látnir lausir.
Fangarnir voru hnepptir í
varöhald eftir stúdentaupp-
reisnina í fyrra. Vestrænir
erindrekar telja að kín-
versk stjórnvöld vilji meö
þessu minnka þá spennu
sem hefur byggst upp inn-
anlands vegna þess að senn
er liðið ár frá blóðbaöinu á
Torgi hins himneska.friöar.
NYJA DELI — Fyrrum forsætisráöherra Indlands, Rajiv
Gandhi, og fylgismenn hans hófu í dag 12 daga föstu til aö
vekja athygli á hugsanlegum klofningi ríkisins. Mótmælin
komu þó hinum fjölmörgu sveltandi þegnum landsins
spánskt fyrir sjónir og þeir áttu erfitt með aö skilja hvers
vegna einhver svelti sig sjálfviljugur.
MOSKVA — Fyrrum njósnari Sovétmanna í Bretlandi
sagði í gær að njósnahringur sovétmanna í Bretlandi sem
samanstóö af embættismönnum heföi haft á að skipa fimm
mönnum. Njósnahringurinn hefði starfað frá árinu 1930
allt þar til þrír mannanna hefðu flúiö til Moskvu.
KATMANDU — Útgöngubanni var í gær aflétt í Katm-
andu, höfuðborg Nepal, en útgöngubannið gilti frá sólar-
lagi til sólarupprásar. Stjórnvöld segja lög og reglu ríkja nú
aftur í höfuöborginni, en háskólakennarar hafa þó ekki
mætt til kennslu og krefjast „akademísks" frelsis.
ERLENDAR FRÉTTIR
Umsjón: Laufey E. Löve
Rádstefna varnarmálarádherra NATO:
Einhliða fækkun
kjarnavopna hugsanleg
Bandaríkjamenn segja fælingastefnu bandalagsins sem byggir
á sveigjanlegum viöbrögöum enn í fullu gildi.
(KANANASKIS, Kanada,
Reuter) Varnarmálaráð-
herrar NATO ríkjanna féll-
ust á miðvikudag á að eyða
fallbyssum búnum kjarn-
orkuflaugum staðsettum í
Vestur-Evrópu, en þær eru
um helmingur skamm-
drægra kjarnorkuflauga
NATO. Ekki kom fram
hvort reynt yrði að semja
við stjórnvöld í Moskvu
um sams konar fækkun í
voppnabúri Varsjárbanda-
lagsins.
Akvöröunin var tekin á
íundi varnarmálaráöherra
NA'IO ríkjanna en fundinum
er ætlaö aö endurskoöa
stefnu Atlantshafsbandalags-
ins í kjarnorkumálum í Ijósi
breyttra samskipta austurs og
vesturs.
Gerhard Stoltenberg, varn-
armálaráöherra Vest-
ur-Pýskalands sagöi einhliöa
fækkun NATO ekki óhugs-
andi. Sú skoöun er ríkjandi
innan NATO aö einhliöa
fækkun á fallbyssum búnum
kjarnorkuflaugum þurfi ekki
aö vera slæmur kostur fyrir
bandalagiö. Fallbyssurnar
sem flestar eru staðsettar í
Vestur-Pýskalandi draga ekki
nema 30 kílómetra og þjóna
því ekki tilgangi eftir aö Evr-
ópa hefur sameinast. Ekki er
heldur taliö fýsilegt aö binda
ákvæöi um fækkun á fallbyss-
um búnum kjarnaoddum í
samninga vegna þess hversu
erfitt getur reynst aö tryggja
aö samkomulagi sé fram-
fylgt. Hins vegar liafa fulltrú-
ar NATO lýst því yfir aö slíkri
einhliöa fækkun kjarnorku-
vopna af hálfu Atlandshafs-
bandalagsins muni fylgja ósk
um aö yfirvöld í Moskvu geri
slíkt hiö saman.
Bandarikjamenn-hafa lýst
|)ví yfir aö fælingarstefna
bandalagsins sem nefnd hef-
ur veriö sveigjanleg viðbrögö
skuli haldast að mestu
óbreytt frá því sem nú er þrátt
fyrir fyrirsjáanlegt hrun Var-
sjárbandalagsins. Sveigjan-
leg viöbrögð er fælingar-
stefna sem miöar aö því aö
geta alltaf svaraö árás and-
stæöings meö örlitliö meiri
krafti en þó ekki allsherjar
árás.
Ljóst er aö ekki er einhugur
innan NATO um hver stefna
bandalagsins í kjarnorku-
vopnamálum skuli vera.
Belgar, Hollendingar og Italir
hafa fariö fram á aö stefna
þess hvaö sveigjanleg viö-
brögö varöar verði endur-
skoöuö. Pá hafa bresk stjórn-
völd varaö viö því að eyöa öll-
um skammdrægum kjarn-
orkuflaugum NATO í Evrópu,
en afstaða Bandaríkjamanna
til þessa atriöis er enn ekki
Ijós.
Þess má geta aö NATO á
um 4000 skammdræga
kjarnaodda staösetta. í Evr-
ópu. Ef frá eru taldar Lance
flaugarnar og fallbyssur bún-
ar kjarnaoddum á bandalag-
iö yfir enn 1000 kjarnorku-
sprengur.
Václav Havel, forseti Tékkólóvakíu:
Nýtl evrópskt
öryggisbandalag
(STRASSBORG, Reuter)
Václav Havel, forseti
Tékkóslóvakíu, hefur
hvatt hernaðarbandalög
stórveldanna í austri og
vestri til að inynda nýtt
varnarbandalag sem
þjóna muni sameinaðri
Evrópu framtíðarinnar og
binda þar með endi á nú-
verandi hernaðarsam-
skipti austurs og vesturs.
(MOSKVA, Reuter) Fulltrú-
ar sovéskra stjórnvalda og
efnahagsbandalags Evr-
ópu hófu í gær tveggja
daga viðræður um fram-
kvæind tvíhliða samnings
um efnahagslega sam-
vinnu sem undirritaður
var á síðasta ári.
Samkomulag ríkjanna gild-
irtil lOáraogmiöaraðþvíaö
fjarlægja takmarkanir banda-
lagsins á innfluttum iönvarn-
ingi frá Sovétríkjunum fyrir
1995.1 staö komi greiðari aö-
gangur ríkja EB aö sovéskum
mörkuöum.
Eduard Shevardnadze, ut-
Þetta kom fram í ræöu
Havels á þingi Evrópu-
ráðsins í Strassborg í gær.
Havel lagöi til aö Bandarík-
in og Sovétríkin myndu
styöja stofnsetningu evr-
ópsks varnarbandalags á nýj-
um grunni nú þegar tími
kaldastríösins er á enda.
Hann lagði jafnframt til aö
slíkt varnarbandalag yrði
skýrt í höfuðið á Helsingisátt-
anríkisráöherra Sovétríkj-
anna, lýsti yfir mikilvægi
þessara viðræöna í upphafi
fundarhaldanna og hvatti til
aö aögerðum yröi hraöað.
Fulltrúar EB tóku ekki jafn
djúpt í árinni og vöruöu viö
því aö menn geröu of miklar
væntingar um árangur fund-
arhaldanna og bentu á aö
talsverður tími gæti liðið
þangað til árangur færi aö
sjást.
Þetta er í fyrsta sinn sem
sendinefndirnar hittast, en
gert er ráð fyrir aö aðilar hitt-
ist árlega til aö ræöa og meta
árangur.
málanum. Þá hvatti hann
þær 35 þjóöir sem eiga aöild
aö ráöstefnu um evrópsk ör-
yggis og samvinnumál,
(CSCE) aö gera drög að end-
urskoöun Helsingisáttmálans
frá 1975 með lilliti til breyt-
inganna í öryggismálum
austurs og vesturs. Forsetinn
taldi æskilegt aö drögin lægju
fyrir í lok þessa árs.
Havel sagöi eölilegt aö gert
yröi bindandi samkomulag
milli ríkja um nýskipan ör-
yggismála í Evrópu, frekar en
að látiö yrði duga að leggja
fram einhvers konar útlínur
eða leiöbeiningar um slíkt
fyrirkomulag. Tími væri
kominn til aö áhersla í sam-
skiptum NATO og Varsjár-
bandalagsins færöist frá
hernaöarlegum yfir í pólitísk
samskipti. Bæöi hernaðar-
bandalögin ættu að leggja
áherslu á afvopnunarmál á
kostnaö hernaöaruppbygg-
ingar.
Havel benti á aö vegna
uppbyggingar NATO og lýö-
ræðislegra áherslna banda-
lagsins gæti það frekar en
Varsjárbandalagiö oröiö
kveikjan aö nýju evrópsku
varnarbandalagi. Hann sagöi
hins vegar aö Varsjárbanda-
lagið mætti leggja niöur, eftir
aö þaö hafi beitt sér fyrir af-
vopnun og einingu Evrópu.
„Varsjárbandalagið sem var
ætlað aö vera tákn um út-
þennslu Stalínismans mun
þegar fram líða stundir missa
gildi sitt," sagöi Havel að lok-
um við miklar undirtektir
fundargesta.
Viðræður EB og
Sovétmanna um að-
gang að mörkuðum
Havel, forseti Tékkóslóvakíu, segir Varsjárbartdalagiö senn hafa
gengið sitt skeiö.