Alþýðublaðið - 29.04.1994, Blaðsíða 7

Föstudagur 29. apríl 1994
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 7
Samstaða í stað
sériiagsmnna
- segir Kristján Guimarsson,
formaður Verkalýðs- og
sjómannafélags Keilavfluir og
nágrennis, í viðtali við Alþýðublaðið
Þegar við heim-
sóttum Kristján
Gunnarsson fyrir
stuttu var hann önn-
um kafinn á skrif-
stofu Verkalýðsfé-
lagsins við fundar-
höld, en gaf sér samt
tíma til að sinna fé-
lagsfólki sem kom á
staðinn með sín er-
indi eða bara til þess
að líta í kaffi. En áð-
ur en maður áttar
sig er hann þotinn út
og hádegið notar
hann til þess að sitja
fund með öðrum
frambjóðendum Al-
þýðuflokksins á Suð-
urnesjum fyrir
kosningarnar í maí,
en Kristján skipar
þriðja sætið á listan-
um.
Missti aleiguna
Kristján Gunnarsson er nú
á sínu þriðja starfsári sem
formaður Verkalýðs- og sjó-
mannafélags Keilavíkur og
nágrennis og hafa það vægast
sagt verið annasöm ár. Sjálf-
ur kemur hann úr Reykjavík,
en hefur búið í Keflavík und-
anfarin 20 ár. Hann stundaði
fyrst sjómennsku og ýmis
verkamannastörf, en vann
lengst af við smíðar. Hann
hefur einnig verið í hópi at-
vinnurekenda þar sem hann
rak sjálfstætt verktaka fyrir-
tæki um tíma. Kristján hefur
því víðtæka reynslu beggja
vegna borðsins, eins og hann
orðar það sjálfur.
„Eg ætlaði að verða rfkur
og fór því út í fyrirtækja-
rekstur eins og svo margir.
Þetta gekk vel unt tíma og ég
var með um 40 manns í
vinnu. En áhættan er mikil og
ég fór að tapa og það endaði
með því að fyrirtækið fór í
gjaldþrot og við hjónin töp-
uðum nánast aleigunni. Það
var auðvitað hræðileg reynsla
að fara í gegnum þetta og ég
óska engum svo illt að þurfa
að gangast undir það sama og
ég gerði“, sagði Kristján en
viðurkenndi þó að þessi lífs-
reynsla kæmi til góða í starf-
inu í dag þar sem hann þarf
stundum að mæta fólki sem
er að missa aleiguna. Þar á
hann bæði við verkafólk og
atvinnurekendur sem lendi
þessurn raunum í kjölfar
gjaldþrota fyriitækja.
Hann segir að það hafi ver-
ið mikið sjokk og persónuleg
niðurlæging að lenda í þessu
og þá sérstaklega að missa
aleiguna. En á endanum hafi
þau hjónin komist yfir þetta
og komist sjálf út úr vandan-
um og byijað upp á nýtt.
Hann hvetur því alla þá sem
búa við svipaðar aðstæður í
dag að gefast ekki upp heldur
byija aftur upp á nýtt.
Arftaki Karls
Steinars
Hann segir að áhuginn á
verkalýðshreyfingunni og
störfum hennar hafi kviknað
um leið og hann flutti til
Keflavíkur.
„Tengdafaðir rninn dró
mig á fyrsta fundinn hjá
Verkalýðsfélaginu og fljót-
lega var það orðinn fastur
vani að sækja fundi og hlusta
á eldmessumar hjá Karli
Steinari, sem var minn for-
veri hér hjá Verkalýðsfélag-
inu. Það hefur lengi verið
mikill áhugi og kraftur í
Verkalýðshreyfingunni hér f
Keflavík, enda var baráttan
mjög hörð héma áður fyrr og
fólk virkilega látið gjalda
þess hjá atvinnurekendum ef
það var í verkalýðsfélagi.
Það eimir ennþá eftir af þess-
um eldmóð, sem lýsir sér í
tryggð eldra fólks við félagið.
Það kemur mjög mikið hing-
að á skrifstofuna til að spjalla
og fyrir suma er þetta þeirra
annað heimili."
Þegar Kristján tók við for-
mannsstarfinu hjá Verkalýðs-
félaginu fyrir þremur ámm
var hálfgert kreppuástand í
atvinnulífinu á Suðumesjum
og hafði verið þannig unt
tíma. „A þessu tímabili hefur
ijöldi atvinnulausra aldrei
farið niður lyrir 165 á mán-
uði og mest hefur talan farið í
rúmlega 600 atvinnulausa á
mánuði. Þetta em auðvitað
hrikalegar tölur og fyrir 2400
manna félagssvæði þýðir
þetta 25-26% atvinnuleysi
sem er það langhæsta sem
þekkist hér á landi.“
Gömul forysta
Kristján segir að álagið á
skrifstofu Verkalýðsfélagsins
hafi margfaldasl í kjölfar
þessa mikla atvinnuleysis. En
sem betur fer hafi ný vinnu-
brögð verið tekin upp og
Verkalýðsfélagið hafi nú-
tíma- og upplýsingavæðst.
Þar á hann við að haldið er
utan um félagsmenn og at-
vinnuleysisskrá á tölvutæku
formi og öll afgreiðsla og að-
stoð við félagsmenn sé mun
skilvirkari en áður. Hann
ségir að því miður sé ekki
hægt að segja hið sama um
Alþýðusambandið í heild
sinni. Þar sé ennþá mikið um
gamaldags vinnubrögð og þá
sérstaklega sé þörf á að yngja
upp í forystuliðinu. Sem
dæmi um þetta nefnir Krist-
ján að hann er yngstur í mið-
stjóm ASI en er þó rúmlega
fertugur.
„Þama er mikið af góðu
fólki sem hefur unnið vel fyr-
ir verkalýðshreyfinguna í
gegnum árin, en það þarf að
„poppa“ upp miðstjómina og
gefa yngra fólki tækifæri á að
taka við,“ segir Kristján og
brosir.
stöðugleika í efnahagslífinu
og frið á vinnumarkaði.
„Þetta á auðvitað sérstak-
lega við þær fjölskyldur sem
skulda mjög mikið, því 1 til 2
prósenta vaxtalækkun hefur
vemleg áhrif á útgjöld skuld-
ugra heimila og vegna hús-
næðiskaupa þá skulda flest
heimili mjög mikið hér á
landi. Vaxtalækkunin sem
Alþýðuflokkurinn og aðilar
vinnumarkaðarins beittu sér
fyrir hefur því skilað sér
mjög vel til almennings."
Vaxtalækkun ^röpp kjör
Þegar talið berst að kjarab-
aráttu dagsins í dag, þá tekur
Kristján undir það að áhersl-
ur hafi breyst úr kröfum um
krónutöluhækkanir yfir í
Kristján leggur áherslu á
að menn megi þó ekki mis-
skilja þessa áherslu á samn-
inga um kaupmáttaraukn-
ingu, því vissulega þurfi að
koma til beinar taxtahækkan-
KRISTJAN GUNNARSSON,formaður Verkalýðs- og sjómannafélags Keflavíkurog nágrennis.

í þessu aukna atvinnuleysi í dag
eru alltaf einhverjir atvinnu
rekendur sem hlaupa til og notfæra
sér ástandið og ráða fólk til starfa í
skamman tíma á kaupi sem er
undir atvinnuleysisbótum. Það er
því aldrei of oft brýnt fyrir fólki að
kynna sér sín réttindi, því það tekur
þetta sama fólk einhvern tíma að
komast aftur inn í bótakerfið. En
sem betur fer eru þeir fleiri at-
vinnurekendurnir sem hafa hjartað
á réttum stað og hugsa ekki svona.u
kaupmáttaraukningu. „Þessi
barátta í dag er að mörgu
leyti skynsöm og menn mega
ekki gleyma því að ASI á
stóran þátt í þeim árangri
sem náðst hefur varðandi
lækkun verðbólgu og vaxta.
Það var einnig rétt ákvörðun
að krefjast lækkunar virðis-
aukaskalts á matvælum, þó
sumir forystumenn Alþýðu-
flokksins vilji ekki viður-
kenna það. Það hefur sýnt sig
núna að þessi lækkun er að
skila sértil fólksins.
Þrátt fyrir hávær mótmæli
sumra launþega um getuleysi
verkalýðsforystunnar um að
ná fram krónutöluhækkun-
um, þá telur Kristján að flest
verkafólk geri sér grein fyrir
mikilvægi þeirra samninga
sem gerðir hafa verið undan-
farin ár og stuðlað hafa að
ir til þeirra lægstlaunuðu. í
þessu sambandi bendir hann
á að lægsti dagvinnutaxtinn á
hans svæði sé lægri en at-
vinnuleysisbætur á mánuði.
„I þessu aukna atvinnu-
leysi í dag eru alltaf einhveij-
ir atvinnurekendur sem
hlaupa til og notfæra sér
ástandið og ráða fólk til
starfa í skamman tíma á
kaupi sem er undir atvinnu-
leysisbótum. Það er því
aldrei of oft brýnt fyrir fólki
að kynna sér sín réttindi, því
það tekur þetta sama fólk
einhvem tíma að komast aft-
ur inn í bótakerfið. En sem
betur fer eru þeir fleiri at-
vinnurekendumir sem hafa
hjartað á réttum stað og
hugsa ekki svona.“
Vegna ástandsins á Suður-
nesjum og þessara lágu taxta
segir Kristján það koma til
greina að Verkalýðsfélagið
semji sér heima fyrir f næstu
samningum, en verði ekki
með í því samfloti sem tíðk-
ast hafi undanfarin ár. Hann
segir þetta ekki ákveðið en
að margir séu á þessari skoð-
un.
Búbót
heimilanna
Blaðamaður færði land-
búnaðarmálin og frekari
lækkun matvæla í tal við
Kiistján, og þá staðreynd að
ASÍ hefur ekki tekið undir
mikilvægi þess að ná fram
breytingum á landbúnaðar-
kerfinu.
„Ég er alveg óhræddur við
að taka undir þessa gagnrýni
á ASÍ, því það er augljós
kjarabót fyrir neytendur að
endurskoða landbúnaðarkerf-
ið og apka frelsi í innflutn-
ingi búvara. En því miður er
það þannig innan ASI að
margir forystumenn loka
augunum fyrir þessari kjara-
bót viljandi. Þar em flokks-
hagsntunirnir greinilega tekn-
ir ffam fyrir augljósa hags-
muni launafólks, sem er
lækkun matvömverðs. For-
ystan er algerlega blind í
þessu máli og á þetta sérstak-
lega við um fulltrúa Alþýðu-
bandalags og Framsóknar-
flokks í forystusveit ASÍ. Það
hefur líka komið fram í
könnunum að almenningur
skynjar þetta og gefur lítið
fyrir flokksaga þegar stór-
lækkun á matvælaverði er
annars vegar. Það hefur til
dæmis komið fram að tveir
þriðju hlutar þjóðarinnar em
hlynntir auknum innflutningi
á landbúnaðarafurðum og em
kjósendur þessara afturhalds-
flokka ekki undanskildir."
Nýjar lausnir
Það kannast allir við
kvótaleysið og hmn sjávarút-
vegsins á Suðumesjum sem
er f raun rótin að viðvarandi
atvinnuleysi á svæðinu.
Kristján segir að þama komi
afleiðingar kvótakerfisins
best í ljós, því aflaheimildim-
ar hafi nánast allar verið
færðar ffá Suðumesjum og til
Vestfjarða og Norðurlands.
Það hafi síðan bætt gráu ofan
á svart þegar vinnan á Kefla-
víkurflugvelli fór að dragast
verulega saman.
„Þetta hefur þýtt viðvar-
andi atvinnuleysi síðastliðin
þrjú ár, en aðeins hefur slegið
á þetta yfir sumartímann og í
kjölfar sérstakra átaka í at-
vinnumálum“, segir Kristján.
En Kristján hefur trií á að
það sé hægt að snúa þessari
þróun við, þó það gerist ekki
á einu ári. Hann skipar þriðja
sætið á lista Alþýðuflokksins
fyrir bæjarstjómarkosning-
amar í Suðumesjabæ og at-
vinnumálin em auðvitað of-
arlega í stefnuskrá jafnaðar-
manna.
„Við höfum sett fram hug-
mynd um Þjónustumiðstöð
atvinnulífsins, sem á að
þjóna bæði atvinnurekendum
og fólki sem býr við atvinnu-
leysi eða er í leit að vinnu.
Þannig viljum við efla ráð-
gjöf á þessu sviði og aðalat-
riðið er að koma á öflugri
samvinnu allra aðila í at-
vinnulífinu. Við viljum líka
koma á fót sérstökum sjóði
sem fyrirtæki geta leitað til
vegna ábyrgða á lánum sem
þau þurfa að taka til þess að
koma starfssemi sinni af stað.
Sjóðurinn á að vera sjálf-
stæður og hugmyndin er að
leggja í hann allt að 5 prósent
af útsvarstekjum bæjarins og
takmarka bæjarábyrgðir
vemlega í staðinn. Þessar
bæjarábyrgðir em ósiður sem
við viljum draga mikið úr.
Þegar við horfum til fram-
tíðar þá viljum við endurreisa
þá rniklu verstöð sem var hér
á Suðumesjum. Við höfum
gjöful fiskimið hér rétt fyrir
utan og við höfum líka stóra
alþjóðlega flugstöð á staðn-
um. Það sem vantar er hrá-
efni til vinnslu og við höfum
auðvitað bestu aðstöðuna hér
á Suðumesjum til þess að
fullvinna aflann og gera
meiri verðmæti úr honum en
gert hefur verið til þessa. Þá
má ekki gleyma því að við
emm mun betur settir núna
eftir sameiningu sveitarfélag-
anna því samstaðan og sam-
vinnan er það sem skiptir
öllu máli. Sameiningin kem-
ur í veg fyrir þessa togstreitu
sérhagsmuna sem hefur alltof
lengi verið við líði hér á
landi. Þannig að við emm
bara bjartsýnir hér á Suður-
nesjum", sagði Kristján
Gunnarsson formaður Verka-
lýðs- og sjómannafélags
Keflavíkur og nágrennis.