Alþýðublaðið - 16.03.1995, Blaðsíða 3

FIMMTUDAGUR 16. MARS 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
S k o ð a n
Látum ekki þurrka út sjávarplássin
Fullreynt er að meginmarkmið
kvótakerfisins hafa ekki náðst, að
vemda og byggja upp nytjastofnana.
Þess í stað hefur það fært til ljármuni
frá almenningi til örfárra sægreifa
sem maka krókinn meðan sjávar-
byggðunum blæðir hægt út ef ekkcn
verður að gert til að stöðva hrá-
skinnaleikinn sem birtist okkur sem
hagsmunagæsla hinna örfáu á kostn-
að sjómanna, fisk-
vinnslufólks og
sveitarfélaga sem
eiga allt sitt undir
fiskveiðum og
vinnslu. Sífellt
fleiri hljóta það
ömurlega hlut-
skipti að verða
leiguliðar með ok-
urkostnaði meðan
kvótinn færist á sí-
fellt færri hendur svokallaðra sæ-
greifa í skjóli sterkra stjómmála-
flokka sem nánast virðast vera mál-
pípur sægreifanna. Sömu flokkar
höfnuðu því fyrir nokkmm dögum
að festa það ákvæði í stjómarskrána
að þjóðin ætti auðlindina, fiskimiðin
og fiskistofnana kringum landið.
Þessi öfl gera nánast grín að þjóðinni
með því að reyna tryggja þennan
ósóma í sessi með veðsetningarlög-
um og jafnvel erfðarétti hinna fáu.
Osvífnin á sér engin takmörk, ætlar
sér jafnvel út yfir gröf og dauða.
Alþýðuflokkurinn hefur sýnt í
orði og verki að hann gætir almanna-
hagsmuna í þessum málum sem og
öðmm. Hann hefur ekki þurft að
framkvæma neina „líkþomapólitík“,
við emm ekki bundnir sérhagsmun-
um hinna fáu. Okkur er ljós háskinn
sem steðjar að sjávarbyggðunum og
viljum þar snúa vöm í sókn með eft-
irfarandi leiðum:
Með löggjöf skal komið í veg fyr-
ir að kvóti safnist á fárra hendur. Við
viljunt tryggja sameign þjóðarinnar
allrar á auðlindum sjávar með þvf að
binda ákvæði um slíkt í stjómarskrá.
Tryggja þarf stöðu krókaveiða og
vertíðarbáta, takmarka veiðar togara
á gmnnslóð og stöðva Ijölgun frysti-
togara uns fiskistofnar rétta úr kútn-
um. Tryggja þarf stöðu krókaveiða
og vertíðarbáta, takmarka veiðar
togara á gmnnslóð og stöðva fjölgun
frystitogara uns fiskistofnar rétta úr
kútnum. Tryggja verður að enginn
hvati sé til þess að fiski sé hent á hafi
úti, þvert á móti að
hann sé færður inn
í þjóðarbúið, til að
mynda að
70-80% af verð-
mæti hans renni til
eflingar veiðieftir-
lits og rannsókna
Hafrannsókna-
stofnunar en af-
gangur skiptist á
milli útgerðar og
sjómanna. Við höfnum því að fang-
elsa menn fyrir vikið eins og sjávar-
útvegsráðherra lagði til. Við viljum
koma á veiðileyfagjaldi, sem nýtist
um leið sem stjómtæki, sem gmnd-
vallaðist ýmist á sókn eða afla. Þeir
sem veiða fisk til vinnslu í landi
greiði lægra en aðrir, frystitogarar
greiði hærra gjald en ísfisktogarar.
Þannig ýti kerfið undir vinnslu aflans
í landi. Með stækkun fiskistofna
verði viðbótaraflaheimildum úthlut-
að gegn slíku gjaldi. Við viljum að
gerðir verði alþjóðlegir samningar
um veiðar utan fiskveiðilögsögunnar
og veiðar á flökkustofnum. Við vilj-
um stuðla að þátttöku íslendinga í er-
lendum sjávarútvegi og nýta þar
þekkingu okkar og reynslu til efla
hlutdeild okkar í fiskverslun heims-
ins. Við viljum leyfa erlenda fjárfest-
ingu í íslenskum sjávarútvegi, að
uppfylltum ströngum skilyrðum.
Við viljum stórefla rannsóknir í
fiskifræði, einkum vistfræði hafsins
og samspili þess við aðra þætti nátt-
úmnnar. Sérstaklega rannsóknum á
áhrifum einstakra veiðarfæra á lífríki
hafsins. Verði það meðal annars fjár-
Pallborðið
„Ef sjávarbyggðir þessa lands eiga að
tryggja tilveru sína, afkomu og öryggi
þeirra sem þar búa, verðum við að taka
höndum saman og hrinda oki kvótaófreskj
unnar af herðum okkar. Þetta er megin-
kosningamál okkar alþýðuflokksmanna."
magnað að hluta af veiðileyfagjaldi.
Við viljum stefna að því að allur afli
á Islandsmiðum fari um íslenskan
markað, þar sem því verður við kom-
ið.
Alþýðuflokkurinn vill gjörbreyta
núverandi kvótakerfi sem stjómtæki
fiskveiða. Aríðandi er að slíkar
breytingar taki sem skemmstan tíma,
ekki lengur en á 4-5 ámm. Niður-
staðan af aflamarki í blönduðum
botnfiskveiðum hefur alls staðar
reynst hin sama: sóun á verðmætum
hafsins, fals á aflatölum, löndun
fram hjá vigt, versnandi afkoma út-
gerðar bátaflotans og síminnkandi
fiskistofnar. Vaxandi efasemdir vís-
indamanna og annarra em nú um að
hægt sé að stjóma raunverulegum
afla, án þess að takmarka sókn og út-
hald. Leiddar hafa verið að því líkur
að um 100 þúsund tonnum sé hent í
sjóinn árlega á íslandsmiðum, þar af
séu um 30 þúsund tonn af þorski.
Þetta em ekki einungis óverjandi só-
un á verðmætum heldur kemur það
einnig í veg fyrir að hægt sé að sinna
rannsóknum á nothæfum gögnum
fiskifræðinga. Þarf frekari vitnanna
við um andarslitur kvótakerfisins?
Alþýðuflokksmenn á Vesturlandi
stóðu fyrir fundi um þessi mál hér í
Olafsvík sunnudaginn 12. mars. Þar
fluttu fiskifræðingur og tölfræðingur
og stofnvistfræðingur frá Hafrann-
sóknastofnunar og LIÚ gagnmerk
erindi um fiskvemdunarstefnuna.
Fundinn sátu meðal annars yfir 60
manns, aðallega sjómenn, skipstjór-
ar og fiskverkendur. Margt merki-
legt kom fram um ástand þessa und-
irstöðuatvinnuvegs okkar hér Ií sjáv-
arbyggðum og hvers megi vænta að
óbreyttu ástandi. Fundarmenn sam-
þykktu einróma ályktun þar sem
meðal annars kom fram að fundar-
menn krefðust þess að Hafró gerði
úttekt á áhrifum friðunar Breiða-
Ijarðar fyrir öllum veiðarfærum utan
önglaveiða. Þessi friðun var sett á
1972 að frumkvæði sjómanna og út-
gerðarmanna á Snæfellsnesi. Þá
skorar fundurinn á stjórnvöld að
meira fjármagni verði varið til rann-
sókna Hafrannsóknastofnunar á
ástandi nytjastofna og að íjármagna
megi sltkar rannsóknir meðal annars
með aflagjaldi þess fiskjar sem teld-
ist undirmál eða meðalfískur í stað
þess að hvetja menn til að henda
honum eins og kvótakerfið býður
uppá. Þá ítrekuðu fundarmenn nauð-
syn þess að Hafrannsóknastofnun og
stjómvöld hefðu meira samráð við
skipstjóra bátaflotans um ráðgjöf við
mat á ástandi fiskistofna. Slíkt sam-
ráð og samvinna eyddi vaxandi tor-
tryggni þessara aðila. Vísindamenn
jafnt sem sjómenn fóru betur upp-
lýstir um sjónarmið hvors annars af
þessum tímamótafundi í Olafsvík.
Ef sjávarbyggðir þessa lands eiga
að tryggja tilveru sína, afkomu og
öryggi þeirra sem þar búa, verðum
við að taka höndum saman og hrinda
oki kvótaófreskjunnar af herðum
okkar. Þetta er meginkosningamál
okkar alþýðuflokksmanna hér eftir
sem hingað til. Hér verður til sú
auðsuppspretta sem íslensk tilvera
byggist á. Við höfum fiskimiðin,
bátana, fiskverkendur, vélar og þjálf-
að þekkingarfólk og hafnarmann-
virki; alla aðstöðu og Ijárfestingu
okkar til áframhaldandi búsetu í
sjávarbyggðum. Látum ekki kippa
undan af okkur fötunum. berjumst
fyrir sjálfsögðum rétti okkar gegn
þessu óréttlæti.
Þetta skiptir okkur öll máli!
Höfundur er aðstoðarskólastjóri í
Snæfellsbæ og 2. maður á lista Al-
þýðuflokksins í Vesturlandskjördæmi
"FarSlde" eftir Gary Larson.
Fréttamenn á Ftikisútvarp-
inu eru mjög ósáttir við
kjör sín og hefur það mikið
verið rætt í þeirra röðum.
Þeir eru í Félagi frétta-
manna en ekki í Blaða-
mannafélaginu. Raddirein-
stakra fréttamanna hafa
komið fram þess efnis að
réttast væri að setja á yfir-
vinnuþann sem gæti verið
sterkt í Ijósi komandi kosn-
ingasjónvarps sem þá yrði
ósköp klént. Þessar raddir
voru þó snarlega þaggaðar
niður einkum vegna þess
að þetta gæti orðið vatn á
myllu andstæðinga Ríkisút-
varpsins sér í lagi Stöðvar
tvö manna sem nú ná til æ
fleiri landsmanna. Þá hefur
sýnt sig að harkalegar verk-
fallsaðgerðir hafa ekki skil-
að miklu til þeirra sem í því
standa...
Það er greinilegt að kyn-
slóðaskipti eiga sér stað
ítískuheiminum á íslandi
núna enda Gulli í Karnabæ
fluttur uppí sveit. Öllum
helstu kyntáknum borgar-
innar, bæði stórum og
smáum auk annarra fylgi-
fiska sem þykja einhverra
hluta vegna „heitir" hefur
borist boðsmiði á mikla
þensluhátíð. Á boðsmiðan-
um, sem skreyttur er jesú-
myndum, stendur eftirfar-
andi: „Rósenberg, Tunglið
og Flauel laugardagskvöld.
Bjóða þér (þér) persónu-
lega á Þensluhátíð vegna
stækkunar tískumiðstöðv-
arinnar Flauel. Veislan
hefst kl. 2230 með streym-
andi áfengi og glaumi í
Tunglinu. Tfskusýning kl.
0100 og áframhaldandi
gleði í einkasamkvæmi í
Rósenberg þarsem boðið
verður uppá ennfremur
meiri gleði og veigar." Þó
að Gulli hafi verið góður
meðan hann var og hét var
hann aldrei gleðipinni í lík-
ingu við það sem þarna er
lofað...
Alþýðublaðið fékk senda
svohljóðandi yfirlýs-
ingu í gær: „Að marggefnu
tilefni og vegna þrálátra
Eftir að hinir letibirnirnir frá Sri Lanka höfðu manað Skúla
dágóða stund tók hann áskorun þeirra - með miklum
semingi þó - og skreið eins hægt og hann mögulega gat
yfir hraðbrautina.
fyrirspurna um þingsæti og
annars ónæðis viljum við
undirritaðir taka fram að
svonefnt „Kristilegt fram-
boð" er með öllu óviðkom-
andi samtökum okkar sem
starfað hafa í kyrrþey á
annan áratug." Undir þetta
skrifa þeir félagar Árni
Björns-
son þjóð-
háttafræð-
ingurog
Vigfús
Magnús-
son lækn-
ir. Alþýðu-
blaðið
kemur af
fjöllum og sver af sér alla
sök með að hafa verið að
ónáða þá Árna og Vigfús.
Satt best að segja þá hefur
aldrei hvarflað að nokkrum
manni hér innan dyra að
Árni færi að taka upp á því
að keppa við son sinn
Mörð um þingsæti. Og
það er ekki ofsagt þar sem
segir í yfirlýsingunni um að
samtökin þeirra hafi starfað
í kyrrþey...
Dráp dagsins
Sjónvarpsfíklar er yfirskrift fyrir-
lesturs danska stjömublaðamannsins
Aage Biichert sem hann flytur -
vitaskuld á dönsku - í Norræna hús-
inu næstkomandi sunnudag klukkan
16:00. Þessi fyrirlestur mun vera sér-
sniðinn fyrir alla þá sem vilja aðstoð
til að forðast óþarfa sjónvarps- og
myndbandagláp. Meðal-Evrópubú-
inn í dag eyðir víst þremur klukku-
stundum fyrir framan imbann á dag
og Biichert segir að eina ráðið til að
spoma gegn þeirri þróun sé að af-
vatna sjónvarpsfyllibyttumar eina af
annarri. „Við [sjónvarpsfyllibyttum-
arj emm svo milljónum skiptir vfða
um heim og okkur fjölgar stöðugt.
Fyrir okkur er sjónvarpið óseðjandi
ófreskja, sem ógnar okkur með því
að éta okkur, hægt og bítandi, ár eft-
ir ár. Drepum ófreskjuna áður en hún
drepur okkur,“ segir Daninn í aðvör-
unartóni. Þama gæti verið fróðlegur
fyrirlestur á ferðinni þrátt fyrir a ðAl-
þýðublaðið sé ekki alveg með það á
hreinu - þjóðemis fyrirlesarans
vegna - hvort þama er á ferðinni hel-
bert grín eða fúlasta alvara, senni-
lega sitt lítið af hvom...
Fimm á förnum vegi
Finnst þérstjórnmálaumræðan of áberandi ífjölmiðlum?
Ólafur Gíslason, myndlistar-
maður: Nei, það þarf að ræða þessi
mál.
Steinar Þorsteinsson, eldvaki:
Nei, bara eins og venjulega fyrir
kosningar.
Ágústa Hreinsdóttir, skrif-
stofumaður: Nei, það veitirekki af
þessari umræðu.
Ágúst Axelsson, nemi: Nei, ekki
nema þetta bull í Hannesi og Merði.
Sonja Jakobsdóttir, banka-
starfsmaður: Nei, þetta tilheyrir.
V i t i m e n n
C
Orku. Ótæmandi orku. Því að
þetta er galeiðuþrældómur
þar sem engin grið eru gefin.
Það sakar ekki að vera yfir
meðallagi að greind - en telst
ekki ómissandi. Ætli þeir eig-
inleikar sem að lokum skera
úr um hvort þú lifir af í pólit-
ískri forystu séu ekki þrír: At-
orka, vinnuþrek og kjarkur.
Jón Baldvin Hannibalsson í viðtali
við tímaritið Ungt fólk takið afstöðu
þar sem hann var meðal annars
spurður að því hvaða elglnlelka
menn þurfi til að komast í fremstu
röð í stjórnmálum á Islandi.
Fjórtán ára kanadísk stúlka,
búsett í Surinam ásamt for-
eldrum sínum, setti á svið
mannrán [á sjálfri sér] til
að geta keypt sér hest.
Alvörublandin skemmtifrétt
Moggans í gær með undirtóni
um hina spilltu æsku.
Hörkutólsímynd leikarans
Clint Eastwood beið nokkurn
hnekki á golfmóti nýverið,
þegar leikarinn fékk heiftar-
lega í bakið og varð að
leggjast fyrir. Clint brást
hinn versti við.
Skilgreining í spegli Tímans
gærdagsins á karlmennsku. Norman
Mailer skrifaði eitt sinn bók sem hét
„Hörkutól stíga ekki dans"...og nú
geta þau ekki einu sinni fengið í
bakið án þess aö Tíminn dragi
karlmennsku þeirra í efa.
Þéttbýli sem stóð undir nafni
myndaðist varla fyrr en á öld-
inni sem leið á Islandi, enda
stóð bændasamfélagið sæla í
vegi fyrir svo óþjóðlegu
byggðamynstri. Það er
kannski ástæðan til þess að
varla fyrirfinnast í tungunni
brúkleg orð sem skilgreina
þéttbýliskjarna og
dreifðar byggðir.
Meistari Oddur Olafsson
A víöavangi í Tímanum í gær.
Hvaða maka?
Snaggaralegt svar kvennalistakonunn-
ar Þórunnar Sveinbjörnsdóttur við
spurningunn: Hvernig kynntist þú
maka þinum? Úr viðtali í tímaritinu
Ungt fólk takið afstöðu.
Meintur óþrifnaður miðaldafólks
í Evrópu er fyrir margt löngu orðinn
goðsagnakenndur. Það hefur gerst
þrátt fyrir staðreyndir einsog þá, að í
kringum aldamótin 1500 státaði til
dæmis borgin Nuremberg í Þýska-
landi af ljórtán almenningsbaðstöð-
um með lágu aðgangsverði. Sérstak-
ir baðtímar voru fráteknir fyrir borg-
arstarfsmenn og einu sinni í viku
fengu vændiskonur og böm í fylgd
með fullorðnum ókeypis aðgang.
Hættan á sýkingu - bæði líkamlegri
og andlegri - varð hinsvegar
fljótlega til þess að baðstöð-
unum var öllum lokað.
Byggt á Isaac Asimov's
Book ofFacts.