Alþýðublaðið - 17.11.1995, Blaðsíða 3

FÖSTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1995
ALÞÝÐUBLAÐK)
3
s k o ð a n i r
Að kjósa gegn sjálfum sér...
„Það var satt að segja sama hvar borið var niður í þjóðmálaumræðunni
eða hvaða mál voru nefnd til sögunnar: Af máli fundarmanna var Ijóst
að stefna Alþýðuflokksins og okkar jafnaðarmanna, eins og hún var
skilmerkilega sett fram fyrir kosningar, nyti óskoraðs stuðnings yfir-
gnæfandi meirihluta fundarmanna."
ÉG VAR Á FUNDI um daginn
með ungu háskóla- og menntafólki.
Fundurinn var um mál sem ekki „er á
dagskrá" á Islandi, en er mál málanna
annars staðar í Evrópu. Fundurinn var
sumsé um Evrópumál.
Af framgangi fundarins var ljóst að
yfirgnæfandi meirihluti fundarmanna
- ef ekki allir - var fylgjandi stefnu
Alþýðuflokksins í Evrópumálum.
Af fyrirspumum fundarmanna og
málflutningi mátti ráða að mönnum
bæri saman um að sú afstaða ein til
Evrópumála væri fráleit og forkastan-
leg, nefnilega að lýsa málið „ekki á
dagskrá.“ AUir kröfðust þess að
stjómkerfið yrði allt virkjað til vand-
aðrar undirbúningsvinnu við að meta
hugsanlega kosti og galla, tækifæri og
varúðarefni.
Háborðið |
Jón
Baldvin
\L' * Hannibalsson
skrifar
Málið var rætt í þaula frá öllum
sjónarhornum: Menn veltu fyrir sér
hugsanlegum áhrifum aðildar á út-
flutning og markaðssókn; á innflutn-
ing, verðmyndun og verðlag á lífs-
nauðsynjum og aðföngum; horfur á
aukinni erlendri fjárfestingu í ljósi
reynslu annarra aðildarþjóða; hvað að-
göngumiðinn kostaði og hvað kæmi
til baka í formi landbúnaðarstuðnings
og byggðastyrkja, lægra verðlags og
aukinnar samkeppnishæfni.
Menn ræddu sjávarútvegsstefnu
Evrópusambandsins í þaula. Menn
veltu fyrir sér samningsstöðu Islands í
ljósi þess að efnahagslögsagan er að-
skilin ffá lögsögu annarra ESB-ríkja;
ekki er um að ræða nýtingu á sameig-
inlegum fiskistofnum. Að allar nýjar
aðildarþjóðir hafa með samningum
fengið varanlega undanþágu á þeim
málasviðum sem varða brýnustu þjóð-
arhagsmuni eins og til dæmis Norður-
landaþjóðimar fengu varanlega und-
anþágu írá sameiginlegu landbúnaðar-
stefnunni.
ÞETTA VAR AÐ VÍSU ungt fólk,
ýmist í háskólanámi eða hafði nýlokið
því. Það var greinilega að velta fyrir
sér, hvort ísland yrði um fyrirsjáan-
lega framtíð verstöð og teldi sig þar af
leiðandi hafa algjöra sérstöðu í saman-
burði við iðnaðar- og þjónustusamfé-
lög grannþjóðanna? Þetta unga fólk
var að velta því fyrir sér, hvort Island
ætti ekki samleið með grannþjóðunum
inn í nýja öld þekkingar- og þjónustu-
samfélaga, þar sem ný störf verða til á
sviði hugvits og þekkingar, í alþjóð-
legu starfsumhverfi? Eða hvort við
ætluðum að takmarka okkur við frum-
framleiðslu og færibandavinnu, í sam-
keppni við láglaunaþjóðir vanþróaða
heimsins, sem meta samkeppnisstöðu
sína fyrst og fremst út frá lágum laun-
um og litlum launakostnaði, vegna
þess að samfélagsleg velferð er annað
hvort ekki til eða afar írumstæð?
Þetta unga fólk hafði áhyggjur af
framtíðinni. Það hafði áhyggjur af
framtíð sinni út frá einföldustu spum-
ingum eins og þeim, hvort það fengi
nokkkur störf í heimalandinu, þar sem
menntun þess nýttist þjóðfélaginu og
sjálfum þeim við þokkaleg lífskjör.
Umræðumar urðu á köflum heitar
og ástríðufullar. Ekki fór milli mála að
þau mál sem leituðu sterkast á huga
þessa unga fólks vom þau hin sömu
og landsfeðumir segja „ekki á dag-
skrá“. Þessi sjálfumgleði heimalnings-
ins, sem ræður ríkjurn í stjómarráðinu,
var kannski einmitt það sem olli þessu
unga fólki mestum áhyggjum. Ef
Heimdallarlögfræðin, sem er hug-
myndafræði forystumanna Sjálfstæð-
isflokksins, segir mál málanna í að-
draganda nýrrar aldar, ekki á dagskrá,
- hvers er þá að vænta frá stærsta
flokki þjóðarinnar?
ALLT VAR ÞETTA UNGA FÓLK
einarðlega í andstöðu við landbúnað-
arstefnu þess framsóknar- sjálfstæðis-
flokks, sem ræður húsum í stjómar-
ráðinu. Sú afstaða var svo afdráttar-
laus að mönnum þótti miður að þurfa
að eyða að þvf orðum. Sama máli
gengdi um framkvæmd GATT-samn-
ingsins. Allir sem til máls tóku vom á
einu máli um að afstaða Alþýðu-
flokksins í þvr' máli væri rétt og skyn-
samleg. Sama máli gegndi um afstöðu
til búvörusamnings. Margir fundar-
manna lýstu undrun sinni yfir því að
ekki væri fyrir löngu búið að lögfesta
kröfuna um gjaldtöku fyrir úthlutun
ríkisins á veiðileyfum til einokunarað-
ila. Sama máli gegndi um fjármagns-
tekjuskatt: Menn lýstu eftir rökum fyr-
ir því, hvers vegna tekjur af fjármagni
væru með öllu undanþegnar skatt-
skyldu, á sama tíma og jaðarskattar
margra tekjuhópa launþega nálguðust
60-70%.
Enginn viðstaddur treysti sér til að
mæla því bót að atkvæðisréttur
manna, sem margir kölluðu gmndvall-
armannréttindi í lýðræðisþjóðfélagi,
ætti að vera verslunarvara í prútti um
byggðastefnu; að þéttbýlisbúar ættu
að sætta sig við brot úr atkvæði í sam-
anburði við ffændur þeirra sem byggju
í dreifbýli. Satt að segja þótti mönnum
þetta með öllu óskiljanlegt. Sem og sú
staðreynd að þessi
gmndvallarmannréttindi í lýðræðis-
þjóðfélagi hefðu aldrei verið virt í
sögu þingræðis á Islandi.
ÞAÐ VAR SATT að segja sama
hvar borið var niður í þjóðmálaum-
ræðunni eða hvaða mál vom nefnd til
sögunnar: Af máli fundarmanna var
ljóst að stefna Alþýðuflokksins og
okkar jafnaðarmanna, eins og hún var
skilmerkilega sett fram fyrir kosning-
ar, nyti óskoraðs stuðnings yfirgnæf-
andi meirihluta fundarmanna.
Meðan ég hlýddi á mál þessa unga
fólks hugleiddi ég með sjálfum mér,
hvort hið fræga kynslóðabil væri orðið
svo breitt að æskan og ellin töluðu
ekki lengur sama tungumálið á ís-
landi. Ég gat ekki ályktað annað af
orðum manna og afstöðu en að þessi
menntaða unga kynslóð væri einhuga
og einörð í andstöðu sinni við íhalds-
semi og hagsmunavörslu framsóknar-
sjálfstæðisflokksins.
Undir lok fundarins lýsti ég undmn
minni yfir því að hin unga sveit, sem
hér væri saman komin, virtist í flestu
sem máli skipti, vera á öndverðum
meiði við þjóðarmeirihlutann, eins og
hann birtist í úrslitum seinustu kosn-
inga. Mér léki satt að segja nokkur
forvitni á að vita, hvort þetta væri svo.
Og bað fundarstjóra, með leyfi fund-
armanna, að framkvæma skoðana-
könnun á staðnum til þess að mæla
hið meinta
kynslóðabil.
Við þessu var orðið á snaggaraleg-
an máta. Niðurstaðan varð sú að
reyndar höfðu fleiri kosið framsóknar-
sjálfstæðisflokkinn meðal þessa unga
fólks, en meðaltal þjóðarinnar í kosn-
ingunum. Að vísu höfðu færri kosið
Sjálfstæðisflokkinn en þeim mun tleiri
Framsóknarflokkinn sjálfan. Þeir
höfðu svo góða auglýsingastofu. var
sagt.
Ég sá ekki betur en að fundarmenn
tryðu varia sínum eigin augum. Allt í
einu voru orð óþörf. En hvurnig er
það: Hefur ekki Háskóli íslands út-
skrifað hundruð ungra manna og
kveima sem bera hið stolta starfsheiti
stjórnmálafræðingur? Er ekki rétt til
getið að ,,kjósendahegðun“ þyki verð-
ugt viðfangsefni innan þessarar fræði-
greinar? Er þá ekki kjörið rannsóknar-
efni að finna út úr því, hvers vegna
menn nota sinn skerta kosningarétt til
þess að kjósa gegn sjálfum sér?
Höfundur er formaður Alþýðuflokksins.
Hefur þú prófað Mansjúríu-sveppate?
Árni Þór Sævarsson versl- Óli Páll Einarsson nemi: Sigga Vang nemi: Nei.
unareigandi: Nei, og hef Nei. Það er svo vond lykt af
engan áhuga. þessu að hún fælir frá.
Mette Sívertsen nemi: Nei,
aldrei.
Ásta Andrésdóttir nemi:
Nei.
Komið hefur í ljós, að ekki eiga við
rök að styðjast kenningar ýmissa
bjálfa á Vesturlöndum um, að
stríðsglæpir Serba séu uppfinning
auglýsingastofu á vegum Bosníu-
stjómar. Þvert á móti hefur verið
vanmetið, hve víðtækir og alvarieg-
ir glæpirnir em.
Forystugrein Jónasar Kristjánssonar í DV í gær.
Hann hefur alltaf verið svona. Frá
þvi í skóla á Akureyri. Hann hefur
alisstaðar verið óþolandi þessi mað-
ur - allsstaðar.
Önundur Ásgeirsson hélt áfram krossferð sinni
gegn séra Heimi útvarpsstjóra í Helgarpóstinum
í gær.
Hann er gersamlega gagnslaus og
óhæfur í þetta. Það hefur enginn
skilið hvernig hann villtist inn í
þetta. Hann var óhæfur í skóla,
óhæfur í Skálholti, óhæfur á Þing-
vöUum og er það enn.
Önundur krossfari enn á ferð.
Er ekki kominn tími á Heimi?
Forystugrein Karls Th. Birgissonar í HP fjallaði
um auövitað um Heimi Steinsson.
Skýrslan gæti verið tilefni til að
reka útvarpsstjóra.
Fyrirsögn á Helgarpóstsviðtali við Árna M. Mat-
hiesen. Heimir er maður dagsins, ekki spurning.
Ég er orðinn þreyttur á þessu buili,
sem mér stundum á að nefna kjaft-
æði. Það mun þykja ljótt orð og
skal ég ekki nota það, þar sem það
er bull sem ekki styðst við nein rök.
Halldór Kristjánsson frá Kirkjubóli að lýsa skoð-
un sinni á umræðu um jöfnun atkvæðisréttar.
fréttaskot úr fortíð
Fangi og hetja
Maður einn í fangelsinu í Peterhead,
sem verið hafði þar í 15 ár og átti að
vera þar alla sína daga, var náðaður
fyrir tilraunir, sem hann gerði til þess
að bjarga öðrum fanga frá drukknun.
Það var fyrir morð á kvenmanni að
hann var dæmdur í lífstíðarfangelsi.
Alþýðublaðið
10. ágúst 1922.