Alþýðublaðið - 12.12.1995, Page 1

■ Fá uppreisnarfélögin greidda hækkaða desemberuppbót?
Margir munu gefa VSÍ langt nef
- segir Sigurður T. Sigurðsson formaður Hlífar.
„Einhvem tímann hafa nú lög verið
brotin fyrir minni sök en þá að eiga
ekki ofan í sig að éta. Ef Hlíf verður
dæmt fyrir að halda því fram að fólk
þurfi að hafa meiri laun en það hefur
núna þá er það góður dómur þvf hann
sýnir í hvers konar þjóðfélagi við bú-
um. En það em þó nokkrir atvinnurek-
endur sem ætla að gefa VSÍ langt nef
og borga okkar fólki hækkaða desem-
bemppbót þrátt fyrir uppsögn samn-
inga,“ sagði Sigurður T. Sigurðsson
formaður Verkamannafélagsins Hlífar
í samtali við Alþýðublaðið.
Fimm stór verkalýðsfélög draga
ekki uppsögn kjarasamninga til baka.
Það eru Hlíf, Dagsbrún, Eining,
Verkalýðs- og sjómannafélag Kefla-
vfkur og Baldur, en uppsögn þess síð-
ast nefnda var tekin fyrir í Félagsdómi
í gær. Vinnuveitendasambandið kærir
hin félögin einnig og segir að félags-
menn þeirra eigi ekki rétt á hækkaðri
desemberuppbót en Félagsdómur
muni dæma þeim umsamnda launa-
hækkun l.janúar.
„Við sem höfum sagt upp samning-
um munum bera saman bækur okkar
og hafa náið samráð. Ef við erum
sammála um aðgerðir er allt hægt að
gera. En ef við förum ekki út í aðgerð-
ir þá er það ekki vegna þess að viljann
vanti heldur það að við höfum ekki
stöðu til þess að grípa til aðgerða.
Jafnvel þótt svo fari þá er þetta samt
upphaf aðgerða í þá átt að hér verði
greidd sambærileg laun og á Norður-
löndum. Eg vil að gerð verði fjögurra
ára áætlun til að ná því markmiði.
Danir kaupa hráefni til fiskvinnslu
jafnvel á hærra verði en hér og selja á
sömu mörkuðum og við. Hvernig
stendur á að þeir geta borgað hundrað
prósent hærri laun? Kannski að ís-
lenskir atvinnurekendur séu bara
óhæfir og hafi ekki vit á rekstri. Er
Sigurður: Þarf kannski að ráða
danska stjórnendur.
þetta heimska eða óráðsía? Meðan ég
fæ ekki skýr svör verð ég að telja þetta
hreina idjótasamkomu. Það þarf
kannski að ráða hingað danska stjóm-
endur,“ sagði Sigurður.
„Það vantar tíu þúsund krónur á
verkamannalaun til þess að þau nái
því sem félagsmálastofnanir telja lág-
mark til framfærslu og eru þær þó
ekki útausandi peningum. Lægsti
verkamannataxti Hlífar er 46.838
krónur á mánuði. Félagsmálastoíhanir
á höfuðborgarsvæðinu meta það svo
að einstaklingur þurfi minnst 56 þús-
und krónur til að framfleyta sér ein-
um. Fullvinnandi verkamaður án yfir-
vinnu þarf því að fara í þessar stoftian-
ir til að fá tíu þúsund krónur ofan á
launin ef hann á að draga fram Kfið.
Þessu ömurlega dæmi viðheldur Þór-
arinn V. Þórarinsson sem er með
500 þúsund krónur á mánuði eftir
skatta," sagði Sigurður T. Sigurðsson.
■ Verðlækkun á nýjum bókum
Getur komið niður á launum
-segir Ingibjörg Haraldsdóttirformaður Rithöfundasambandsins.
„Höfundarlaun eru oftast 16 prósent
af útsöluverði bókar að frádregnum
virðisaukaskatti. Þegar afsláttarstríðið
á bókaverði byrjaði fyrir jólin í fyrra
greiddu útgefendur höfundum sam-
kvæmt föstu verði sem ákveðið var og
birt í Bókatíðindum. En ef þetta verð-
stríð heldur áfram án þess að nokkuð
verði að gert kemur það til með að
þýða lækkun á höfundarlaunum,“
sagði Ingibjörg Haraldsdóttir for-
maður Rithöfundasambandsins í sam-
tali við blaðið. Eins og kunnugt er
hefur brostið á verðstríð á jólabóka-
markaði og nýjar bækur boðnar með
allt að 30% afslætti frá auglýstu verði.
f gildi eru samningar um höfundarlaun
milli Rithöfundasambandsins og Fé-
lags bókaútgefenda sem á að tryggja
höfundum laun fyrir verk sín og er
miðað við fyrrgreinda prósentutölu af
söluverði bóka.
„Ég veit ekki annað en útgefendur
ætli að hafa sama háttinn á og í íýrra,
það er að greiða höfundum ritlaun
samkvæmt því verði sem tilgreint er í
Bókatíðindum. Þó get ég ekki fullyrt
um það fyrr en kemur að uppgjöri við
höfunda. Þá á ég við þá útgefendur
sem á annað borð fara eftir samning-
um. Það hefur heyrst að meira sé orð-
ið um það að höfundum sé boðið upp
á einhveija aðra samninga. Alla vega
eru dæmi um slíkt,“ sagði Ingibjörg.
Er hœtta á að áframhaldandi verð-
stríð rýri kjör höfunda?
Þriggja binda verk um sögu lands og þjóðar í gær kom út hjá Vöku-
Helgafelli Islandssaga a-ö þriggja binda uppflettirit eftir Einar Laxness. Ólafur Ragnarsson, afhenti forseta ís-
lands, frú Vigdísi Finnbogadóttur fyrsta eintak verksins við athöfn í Þjóðarbókhlöðunni. A:mynd E.ÓI.
■ Bruce Vincent á
opnum fundi um
hvalveiðar
Lýsir
barátt-
unni við
Green-
peace
Samtökin Sjávarnytjar gang-
ast fyrir opnum fundi um hval-
veiðar á Grand Hotel í dag,
þriðjudag, og hefst fundurinn
klukkan 12. Gestur fundarins er
Bruce Vincent formaður samtak-
anna Alliance for America. Á
fundinum mun Vincent Iýsa bar-
áttu samtakanna við Greenpeace
og aðra öfgafulla hópa náttúru-
verndarsinna og heita íslending-
um stuðningi í Bandaríkjunum
komi til átaka við slíka hópa.
í frétt frá Sjávarnytjum segir
að þau séu frjáls félagasamtök
áhugamanna sem vinni að eðli-
legri og skynsamlegri nýtingu
sjávarspendýra. Megin markmið
samtakanna sé að stuðla að al-
mennum skilningi á nauðsyn
þess fyrir þjóðarbúið að nýta
stofna sjávarspendýra við ís-
lands með skynsamlegum hætti.
Félagið ætli að berjast fyrir því
að hvalveiðar hefjist hið fyrsta
hér við land, enda verði veiðin
ekki meiri en hvalastofnar þoli
samkvæmt mati Hafrannsóknar-
stofnuna. Það liggi fyrir að eðli-
legt jafnvægi í lífríkinu í Norður-
höfum raskist með fjölgun hvala
og hafi það ófyrirsjáanlegar af-
Ieiðingar fyrir íslendinga. Af-
rakstur þorskstofnsins geti
minnkað 'im 10% sem þýði að
þjóðfélagið verði af tekjum sem
nema einum og hálfum milljarði
króna.
■ Samtökin 78
Frelsis-
verðlaun
Frelsisverðlaun Samtakanna
’78 voru afhent í fyrsta sinn í
Veislu til vemdar mannréttind-
um í íslensku óperunni um
helgina. Verðlaunin hlutu þeir
Hörður Torfason fyrir sýni-
leik, en nú em liðin 20 ár frá
því hann rauf þögnina um mál-
efni homma og lesbía, og
Guðni Baldursson fyrir rétt-
indabaráttu, en hann var fyrsti
formaður Samtakanna ’78.
■ Opinnfundur
Á að leggja
a veiði-
leyfagjald?
Samtök iðnaoarins halda opinn
fund um veiðileyfagjald á miðviku-
dagsmorgun klukkan 8 til 10. Samtök-
in hafa lagt áherslu á að tekin verði
upp skynsamleg umræða um hvort og
hvernig skuli staðið að álagningu
veiðileyfagjalds. Þessum fundi er ætl-
að að vera framlag til þeirrar umræðu.
Frummælendur á fundinum verða
þingmennimir Ágúst Einarsson og
Vilhjálmur Egilsson og Þorsteinn
M. Jónsson hagfræðingur. Að því
loknu verða almennar umræður og
fyrirspumir. Fundurinn verður haldinn
að Hallveigarstíg 1 og léttur morgun-
verður á boðstólum.
höfunda
„Ég geri alveg eins ráð fyrir því að
svo fari að öllu óbreyttu, en ég veit
ekki hvemig útgefendur afgieiða þetta
mál. í sumum löndum í kringum okk-
ur hefur fast verð á bókum verið af-
numið og þá emm við komin út í þann
frumskóg að útgefandinn ákveður
hvað bókin á að kosta og hvað hann
borgar höfundinum hverju sinni. Ég
vona að það fari ekki þannig hér, en
við reynum að fylgjast með þróun
mála,“ sagði Ingibjörg Haraldsdóttir.