Alþýðublaðið - 03.01.1996, Qupperneq 5

MIÐVIKUDAGUR 3. JANÚAR 1996
ALÞÝÐU BLAÐIÐ
5
ó r n m á I
i Jóns
ð
5
dega þekktaska
rið orðaður við
cur sem Adonis
2Ím.
,ar.
a
n blóði
imorðanna?
iörg önnur arabísk
; orð. Fá skáld hafa
3ur þurfti að þola í
ljóði sínu. Þetta er
kilur of vel.
Nokkmm vikum eftir auðmýkjandi ósigur Araba í Sex daga stríðinu, birti
sýrlenska skáldið Nizar Qabbani (fæddur 1932) kvæðabálkinn Neðan-
málsgrein í Bók undanhaldsins. Kvæðið er þrungið sorg og reiði.ofsareiði
sem beinist ekki gegn óvininum heldur aröbunum sjálfum, háum sem lág-
um. Bálkur Qabbanis var umsvifalaust bannaður af yfirvöldum arabaríkj-
anna. En kvæðinu var smyglað inní löndin, Ijölrilaður og lærður utanaf.
Neðanmálsgrein í
Bók undanhaldsins
(viðbrögð við ósigrinum í sex daga stríðinu)
1.
Vinir,
Hið foma orð er dautt.
Hinar fomu bækur em dauðar.
Ræða okkar, slitin sem gamlir skósólar, er dauð.
Dauðinn er hugarfarið sem kallaði ósigur
yfir okkur.
3.
Sorgmædda land mitt,
á augabragði
breyttir þú mér úr skáldi sem orti ástaljóð
í skáld sem yrkir með hnífi.
12.
Gyðingamir fóm ekki yfir landamærin:
Eins og skordýr skriðu þeir gegnum veikleika okkar.
Mahmoud Darwish (fæddur 1942) er þekktasta skáld Palestínumanna.
Fæddist í Palestínu sem nú heitir fsrael. Darwish birti kvæðið Viðferð-
umst eins og annað fólk eftir að landar hans voru neyddir til að yfirgefa
Beirút. Kvæðið er sérstök lýsing á þjóð sem á hvergi heima. Jafnframt
þóttust menn sjá í því gagnrýni á forustu PLO fyrir skort á hugsjónum og
hugmyndafræði. Var það í fyrsta sinn sem palestínskt skáld gagnrýndi for-
ystumenn þjóðar sinnar á þennan hátt.
Við ferðumst eins
og annað fólk
Við ferðumst eins og annað fólk, en snúum aldrei
til baka.
Eins og ferðalög væm í ætt við skýin.
Við höfum grafið ástvini
okkar undir myrkri skýjanna, milli trjárótanna.
Og við sögðum við konumar okkar: haldið
áfram næstu aldir
að eignast fólk eins og okkur svo við getum
lokið þessari ferð
- þegar tími lands okkar rennur upp, við
þröskuld hins ómögulega.
Við ferðumst í vögnum sálma, sofum í tjöldum
spámanna
og birtumst í tali sígauna.
Við mælum vegalengdir með goggi herfuglsins,
eða syngjum
til að stytta vegalengdir og auka birtu mánans.
Leið ykkar er löng; hugsið því um sjö konur til
að standa
undir þessari löngu leið. Hristið pálmatré fyrir þær
til að þekkja nöfn þeirra og vita hver muni
verða móðir drengsins
frá Galíleu.
Við eigum ættjörð úr orðum. Talaðu, talaðu svo ég
geti lagt veg minn á stein steina.
Við eigum ættjörð úr orðum. Talaðu, talaðu svo við
megum vita hvenær ferðinni lýkur.
■ Alþingi hafnaði tillögum félagsmálaráðherra
um greiðsluerfiðleikalán
Fjallið tók
jóðsótt og fædd-
ist lítil mús
- segir Rannveig Guðmundsdóttir alþingismaður.
Rannveig: Framsókn gerð afturreka.
„Við afgreiðslu Alþingis á málum
varðandi fyrirgreiðslu til fólks í
greiðsluerfiðleikum vegna húsnæðis-
mála var félagsmálaráðherra gerður
afturreka í félagsmálanefnd með sínar
tillögur enda voru þær til þrengingar
frá því sem áður var. Þess í stað var
stefna Alþýðuflokksins í málinu lög-
fest áður en Alþingi fór í jólaleyfi,"
sagði Rannveig Guðmundsdóttir al-
þingismaður og fyrrverandi félags-
málaráðherra í samtali við Alþýðu-
blaðið.
Það vakti athygli hvaða útreið til-
lögur Páls Péturssonar félagsmála-
ráðherra varðandi greiðsluerfiðleika-
lán fengu í félagsmálanefnd þingsins
þegar nefndin fjallaði um þær
skömmu fyrir jól. Tillögum ráðherra
var í raun alfarið hafnað og gerðar
grundvallarbreytingar á þeim sem síð-
an voru lögfestar.
„Það sem mér finnst blasa við varð-
andi húsnæðismálin eru þessi tvö and-
lit Framsóknarflokksins, það er að
segja fyrir og eftir kosningar. Þeir
voru með mjög hástemmdar yfirlýs-
ingar á síðasta vetri varðandi húsnæð-
ismál og skuldir heimila. Framsóknar-
menn höfðu uppi stór orð um nauðsyn
þess að koma með víðtækar úrbætur
fyrir skuldara og þá sem ættu í hús-
næðisbasli. Þá fluttu þeir frumvarp um
greiðsluaðlögun sem þeir sögðu vera
hægt að lögfesta strax og leysti allan
vanda. Það frumvarp hefur hins vegar
ekki sést síðan þó að Framsókn hafi
nú haft embætti félagsmálaráðherra í
m'u mánuði,“ sagði Rannveig.
„Framsóknarmenn lofuðu endur-
reisn heimilanna og blekktu fólk til
fylgis við flokkinn. Mjög margt fólk,
sem var hart keyrt trúði hreinlega lof-
orðum Framsóknarflokksins um nýjar
og óþekktar lausnir. Svo kom loksins
frumvarp í desember og ég orðaði það
svo í umræðum um það á þingi að
fjallið hafi tekið jóðsótt og fæðst lítil
mús.
Við alþýðuflokksmenn höfðum sett
fram hugmyndir um möguleika á að
lengja lánstíma húsbréfa til 40 ára. En
úrbætur Framsóknar sem áttu að koma
til fólks í greiðsluerfiðleikum voru í
öllum tilfellum þrengjandi. Það átti að
hætta að veita lán frá Byggingasjóði
ríkisins en veita lán ífá húsbréfadeild
til 15 ára með afföllum og vaxtastigi
húsbréfa og flytja þar með fyrir-
greiðsluna yfir á markaðsvextina.
Þetta þrengdi líka þau úrræði sem
stofhunin hafði þar sem hún gat lánað
allt niður í þijú til fjögur hundruð þús-
und krónur til fimm til fimmtán ára.
Yfirleitt var farin sú leið að skuld-
breyta lánum fyrir fólk í því kerfi sem
fólkið var. En nú átti að flytja þetta
allt yfir í húsbréfin en þar er lágmarks-
ián 700 þúsund með skuldbindingu
um að bréfin væru til 15 ára. Það gat
orðið mjög þungt að vera með sjö
hundruð til einnar milljón króna lán til
15 ára. Auk þess var þá hætta á því að
þeir sem þyrftu minna yrðu þá að taka
óþarflega há lán. Einnig fólst í tillög-
um félagsmálaráðherra að það ætti að
breyta um matsviðmiðun. Það átti
ekki lengur að miða við 70 prósent af
brunabótamati íbúðar heldur taka upp
nýtt skilgreint matsverð og 65 prósent
af því,“ sagði Rannveig Guðmunds-
dóttir.
„Þetta hefði þýtt að tekið væri mið
af kaupverði húss árið 1990 og ekki
mætti fara upp fýrir 65 prósent af því í
heildarlánum. Þetta gat þýtt fyrir þá
sem búa á landsbyggðinni að þeir ættu
enga möguleika á fyrirgreiðslu. Einnig
mátti samanlagður vanskilatími og
frystitími lána ekki fara yfir fimm ár.
Þar gat líka gerst að skuldari sem lent
hafði í erfiðum veikindum og færi yfir
tvö ár í vanskilum fengi ekki þriggja
ára frystingu þótt það væri metið rétt.
Þetta voru meginatriði úrræðanna
sem loksins komu frá Framsóknar-
flokknum og öll til þrengingar frá því
sem áður var. Eftir mjög faglega um-
fjöllun félagsmálanefndar Alþingis
varð niðurstaðan sú að lagt var til
grundvallarbreyting á þessari frum-
varpsgrein um greiðsluerfiðleikalán
og lögfest það fyrirkomulag sem var í
gildi í stjórnartíð Alþýðuflokksins.
Það er að Húsnæðismálastjóm veitir
lánin úr Byggingasjóði ríkisins til allt
að 15 ára þannig að svigrúm er til að
taka þann lánstíma sem heppilegastur
er hverju sinni. Ennfremur er frysting
lána heimiluð í þijú ár óháð því fyrir
hvaða túna vanskilin eru og að skuld-
breyting og frysting geta farið saman.
Það sem gerðist er því það að eftir að
frumvarp kom loksins frá Framsókn-
arflokknum em tillögur hans teknar út
af félagsmálanefnd og þær reglur sem
áður var unnið eftir og mótaðar af Al-
þýðuflokknum lögfestar af Alþingi
fyrir jól,“ sagði Rannveig Guðmunds-
dóttir.
Athugasemd menntamála-
ráðherra vegna greinar Guð-
mundar Andra Thorssonar
Heiðraði ritstjóri.
Á sínum tíma birtist í Alþýðublað-
inu grein eftir Guðmund Andra Thors-
son undir fyrirsögninni: Bjöm Bjama-
son heiðrar Rushdie. Þessi grein er
síðan endurbirt í blaðinu, sem er dag-
sett 14,- 17.desember.
Ég hef síður en svo ástæðu til að
kvarta undan því, sem um mig er sagt
í þessari grein. Hins vegar finnst mér
gæta mikils misskilnings, þegar höf-
undur leggur út af orðum mínum á
fundi með menningarmála-ráðhemim
Norðurlanda undir lok október sl. á
bókamessunni í Gautaborg, þar sem
tjáningarfrelsið var til umræðu.
Það er fráleitt að líta þannig á, að ég
hafi verið á skjön við norræna starfs-
bræður mína í þessum pallborðsumr-
æðum, þegar rætt var um Salman
Rushdie. Öll vomm við sammála, um
að beijast fyrir því, að dauðadómi yfir
honum yrði aflétt. Ég vakti hins vegar
máls á því, að á fundi með Salman
Rushdie í London um miðjan mars sl„
sem ég sat, hefði hann sagt, að dauða-
dóminum yrði ekki aflétt nema klerka-
stjómin færi frá völdum í Teheran og
taldi hann það eiga að vera markmið í
baráttunni fyrir rétti sínum. Ég velti
því fyrir mér, hvort nokkur von væri
til þess, að við Norðurlandamenn gæt-
um gengið svo langt að krefjast, ýta
undir eða standa fyrir valdbeitingu
gegn klerkastjóminni. Þótt við gerðum
það ekki, ættum við ekki að falla frá
því sjónarmiði, að mannréttindi væm
algild og fyrir því ættum við að berj-
ast. Finnski ráðherrann samsinnti við-
horfi mínu varðandi valdbeitinguna og
hinn norski tók undir sjónarmiðið um
algildi mannréttinda. Umræður um
þann þátt hafa verið miklar undanfar-
ið, ekki síst vegna samskipta við Kín-
veija, en þeir vilja ekki fallast á algild-
ið, heldur eigi að skilgreina mannrétt-
indi eftir aðstæðum í einstökum lönd-
um.
Ég bið yður, hr. ritstjóri, að birta
þetta bréf mitt til að leiðrétta misskiln-
„Það er fráleitt að líta þannig á, að
ég hafi verið á skjön við norræna
starfsbræður mína í þessum pall-
borðsumræðum, þegar rætt var
um Salman Rushdie," segir Björn
Bjarnason menntamálaráðherra.
ing Guðmundar Andra Thorssonar á
afstöðu minni til Salmans Rushdies.
Virðingarfyllst,
Bjöm Bjarnasun
menntamálaráðherra