Alþýðublaðið - 21.02.1996, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 21. FEBRÚAR 1996
s k o ð a n i r
miMtm
21068. tölublað
Hverfisgötu 8-10 Reykjavík Sími 562 5566
Útgefandi Alprent
Ritstjóri Hrafn Jökulsson
Umbrot Gagarín hf.
Prentun ísafoldarprentsmiðjan hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing
Sími 562 5566
Fax 562 9244
Símboði auglýsinga 846 3332
Áskriftarverð kr. 1.500 m/vsk á mánuði.
Verð í lausasölu kr. 150 m/vsk
Stærsti stjórnar-
andstöðuflokkurinn
Samkvæmt nýrri skoðanakönnun Gallup er Alþýðuflokkurinn
sá stjómarandstöðuflokkur sem mest fylgi hefur, eða 16,2 pró-
sent. Alþýðubandalagið er á hraðri niðurleið og mælist nú aðeins
með 13,7 prósent - hrapar um 4,7 prósentustig frá síðustu könn-
un. Kvennalisti og Þjóðvaki em í öndunarvél einsog áður, með
2,8 og 2,1 prósent fylgi, og hefur Kvennó aldrei farið neðar.
Stjómarflokkamir sigla fremur lygnan sjó, Framsókn með 22,2
og Sjálfstæðisflokkurinn með 42 prósent.
Slæm útreið Alþýðubandalagsins vekur sérstaka athygli. Marg-
ir héldu að flokkurinn kæmist á mikið flug þegar Margrét Frí-
mannsdóttir var kjörin formaður í haust. Hinn nýi formaður hefur
hinsvegar hvorki heyrst né sést síðan á landsfundi Alþýðubanda-
lagsins á Hótel Sögu, en Svavar Gestsson vélar um allt sem ein-
hveiju skiptir. Fyrir vikið er Alþýðubandalagið sem óðast að fá á
sig yfírbragð örþreyttrar fylkingar þjóðemissósíalista sem ekkert
hafa fram að færa við nútímann. Alþýðubandalaginu mun tæpast
takast að snúa tafíinu við, en í öllu falli er morgunljóst að þær
vonir sem flokksmenn bundu við forystuskiptin eru að engu
orðnar.
Frá því að ríkisstjóm Davíðs Oddssonar og Halldórs Ásgríms-
sonar tók við völdum hafa alþýðuflokksmenn verið oddvitar
stjómarandstöðunnar. Liðsmenn flokksins á þingi hafa haldið
uppi snarpri og málefnalegri gagnrýni á hina dauflyndu ríkis-
stjóm. Jafnframt hefúr Alþýðuflokkurinn haldið á loft hinum rót-
tæku umbótamálum sínum, sem smámsaman em að öðlast meiri-
hlutafylgi þjóðarinnar.
Tónlistarhús sett í nefnd
Menntamálaráðuneytið hefur gefíð út fagurbláan glansbækling
um verkefni næstu ára. Þar kemur fram að Björn Bjarnason
menntamálaráðherra hefur á prjónunum margvísleg áform, og
kemur ekki á óvart enda Bjöm bæði iðjusamur og hugmyndarík-
ur. Örstuttur kafli í bæklingnum vekur einna mesta athygli. Hann
er svohljóðandi: „Á kjörtímabilinu verði tekin ákvörðun um
hvort reisa skuli tónlistarhús. Til að það sé unnt verður meðal
annars að meta hvaða starfsemi eigi að fara þar fram og hvemig
staðið skuli að ijánnögnun. Verkefni þetta verði unnið á vegum
Samtaka um tónlistarhús, menntamálaráðuneytis og Reykjavíkur-
borgar.“
Nú er Bjöm Bjamason ekki þekktur fyrir léttúð, en einhveijir
hljóta að álykta að hér fari ráðherrann með gamanmál. Saga hins
óreista tónlistarhúss er bæði löng og dapurleg. Öll fyrirheit ráða-
manna hafa bmgðist, öll fróm áform mnnið út í sandinn. En varla
þarf að upplýsa sjálfan menntamálaráðherra um þá staðreynd, að
menn deila ekki um hvort reisa skuli tónlistarhús. Hversvegna í
veröldinni þarf Bjöm Bjamason umþóttunartíma út kjörtímabilið,
einsog gefið er til kynna með orðalagi glansbæklingins? Það er
alger óþarfí að stofna enn eina nefnd til að ræða næstu árin hvort
reisa eigi tónlistarhús.
Bjöm Bjamason, sem er vinur menningar og lista, ætti öðmm
fremur að hafa skilning á því, að löngu er tímabært að íslending-
ar reki af sér slyðruorðið og reisi tónlistinni hús við hæfi.
Kannski ætti menntamálaráðherrann einfaldlega að snúa sér til
forsætisráðherra og fá leiðsögn um úrlausn málsins: Davíð Odds-
son er stórhuga byggingameistari einsog allir vita, sérfræðingur í
að byggja rándýr stórhýsi á mettíma.
Perlan og Ráðhúsið em minnismerki Davíðs Oddssonar, hvort
sem mönnum líkar betur eða verr. Bjöm Bjamason er í þeirri að-
stöðu að geta reist mun geðþekkari minnisvarða um afrek sín á
þessu kjörtímabili. Það er kominn tími til að verkin tali. ■
Sjúkir greiða fjárlagahallann
- öryggisnetið heldur ekki lengur
Heilbrigðisráðherra og fjármálaráð-
herra þessarar ríkisstjómar hafa haldið
áfram stefnu síðustu ríkisstjómar og
reyna að ná hallalausum eða hallalitl-
um fjárlögum með því að skera niður í
vélferðarþjónustunni. Þau færa kostn-
aðinn af heilbrigðisþjónustunni yfir á
sjúklinga og lækka um leið greiðslum-
ar, framfærsluna og aðstoðina úr
tryggingakerfmu.
Þó svo að Ingibjörg heilbrigðisráð-
herra reyni að telja þjóðinni trú um að
þeir sem þurfi mest að treysta á vel-
ferðarkerfið sér til framfærslu verði
ekki fyrir niðurskurðinum, þá tala
verkin öðm máli.
Gestaboð
I j|B "4B Ásta R.
Jóhannesdóttir
1 ^ /m i skrifar l
Matarholur ríkisstjórnar
Davíðs Oddssonar
Það er ógerningur að telja upp í
stuttri blaðagrein allar þær leiðir sem
ríkisstjómin hefur fundið til að spara
fyrir ríkissjóð á kostnað aldraðra,
sjúkra og hreyfihamlaðra. En hér
koma nokkrar:
Tvísköttun lífeyris var hafin að nýju
um áramótin. Með breytingu á skatta-
lögunum var 15% skattaafsláttur líf-
eyrissjóðsþega af lífeyrisgreiðslum af-
numinn aðeins rúmu ári eftir að hon-
um var komið á, rétt fyrir kosningar í
fyrra. Þar með er komið á aftur tví-
sköttun lífeyris hluta lifeyrisþega og
munar víða verulega um þær krónur.
Byrjað verður á því á árinu að
skerða greiðslur til lífeyrisþega, þ.e.
aldraðra og öryrkja, gagnvart fjár-
magnstekjum, áður en fjármagns-
tekjuskatti hefur verið komið á. Ég
gagnrýni það sérstaklega gagnvart
þeim sem hafa fengið eingreiðslur
vegna slysa. Eingreiðslur sem eru
miskabætur til að bæta skerta starfs-
orku ævilangt. Það að fjármagnstekjur
af eingreiðslu skerði eða felli brott
annan lífeyrisrétt þessa fólks, sem hef-
ur misst starfsgetu og heilsu í bóta-
skyldum slysum, er ólíðandi.
Frá síðustu áramótum er grunnlíf-
eyrir ellilífeyrisþegar og öryrkja skert-
ur um 30% í stað 25% vegna tekna.
Greiðslur grunnlífeyris geta skerst hjá
einstaklingum allt að 62% við þessa
breytingu og allt að 84% hjá hjónum.
Sjúklingar greiða nú hærra gjald
fyrir læknisþjónustu og heilsugæslu,
til sérfræðings, í röntgen og rannsókn-
ir. Öll þessi gjöld hækkuðu um mán-
aðamótin. Aldraðir greiða fullt verð til
70 ára, nema þeir framvísi vottorði
um lágar árstekjur eða að þeir hafi
verið öryrkjar áður en þeir verða 67
ára. Hámarksgreiðsla þeirra er hækk-
uð úr 3.000 krónum á ári í 12.000
krónur áður en þeir eiga rétt á afslátt-
arkorti.
Lágmarksverð fyrir lyf var hækkað
á dögunum. Gólfíð svokallaða á lyfja-
verðinu er hækkað, sem þýðir hærra
verð fyrir ákveðin lyf. Greiðslur fyrir
lyfseðla hækkuðu úr 1200 krónum í
1400 krónur.
Endurgreiðslureglurnar hans Sig-
hvats vegna læknis- og lyfjakostnaðar,
sem eru með flóknari fyrirbærum, er
nú búið að flækja enn meir. Það sem
verra er í því sambandi er að þeir sem
hafa mikinn lyfjakostnað fá ekki
kostnaðinn á lyfjum sem þeir greiða
að fullu talinn með. En oft er mesti
kostnaðurinn vegna þeirra. Einnig eru
reglumar svo flóknar að segja má að
sjúklingur þurfi að vera við hesta-
heilsu til að skilja og geta nýtt sér þær.
Um leið og öllum þessum aukna
kostnaði er komið yfir á sjúklinga eru
kjör þeirra skert. Greiðslur uppbótar á
h'feyri ffá Tryggingastofnun er nú ver-
ið að lækka. Þetta bitnar á þeim sem
eiga um sárt að binda, eru ósjálfbjarga
og þurfa umönnun. Umönnunampp-
bót öryrkja og aldraðra verður skert á
árinu hlutfallslega, ekki um leið hjá
öllum. Hið sama gildir um lyfjaupp-
bótina. Nú á þetta fólk að komast af í
veikindum sínum á mun lægri fjárhæð
til framfærslu.
Þruma úr heiðskíru lofti
Svo er það hin alvarlega atlaga að
hreyfihömluðum, þeim sem verða að
hafa til umráða bifreið til að komast
leiðar sinnar. Hreyfihamlaðir hafa átt
kost á bifreiðakaupastyrkjum, 50 svo-
kölluðum hærri styrkjum og 600 lægri
á ári. Lægri styrkjunum er nú fækkað
um tæpan helming. Þeir nema 235
þúsund krónum og fækkar úr 600 í
335 styrki.
A ári hverju hafa á annað þúsund
hreyfihamlaðra sótt um lægri styrkinn.
Sérstaklega er þessi niðurskurður al-
varlegur því ferðastuðningur til hreyfi-
hamlaðra, bensínstyrkurinn, er háður
því að hinn fatlaði eigi sjálfur bfl. Fatl-
aðir fá t.d. ekki greiddan leigubíla-
kostnað frá Tryggingastofnun. Flestir
umsækjendur um styrkina eru svo illa
staddir fjárhagslega að þeir geta ekki
eignast bifreið nema að fá til þess
stuðning eins og þennan styrk. Uthlut-
unarreglur vegna styrkjanna eru einn-
ig þrengdar. Þessi aðgerð var aldrei
nelnd í fjárlagaumræðunni og kemur
því eins og þruma úr heiðskíru lofti.
Nú er svo komið að möskvamir í
öryggisnetinu sem við höfum riðið
okkur með baráttu og ærnu erfiði á
löngu árabili eru svo illa komnir í
höndum íhalds og Framsóknar, að það
heldur ekki lengur.
Höfundur er alþingismaöur
Nú er svo komið að möskvarnir í öryggisnet-
inu sem við höfum riðið ókkur með baráttu
og ærnu erfiði á löngu árabili eru svo illa
komnir í höndum íhalds og Framsóknar,
að það heldur ekki lengur.
f e b r ú a r
Atburðir dagsins
1599 Leikmannabiblía gefin út
á Hólum í Hjaltadal. Aðeins
tvö heil eintök eru varðveitt.
1630 Jarðskjálftar hófust á
Suðurlandi. Tjón varð á bæjunt
og breyting á hveravirl<ni í
Biskupstungum. 1673 Utför
franska leikskáldsins Moliere
gerð í kyrrþey í París. 1945
Þýskur kafbátur sökkti Detti-
fossi norður af írlandi. Fimm-
tán fórust en þrjátíu var bjarg-
að. 1965 Malcolm X, leiðtogi
þeldökkra bandarískra múslima
skotinn til bana í New York.
1972 Richard Nixon Banda-
ríkjaforseti kemur í sögulega
heimsókn til Kína.
Afmælisbörn dagsins
Einar Þorsteinsson 1633,
biskup. W.H. Auden 1907.
skáld og íslandsfari. Nina Sim-
one 1934, bandarísk jazz-söng-
kona, Jón Baldvin
Hannibalsson 1939, formaður
Alþýðuflokksins.
Annálsbrot dagsins
Hengdur í ísafirði Steingrímur
Helgason fyrir þjófnað, strauk
tvisvar úr þrílæstum járnum á
höndum og fótum.
Sjávarborgarannáll 1693.
Krafa dagsins
Eilt af því, sem vorir dagar
heimta af hvurri stjóm, er heita
vill réttvís og góð og ávinna sér
hylli sinna undirmanna, er það,
að skýlaus grein sé gjörð fyrir
meðferð á öllu því fé, sem al-
menningur hefur greitt af hendi
til einhvurra nota fyrir þjóðina.
Jónas Hallgrímsson skáld
í Fjölnisgrein 1835.
Ósk dagsins
Ef Rómverjar hefðu aðeins
einn háls!
Caligula, 12-41, keisari Rómar.
Málsháttur dagsins
Eg er mikilvirkur í skoipunum,
sagði hvílrækinn.
Orð dagsins
Sálin ergitllþing í gleri,
gcymist þó kerið sé veilt.
Bagar ei brestur í keri,
bara efgullið er lieilt.
Steingrímur Thorsteinsson.
Skák dagsins
I gær sáum við sómapiltinn
Mikael Gurevich grátt leikinn,
og því tilhlýðilegt að veita hon-
um uppreisn æru í dag. Hann
hefur svart og á léik gegn
þýska stórmeistaranum Eric
Lobron. Hvítur er með derring
í garð svarta kóngsins, en
Gurevich snýr Lobron laglega
niður. Rétti leikurinn vefst trú-
lega fyrir flestum, alltjent ætti
að taka svolítinn tíma að finna
hann.
Svartur leikur og vinnur.
1. ... Rf3l! 2. Dh6 Hvíturmáti
ekki taka riddarann enda blasir
þá mátið við. 3. ... Ke7 Lo-
bron gafst upp. Sókn svarts er
óviðráðanleg.