Alþýðublaðið - 21.08.1996, Blaðsíða 7

MIÐVIKUDAGUR 21.ÁGÚST1996
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
7
ú t I ö n d
■ Margrét Elísabet Olafsdóttir skrifar frá París um hungurverkfall afrískra innflytjenda, aðgerðaleysi
franskra stjórnvalda og heimsókn í kirkju sánkti Bernards, þar sem verkfallsmennirnir halda til
Tíu menn svelta sig í hel
- vegna afskiptaleysis frönsku ríkisstjórnarinnar
Hungurverkfall tíu Malíbúa sem
hafast við í sánkti Bernards-
kirkjunni í París hefur nú stað-
ið í 47 daga. Eftir fjörutíu daga l hung-
urverkfalli er þyngdartap orðið veru-
legt, einkenni næringarskorts gera vart
við sig, og því eykst verulega hættan á
að fylgikvillar verkfallsins verði óbæt-
anlegt heilsutjón, segja læknar, og
auðvitað dauði. Sú staðreynd að
franska ríkisstjómin skuli ekki bregð-
ast við þessum aðgerðum hefur vakið
harkaleg viðbrögð bæði nafntogaðra
og óþekktra einstaklinga í Frakklandi,
sem um helgina fjölmenntu að kirkj-
unni til að sýna verkfallsmönnum
stuðning sinn. Ríkisstjórnin er hins
vegar komin í blindgötu og allar til-
raunir til samningaviðræðna við full-
trúa mannanna sem svelta sig fyrir
málstað 300 annarra, karla, kvenna og
bama, hefur ekki þokað málinu í átt að
sættanlegri úrlausn.
Stífni og virðingarskortur
stjórnvalda
Deilur afríkubúanna við yfirvöld
hófust opinberlega fyrir fimm mánuð-
um þegar hópur „skilríkjalausra" inn-
flytjenda, eins og þeir eru kallaðir,
ákvað að flytjast inn í aðra kirkju í
borginni í þeirri vona að athyglin sem
þá beindist að þeim mynda ýta undir
að þeir fengju dvalarleyfi sín fram-
lengd. Eftir stutta vem í sánkti Am-
broise svöruðu yfirvöld með því að
reka fólkið út með lögregluvaldi. Síð-
an hafa mótmælendur hafst við í
kirkju heilags Bemards, sem er stað-
sett aðeins spölkom frá Montmartre
hæðinni.
Akvörðunin um hungurverkfall var
tekin í lok júní þegar hópurinn sá fram
á að ríkisstjórninni yrði ekki þokað.
Einu viðbrögð ríkisstjómarinnar, með
innanríkisráðherrann Jean- Louis De-
bré í fararbroddi, við verkfallinu, var
að gefa fólkinu frest til 1. ágúst til að
fara úr landi. Sá frestur var framlengd-
ur til ágústloka í byijun mánaðarins.
Líklega hefur ráðherrann talið í byrjun
júlí, að sumarfrí myndi þagga málið
sjálfkrafa niður, en sú hefur ekki orðið
raunin. í byrjun síðustu viku, á fertug-
asta degi hungurverkfallsins, birtust
slökkviliðsmenn í kirkjunni snemma
mánudagsmorguns og fluttu hungur-
verkfallsmenn nauðuga á sjúkrahús.
Aðgerðin hafði aðeins þau áhrif að
vekja viðbrögð þeirra sem ekki höfðu
sýnt neinn áhuga fram að þessu. Með-
al þeirra sem flykktust í kirkjuna
þennan dag vom formaður Græningja,
Dominique Voynet og formaður
verkalýðsfélagsins CGT, Louis Vian-
net. Verkfallsmenn voru hins vegar
allir komnir aftur í kirkjuna um kvöld-
ið, þar sem þeir höfðu neitað allri
læknisaðstoð.
Við guðsþjónustu á Maríumessu,
hinn 15. ágúst, var sánkti Bemards-
kirkja því full út úr dyrum, þó messu-
gestir væm fæstir sóknarbörn, enda
jafngildir það núorðið stuðningsyfir-
lýsingu að sækja þangað messu. Um
helgina bættust enn fleiri í hópinn. Á
föstudeginum hafði innanríkisráðherra
látið hafa eftir sér í viðtali við dag-
blaðið Ouest- France að ekki kæmi til
greina að ríkisstjómin léti undan því
sem hann kallaði „kúguri' verkfalls-
manna. Hann kórónaði ummæli sín
með því að segja að þeim væri stjóm-
að af Trotskí- istum og dró það ekki úr
vanþóknun stuðningsmanna á yfir-
lýstri stífni og augljósum virðingar-
skorti ráðherrans. En líklega hefur De-
bré talið óhætt að láta hafa eftir sér
jafn ögrandi ummæli, því 15. ágúst er
frídagur í Frakklandi, helgin því löng
og París jafn mannlaus og Reykjavík
um Verslunarmannahelgi.
Á sunnudaginn komu hins vegar yf-
ir 1000 manns að kirkjunni og
snemma á mánudagsmorgun var enn
stór hópur í skýlum fyrir utan, tilbúinn
að mæta yftrvofandi lögregluaðgerð-
um. Það reyndist þó ástæðulaus ótti,
en meðal þeirra sem sváfu órólegum
svefni í kirkjunni, var Emanuelle Bé-
„Skilríkjalausir" hófu verkföll í 17 borgum Frakklands í
mars. 80 prósent hungurverkfallanna eiga sér stað f
kirkjum. A myndinni er Djamel Kouidri frá Alsír, sem
kom til Frakklands fyrir sex árum síðan en hefur ekki
fengið dvalarleyfi sitt endurnýjað. Hann á franska konu
og 3 ára franskan son.
art, mótleikari Tom Cruise í Mission
Impossible.
Töfralausn eða
kynþáttahatur?
„Staðfestu" sína, sem ríkisstjómin
kýs að kalla þrjóskuna, má rekja til
loforðs um að losa Frakkland við allan
frekari ágang innflytjenda. „Engir inn-
flytjendur" er slagorð sem hver heil-
vita maður getur séð að er fullkom-
lega óraunsætt markmið sem aldrei
verður náð, ekki einu sinni þótt landa-
mærin yrðu múruð. Hins vegar eru
hægri menn, sem nú hafa nær öll völd
í landinu, skíthræddir um að sífellt
fleiri kjósendur hægriflokkanna muni
í komandi þingkosningum (fyrirhug-
aðar vorið 1998), láta sannfærast af
lýðskmmi öfgamannsins Jean- Marie
Le Pen, formanns Þjóðemisfylkingar-
innar, sem sér holdgerving skrattans í
hveijum innflytjanda og sökudólg nú-
verandi atvinnuleysis. Fyrsta upp-
skriftin af töfralyfinu til að losa þjóð-
ina við óhroðann vom lög innanríkis-
ráðherra Edouards Balladurs, Charles
Pasqua. Honum tókst að koma í gegn-
um þingið breytingu á lögum um rík-
isborgararétt, sem var reyndar ekki
mikið afrek, því yfirgnæfandi meiri-
hluti þingsins em hægri menn. Um-
ræðan um þessi lög var þó fyrirferðar-
mikil í fjölmiðlum á sínum tíma. Þau
þykja bera vott um kynþáttahatur,
meðal annars vegna ákvæðis, sem
segir að öll böm erlendra foreldra sem
fædd em á ffanskri gmnd eftir 1. janú-
ar 1994, séu ekki lengur sjálfkrafa
franskir ríkisborgarar. Þegar þau verða
fullveðja 18 ára geta þau hins vegar
orðið fullgildir franskir ríkisborgarar
ef þau óska þess. Pasqua rökstuddi
þetta með því að segja að á þennan
hátt yrðu þessir einstaklingar meðvit-
aðri um hvað það þýddi að vera
franskur ríkisborgari. Rétt eins og þau
vissu það ekki þá þegar, því fæstir
munu nokkumtíma hafa fengið tæki-
færi til að heimsækja föðurland for-
eldra sinna áður en lögaldri er náð,
nema þau hafi áður verið rekin úr
landi með foreldrum sínum. En slík
em einmitt áhrif laganna.
Vonlaus staða
Áður en Pasqua-lögin tóku gildi
vom böm innflytjenda fædd á franskri
jörð sjálfkrafa franskir ríkisborgarar,
enda hefur Frakkland til þessa lagt
áherslu á hinn svokallaða , jarðarrétt",
en ekki blóðrétt eins og Þjóðverjar
gera. Eins og ástandið hefur verið í
málum innflytjenda í Frakklandi, þá
hafa ijölmargir þeirra, sem ekki hafa
fengið franskan ríkisborgararétt en
eiga frönsk böm, getað fengið leyfi
sín framlengd á þeim forsendum, því
það væri brot á mannréttindum bam-
anna að senda foreldrana úr landi. En
nú þegar bömin em ekki einu sinni
ffönsk, þá er engin hindmn í vegi yfir-
valda lengur.
Það er orðið sífellt erfiðara fyrir
innflytjendur að fá dvalarleyfi sín end-
umýjuð og gersamlega ómögulegt fyr-
ir þá sem ekki eiga frönsk böm. Það
gerir stöðu þeirra í landinu ólöglega,
jafnvel þeirra sem upphaflega komu
löglegir inn í landið. Loforð ríkis-
stjómarinnar um að koma lagi á mál
allra þeirra sem eiga böm fædd áður
en Pasqua-lögin tóku gildi hafa reynst
orðin tóm, mál hvers og eins hafa
jafnvel ekki verið tekin fyrir eins og
gefið var í skyn að ætti að gera, og
staða hinna er vægast sagt vonlaus,
eins og boð innanríkisráðherra um
sjálfviljuga brottför úr landi sýnir.
Heimsókn í kirkju sánkti
Bernards
Didi, bosmamikil kona frá Senegal,
situr á bekk inni í einu hliðaraltari
sánkti Bernards kirkju. Klukkan er
rúmlega tvö á mánudegi og formaður
franska Kommúnistaflokksins er á
leiðinni út úr dyrunum eftir stutta
heimsókn, með tilheyrandi fjölmiðla-
fylgd, til að heilsa upp á verkfalls-
menn. Nærvera Roberts Hue haggar
ekki ró Didiar sem matar yngstu dótt-
ur sína á hrísgrjónum, beint upp úr
potti við hlið sér á bekknum. Eins og
fleiri fbúar kirkjunnar er Didi ekkert
áfjáð í að tala við fjölmiðla, enda
straumurinn stöðugur og jafn. Hún gat
þó sagt mér að hún væri búin að búa
19 ár í Frakklandi, ætti átta önnur
böm, sem öll em frönsk, og að sjálf
væri hún fædd undir franska fánanum,
því hún kom í heiminn áður en Sene-
gal hlaut sjálfstæði árið 1960. Aðeins
yngsta barnið er ekki franskt og þar
hófust hennar þrautir fyrir alvöru.
Henni finnst Frakkland fara inna með
sig og aðra Afríkubúa. ímynd Frakk-
lands í Afríku virðist smám saman
vera að breytast úr ímynd fyrirheitna
landsins, í ímynd nýlenduherrans, sem
rúið hefur nýlendur sínar inn að skinni
og vill nú ekkert af eyðileggingunni
vita. Didi segist hafa verið boðin einu
sinni á fund yfirvalda. Það em tíu ár
síðan.
Frú Bensaad frá Túnis var öllu vilj-
ugri til að skýra frá sínum málum,
enda býr hún ekki í kirkjunni. Hún var
að koma þangað í fyrsta skipti þennan
dag, með öll sín plögg í töskunni, í
þeirri von að nefndin sem beitir sér
fyrir máli Afríkubúanna, gæti bætt
hennar máli á listann yfir sín mál.
Bensaad er móðir tveggja bama, Sir-
am 5 ára og Rami 3 ára, sem bæði em
frönsk þar sem þau fæddust áður en
Pasqua-lögin tóku gildi. Sjálfri hefur
henni verið synjað um franskan ríkis-
borgararétt og síðustu þrjú ár hefur
hún ekki getað fengið dvalarleyfi sitt
endumýjað. Hún er því dæmd til að
vinna á svörtu, en hefur jafnvel gefist
upp á því vegna stöðugra veikinda
astmaveiks sonar síns. Hvemig lifir
hún? Á ölmusu góðgerðasamtaka.
Bamabætumar sitja fastar í kerfinu
af því hún hefur ekki sjúkrasamlags-
númer. Hvers vegna fer hún ekki heim
til Túnis? Ekki hægt. Hún er fráskilin
og yrði því útskúfuð í Túnis. Hjóna-
band hennar hefur aldrei verið löglegt
nema fyrir guði, en moskan lét hana
ekki fá nein vottorð á sfnum tíma, og
hún gæti ekki einu sinni sannað hjóna-
band sitt fyrir samlöndum sínum.
Frönsk yfirvöld gætu sent Bensaad úr
landi, en kjósa að gera það ekki, því
það myndi þýða að þau yrðu að setja
börnin á munaðarleysingjahæli og
slíkt er of kostnaðarsamt. Þau geta
hins vegar ekki sent bömin út landi
með móðurinni, því þau þyrftu leyfir
móðurinnar til þess. Verkfallsmenn-
imir í kirkju sánkti Bemards em flest
allir í nákvæmlega sömu aðstöðu.
Chirac er í sumarfrfi
Fram að þessu hefur eina tilboð rík-
isstjómarinnar verið greiðsla fyrir að
fara úr landi. Öllum innflytjendum frá
löndum Afríku sem snúa viljugir aftur
til síns heima bjóðast 1000 frankar í
veganesti. Flestir fara hins vegar
nauðugir, með leiguflugvél á vegum
stjómvalda, tvö flug á mánuði, bátt í
hundrað farþegar í hvert skipti. Jean-
Louis Debré segist ekki útiloka að
ferðunum verði tjölgað í þijár strax í
haust. En eins og er liggja tíu menn í
hungurverkfalli á bakvið tréplanka í
einu skotinu á Saint Bemards. Þeir em
orðnir máttfamir og það fær enginn að
koma nálægt þeim leyfislaust og að
óþörfu. Læknar á vegum sjúkrabíla
borgarinnar og Lækna heimsins, fýlgj-
ast með líkamlegu og andlegu ástandi
þeirra. Þeir hafa allir neitað að gefast
upp, það verði ekki aftur snúið.
Franska ríkisstjómin haggast ekki og
þó eru aðeins fáar vikur síðan hún
lýsti vanþóknun sinni á hungurverk-
falli í tyrkneskum fangelsum og að-
gerðaleysi þarlendra stjórnvalda.
Jacques Chirac forseti hefur ekkert
látið hafa eftir sér um málið, hann er f
sumarfríi.
Þegar ég bý mig undir að yfirgefa
dimma kirkjuna og ganga aftur út í
brennandi ágústsólina, eru nokkrar
kvennanna önnum kafnar við að
skrúbba kirkjugólfið. Tveir karlmenn
hafa snúið sér á mottum til Mekka og
þeir sem em mættir til að sýna stuðn-
ing sitja þöglir á þeim fáu stólum sem
ekki hefur verið staflað upp í miðri
kirkjunni. Aðeins börnin em á þeyt-
ingi. Þeim leiðist. Eg þarf að beita
lagni til að komast út án þess að Mó-
rnó litli fjögurra ára verði þess var.
Hann langar til að komast út fyrir
rimlagirðinguna sem umlykur kirkj-
una, út í rennibrautina í garðinum á
móti, sem hann sér af kirkjutröppun-
um. En Mómó fer ekki neitt. Hann
þraukar, eins og hinir fullorðnu, eins
lengi og með þarf. ■