Alþýðublaðið - 03.10.1996, Blaðsíða 3

FIMMTUDAGUR 3. OKTÓBER 1996
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
s k o ð a n i r
Bruðlað í Byggðastofnun
Fyrir helgi kom út skýrsla Ríkisend-
urskoðunar um Byggðastofnun,
sem fræg er orðin að endemum. Aðrir
hafa fjallað um þær upphæðir sem hér
um ræðir og þá staðreynd, að Byggða-
stofnun hefur lítt orðið ágengt í að efla
dreifðar byggðir landsins. Ég ætla
hins vegar að ræða þá hugsun sem
liggur að baki starfsemi sem þessari.
Eggert Haukdal, sá mikli vinur okk-
ar jafnaðarmanna, segir í Morgun-
blaðsgrein í gær (miðvikudag) sem
svo, að helsta hlutverk Alþingis og
Háborð |
„Ég er þeirrar skoðunar að byggðastefna sem skiptir
sér með beinum hætti af atvinnulífi sé verri en engin.
Ég held að hún byggi fyrst og fremst upp veikiuð fyrir-
tæki sem ekki geta lifað á eigin forsendum."
ingum þangað sem hún hefði ekki
annars farið. Hverri krónu sem tekin
er af fólki er þá í staðinn ekki varið til
kaupa á vöru og þjónustu eftir vali
neytandans. Hún er þá ekki heldur
lögð inn á banka, eða sett í spariskír-
teini ríkissjóðs. Ergó: krónan sem
„skapar vinnu“ á einum stað, „eyðir
vinnu" á öðrum stað. Og meira en
það, því að á seinni staðnum hefði
krónan verið að fijálsu vali neytand-
ans, og eflt alvöru atvinnulíf, en á fyrri
staðnum er hún af nauðung.
Þá má spyrja: hver er tilgangur at-
vinnulífs? Er hann ekki sá að uppfylla
þarfir fólks og mæta kröfum þess, sem
mest eftir eigin vali? Hvaða gagn er af
atvinnulífi sem ekki uppfyllir þarfir
raunverulegra neytenda? Hvaða gagn
er af atvinnulífi sem ekki er sjálfbært,
svo notað sé orð úr umhverfisumræð-
unni? Hvemig ætlum við að reka öfl-
ugt velferðarkerfi og byggja upp góða
skóla og heilsugæslu, ef við höfum
ekki alvöru atvinnulíf til að skapa
tekjumar?
Ég er þeirrar skoðunar að byggða-
stefna sem skiptir sér með beinum
hætti af atvinnulífi sé verri en engin.
Ég held að hún byggi fyrst og fremst
upp veikluð fyrirtæki sem ekki geta
lifað á eigin forsendum; fyrirtæki sem
ekki þrífast af því að uppfylla þarfir
neytenda fljótt og vel. Slík stefna
eyðileggur lflca fyrir þeim fyrirtækjum
öðmm sem vilja og geta keppt á jafn-
réttisgrundvelli.
Ef þörf er á að hafa vit fyrir fólki
um það, hvar það eigi að búa, er rétt-
ast að gera það með beinum hætti, til
dæmis í gegn um skattlagningu ein-
staklinga, eða með því að senda öllum
íbúum tiltekinna svæða tékka í pósti
árlega. Sú lausn hljómar fáránlega, en
ég tel að reynslan sýni nú svo ekki
verður um villst, að byggðastefna
Byggðastofnunar er enn fáránlegri.
Höfundur er kerfisfræðingur
Vilhjálmur
Þorsteinsson
skrifar
stjórnmálamanna sé að sjá til þess
með tiltölulega beinum hætti að
rekstrarskilyrði atvinnuveganna séu
sem best og launin sem hæst. Þessi
skoðun er útbreidd, sérstaklega meðal
þeirra sem komust til vits og ára á
hafta- og miðstýringartímum fyrr á
öldinni. Hún kemur með reglubundn-
um hætti fram í Þjóðarsálinni á Rás 2
og í lesendadálkum dagblaða.
Byggðastofnun er skilgetið afkvæmi
þessarar hugmyndafræði.
í sem stystu máli gengur hug-
myndafræðin út á að stjómmálamenn
geti með úthlutunum úr ríkissjóði
haldið uppi atvinnu. Jafnframt sé það
þá þeirra að ákveða rekstrammhverfi
fyrirtækja og laun fólks. Þetta gæti allt
saman gengið upp, nema af því, að hin
hlið reikningsdæmisins gleymist. Sem
sé: hvaðan koma peningarnir, sem
stjómmálamennimir úthluta?
Hver einasta króna, sem sett er í
„eflingu atvinnulífs“, kemur ffá fólki
og öðmm fyrirtækjum, í formi skatta
og gjalda. Hver einasta króna er tekin
júr sínum ,„náttúrulega“ farvegi á
markaðnum og flutt nauðungarflutn-
Friðarberinn Ástþór Magn-
ússon lætur engan bilbug á
sér finna, enda eini forsetafram-
bjóðandinn sem getur um
frjálst höfuð strokið vegna
skulda. í vor bað fyrrum forseti
Costa Rica, Rodrigo Carazo
Odio, hann um að undirbúa
stofnfund félags fyrrverandi for-
seta. Ástþór brást snöfurlega
við og lýsti þvi yfir í Alþýdu-
bladinu 10. maí að hann væri
að hugsa um fá Perluna sem
vettvang fundarins. Jafnframt
upplýsti Ástþór að Vigdísi
Finnbogadóttur yrði sérstak-
lega boðið til fundarins, sem og
öðrum fyrrum forsetum. Ekkert
hefur heyrst um þennan félags-
skap um nokkra hríð, og því er
Ástþór ekki búinn að panta Perl-
una ennþá. Hann segir að málið
sé í l ðstöðu uns svar berst frá
Vigdísi...
Frumsýningar á nýjustu mynd
Friðriks Þórs Friðriksson-
ar - Djöflaeyjan - er beðið með
mikilli eftirvæntingu. Kvikmynd-
in hefur verið i vinnslu í þrjú ár
og kostnaður nemur 160 millj-
ónum króna, sem gerir hana að
dýrustu mynd sem gerð hefur
verið á Islandi. Handritið er gert
eftir hinum vinsælu skáldsög-
um Einars Kárasonar, en þess
er skemmst að minnast að leik-
gerð uppúr þeim sló i gegn hjá
Leikfélagi Reykjavíkur. Kynning-
arherferð vegna Djöflaeyjunnar
hefur verið einstaklega fag-
mannleg, en við heyrum að
markaðsmenn myndarinnar séu
lítið lukkulegir vegna eldgossins
í Vatnajökli. Gosið hefur rutt
næstum öllum öðrum fréttum
til hliðar (nema náttúrlega í Al-
þýðublaðinu) og því er ekki
heiglum hent að ná athygli
þjóðarinnar. Því hefur komið
upp sú hugmynd að breyta
hreinlega titli myndarinnar í
samræmi við nýjustu fréttir, og
hafa hann Þar sem Djöflaeyjan
gýs-
Eins og kunnugt er var hinn
sívinsæli útvarpsmaður,
Bjarni Dagur Jónsson, einn
þeirra sem sótti um dagskrár-
stjórastöðu Ríkisútvarpsins.
Sigurði G. Tómassyni dag-
skrárstjóra virðist ekki hafa líkað
illa að Bjarni væri á höttunum
eftir starfinu, í það minnsta hef-
ur Alþýdublaðið hlerað að
Bjarni Dagur muni stjórna
kántríþætti á Rás 2 í vetur,
væntanlega á sunnudögum. Fá-
ir eru eins miklir sérfræðingar í
sveitatónlist og Bjarni Dagur
sem hefur um árabil skipað sér i
raðir helstu kántríbolta þjóðar-
innar...
Og enn af vettvangi fjöl-
miðla. Alþýðublaðiö
greindi frá fyrirhuguðum sam-
runa Viðskiptablaðsins og Aðal-
stöðvarinnarfynr margt löngu.
Eitthvað virðist samruninn
ganga treglega og Ijóst er að
forráðamenn fyrirtækjanna fara
fetið í fyrirhugaðri sameiningu.
Samkvæmt heimildum Alþýðu-
blaðsins hefur gengið hægt að
meta verðmæti fyrirtækjanna
og lítið gefið eftir í þeim efnum.
Þó mun ekki vera búið að slá
hugmyndina af en víst er að AV,
eða Aðalstöðin-Viðskiptablaðið,
verður ekki að veruleika á þessu
ári...
'FarSide" eftir Gary Larson
Skyndilega áttaði prófessor Páll sig á því, sér til mikillar
skelfingar, að hann hafði mætt á fyrirlesturinn án þess að
hafa öndina sína með sér.
Hefur þú séð eldgos?
Hrafnhildur Smáradóttir
nerni: Nei, aldrei. Ég læt það
nægja að sjá það í sjónvarpi.
Þorvarður Jónsson fram-
kvæmdastjóri: Já, mörg.
Heklu ’47, Surtscy ’63 og fór
til Vestmannaeyja dagitin eftir
að gos hófst þar.
Árni Björn Ómarsson veg-
farandi: Já, í Heklu ’98 en ég
ætla ekki austur núna til að sjá
gosið.
Steinunn Kristjánsdóttir
sjúkraliði: Nei, en ef ég fæ
tækifæri til að fara austur og
sjá þetta núna mun ég gera
það.
Margrét Telma Guðjóns-
dóttir skrifstofumaður:
Nei, en það kemur vel til
greina að kíkja á þessar nátt-
úruhamfarir sem eru í gangi.
vera að hefja trúboð í
Mið-Evrópu.
Hermann B. Reynisson formaður
íslendingafélagsins í Lúxemborg.
Hann iðar í sætinu sínu,
stendur sífellt upp til þess eins
að setjast niður aftur, og virðist
í alla staði heldur ógeð-
felldur ungur maður.
Lýsing á rússneska stórmeistaranum
Rublevskij í Morgunblaðinu í gær.
Hann sýndi auk þess þá ókurteisi að
vinna Helga Áss Grétarsson.
Heitt í kolunum hjá
Strandvörðum: Pamela
afbrýðisöm útaf brjóstum
nýrrar stjörnu.
Hún er mörg búmannsraunin,
einsog DV sagði frá í gær.
Salurinn
ætlaði að rifna.
Randver Þorláksson lýsir viðtökum
sem Kristján Jóhannsson fékk á
frumsýningu óperu í Chicago.
Ekkert dugar hér,
nema afnám kvótakerfisins
og upptaka hóflegs
auðlindaskatts.
Eggert Haukdal fyrrverandi
þingmaður Sjálfstæðisflokksins er
genginn í lið með Jóni Baldvin. Hvað næst?
Mogginn.
Ósköp rólegt.
Geir Haarde spáir í þingstörfin í vetur.
DT.
Ósköp venjuiegt.
Valgerður Sverrisdóttir spáir í
þingstörfin í vetur. DT.
Stormasamt.
Svanfríður Jónasdóttir spáir í
þingstörfin í vetur. DT.
fréttaskot úr fortíð
Klæðskerar
Tvo danska klæðskera hefir
Guðm. Sigurðsson á Laugavegi 10
fengið sér til aðstoðar, og segist nú
geta afgreitt saumaskap á fötum á
mjög skömmum tíma.
Alþýðublaðið,
fimmtudaginn 21. október 1920.