Alþýðublaðið - 03.10.1996, Blaðsíða 4

4 ALÞÝÐUBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. OKTÓBER 1996
Danski hljómsveitarstjórinn
Thomas Dausgard stjórnar sin-
fóníuhljómsveitinni í kvöld.
■ Sinfóníutónleikar í
kvöld
Nielsen,
Beethoven
& Strauss
Á tónleikum Sinfóníuhljómsveit-
ar íslands í kvöld eru þrjú verk:
Helios forleikur eftir Carl Nielsen,
píanókonsert nr. 2 eftir Ludwig van
Beethoven og Svo mælti Zaraþústra
eftir Richard Strauss.
Carl Nielsen hefur oft verið
nefndur faðir danskrar nútímatón-
listar. Helios forleikinn samdi hann
þegar hann dvaldi sumarlangt í
Aþenu vorið 1903. Nafn sitt dregur
forleikurinn af gríska sólguðinum
Helios og lýsir verkið sólargangin-
um ffá sólaruppkomu til sólarlags.
Ludwig van Beethoven samdi pí-
anókonsert sinn nr. 2 á árunum
1787-1793. Frumflutningur verks-
ins fór fram í Vín árið 1795 og var
höfundur sjálfur í hlutverki einleik-
ara og sjómanda. Var það í fyrsta
sinn sem Beethoven kom ífam sem
píanóleikari í Vín. Víst er talið að
Beethoven hafi gert nokkrar breyt-
ingar á konsertinum að framflutn-
ingi loknum og að hann hafi fyrst
heyrst í núverandi mynd árið 1798.
Flest tónaljóð Strauss eru stór í
sniðum og gera kröfu til fjölmennr-
ar hljómsveitar og þar er tónaljóðið
Also Sprach Zarathustra engin und-
antekning, en á tónleikunum í kvöld
verða hljóðfæraleikarar á sviðinu í
Háskólabíói alls 93. Verkið er næst-
síðast í röð tónaljóða Strauss og á
100 ára afmæli um þessar mundir.
Strauss fékk hugmyndina að verk-
inu að loknum lestri bókar Nietz-
sche um Zarathustra, en Strauss var
mikill aðdáandi þýska heimspek-
ingsins.
Stjórnandi á tónleikunum er
danski hljómsveitarstjórinn Thomas
Dausgard en hann er aðstoðar-
hljómsveitarstjóri Boston sinfóníu-
hljómsveitarinnar. Einleikari í pí-
anókonsert Beethovens er Anna
Guðný Guðmundsdóttir.
Afsökun
Þau leiðu mistök urðu í Alþýðu-
blaðinu í gær að frétt um andlát Helga
Skúlasonar var ekki fullunnin. Þetta
stafaði af því að rangt skjal var sent í
tölvuvinnslu. Alþýðublaðið biður
innilega afsökunar mistökunum.
■ Nú er rúmur mánuður frá því lesendur sáu fyrsta eintak Dags- Tímans. Jakob Bjarnar
Grétarsson tók púlsinn á ritstjóranum sem er hinn ánægðasti með þróun mála
DT ekki stílað inná bram-
bolt, fótaspark og læti
„Ég er mjög róiegur þó að kaffihúsaliðið í Reykjavík sé eitthvað tregt yfir
því að sjá ekki myndir af sér í blaðinu sötrandi bjór. Það er allt í lagi mín
vegna."
- segir Stefán Jón Haf-
stein ritstjóri sem telur
blaðið eiga framtíðina fyr-
ir sér.
„Mér sýnist rekstrargrandvöllurinn
vera góður. Það var reiknað með að
blaðið þyrfti þrjá til sex mánuði til að
festa sig í sessi. Eftir fyrsta mánuðinn
bendir ekkert til annars en að það
muni gerast. Viðtökumar hafa verið
mjög hæfilega góðar,“ segir Stefán
Jón Hafstein ritstjóri Dags Tímans nú
þegar rúmur mánuður er liðinn frá því
að Tímanum og Degi var steypt í sama
mót og fyrsta tölublað DT kom út.
Það má segja að Stefán Jón hafi verið
eins og milli skers og bára. Alþýðu-
blaðið hefur heyrt að blaðið sé til-
þrifaminna en vonir stóðu til. Eins og
fram kemur í viðtalinu lætur Stefán
Jón slíkar raddir sem vind um eyra
þjóta. Og ekki er skilyrðislaus hrifning
norðan heiða, Akureyringar eru fast-
heldnir, vilja bara sinn Dag og engar
refjar. Þær gagnrýnisraddir hafa verið
þyngri í skauti að sögn ritstjórans.
Ótímabært að afskrifa DT
„Fólk hefur veitt okkur viðurkenn-
ingu fyrir það sem ég tel miklu mikil-
vægara til lengri tíma litið heldur en
uppslátt, spenning og hasar. Það sýnir
að við eram úthaldsrík og getum veitt
grunnþjónustu. Við erum sífellt að
skerpa sérstöðu okkar gagnvart öðrum
fjölmiðlum og munum gera það í
auknum mæli. Eg er sannfærðari núna
heldur en fyrir mánuði að þetta muni
geta gengið. Eg sá að þið á Alþýðu-
blaðinu voruð að slúðra um það að
Mogginn væri ánægður vegna þess að
þeir sæju lítið af auglýsingum hjá okk-
ur. Ég trúi því ágætlega, en hélt
Mogginn að við ætluðum að gera upp
fyrsta mánuðinn með hagnaði? Hélt
það einhver? Það stóð aldrei til,“ segir
Stefán Jón.
Hann segist alltaf hafa litið svo á að
blaðið myndi ekki fæðast fullskapað
en hins vegar að þróunin yrði hröð. „-
Bestu ummælin sem við heyram era
þau að blaðið fari dagbatnandi. Ef
blaðið verður betra dag frá degi næstu
fimm árin verður þetta skrambi gott.
Þetta er ekki skyndiáhlaup og verður
fínt fljótlega.“
Stefán Jón tekur ffam að DT sé ekki
atlaga að Morgunblaðinu, segir að það
sé pláss fyrir þriðja aflið á blaðamark-
aðinum. „DV og Mogginn era ekki að
þjóna ákveðnum hluta fjölmiðlabrans-
ans. Ef við finnum inná smuguna þá
geta þessi blöð þrifist öll.“
Þannig hefur það nú ekki verið,
þráttfyrir tilraunir gegnum tíðina.
„Það er af því að menn hafa ekki
fundið smuguna.“
Og eru Ijósvakamiðlarnir ekki að
auka sinn hlut?
„Eru þeir að því? Ég held að þeir
séu alltaf að éta minni og minni köku.
Þegar ég var með morgunþátt í út-
varpinu fyrir einum 14 áram, þá var
bara ein rás - Útvarpið - og þá vorum
við með 50 prósent hlustun á morgn-
ana milli sjö og níu. Nú eru allar
stöðvamar með minni hlustun samtals.
Kakan stækkar ekki við það að miðl-
um sé fjölgað og sneiðarnar verða
minni. Miðað við blað með þennan
áskrifendafjölda sem við eram með og
þær auglýsingar sem við ætlum okkur
að fá, miðað við stærð, tel ég að við
getum verið til. Það byggist ekkert á
því að Mogginn láti undan síga. Hann
getur bara haldið áfram að vera til.
Auðvitað vonast maður til þess þegar
fram líða stundir að þessi sjálfkrafa
vöxtur Moggans verði ekki alveg jafn
hraður og hann hefur verið, vegna
okkar. Og þeir hafa ekkert haft fyrir
þessu vegna þess að það hefur enginn
spomað við því. Ef við tökum bara
smá hluta af þessum vexti Moggans er
það bara nóg fyrir okkur til að lifa.
Það er algjörlega ótímabært að af-
skrifa okkur og þetta blað stendur
fyllilega undir því að það sé hægt að
gera úr því lífvænlega afúrð.“
Ekki hasarblað
Stefán Jón segir þann stutta tíma
sem að baki er hafa verið mjög anna-
saman og líkir honum við vertíð. Nú
fyrst sé hægt að einbeita sér að rit-
stjómarmálum þegar skipulagsvinna
og tækniundirbúningur er frá. „Við er-
um að ná áttum hvað varðar ritstjóm-
ina,“ segir ritstjórinn. „Það var ákveð-
ið frá upphafi að hún byggði á þessum
gömlu ritstjómum sem fyrir voru. I
hópinn hafa bæst Valgerður Jóhanns-
dóttir, Hildur Helga Sigurðardóttir og
Gunnar Sverrisson ljósmyndari."
En eruð þið ekki með samtengt Ijós-
myndasafn með DV?
,Já, sú deild þjónar báðum blöðum
að vissu leyti. Én svo eram við með
okkar eigin ljósmyndara hérna fyrir
norðan."
Stefán Jón segir vissulega ekkert
óeðlilegt við það þó að nýjum stjóm-
endum fylgi nýir starfsmenn upp að
vissu marki. „En þeir sem vora fyrir
era mjög ákveðnir í að vaxa í starfi og
viljugir. Það hefur síður en svo verið
ástæða til hreinsana, starfsmenn hafa
verið að skila æ betra starfi. Það fólk
sem var fyrir hefur fengið ný og meira
krefjandi verkefni og er greinilega að
vaxa mjög ásmegin. Þau ganga inní
kröfuharðara umhverfi og standast
það.“
Stefán Jón segir það hafa komið sér
einna mest á óvart hvað í raun fátt
kom honum á óvart. Og honum finnst
blaðið hafa þróast í rétta átt frá upp-
hafi. „Markmiðið á fyrstu mánuðun-
um var ekki annað en það að sýna
gömlu áskrifendum Dags og Tímans
að þeir væra að fá blað sem þeim lík-
aði vel við og þar með festa það í
sessi. Þetta virðist hafa tekist og fleiri
hafa bæst við en dottið út. Dagur-Tím-
inn átti aldrei að vera neinn skyndi-
smellur. Ég get vel skilið þá, sérstak-
lega þá sem sitja á kaffihúsunum á
Reykjavík, sem segja þetta sé ekki
fyrir sig. En það segir mér að við er-
um í raun og vera að skapa okkur sér-
stöðu sem tekur tíma bæði að gera og
venjast.“
Þú miðar þig sem sagt ekki við
póstnúmer 101 og kaffihúsaliðið?
„Nei, ekki ennþá. Ég er mjög róleg-
ur þó að kaffihúsaliðið í Reykjavík sé
eitthvað tregt yfir því að sjá ekki
myndir af sér í blaðinu sötrandi bjór.
Það er allt í lagi mín vegna.“
En þú hefur fengið krítík á blaðið?
,Jájá, í fyrsta lagi var Dagur á Ak-
ureyri staðarblað og fyrir lesendur
þess eram við að þróa staðarblaðið í
höfuðstaðarblað. Þar er nokkur mun-
ur. Þó að við höldum mjög göðum
tengslum við grasrót blaðsins erum
við að reyna að víkka þetta út. Sú krí-
tík sem við fengum á okkur fyrstu
dagana er að breytast, fólk er að átta
sig á því í hvaða átt við eram að fara
og virðist ætla að vera okkur samstiga
í því. Hitt er að fólk hélt að það fengi
hasarblað inn á kaffihúsin með miklu
brambolti, fótasparki og látum. Við
höfum ekkert stflað inná það. Við ætl-
um að festa okkur í sessi hægt og bít-
andi. Þetta er blað vill veita ákveðna,
öragga og góða þjónustu í fréttum og
öðrum en erum ekkert að gera útá
upphlaup."
En nú ert þú ekki þekktur fyrir að
vera rólegheita maður?
„Neinei, en ég er bara þessi rólegi
maður inn við beinið. Ég er mjög þol-
inmóður og vonandi úthaldsgóður.
Það er enginn vandi til dæmis með út-
varpsþátt að setja sinn karakter á hann
klukkutíma á dag og fara svo heim.
Með dagblað er það öðravísi. Ég legg
miklu meira uppúr öryggi og festu
heldur en að vera eitthvað „talk of the
town“ eitt síðdegi." ■
Xeroxar
b>Stjörnubíó: Fjölföldun
Aðalleikendur: Michael Keaton,
_______Andie McDowell______
★★★
Dagurinn langi (Groundhog Day)
mun af mörgum talin besta gaman-
mynd áratugarins fram til þessa, en í
henni stóð tíminn í stað. Leikstjóri
hennar, H. Ramis, fylgir henni nú eftir
með mynd þessari og sækir aftur efni-
við í vísindaóra (science fiction). I
geimrannsóknum hefur vísindamaður
náð svo langt að geta ljölfaldað lífver-
ur. Húsasmið í byggingarfyrirtæki
finnst vinnan og heimilið vera of frek
til tíma hans. Og bítur hann á agnið,
lætur tvöfalda sig. Ánægður með tví-
fara sinn (sem hann heldur leyndum
fyrir eiginkonu sinni), og aukinn frí-
tíma gengur hann enn á lagið og lætur
öðru sinni tvöfalda sig. Fer þá að
verða þröngt um fjölskylduna, þótt
ekki sé þessum hlutum lokið. Úr þess-
um efnisþræði er undur fyndin gam-
anmynd sem hefur tær við hæla for-
vera síns.
Kvíkmyndir |
Haraldur
Jóhannsson
skrifar
A skólaskipi
Stjörnubíó: Svaðilför
Aðalleikendur: Jeff Bridges,
________Caroline Goodall________
★★1/2
Óstýrilátir, en ekki óduglegir ung-
lingar, era sendir til nokkurra mánaða
þjálfunar á skólaskip, skútu. Á henni
sigla þeir frá Bandaríkjunum suður í
höf. Ymislegt hendir strákana um
borð og í höfnum en þeirra bíður vá-
legt slys: I hvirfilstormi hvolfir skút-
unni en nokkrir strákanna og skip-
stjórinn komast af. Lýkur myndinni á
sjóprófum. Hressileg unglinga og ung-
menna mynd.
Á mörkum hins
skilvitlega
Bíóborgin: Fyrirbærið
Aðalleikendur: John Travolta,
________Kyra Sedgwick________
★★★
I mynd þessari takast á dulhyggja
og heimspeki. Starfsmaður á bifreiða-
verkstæði í þorpi á leið heim úr öl-
stofu sér ljóshnött á lofti, þó ekki
vígahnött og fellur hann í öngvit. Aft-
ur á fótum verður honum sjón þessi
frásagnarefni en böggull fylgir
skammrifi. I ljós kemur að hann hefur
öðlast fjarhreyfingarmátt (telekinesis)
og óslökkvandi fróðleiksfýsn. Fer
hann að lesa margar bækur á dag. En
upp úr miðri mynd víkur dulhyggjan
fyrir efnishyggju. Rannsóknarlögregla
tekur manninn til athugunar. Þarf þá
ekki að spyrja að leikslokum? Kynleg
gamanmynd, en vel heppnuð.
Á flótta undan
drepsótt
Regnboginn: Hestamaður á þaki
Aðalleikendur: Oliver Martinez,
_______Juliette Binoche____
★★★
Drepsóttir fyrri alda eru í þjóða
minna. Að bakgrunni hefur mynd
þessi eina þeirra. Italskur þjóðernis-
sinni flýr árið 1832 til Frakklands með
leigumorðingja á hælunum, en í því
sunnanverðu geisar þá kólera, sem
kunn ráð era ekki við. Flóttamaðurinn
og þeir sem sendir voru til höfuðs
honum rjúfa alla sóttvamarveggi og er
harkalega við því brugðist. Hjálpar-
hellu fær ungi maðurinn, unga konu,
(en eiginmaður hennar er fjarverandi)
og verða honum þá flestir vegir færir.
Mynd þessi hefur hlotið miklar vin-
sældir í Frakklandi og slegið aðsókn-
armet. Hún stendur þó að baki frægri
fyrri mynd leikstjórans, Cyrano de
Bergerac. Har. Jóh.