Alþýðublaðið - 21.11.1996, Blaðsíða 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
1 b æ c u lJ
FIMMTUDAGUR 21. NÓVEMBER 1996
■ Póra Kristín Ásgeirsdóttir gluggar í þrjár nýjar bækur fyr-
ir unga lesendur og ræðirvið höfundana, þau Guðrúnu
Helgadóttur, llluga Jökulsson og Vigdísi Grímsdóttur
Við munum öll
eftir skemmtilegu
barnabókunum
- segir lllugi Jökulsson en
hann á spennandi barna-
bók á jólamarkaðnum
ásamt drottningu barna-
bókanna, Guðrúnu Helga-
dóttur, og Vigdísi Gríms-
dóttur sem þreytir frum-
raun sína í skrifum fyrir
börn.
„Þetta er bara utri saga um hann
Hólmar son minn og gerist á Njáls-
götu 102,“ segir Vigdís Grímsdóttir en
hún hefur nýlega sent frá sér bama-
bókina Gauti vinur minn. „Bókin er til
hans því ég sagði honum sögur og
hann sagði mér aðrar í staðinn og ég
lofaði honum því að ég myndi setja
þetta á bók og efni það fyrst núna.
Bókin segir frá konu sem ber út
Moggann og er næturvörður á hóteh.
Einn daginn sér hún strák sem situr
allsber í glugga og hann kallar á hana.
Það er Gauti og þau verða vinir. Hann
hafði verið svo heppin að finna göldr-
ótt mannsauga á götunni og þau fara í
ferðalag með auganu og ferðast um
ólíka og skringilega heima. Þetta er
saga um ástina en þau finna hvert ann-
að í gegnum missi og söknuð sem ger-
ir þau þó ekki sorgmædd eða alvarleg
heldur fjarskalega leitandi."
Skelfileg element
„Bókin mín heitir Silfurkrossinn og
flallar um húsbyggingu í nýju hverfi
sem gengur mjög brösuglega en á
endanum er það tilbúið og fjögurra
manna íjölskylda flytur inn,“ segir Dl-
ugi Jökulsson rithöfundur. ,,Það kem-
ur í ljós að það er eitthvað óhreint á
ferðinni. Heimiliskötturinn týnist og
„Við munum öll eftir skemmtilegu
bókunum sem við lásum sem börn.
Þær lifa lengur í huganum en allt
kraðakið sem steypist yfir seinna á
ævinni," segir lllugi Jökulsson.
„Það er mikið drasl á þessum
barnabókamarkaði eða kannski
ekki drasl heldur bækur sem hafa
enga sérstaka þýðingu eða skír-
skotun til barna," segir Vigdís
Grímsdóttir.
blessuð bömin taka til sinna ráða og
fara að reyna að grafast fyrir um
hvaða öfl eru á ferðinni. Þetta er frek-
ar hugguleg saga en það eru skelfileg
element á kreiki en þó verða engar
blóðsúthellingar. Þetta er fremur jóla-
legt og það brennur á bömunum að
leysa málin fyrir jól því annars em
þau viss um að illa muni fara.“
Ekkert að marka
„Bókin mín heitir Ekkert aö marka,
og er sjálfstætt framhald af bókinni,
Ekkert að þakka, og er hugsuð fyrir
böm á aldrinum 0 til 90,“ segir Guð-
rún Helgadóttir. „Það er reyndar líka
að koma út endurprentun á miðbók-
inni um Jón Odd og Bjama svo það
má segja að ég sé með tvær bækur
fyrir þessi jól. Ekkert að marka fjallar
um böm sem komast á snoðir um ým-
islegt sem ekki er gott og þar eiga full-
orðnir í hlut. Þetta er spennusaga og
því ætla ég ekki að ljóstra neinu upp
um söguþráðinn."
Umfram allt skemmtilegar
„Ég hef lengi ætlað að skrifa bama-
bók og mig hefur í raun alltaf langað
til þess,“ segir Vigdís Grímsdóttir.
„En ég vissi ekki hvaða stellingar ég
ætti að setja mig í svo ég kom því ekki
í verk.“
„Ég hef ekki gert mér grein fyrir af-
hverju ég skrifa bækur fyrir böm,“
segir Illugi Jökulsson. „Þessa tilteknu
„Bækur þurfa að vera skemmtileg-
ar og áhugaverðar til að börn
nenni að lesa þær," segir Guðrún
Helgadóttir. „Þau eru kröfuhörð og
þeim er illa við ef höfundar eru ein-
göngu að skrifa fyrir börn af því
þeir geta ekki skrifað fyrir fullorðna
lesendur."
bók skrifaði ég eftir pöntun en fram að
þessu hafa sögumar orðið til í tölvunni
upp úr þurru. Það er lógískt að skrifa
fyrir böm og það er skemmtilegt.
„Ég hef lítið fylgst með íslenskum,
bamabókum. En mér finnst þó alltaf
gaman að lesa Guðrúnu Helga," segir
Vigdís Grímsdóttir. „Það em pínulitlar
biblíur í mínum huga. Kristín Steins er
líka skemmtileg með sitt sambland af
draugagangi og alvöru og Illugi Jök-
ulsson er góður. En það er mikið drasl
á þessum barnabókamarkaði eða
kannski ekki drasl heldur bækur sem
hafa enga sérstaka þýðingu eða skír-
skotun til bama. Bamabækur verða að
höfða til einhvers sem skiptir börn
máli. Hvað þau hugsa um og velta fyr-
ir sér. Ekki bara hvemig er að hand-
leggsbrotna eða liggja á spítala heldur
það sem gerist innra með þeim. Til
dæmis það að eiga ekki pabba eða
mömmu og hvernig ímyndunaraflið
hjálpar okkur til að yfirvinna hindranir
og opnar nýja heima.“
Áhuginn hefur aukist
„Mér finnst úrvalið með minna
móti,“ segir Guðrún Helgadóttir. „Það
er meira af þýddum verkum en ffum-
sömdum og það em ekki nógu margir
að skrifa fyrir böm. Það hefur þó sem
betur fer orðið breyting á síðastliðnum
tuttugu ámm en fyrir þann tíma var
mikið um vondar þýðingar með ljót-
um myndum. Áhuginn hefur aukist
gífurlega þökk sé bókavörðum og
kennurum sem hafa hvatt til vandaðrar
útgáfu fyrir böm.“
„Ég hef ekki lesið allar íslenskar
bamabækur en úrvalið er sæmilegt að
mér sýnist," segir Illugi Jökulsson.
„Inn á milli er bölvað msl en ég hugsa
að þetta sé skikkanlegt miðað við ald-
ur og fyrri störf. Hér á heimilinu vant-
ar samt sífellt eitthvað að lesa svo við
þurfum ekki að liggja yfir Andrés-
blöðum. Það er ekki hægt að tala um
bamabækur án þess að nefna Guðrúnu
Helgadóttur, hún er fín og ég vildi
óska þess að Vilborg Dagbjartsdóttir
skrifaði meira fyrir börn. Forlögin
standa sig líka vel í að kynna erlenda
bamabókahöfunda, þar koma einkum
tveir upp í hugann, Tove Janson og
Astrid Lindgren sem skrifaði margar
afbragðsbækur þó hún væri misgóð.
En barnabækur þurfa að vera
skemmtilegar. Umfram allt, skemmti-
legar. Þá fylgir hitt með. Það er gott
að þær séu vel hugsaðar og hugsandi
og það er æskilegt að þær séu á skikk-
anlegu máli. En það verður að vera í
öðru og þriðja sæti. Böm eru kröfu-
hörð. Það þarf ekki endilega að vera
hasar og spenna, heldur innri
skemmtilegheit.“
Gleði, sorg, alvara
„Mér er almennt illa við hugtakið
bamabækur og tala því oft um að ég
skrifi bækur sem böm geta líka lesið,"
segir Guðrún Helgadóttir. „Bækur
þurfa að vera skemmtilegar og áhuga-
verðar til að þau nenni að lesa þær.
Böm em kröfuhörð og þeim er illa við
ef höfundar eru eingöngu að skrifa
fyrir böm af því þeir geta ekki skrifað
fyrir fullorðna lesendur. Ég hef per-
sónulega miklar mætur á Tove Janson
og Astrid Lindgren og þessum klass-
ísku barnabókmenntum eins og til
dæmis Lísu í Undraiandi. Bækur fyrir
böm þurfa að hafa alla sömu eigin-
leika og aðrar bækur. Það þarf að gera
sömu kröfur til byggingar stfls og per-
sónusköpunar en höfundar þurfa að
vera varkárir. Það má skrifa um hvað
sem er ef það er vel gert. Bækumar
þurfa að auðga veruleik bamanna og
opna nýja víddir í lífinu. Þau þurfa að
þekkja muninn á gleði og sorg og það
er engin ástæða til að hlífa bömumyið
alvöm lífsins. En það þarf að leiða þau
áfram og kannski er maður að reyna
að stuðla að því að þau vaxi upp sem
heilbrigðir og þroskaðir einstaklingar.
„Það er borin minni virðing fyrir
barnabókum heldur en öðrum bók-
menntum en ég held þó að það sé að
breytast," segir Illugi. „Þegar ég var
unglingur þóttu höfundar bamabóka
heldur ófínir pappírar. Það er líka
minna Qallað um bamabækur. En auð-
vitað þarf það ekki að vera þannig.
Við munum öll eftir skemmtilegu
bókunum sem við lásum sem böm.
Þær lifa lengur í huganum en allt
kraðakið sem steypist yfir seinna á
ævinni," segir Illugi Jökulsson að lok-
um.
Mjög-mjög-mjög mjög skemmtileg
Stafakarlarnir
Bergljót Arnalds
Myndir: Jón & Jón sf.
Myndvinnsla og útlitshönnun:
Jón Hámundur Marinósson
Bókaútgáfan Skjaldborg
Mér finnst Stafakarlarnir mjög-
mjög-mjög mjög skemmtileg og
skemmtilegasta bókin sem ég hef les-
ið. Stafimir fuku úr bókinni og fóra að
tala saman og við Ara. A-ið fór að tala
við Á-ið og Ó-ið fór að tala við O-ið,
I-ið fór að tala við I-ið og D-ið er með
flautu. Mér finnst Ð-ið skemmtilegt af
því að það á að finna það í bókinni. Ð-
ið á ekki neitt og ekki heldur X-ið. X-
ið er leiðinlegasti stafurinn þó að það
sé að borða kex. A-ið er ljósblátt með
rauðan hatt. Það er foringinn af því að
það er stærsti bróðirinn.
Mér finnst það skrýtið að það séu
engir stelpustafir. Mér finnst til dæmis
N vera stelpustafur. B er líka stelpa af
því að það er bleikt og heitir þá bara
Brynja kannski. B-ið er skemmtileg-
asti stafurinn af því að það byrjar á
bleikt og heitir B. Þess vegna skírði ég
það Brynja. Bleikt er samt ekki Iengur
uppáhalds liturinn minn. Uppáhalds
liturinn minn er grænt.
Stafakarlamir tala mikið um hluti
sem byrja á sjálfum sér. G- ið talar um
grindverk, það er með gítar og á
glugga þó að H- ið eigi húsið. H-ið á
mest af því að það á allan heiminn,
hár og hatt.
Þrautimar komu mér á óvart. Þær
eru aftast í bókinni. Mér fannst þær
ekki erfiðar nema ein sem er fyrir
eldri krakkana. Þá á að taka orðin í
sundur og sjá hvað gerist. Það er bara
fyrir stærri krakka en mig.
Barnabækur
Nanna Elísa Jakobsdóttir
6ára
Við megum eiginlega ekki vita að
stafimir era lifandi nema Ari. Svo fara
þeir aftur inn í bókina nema Ö-ið er
eftir. Þá er Ösp að vakna. Allir stafim-
ir eiga fjölskyldu. Það era til margir
stafir. Til dæmis orðið bfll - öll ellin
era fjölskylda og svo framvegis. Skil-
urðu?
Skessa með
Ijósblátt hár
Sagan af Hlina kóngssyni
Ragnheiður Gestsdóttir endur-
sagði og myndskreytti
Mál og menning
Mér fmnst þessi bók skemmtileg og
spennandi þó að ég hafi heyrt söguna
áður á segulbandsspólu sem ég á. Ég
ætla að lesa hana aftur. Sagan er um
Hlina kóngsson og Signýju sem bjarg-
ar honum frá tveimur skessum. Skess-
umar vora ekkert vondar við Hlina og
mér fannst svoldið skrýtið að önnur
skessan var með ljósblátt hár. Samt
era myndimar í bókinni flottar. Signý
bjargaði Hlina með því að láta hann
henda spjóti í fjöreggið. Þó að skess-
umar væra ekkert vondar fannst mér
gott að þær dóu því annars hefði Hlini
aldrei getað farið. Mér fannst mjög
sniðugt þegar þau sögðu: „Renni,
renni rekkja mín, langt út á skóg“. Þá
flaug rekkjan, en rekkja er sama og
rúm. Þetta ævintýri er líkt öðram æv-
intýrum sem ég hef heyrt. Til dæmis
ævintýrinu þegar strákurinn fór að
leita að kýrinni. Þá vora karl og kerl-
ing í koti sínu sem áttu einn son sem
þeim þótti ekkert vænt um. Þeim þótti
bara vænt um kúnna.
(