Alþýðublaðið - 08.01.1997, Qupperneq 2

2
ALÞÝÐUBLAÐD
MIÐVIKUDAGUR 8. JANÚAR 1997
s k o ð a n
iimnun
21235. tölublað
Hverfisgötu 8-10 Reykjavík Sími 562 5566
Útgefandi Alprent
Ritstjóri Sæmundur Guðvinsson
Fréttastjóri Jakob Bjarnar Grétarsson
Auglýsingastjóri Ámundi Ámundason
Umbrot Gagarín ehf.
Prentun ísafoldarprentsmiðjan hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing
Sími 562 5566
Fax 562 9244
Tölvupóstur alprent@itn.is
Áskriftarverð kr. 1.500 mA/sk á mánuði.
Verð í lausasölu kr. 100 m/vsk
Samningar úr gildi
Allir almennir kjarasamningar runnu út um áramótin en þó
virðast viðræður um gerð nýrra samninga skammt á veg komnar.
Breytir þar engu þótt Páll Pétursson félagsmálaráðherra hafi sett
ný lög um stéttarfélög og vinnudeilur á síðasta ári. Þar er meðal
annars ákvæði þess efnis að atvinnurekendur og stéttarfélög skuli
gera áætlun um skipulag viðræðna um endumýjun kjarasamn-
ings. Viðræðuáætlun skuli gerð í síðasta lagi tíu vikum áður en
gildandi kjarasamningur er laus. Að öðrum kosti skuli sáttasemj-
ari gefa út viðræðuáætlun fyrir samningsaðila í síðasta lagi átta
vikum áður en kjarasamningur rennur út. Þetta átti meðal annars
að verða til þess að samningaviðræður hæfust fyrr en ella og
koma á skipulagðari vinnubrögðum við gerð kjarasamninga.
Ekki er unnt að merkja að þetta markmið laganna hafí náð fram
því allt er komið í sama gamla farið. Viðræðuáætlanir samkvæmt
lögum Páls hafa engu breytt. Að vísu settust menn niður í októ-
ber til að ræða nýja kjarasamninga en þær viðræður höfðu engu
skilað þegar hlé var gert á þeim um miðjan desember. Nú er ætl-
unin að taka upp þráðinn á nýjan leik, en hins vegar eru engar lík-
ur á að samið verði á næstunni. Þvert á móti bendir margt til þess
að erfiðlega muni ganga að ná saman og einstakir verkalýðsleið-
togar famir að spá verkföllum í næsta mánuði.
Það er margt sem veldur því að samningaviðræður hafa verið
árangurslausar til þessa. Vinnuveitendur leggja áherslu á að ekki
verði samið um meiri launahækkanir en eigi sér stað í nágranna-
löndunum. Að öðru kosti fari verðbólguhjólið á fulla ferð og allur
stöðugleiki hverfi út í veður og vind. Fulltrúar launþega benda
hins vegar á að launataxtar séu almennt mun lægri hér á landi en í
nágrannalöndunum og það sé út í hött að bjóða aðeins 2-3 pró-
sent hækkun launa. Markmiðið hljóti að vera það að ná sama
kaupmætti í áföngum og er á öðrum Norðurlöndum. Til þess að
það takist verði að stíga stærri skref en vinnuveitendur hafa verið
tilbúnir til ffam að þessu. Þá fer það ekki milli mála að aukinn
mismunur lífeyrisréttinda hefur hleypt illu blóði í verkalýðshreyf-
inguna. Sama má segja um þá ákvörðun ríkisstjómarinnar að
hækka ekki persónuafsláttinn við gerð fjárlaga.
Við gerð kjarasamninga undanfarinna ára hefur þjóðarsáttin
margumtala verið höfð að leiðarljósi. Launþegar hafa sæst á
mjög hóflegar kauphækkanir og tekið á sig auknar byrðar til að
takast mætti að ná niður verðbólgu og komast upp úr öldudal
efnahagskreppunnar. Nú þegar betur árar er því eðlilegt að laun-
þegar vilji að þeim sé umbunað og kjör þeirra bætt. Nú þarf að ná
nýrri þjóðarsátt um að auka kaupmátt þeirra sem minnst bera úr
býtum og semja um launataxta sem taka mið af raunverulegum
framfærslukostnaði. Það er til háborinnar skammar að hafa áfram
í gildi launataxta sem em undir viðmiðunarmörkum félagsmála-
stofnana um kostnað við að draga fram lífíð. Launþegar munu
ekki sætta sig við slíkt og engin von um samninga án átaka ef
ekki verður tekið mið af þessu. Atvinnurekendur verða því að
bjóða betur en þeir hafa gert hingað til svo raunverulegar samn-
ingaviðræður geti hafíst án tafar. Það á svo eftir að koma í ljós á
hvem hátt ríkisvaldið hyggst stuðla að samningum. Þótt gerð
nýrra kjarasamninga sé í orði kveðnu á höndum fulltrúa launþega
og atvinnurekenda er Ijóst að þar getur ríkið ekki setið hjá sem
hlutlaus áhorfandi. Áframhaldandi stöðugleiki getur ekki lengur
byggst að mestu leyti á því að halda niðri launum og lífskjömm í
landinu. ■
■ Hljómdiskaflóran var með meira móti á árinu sem er að liða.
Gæðin voru auðvitað upp og ofan einsog gengur og tónlistar-
deild Alþýðublaðsins valdi, með hjálp góðra manna, 10 diska
sem standa uppúr
Diskar ársins
Dægurlagadeildin Klassíska deildin
Skífan, risinn á dægurmarkaðinum, hefur Alþýðublaðið leitaði til Jónasar Sen og bað
dregið vemlega saman seglin í útgáfú tónlistar. hann um að nefna það sem uppúr stendur í klass-
Enþaðvirðistekkihafahaftönn- „ , „ íkinni á því ári sem er að líða.
ur áhrif en þau diskaútgáfa hefur DlSKðSPJ 011 I Jónas er ekki viss en telur vel
sjaldan eða aldrei verið meiri. ■-------■ hugsanlegt að um metár sé að
Það færist stöðugt í vöxt að ræða í útgáfu klassískra diska.
hljómlistarmenn gefi sína diska út sjálfir sem
vissulega eykur á fjölbreytnina: Tónlistin fer
ekki í gegnum dauðhreinsaða síu sölumannanna.
Þessir diskar komu fyrst upp í hugann þegar
bestu diskamir em annars vegar:
1. Rúnar Gunnarsson - undarlegt með unga menn.
Sjaldan hefur Jónatani Garðarssyni tekist betur upp í
endurútgáfu sinni. Þama eru svo gott sem öll lög Rúnars
saman komin á einum diski auk fjölda annarra laga sem
Rúnar syngur með hljómsveitinni Dátum og Sextett Ólafs
Gauks. Rúnar var hjartað í hinum íslenska bítli, sem er
furðu rismikið þegar allt kemur til alls.
2. Kolrassa krókríðandi - Köld eru kvennaráð.
Það er helst að vaxtarbrodd sé að finna hjá þessari frísku
kvennahljómsveit. Á disknum má finna skemmtilegar laga-
smíðar í flutningi sem er blessunarlega laus við stæla og
rembing. Þær hafa vit á því að hætta á réttu augnabliki og
gera ekki nema það sem hljómsveitin ræður við með góðu
móti, sem er ekki eins sjálfgefið og ætla mætti í fyrstu.
3. Djöfleyjan - Tónlist úr kvikmyndinni.
Bjöggi Halldórs er potturinn og pannan á þessum diski
og sýnir eftirminnilega að hann er hvergi nærri dauður úr
öllum æðum - hljómsveit Billa Bö grúvar svo um munar.
Það er kannski svolítið súrt að diskur sem byggir að mestu
á erlendum lögum frá rokkabilly-tímanum skuli ná inná
topp 5 en það sýnir kannski betur en margt annað að það
má eitthvað fara að gerast í þessari deild.
4. Bubbi Morthens - Allar áttir.
Bubbi bregst ekki. Nýi diskurinn hans er einkar vandaður
og kraftmikill, fínar tónsmíðar og textamir fara batnandi
með árunum. Bubbi er breiða bakið í íslenskri dægurlaga-
gerð og virðist svo sem ekki kveinka sér undan þeirri
byrgði. Það er auðvitað ekki honum að kenna að þurfa axla
þetta nánast einn en einhvem veginn er það nú svo að það
er kalt á toppnum og einmanalegt, einkum ef menn dvelja
þar svo lengi sem raun ber vitni.
5. Stuna.
Alþýðublaðið er fákunnandi um það hvaða tónlistarmenn
em þama á ferðinni en ekki vantar kraftinn. Hljómsveitin
lofar góðu en er í mótun. Tónlistin á plötunni er undir áhrif-
um frá ýmsum erlendum straumum og stefnum í rokkinu
og ef tekst að tengja það til dæmis íslensku sultarvæli frá
miðöldum, Æra- Tobba og Hljómum má búast við ein-
hveiju úr þessari áttinni. Þeim tilmælum ásamt nöldri vegna
ensku textanna er hér með komið á ffamfæri.
Hann nefnir nýtt útgáfufyrirtæki, Skref, sem gef-
ur út geisladiska með ungum einleikurum. „Það
munar um það og svo er Smekkleysa byrjuð að
gefa út klassíska diska. Ég veit ekki til þess að
þeir hafi gert það áður,“ segir Jónas. Japis er
stöðugt að sækja í sig veðrið í útgáfu klassískra
diska og einnig má nefna Isdiska, útgáfufyrir-
tæki undir stjóm Péturs Grétarssonar, sem er að
hasla sér völl með útgáfu jass og klassískrar tón-
listar. En diskarnir sem Jónas Sen nefndi eru
þessir:
1. Píanókonsert nr. 2 og „Tilbrigði við stef eftir Pag-
anini“ eftir Rachmaninoff.
Þorsteinn Gauti Sigurðsson leikur á píanó með Sinfóníu-
hljómsveit íslands.
Þorsteinn Gauti Sigurðsson er hreint út sagt frábær. Hann
lifir sig inn í þessi verk að unaður er á að hlýða. Túlkunin
er rómantísk og myrk sem hentar Rachmaninoff fullkom-
lega. Svo er tæknin fúllkomin og leikur Sinfóníunnar prýði-
legur.
2. Trúarleg tónverk eftir Þorkel Sigurbjörnsson í
flutningi kammerkórsins Hljómeyki.
Þorkell Sigurbjörnsson er hér í essinu sínu. Hann er
greinilega snillingur í að semja trúarlega tónlist. Andrúms-
loftið er stundum svo annarsheimslegt að maður hálfdettur
út úr líkamanum við hlustunina. Og kápan sem Jón Óskar
gerði er æði.
3. Einleiksdiskur með Birni Steinari Sólbergssyni
orgelleikara, verk eftir Bach, Pál ísólfsson, Hafliða
Hallgrímsson og fleiri.
Bjöm Steinar Sólbergsson er frábær orgelleikari. Diskur
hans er þó fyrst og fremst áhugaverður fyrir verkið’ sem
hann leikur eftir Hafliða Hallgrímsson, en það heitir Hug-
leiðing um ummyndun Krists á fjallinu. Það er samið í
fyrra. Stórfengleg tónlist; hinir ómstríðu, sterku orgelhljóm-
ar em hálfóhugnanlegir - stemmningin er einsog í gömlum
hryllingsmyndum með Drakúla greifa að spila af fingmm
fram á rykfallið, ryðgað og ormétið orgel.
4. Píanólögin okkar
Kristinn Öm Kristinsson píanóleikari leikur verk fyrir pí-
anónemendur.
Þetta er einn fmmlegasti klassíski geisladiskurinn í ár,
því á efnisskránni em 49 smáverk sem ætluð em píanónem-
endum á lægri stigum. Þetta em þó engar leiðinda fingraæf-
ingar heldur alvöru tónlist eftir Mozart, Beethoven,
Tchaikovsky, Schumann og fleiri. Flutningurinn er músík-
alskur, listrænn og til íyrirmyndar fyrir öll litlu bömin við
slaghörpuna sem alltof mikið er af.
5. Kristínn Árnason gítarleikari
Verk eftir Femando Sor og Manuel Ponce.
Flutningur Kristins er yfirleitt frábær. Sérstaklega á verk-
um eftir Sor. Kristinn er lýrískur gítarleikari og tæknin er
pottþétt. En tónlistin eftir Ponce er hálfleiðinleg; betra hefði
verið að hafa bara Sor á diskinum.