Alþýðublaðið - 11.04.1997, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 11. APRÍL 1997
skoðanir
Brautarholti 1 Reykjavík Sími 562 5566
Utgáfufélag
Ritstjóri
Auglýsingastjóri
Auglýsingasími
Auglýsinga fax
Dreifing og áskrift
Umbrot
Prentun
Ritstjórn
Fax
Alþýðublaðsútgáfan ehf.
Össur Skarphéðinsson
Ámundi Ámundason
562 5576
562 5097
562 5027
Guðmundur Steinsson
ísafoldarprentsmiðja hf.
Sími 562 5566
562 9244
Askriftarverð kr. 1.500 m/vsk á mánuði.
Hanes hjónin og
mannúð íslendinga
Allir eru jafnir fyrir lögunum. Það er meginreglan í íslensku
réttarfari. Gyðja réttlætisins er blind, og stjómarskráin segir skil-
yrðislaust, að jöfnuður fyrir lögunum eigi að gilda fyrir alla. Líka
ameríska mormóna. Reynsla Hanes hjónanna, sem hingað leituðu
einsog farfuglamir að hæli í ólgusjó lífsins, bregður hinsvegar
skugga efasemda yfir það.
Saga Hanes hjónanna er saga ótrúlega dapurra örlaga, þar sem
hið raunvemlega fórnarlamb sem flækist í vef örlaganomanna er
lítið og saklaust bam. Dóttir Hanes hjónanna lenti í erfiðleikum, og
móðir hennar tók að sér bamabamið, og ættleiddi það að lokum. En
kynmóðirin sá sig um hönd, og í kjölfarið sköpuðust illvígar deilur
sem leiddu til þess, að Hanes hjónin flúðu til Islands með bamið.
Það er erfitt fyrir utanaðkomandi að taka afstöðu í slíkri forræð-
isdeilu. Það kann vel að vera, að Hanes hjónin hafí brotið af sér.
Niðurstaðan hér heima á íslandi var alltént sú, að bamið var tekið
af hjónunum, og afhent sendiherra Bandaríkjanna sem fulltrúa síns
ríkis hér á landi. Hann lét bamið þegar í stað í hendur móðurinnar,
sem komin var til landsins í fylgd erlends sjónvarpsliðs, sem breyta
óhamingju af þessu tagi í féþúfu.
Sakleysi eða meint sekt Hanes hjónanna í málinu breytir því
ekki, að þau eiga stjómarskrárvarinn rétt til að skjóta máli sínu til
æðsta stjómvalds íslendinga, Hæstaréttar. Sá réttur var brotinn. Það
var búið að taka af þeim bamið, og flytja það úr landi, áður en
Hæstiréttur kvað upp sinn úrskurð. Bamið hvarf inn í algerlega
nýja veröld, og eftir lá veröld Hanes hjónanna í fullkominni rúst.
Af því tilefni er rétt að rifja það upp, að Hæstiréttur felldi mjög
þungan áfellisdóm yfír dómsmálaráðherra vegna meðferðarinnar á
Hanes hjónunum. Harðar umræður urðu um málið á Alþingi. Tveir
þingmenn, úr sitt hvomm stjómmálaflokknum, töldu dómsmála-
ráðherra hafa orðið á mjög alvarlega glöp. Annar þeirra, Lúðvík
Bergvinsson, velti því jafnvel upp, hvort kalla ætti saman landsdóm
vegna málsins.
Fyrir þau tætingslegu brot sem enn em eftir af lífi Hanes hjón-
anna hér á landi skiptir í dag litlu, afhverju dómsmálaráðherra tók
með þessum hætti á málum þeirra. Hann hefur án efa talið sig vera
að gera rétt, þó aðrir líti á verknað hans sem gróf mistök. Fram-
koman gagnvart Hanes hjónunum gerir það hinsvegar að verkum,
að íslensk stjómvöld standa að minnsta kosti í mikilli siðferðilegri
skuld gagnvart þeim. Okkur, hinu íslenska samfélagi, ber því djúp
skylda til að bregða skildi til vamar þeim, og aðstoða þau eftir
mætti við að koma lífi sínu í eins bærilegt horf, og kostur er.
Nú hefur borist krafa um framsal hjónanna. í dag bendir allt til
þess, að þau verði send úr landi, aðskilin um leið og þau koma á
bandaríska jörð, og síðan flutt í fangabíl þvert yfír Bandaríkin - í
jámum - í fylgd lögreglumanna. Þvínæst verða þau látin dúsa í ill-
ræmdu fangelsi í Arizona. Þetta ber að lesa með hliðsjón af því að
Hanes hjónin em trúaðir mormónar, sem hafa aldrei komist í kast
við lögin. Niðurlægingin sem bíður þeirra verði þau framseld mun
líklega endanlega brjóta líf þeirra í mola.
Islensk stjómvöld synjuðu þeim lögskilins réttar síns. Sömu
stjómvöldum ber að gera allt sem í þeirra valdi stendur, þarmeð
talið að neyta persónulegra sambanda við bandarísk stjómvöld, til
að koma í veg fyrir enn meiri harmleik. Gleymum því ekki, að 16
ára unglingur hjónanna er líka búsettur á íslandi, og stundar nám
með jafnöldrum sínum. Hver yrðu örlög hans hér á landi, með for-
eldra sína í mulningsvél bandaríska fangelsiskerfísins?
Islensk stjómvöld mega ekki gera hann að fórnarlambi líka.
Alþýðublaðið styrkir stöðu sína
Um síðastliðinn mánaðamót urðu
þau tíðindi að útgáfufélagi Alþýðu-
blaðsins bættist liðsauki. Forystu-
menn Þjóðvaka tóku þá ákvörðun að
hætta útgáfu Þjóðvakablaðsins, sem
komið hefur út reglulega í um það bil
tvö ár, en ganga þess í stað til liðs við
útgefendur Alþýðublaðsins. Þessi
ákvörðun þýðir meðal annars að
hlutafé Alþýðublaðsútgáfunnar ehf.,
sem gefur út Alþýðublaðið sam-
kvæmt samningi við Alþýðuflokk-
inn, verður aukið. Þjóðvaki fær vara-
mann í stjóm útgáfufélagsins, en að-
alstjóm þess skipa áfram Sveinn R.
Eyjólfsson, Eyjólfur Sveinsson og
formaður Alþýðuflokksins. Þá munu
Þjóðvakamenn taka höndum saman
við forsvarsmenn Alþýðublaðsútgáf-
unnar og Alþýðuflokkinn um söfnun
nýrra áskrifenda og þeir, sem skrif-
uðu áður í Þjóðvakablaðið, munu ljá
Pqllborð |
Björgvinsson
Alþýðublaðinu starfskrafta sína.
Engar breytingar voro hins vegar
gerðar á samningi Alþýðublaðsútgáf-
unnar ehf. og Alþýðuflokksins, þar
sem meðal annars er kveðið á um að
blaðið sé og verði rödd Alþýðu-
flokksins og jafnaðarstefhunnar,
leiðarar blaðsins túlki þá stefnu og
ritstjóri verði ráðinn í samstarfi
flokks og útgáfufélags. Össur Skarp-
héðinsson verður áfram ritstjóri
blaðsins og fastráðnir starfsmenn á
ritstjóm þeir sömu og verið hafa.
Blað í sókn
Ekki em nema örfáar vikur frá því
mikil óvissa ríkti um rekstur Alþýðu-
blaðsins. Alprent h.f., sem gefíð
hafði blaðið út frá byrjun níunda ára-
tugarins, hafði tilkynnt Alþýðu-
flokknum að um áframhaldandi út-
gáfu á þess vegum gæti ekki verið að
ræða. Tilraunir til þess að safna
nægilegu hlutafé meðal Alþýðu-
flokksmanna til þess að tryggja
áframhaldandi útkomu blaðsins
höfðu ekki skilað nægilega góðum
árangri, enda höfðu margir flokks-
menn áður verið búnir að taka á sín-
ar herðar fjárhagsábyrgðir vegna
reksturs blaðsins frá fyrri tíð. Á ell-
eftu stundu tókust hins vegar samn-
ingar við aðila, sem gefið höfðu
blaðið út með góðum árangri í upp-
hafi áttunda áratugarins, um að gera
alvarlega úrslitatilraun með blað-
reksturinn. Sú tilraun fór vel af stað.
Blaðið fékk nýtt húsnæði og stór-
Alþýðublaðið gegndi lengi
því hlutverki að vera
blaðamannaskóli íslands.
Á þeim vinnustað skóluð-
ust margir, jafnvel flestir
sem síðan hafa orðið
merkustu fréttamenn ís-
lands.
bætta starfsaðstöðu, aukið rekstrarfé
sem gefur tækifæri til aukinna um-
svifa og liðsinni reyndra kunnáttu-
manna í blaðaútgáfu. Aðild Þjóð-
vakafólks að útgáfunni miðar að því
að styrkja hana enn frekar og gefa
Alþýðublaðinu fleiri möguleika.
Þegar svo vel er róið í fyrirrúminu
má skuturinn ekki eftir liggja. Vel-
unnarar Alþýðuflokksins, Þjóðvaka
og jafnaðarstefnunnar þurfa nú að
sýna hug sinn í verki. 500 nýir áskrif-
endur munu tryggja framtíð blaðsins.
500 nýir áskrifendur er ekki „stór
steinn", en sá steinn sem þessari þúf-
unni veltur.
Velkomin til liðs við Al-
þýðublaðið, Þjóðvakafólk.
Við Alþýðuflokksmenn
væntum okkur góðs af
samstarfinu við ykkur um
útgáfu Alþýðublaðsins.
Framtíð blaðs
Málgögn flokka áttu sinn tíma.
Blöð, sem höfðu það eina markmið
að boða „stóra sannleik" eins stjóm-
málaflokks. Þau áttu sitt erindi og
sínar stóm stundir. En þeir tímar em
liðnir. Miklu fleira þarf nú til. Lipra
penna. Liðugt mál. Ferska hugsun.
Frjóa gagnrýni. Slíkt blað á erindi,
jafnvel þó það sé gefið út í tengslum
við flokk eða flokka. Svo lengi sem
því er ekki sagt fyrir verkum.
Alþýðublaðið gegndi lengi því
hlutverki að vera blaðamannaskóli
Islands. Á þeim vinnustað skóluðust
margir, jafnvel flestir sem síðan hafa
orðið merkustu fréttamenn fslands
og starfa nú á öllum fjölmiðlum
landsins. Þeim er enn hlýtt til síns
gamla blaðs. Meðal annars vegna
þess, að þrátt fyrir alla erfiðleikana í
rekstri blaðsins hefur það aldrei orð-
ið hlutskipti þess að standa ekki við
félagslegar og ljárhagslegar skuld-
bindingar sínar. Greiða ekki það sem
til þess friðar heyrði. Skilja eftir sig
slóð vandræða og vanskila í bönkum
og hjá skattayfirvöldum eins og orð-
ið hefur með þau flokksblöð önnur
sem nú hafa dáið drottni sínum. Nei,
þetta gamla blað lifir enn - á sínum
eigin forsendum og hefur engum
valdið tapi né tjóni. Þess vegna þarf
enginn að skammast sín fyrir Al-
þýðublaðið. Þó það sé lítið, fátækt og
smátt hefur það ekkert af öðmm haft.
Það dó ekki drottni sínum með lest-
ina fulla af líkum. Þvert á móti, þá
lifir það enn án nokkurra líka í sinni
lest.
Velkomnir heim,
strákar
í síðasta tölublaði Þjóðvakablaðs-
ins er sérstaklega þakkað tveimur
mönnum sem með sjálfboðastarfi
lögðu grundvöllinn að fyrsta tölu-
blaði þess blaðs og hafa verið burða-
rásar þess allt til síðasta tölublaðs.
Þessir tvímenningar em Jónas Ást-
ráðsson og Marías Sveinsson. Gam-
alkunnugir þeim sem þetta skrifar.
Jónas Ástráðsson var formaður Fé-
lags ungra jafnaðarmanna í Reykja-
vík með undirritaðan sem ritara hjá
sér þegar ég var að stíga mín fyrstu
skref í pólitíkinni á vegum Alþýðu-
flokksins. Samverkamenn vomm við
ekki bara hjá FUJ heldur einnig við
utankjörfundarkosningar fyrir Al-
þýðuflokkinn í mörgum kosningum
og brölluðum þar margt saman. í lífi
Jónasar hafa skipst á skin og skúrir
ein og hjá okkur öllum. Nú erum við
aftur orðnir samverkamenn.
Marías Sveinsson er annar ung-
kratinn til. Lika fyrmm forystumaður
í FUJ í Reykjavík. Af annarri kyn-
slóð en gamall samverkamaður engu
að síður. Velkomnir heim, strákar.
Velkomin til liðs við Alþýðublað-
ið, Þjóðvakafólk. Við Alþýðuflokks-
menn væntum okkur góðs af sam-
starfinu við ykkur um útgáfu Al-
þýðublaðsins. Þessa eina dagblaðs
sem vinstri hreyfingin á íslandi á eft-
ir. Fleiri fylgja vonandi í ykkar fót-
spor. Eða eins og góðbændur sögðu á
Nýársnótt: „Komi þeir sem koma
vilja - mér og mínum að meina-
lausu.“
Höfundur er formaöur Alþýöuflokksins -
Jafnaðarmannaflokks íslands