Alþýðublaðið - 30.05.1997, Blaðsíða 12

í
MMMMMHI
Föstudagur 30. maí 1997 69. tölublað - 78. árgangur Verð í lausasölu kr. 100 m/vsk
■ Sjómannatextar voru áberandi fyrir nokkrum árum. Mörg af vinsælustu dægurlögunum vorum með
slíkum textum
Bláum köldum höndum
wommme exmœs
Nýtt aðalnúmer
5351100
wúmiywm zxpfms
Nýtt aðalnúmer
5351100
segir í einum texta Gylfa Ægissonar, sem gjörbreytti sjómannatextunum, hann samdi texta sem voru raunsærri en áður hafði þekkst,
enda var Gylfi vanur sjómaður og þekkti því vel til
Sagt hefur það verið um Suður
nesjamenn,
fast þeir sóttu sjóinn og sœkja
hann enn.
Þannig er upphaf fyrsta íslenska
sjómannatextans, en hann samdi
Ólína Andrésdóttir skömmu eftir
aldamótin og um miðjan þriðja ára-
tuginn gerði Sigvaldi Kaldalóns lag
við textann, texta sem allur þorri Is-
lendinga kann í dag. Sem fyrr segir
var þetta fyrsti sjómannatextinn.
Margir textar voru samdir um
miðjan öldina. Bar þá mest á léttum
textum sem oftar en ekki sýndu róm-
antískahlið á sjómanninum og störf-
um til sjós. Skoðum brot af texta eft-
ir Núma Þorbergsson.
Sigurður var sjómaður,
sannur vesturbœingur,
alltafer hann upplagður,
út að skemmta sér.
Dansar hann við dömurnar,
dásamaður allstaðar,
út á gólfiðfer.
Dansar hann á tá og hœl.
Vínarpolka, vals og rœl,
þolir ekki vol og vœl,
vaskur maður er.
Séra Arelíus Níelsson sá fyrir sér
hættumar sem fylgja starfi sjómanns-
ins. Hann samdi:
Þú leggur nú á hafið og heldur
brottfrá mér
en heilladísir vorsins ég bið að
fylgi þér
og mundu að djúpið dökka yfir
hundrað hœttum býr
og huldar nomir blanda þar seið
og œvintýr.
Og síðar segir:
Já, kceri sonur, hafið býryfir hund-
rað hœttum en mundu að pabbi flyt-
ur þér hljóða bæn.
Á frívaktinni
Það var á árinu 1956 að áhöfnin á
Guðrún Erlendsdóttir var fyrsti
stjórnandi þáttarins Á frívaktinni.
Kristín Anna Þórarinsdóttir hafði
umsjón frá 1960 til 1961.
Sigríður Hagalín leikkona var Á
frívaktinni frá 1961 tii 1965.
togaranum Júlí frá Hafnarfirði sendi
skeyti til Ríkisútvarpsins þar sem
óskað var eftir óskalagaþætti fyri
sjómenn. Erindi þeirra var vel tekið
og þátturinn A frívaktinni varð til.
Fyrsti umsjónarðurmaður þáttarins
var Guðrún Erlendsdóttir, nú hæsta-
réttardómari, og var hún með þáttinn
í fjögur ár. Eins og margir muna varð
þátturinn mjög vinsæll og mun fleiri
en sjómenn hlustuðu á þáttinn. A frí-
vaktinni hætti 1990.
Þrír sjóarar
Þessir „shiphoj“-textar eru blekk-
ing. Lífið á sjónum er ekki hvítir
mávar, jóðlandi góðglaðir hásetar í
tandurhreinum stakk að steppa við
þorskinn á meðan eiginkonan, um-
kringd bústnum sjómannsefnum, lít-
ur upp frá uppvaskinu og hotfir
dreymandi augum út um eldhús-
gluggann á hafsins hetjur skríða á
drekkhlöðnum öldufákum inn lygnan
fjörðinn. Raunveruleikinn er miklu
beiskari... Þetta sagði Bubbi
Morthens í Helgarpóstinum 1980.
Bubbi var ekki fyrstur til að semja
raunsærri texta. Jónas Amason og
síðar Gylfi Ægisson vom fyrri til.
Gylfi var starfandi sjómaður þegar
hann hóf að semja texta sem urðu
vinsælir með þjóðinni. Einn þeirra
heitir; „íslensku sjómennimir". Þar
segir Gylfi:
Um sjómanninn á íslandi, það
segja má með sann,
að sitthvað hefur hann af hendi
leyst.
1 norðan byl og stórsjó, oft staðið
hefur hann,
hugrakkur þó stormar hafi geyst.
Bláum, köldum höndum oftfarið hef-
urfisk,
fisk sem fólk í landi borðar ylvolg-
an af disk.
Og síðar í sama texta:
Eg, sjómenn, vil að lokum þakka
ykkur, þeim
er þreyttir blautir kaldir okkur
fœrið auðinn heim “.
STEFANSBLOM
Það hvað við nýjan tón þegar Bubbi Morthens sendi frá sér sína fyrstu
plötu, ísbjarnarbiús, sem kallaður var gúanórokk.
Lögaðilar -
framtalsfrestur
Framtalsfresturfyrir lögaðila rennur út 31. maí nk.
Lögaðilar hafa nú fengið sent áritað nýtt skattframtal
rekstraraðila RSK 1.04. I ár geta lögaðilar valið um
hvort þeir telja fram með sama hætti og áður eða telja
fram á nýja framtalsforminu RSK 1.04.
Þeir sem telja fram á RSK 1.04 geta skilað framtalinu á
tölvutæku formi með sérstöku framtalsforriti. Það fæst
afhent endurgjaldslaust hjá skattstjórum. Forritinu
fylgja leiðbeiningar um uppsetningu og notkun.
Allar frekari upplýsingar eru veittar hjá ríkisskattstjóra
og skattstjórum.
RSK
RÍKISSKATTSTJÓRI
3lack