Vísir - 13.03.1976, Blaðsíða 9

9
vism Laugardagur 13
. mars 1976
Umsjón:
Guömundur Pétursson
Kanadamenn eru meðmæltir
200 mllna lögsögunni, en kysu
helst að hafréttarráðstefnan ynni
það verk fyrir þá. Ef ekki, þá
vilja þeir, að strandriki hafi sam-
ráð við önnur rlki, áður en þau
. lýsa yfir útvikkun efnahagslög-
sögunnar. Kanadamenn viður-
kenna rétt þjóða eins og spán-
verja, portiígala og rússa til þess
að veiða á fiskimiðum undan
ströndum Kanada. En þótt þeir
vilji sýna sanngirni i skiptingu
aflans, hafa þeir enga lausn á
takteinum um, hvemig fara skuli
að þvi að skipta honum á milli
fiskveiðiþjdða.
Niu manna framkvæmdaráð
Efnahagsbandalags Evrópu hef-
ur lagt til, að EBE taki upp 200
milna efnahagslögsögu, þar sem
togarar frá EBE-löndum fái að
veiða i lögsögu hvers annars
ótakmarkað, inn að tólf milna
landhelginni. — Svo undarlega
sem það kann að hljóma i eyrum
islendinga, þá eru það bretar sem
setja sig helst upp á móti hug-
myndinni, þvi að þeir efast um,
að tólf milna landhelgin sé nógu
stór i þessu tilliti. Þannig kemur
annað hljóð i strokkinn hjá þeim,
þegar um er að ræða að aðrar
þjóðir fiski i landhelgi þeirra
sjálfra. Bretar em hlynntir 200
milna auðlindalögsögu, enda þeg-
ar byrjaðir að dæla upp oliu langt
út i hafsauga úr Norðursjónum.
Stjórn Odvars Nordlis, for-
sætisráðherra norðmanna, finnur
þessa mánuðina þunglega fyrir
kröfum þeirra, sem vilja, að
Noregur vikki tólf milna fisk-
veiðilögsöguna út I 200 mllur þeg-
ar á þessu ári. Annarsvegar tog-
ast á kviði stjómarinnar fyrir
ámóta deilu við breta og is-
lendingar standa i um þessar
mundir, og hins vegar skjálftinn
fyrir kosningarnar, sem verða i
september á næsta ári. En norð-
menn hafa til þessa fylgt þeirri
stefnu við friðun ákveðinna fiski-
miða sinna, að semja um lokun
veiðisvæða við þær þjóðir, sem
helst stunda veiðar undan
Noregsströndum, eins og þjóð-
verja, rússa, breta og belgiu-
menn.
Japan, sem er eitt stærsta sjó-
veldi heims, fylgir 200 milna
efnahagslögsögu, og vill, að hún
taki til fiskveiða og nýtingu auð-
linda, en að tryggðar verði frjáls-
ar siglingar skipa um þau svæði.
Sérstœð uppsetning ó HAMLET:
Mikill hóvaði og
leikhreyfingar
Enskudeild Háskóla íslands:
Marowitz Hamlet
1 félagsheimili Seltjarnarness
sýnir hópur áhugafólks nýja
gerð af Hamlet á nokkuð sér-
stæðan hátt. Gerðin er smið
Charles Marowitz en hann hefur
leyst texta Shakespears I sund-
ur og raðað honum saman upp á
nýtt eftir að hafa fellt mikið
niður og að auki bætt nokkru við
úr öðrum leikritum sama höf.
Ástæðan fyrir þessu fyrirtæki
mun vera sú að áðurnefndur
Marowitz er einfaldlega orðinn
leiður á hinum venjulega texta
og vill gera nýjan sem er öðru-
visi þvi „Hamlet hafi engan
merkingu lengur, þar sem leik-
ritiðláti of kunnuglega i eyrum,
rétt eins og gamalt lag sem
þarfnast endurútsetningar, oft i
nýjum stil, til þess að við nem-
um sumar eigindir þess.á ný.”
(Sjá leikskrá með sýningunni).
Þetta á sér hugsanlegar for-
sendur i London i ákveðnum
hópi fólks, ég trúi þvi vel að
hægt sé að verða leiður á kveðn-
um hlutum menningararfsins
eins og t.d. Hamlet og hafa þvi
sterka þörf fyrir að hrista upp i
þeim — (eða láta þá vera og
gera nýja). En ég verð að svara
sem leikhúsgestur hér og nú,
þ.e. á Islandiidag—éghef ekki
haft neina að.stöðu til að verða
þreyttur á Shakespeáre, þvert á
móti þykir mér leitt að fá ekki
að sjá meir af góðum Shake-
spearesýningum — og þvi
á þessi gerð og þess konar sýn-
ing að svo komnu máli ekkert
erindi við mig og svo mun um
fleiri. Hvort hún ætti það eftir að
hafa lifað jafn lengi i sama and-
rúmslofti og Marowotz veit ég
ekki, ég hef ekki þá reynslu.
Hópurinn sem stendur að
sýningunni hefur unnið hana
eftir aðferðum sem nokkuðhafa
verið tiðkaðar af svokölluðum
framúrstefnuleikhúsum um
árabil. Það sem einkennir að-
ferðina m.a. er að nánast er
sleppt hinni venjulegu aðferð
leikarans að reyna að gefa
textanum lif, sá texti sem talað-
ur er er sagður fram oftast án
innri fyllingar, framsögnin er i
þess stað oft mjög hröö og á
stundum stilfærð, i viðkomandi
sýningu virtist mér stillinn reik-
ull. helstu einkennin voru mikill
hávaði og einhvers konar háðs-
tónn sem mig grunar að hafi
gætt meira en gott væri. Venju-
legir áhorfendur eiga erfitt með
að fylgja textanum og fá áhuga
á þvi sem verið er að segja — þó
komu fyrir nokkur augnablik
þar sem um var að ræða beina
skirskotun sem vakti áhuga
bæði vegna innihalds og breyt-
inga en þau voru fá, liklega
ræður þar nokkru um að ég
kann ekki Hamlet utan að á
ensku.
önnur hlið leikaðferðarinnar
og að þvi er virðist aðalhliöin
eru miklar leikhreyfingar, það
er alltaf verið að gera eitthvað,
og ekki aðeins eitthvað heldur
óliklegustu hluti sem margir
hverjir virðast koma málinu lit-
ið við eins og t.d. að hoppa
nokkra metra standandi upp á
stól og fleira þvi um likt. Allar
þessar miklu hreyfingar sýndu
að mikið hafði verið unnið að
sýningunni, langur timi og mik-
ill kraftur hefur áreiðanlega
farið i tileinkun og samstillingu
hreyfinga — en enn sem komið
er held ég að leikhúsgestir á
tslandi séu ekki orðnir svo
þreyttir á gömlu aðferðinni að
þeim þyki þessi betri.
Þegar ég segi „gömul aðferð”
vil ég leggja áherslu á að hún er
svo langt i frá að vera einhver
ein og alltaf eins — það er hægt
að gera Hamlet spennandi og
hrifandi án þess að þurfa að
gripa til leikfimileikstílsins sem
hér er notaður. Shakespeare
þessa venjulega gægjukassa-
sviðs, ofhlaðin skrauti og plussi
og oft rúinn safarikum atriðum
eins og hann var og sumpart er
kannski enn leikinn i Englandi,
er afskaplega langt frá Shake-
speare 17. aldar, þeim Shake-
speare sem þurfti að hrifa
ómenntaða alþýðumenn sem og
menntaða yfirstétt. Hér á Is-
landi held ég að við ættum frek-
ar að taka mið af elisabetanska
leikhú^inu, samtimaleikhúsi
Shakespears að svo miklu leyti
sem það er hægt, pluss-Shake-
speare höfum við aldrei eignast
og erum ekki orðin þreytt á
neinu enn.
ar að verða þrjóskur skaðvaldur
Vikurinn í Vestmannaeyjum œtl-
Þessi hús standa skammt frá Helgafelli og Eldfelli. Vikurfokið llkist
einna helst sandstormi sem stundum geysar á Kaldadal. Þessi
vikurfok eru orðin næstum dagleg sjón i Eyjum og hafa geysilega
eyðileggingu I för með sér.
Svona lítur jörðin út, þegar vikurfokinu slotar.
Hlé milli bylja. Þó okkur finnist ekki mikil litadýrð I nöktum jarð-
veginum, er hann þó skömminni skárri en svart vikrið.
Þarna er vikurbylurinn skollinn á áftur. Hann á upptök sin milli
Helgafells og Eldfells og er verstur I suðaustan átt. Reist hefur ver-
ið grindverk til að skýla húsunum, en þrátt fyrir góöan frágang, er
girðingin farin aö gefa sig. SJ/Ljósm. Guðm. Sigfúss. VM