Vísir - 30.03.1977, Qupperneq 15

Sjónvarp klukkan 21.00
Hljóðmyndavél
og vasahljóð!
— meðal þess sem kynnt
verður í þœttinum
„Nýjasta tœkni og vísindi"
Þaö veröa sýndar átta bresk-
ar fræöslumyndir i þættinum
Nýjasta tækni og vfsindi i sjón-
varpinu i kvöld.
Sú fyrsta fjallar um tæki sem
á aö nota til aö finna eld. Þaö
þarf oft ekki mikin eld til aöfyila
heila blokk af reyk, eins og
sannaöist i Æsufellinu um dag-
inn. Nú hefur veriö fundiö upp
tæki, ekki ósvipaö vasaljósi til
aö komast aö þvi hvar eldurinn
sé.
í annarri myndinni er greint
frá þvi aö fundiö hefur verið út
aðáöurenfólk fær migreneköst,
lækkar llkamshiti þess veru-
lega. Nú hafa sumir læknar get-
að kennt fólki að einbeita sér að
Kafarar ættu aö fagna tilkomu
hljóömyndavélarinnar.
þvi aö hækka likamshitann aft-
ur og þannig komið i veg fyrir
köstin.
Þriöja myndin heitir Hljóð-
myndavél. Þegar menn vinna i
gruggugu vatni sést ekkert þó
notuð séu ljós, en hljóðbylgjur
fara gegnum vatnið eins og ekk-
ert sé. Þvi hefur veriö fundin
upp sjónvarpsmyndavél sem
byggir á hljóðbylgjum I stað
ljóss, og með henni er hægt að
sjá fasta hluti gegnum gruggugt
vatn.
Hljóðsjá, heitir tæki sem
fjóröa myndin fjallar um. Ef
gamlar plötur eru teknar og
spilaðar, heyrast gjarnan alls-
kyns skurðningarog óhljóö með
tónlistinni. Ef hljóðsjáin er stillt
inná plötuspilarann er hægt að
sjá á sérstöku ljósborði á henni,
hvaða hljóö tilheyra tónlistinni
og hvaða hljóð kom vegna risp-
anna. Siðan er hægt að þurrka
út þau sem ekki eiga heima á
plötunni, og gefa hana svo út
upp á nýtt.
Fimmta myndin er um vatns-
akkeri, sem meö aöstoð vatns-
þrýstings, grefur sig sjálft niður
I sjávarbotninn og verður miklu
fastara en venjuleg akkeri. Það
þolir togkraft, sem er 600 sinn-
um meiri en eigin þungi.
Sjötta myndinerum litla tölvu
sem ætluð er til notkunar i
minni flugvélum, og getur
reiknað út staöarákvaröanir og
sýnir stöðugt hvar flugvélin er
stödd.
Sjöunda myndin sýnir nýja
tækni viö umönnun barna sem
fæðast löngu fyrir timann.
Attunda myndin heitir Raf-
knúiö reiöhjól og er eins og
nafnið bendir til, um reiðhjól
sem knúið er rafmagns mótor.
Mótorinn er örlitil plata sem
byggö er inn i framhjólið. Siöan
þarfbaraaðskipta um framhjól
til að endurnýja orkuna.
Umsjónarmaöur þáttarins er
Sigurður Richter.—-GA
Tilraunir með berg
Skýrðar í ellefta erindinu
fró raunvísindadeildinni
Ellefta erindiö i fiokknum um
rannsóknir i verkfræöi-og raun-
visindadeild Háskólans veröur
fiutt I kvöld. Aö þessu sinni er
þaö Dr. Siguröur Steinþórsson
lektor sem fjallar um bergfræöi
meö tilraunum.
„Raunvisindadeild hefur i
nokkur ár verði aö fást við til
raunir”, sagði Sigurður, „þar
sem leitast hefur veriö við aö
likja eftir hegðun bergkviku i
sambandi við kristal, og þannig
hafa menn gert sér grófar hug-
myndir um þróun storkubergs-
tegunda”.
t erindinu rek ég sögu þessara
fræða, en hún hófst um alda-
mótin 1800, drepá helstu málum
og skýröi að einhverju leyti þá
tækni sem notuð er viö þessar
rannsóknir. Siðan kem ég ofur-
litíð inn á þau vandamál sem við
vonumst til að leysa með fræð-
um þessum.”
„Stóra máliö er uppruni og
skyldleiki bergsins. Þrátt fyrir
miklar rannsóknir er uppruni
liparits og tengsl þess við
basaltiö enn óleyst mál. Þó eru
til tvær megin kenningar um
þaö. Tilraunir sem fariö hafa
fram á þessu sviði hingaö til
hafa veriö framkvæmdar meö
einfaldari efnum en berginu, en
nú er sem sagt veriö að fara út i
tilraunir með berginu sjálfu”.
Erindiö hefst klukkan 19.35.
—GA
Útvarp klukkan 19.35:
Bergiö er misverömætt. Þessi steinn er sennilega einn sá verömætasti sem fundist hefur. Hann er
rúmlega 800 kiló á þyngd og þar af eru meira en 700 hreint silfur. Steinn sem þessi er meira en fimm
milljóna króna viröi, eins og hann kemur úr námunni.en hann fannst I Kanada.
12.00 Dagskráin. Tónleikar
Tilkynningar.
12.25 Veðurfregnir og fréttir.
Tilkynningar. Við vinnuna:
Tónleikar.
14.30 Miödegissagan: „Ben
Húr” eftir Lewis Wallace
Sigurbjörn Einarsson Isl.
Astráður Sigursteindórsson
les (8).
15.00 Miðdegistónieikar
15.45 Vorverk I skrúögöröum.
Jón H. Björnsson garðarki-
tekt talar (2. erindi).
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
(16.15 Veðurfregnir).
16.20 Popphorn Halldór
Gunnarsson kynnir.
17.30 Ctvarpssaga barnanna:
„Systurnar I Sunnuhliö”
eftir Jóhönnu Guömunds-
dóttur. Ingunn Jensdóttir
leikkona les (8).
17.50 Tónieikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki.
Tilkynningar.
19.35 Bergfræöi meö tilraun-
um Dr. Sigurður Steinþórs-
son lektor flytur eUefta er-
indi flokksins um rannsókn-
ir i verkfræöi- og raunvis-
indadeild háskólans.
20.00 Kvöldvakaa.
21.30 Útvarpssagan: „Jómfrú
Þórdls” eftir Jón Björnsson
Herdis Þorvaldsdóttir leik-
kona les (2).
22.00 Fréttir
22,15 Veðurfregnir Lestur
Passlusálma (44)
- 22.25 kvöldsagan „Sögukaflar,
af sjálfum mér” eftir
Matthias Jochumsson Gils
Guömundsson les úr sjálfs-
ævisögu hans og bréfum
(14).
22.45 Djassþátturf umsjá Jóns
Múla Amasonar.
23.30 Fréttir. Dagskrárlok.
18.00 Bangsinn Paddington
Breskur myndafiokkur.
Þýðandi Stefán Jökulsson.
Sögumaöur Þórhallur Sig-
urðsson.
18.10 Ballettskórnir (L)
Breskur framhaldsmynda-
fiokkur i sex þáttum. 4.
þáttur. Efni þriðja þáttar:
Sylvia og stúlkurnar fara á
fund skólastjóra og búast
viö hinu versta. En þær fá
þau gleðitiðindi, að setja
eigi á svið leikrit til ágóða
fyrir sjúkrahús, og Pálina
og Petrova eiga að leika
aöalhlutverkin. Frumsýn-
ingin verður eftir sex vikur
og nú hefjast miklar annir
við æfingar, búningagerð og
þess háttar. Loks rennur
stóra stundin upp. Þýöandi
Jóhanna Jóhannsdóttir.
18.35 Börn um viöa veröld
Þessi þáttur fjallar um tvær
stúikur, sem búa i
Guatemala. Þýðandi og
þulur Stefán Jökulsson.
Hlé
20.00 Fréttir og veöur
20.30 Auglýsingar og dagskrá
20.35 Nýjasta tækni og visindi
21.00 Ævintýri Wimseys
lávaröar (L) Breskur fram-
haldsmyndaflokkur I fjór-
um þáttum, byggöur á sögu
eftir Dorothy L. Sayers. 3.
þáttur. Efni annars þáttar-
Wimsey heldur áfram að
rannsaka Campbellmálið,
þótt lögreglunni sé ekki
meira en svo gefiö um þaö.
Bunter þjónn hans aðstoöar
hann dyggilega. Þeir hafa
hvorki meira né minna en
sex menn grunaða, og allt
eru þaö málarar, sem
Campbell haföi átt einhver
skipti við. Svo viröist sem
þeir hafi allir veriö fjarri,
þegar morðið var framið, og
næsta grunsamlegt um
fa-öir þeirra sumra. Þýð-
andi Óskar Ingimarsson.
21.50 Stjórnmáiin frá striös-
lokum Franskur frétta- og
fræöslumyndaflokkur i 13
þáttum, þar sem rakin er i
grófum dráttum þróun
heimsmála frá striöslokum
árið 1945 og fram undir 1970.
Ennfremur er brugðið upp
svipmyndum af fréttnæm-
um viðburðum timabilsins.
2. þáttur. Endalok nýlendu-
veldanna Stdrveidin I
Evrópu glata smám saman
nýlendum sinum i Afriku og
Bílasala Garðars
Borgartúni 1. Símar 19615 — 18085
Opið virka daga til kh 7
Laugardaga kl. 10—4.
Volvo 244 D. L. '75 Austin Mini '7ó
Volvo142 '73 Escort1300 '76
Volvo 142 '71 Vauxhall Viva '75
Mazda 616 '72 VW 1200 L '74
Mazda 616 '74 Saab 99G. L. E. '74
Cortina 1600 XL '74 Blazer '73
Fiat 128 '75 Blazer '74
Fiat127 '75 Wiliys '74