Tíminn - 25.09.1968, Blaðsíða 7

VETTVANGUR
MIÐVIKUDAGUR 25. sept. 1968
TIMINN
ÆSKUNNAR
7
ÁLYKTANIR 12. ÞINGS S.U.F.
Aukið samstarf samvinnuhreyf
ingarinnar og samtaka iaunþega
Verkafýðs- og samgcmgumál —
s L
12. þing Sambands ungi-a Framsóknarmanna minnir á þá mrklu
þjóðfélagsbreytingu, sem orði'ð hefur síðustu áratugina með sívaxandi
mannfjölgun í borg, bæjum og kauptúnum landsins, en fækkun til
svetfeu
Alfleiðing þessarar þróunar hefur meðal annars verið myndun og
efling þeirra launþegasamtaka, sem nú hafa samanlagt á fimmta tug
þúsunda félagsmanna. Þessi samtök eiga að vera sverð launþega til
sóknar og skjöldur til varnar í baráttunni fyrir réttlátri skiptingu þjóð-
arteknanna milli landsmanna, og bættri aðstöðu launþega á vinnu-
stað og hehnili.
í DAG, þegar flestar atvmnugreinar eiga líf sitt undir f járstuðn-
ingi ríkisvaldsins, en riða samt tii faUs og eru á barmi stöðvunar, er
# Samtök aiþýðunoar standi saman
# Atvinna verði næg og lífskjör mann-
sæmanÆ
# Endurskoðun og endurskipulagning
atvmnulífsins
# Hagstofmm launþega
# Sem bezt Kfskjör fyrir dagvinnu eina
# Láglaimafóik beri ekki óeðlilegar skatta-
byrðar
# Aukin áhrif launþega á rekstur fyrirtækja
# Effing samvinnustarfs
# Aukið samstarf samvinnuhreyfingarinnar
og samtaka launþega
# Fræðsla um samvinnu- og verkalýðsmál
innan skólakerfisins
# Samvinnufélög innan fleiri atvinnugreina
# Arðurinn af verzluninni í hendur launþega
sérstaklega áríðandi fyrir almcnning í landinu, að samtök launþega
haldi vel á málum í sóknar- og varnarbaráttu næstu mánaða og ára.
í DAG, þegar alvarlegt atvinnuleysi blasir við og ráðþrota ríkis-
stjórn virðist ófær um að ráðast gegn orsökum vandamálanna, er lífs-
nauðsyn fyrir alþýðuna, að samtök hennar standi saman í einbeittri
baráttu fyrir lausn vandans. %
ÞETTA ER höfuðverkefni launþegasamtakanna á þeim alvöru-
tímum, er við Iifum á — það er prófsteinn hennar á hina víðtæku,
launalegu, félagslegu og stjórnmálalegu kjaraharáttu nútímans.
I
n.
12. ÞING S.U.F. telur það skyldu launþegasamtakanna, að beita
*ér fyrir uppbyggingu atvinnuveganna, svo tryggð verði næg at-
vinna í laudinu og mannsæmandi lífskjör allra þjóðfélagsþegna.
Þingið telur því höfuðverkefni launþegasamtakanna í dag:
AÐ knýja þegar fram endurskoðun íslenzks atvinnulífs og
uppbyggingu þess í samræmi við hagsmuni þjóðarheildarinnar.
AÐ þola aldrci atvinnuleysi á íslandi, og beita öiluni samtaka-
mætti sínum í því skyni að knýja fram nauðsynlcgar aðgcrðir, er
tryggi næga atvinnu.
Þingið bendir á nauðsyn þess, að Iaunþegasamtökui hafi á að
skipa sérfróðum starfsniönnum og njóti fræðslu og leiðbeiningar
sérstakrar hagstofnunar launþega, svo að forystumenn þeirra séu
alltaf í tengsínm við staðreyndir, efnaliagsmála og atvinnureksturs.
■WBB——M——WWBiWBHMIMBMB
Ritstjóri Björn Teitsson
(Þingið telur brýnust verkefni í kiaramálum:
AÐ öllum launþeguiu verði tryggð sem bezt lífskjör fyrir dag-
vinnu eina saman.
AÐ launþcgum verði tryggð kaupliækkun liverju sinni til jafns
við verðhækkanir í iandinu.
AÐ öllum landsinönnum verði tryggð aðild að lífeyrissjóðum.
AÐ launþegum verði tryggð a.m.k. fjögurra vikna orlof, og þeim
gert kleift að njóta þess til hvíldar og menningarstarfs.
Ð hert verði verulega eftirlit með skattaframtölum og bók-
haldkfyrirtækja, þannig að tryggt sé, að láglaunafólk beri ekki óeðli-
lega þungar slcattabyrðar vegna undanbragða hálaunamanna.
AÐ öllum launþegum verði tryggt húsnæði mcð bvggingu íbúðar-
lrúsa í stórum stíl og bættri aðstöðu einstaklinga til að komast
í eigið liúsnæði.
AÐ unnið verði að auknum áhrifum launþega á rekstur þeirra
atvinnufyrirtækja, sem þeir vinna við.
\ HI.
1) LAUNÞEGASAMTÖKIN eru önnur hinna þýðingarmiklu al-
þýðuhreyfinga á íslandi. Hin er samvinnuhreyfingin.
Saman, og livor í sínu lagi, hafa þessar lireyfingar verið — og
eru — mótandi afl í haráttu þjóðarinnar fyrir bættum Iífskjörum.
Samtök eins og samvinnufélögin tryggja félagslegt jafnræði þegn-
anna og þátttöku þeirra í sköpun eigin kjara. og tryggja jafnframt
áhrif þeirra á undirstöður efnaliagslífsins, bæði í framleiðslu, verzl-
un og þjónustu. Bein álirif fóiksins á framkvæmd efnahagsaðgerða
og menningarmála eru grundvöllur hins félagslega lvðræðis, sem
er lífæð samvinnusamtakanna. Samvinnuhreyfingin hlýtur því að
gegna mikilvægu hlutverki í efnahags- og menningarmálum þjóð-
félagsins.
SAMVINNUHREYFINGIN liefur reynzt brjóstvörn og sóknar-
afl hinna dreifðu byggða í framfarabaráttu þeirra, og er nauðsyn-
lcgt, áð samvinnuhreyfingin búi við þau skilyrði, sem geri henni
kleift að rækja forystuhlutverk sitt, iafnframt því að eflt verði eftir
mætti samvinnustarf í þéttbýlissvæðinu.
2) ÞINGIÐ livetur eindregið tii aukins samstarfs samvinnu-
hreyfingarinnar og launþegasamtakanna á sviði félags- og efnahags-
mála, til hagshóta fyrir alþýðu til siáva'r og sveita, og verði í því
skyni komið á fót samstarfsnefndum þes'sara hreyfinga, er taki til
meðferðar frekari samvinnu þeirra.
ÞINGIÐ fagnar þeirri samvinnu, sem tekizt hefur milli A.S.Í.
og S.Í.S. um bréfaskóla, og hvetur til aukinnar starfsemi á þcim
vettvangi.
ÞINGIÐ telur að taka bcri upp hlutlausa fræðslu um sanivinnu-
og verkalýðsmál í skólakerfi landsins og er skorað á forystumcnn
þessara samtaka að vinna að framgangi málsins.
ÞINGIÐ telur eðlilegt samstarf alþýðuhreyfinganna á fjölmörg-
um sviðum efnahags- og alvinnuh'fs til hagsbóta fyrir félagsmenn
beggja hreyfinga og landsmenn í heild. Þingið vekur í því samhandi
athygli á því að ýmsar þýðingarmiklar starfsgreinar, bæði í iðnaði
og sjávarútvegi, hafa ekki verið skipulagðar að liætti samvinnu-
hreyfingarinnar, þótt það geti orðið til hagsbóta fyrir atvinnufyrir-
tækin og starfsfólkið í þeim greinuin, og bendir á möguleika á stofn-
un samvinnufélaga innan þeirra greina í skipulagstengslum við
kaupfélögin og heildarsamtök þeirra, Samband ísl. samvinnufélaga.
ÞINGIÐ hvetur alþýðu manna til aukinnar þátttöku í samvinnu-
starfi og bendir á þá miklu liagsniuiii, sem launþegar hafa að gæta,
að ágóðinn af verzlun nieð nauðsynjar alþýðunnar lendi ekki í hönd-
um einstakra nianna, heldur nýtist í þágu launliega sjálfra, og telur
mikla möguleika aukins samstarfs ónýtta á því sviði.
ÞINGIÐ leggur áherzlu á nauðsyn þess, að alþýðuhreyfingarnar
verði í lífrænum tengslum við aljiýðuna, og að þær endurnýist og
eflist í samræmi við hina öru þjóðfélagsþróun. En til þe.ss verða
þær að lcveðja ungt fólk í stórauknum mæli til forustu og fram-
kvæmdastarfa. Ungir Framsíknarmenn treysta -því, að alþýðuhreyf-
ingarnar ræki hlutverk sitt af árvekni og einurð, hvor í sínu lagi og
í samVinnu og samstárfi, og hviki ekki frá skyldu sinni á erfiðum
tímuni í þjóðarhúskap íslendinga.
TÓLFTA ÞING SUF vekur athygli á úreltum þáttum vinnumála-
löggjafar þjóðarinnar og krefst þess, að nú þegar verði hafin endur-
skoðun hennar og henni breytt í samræmi við köllun nýrra tíma.
Sérstaklega verði stefnt að þvi, að starfsfólk fyrirtækja fái aðild
að stjórn þeirra og aðstöðu til að fylgjast með afkoniu þeirra, og
skorar þingið á samvinnufélögin að hafa forgöngu i þessu máli.
Tvískipting
unga fólksins
Fundur Verzlunarmannafé-
lags Reykjavíkur í Súlnasal
Ilótel Sögu s.l. fimmtudags-
kvöld um unga fólkið í at-
vinnúlífinu og stjórnmálin var
um marga hluti mjög vel heppn
aður, enda urðu umræður þar
bæði fjörugar og skemmtileg-
ar. Framsögumcnn tóku efnið
að vísu nokkuð hvcr frá sínum
sjónarhóli, en við öðru var
naumast að búast, því að skil-
greining umræðuefnis í fund
arboði var svo víð.
Hér verður ckki rakið efni
einstakra ræðna, sem þarna
voru flultar, en frekar minnzt
á nokkur aimenn atriði. Allir
framsöguinenn gagnrýndu harð-
Iega sofandaliátt ráðandi stjórn
málanianna almennt og þaul-
setu þeirra í valdastólum. Má
segja, að Magnús Gunnarsson
hafi hitt naglann á höfuðið, er
liann sagði, að mcðal stjóm-
málamanna virtist giida reglan
Einu sinni þingniaður — ávallt
þingm.aður, og einu sinni ráð-
herra — ávallt ráðherra.
Allir framsögumenn og flest-
ir ræðumenn aðrir voru sam-
mála um, að áhrif ungu kyn-
slóðarinnar í íslenzkum þjóð-
málum þyrftu að aukast mjög
á allra næstu árum. Margoft
var bent á nauðsyn þess, að
ungt fólk tæki höndum saman
í stórum stíl til að koma í
veg f— ir að þjóðin dragizt á
næstu árum mjög aftur úr
öðrum Vcstur-Evrópulöndum ;
efnahags- og atvinnumálum.
Hins vegar kom i Ijós, eins
og búast mátti við, að menn
greindi mjög á um hverju öðru
læg? mest á að breyta. Allir
vildu að vísu aukið lýðræði, en
miklu Iengra náði alger sam-
staða ræðuiuanna ekki. Ljóst
var þó, íjö inikill meirihluti
þeirra, sem töluðu vildi að
Ilífsþægindakapphlaupið yrði
stöðvað, jafnvel með beinum að
gerðum af hálfu ríkisvaldsins,
og komið á réttlátari tekju-
samtök alþýðunnar efldust, og
voru þá ekki sízt nefndar til
verkalýðshreyfingin og sam-
vinnuhreyfingin.
I annan stað risu svo upp
2-3 ungir lögfræðingar og at-
hafnamenn og ympruðu á því,
að verkfallsrétturinn væri aðal
lega til þess fallinn að gera at-
vinnurekendum of erfitt fyiir
og það frelsi, sem auka þyrfti
innali þjóðfélagsins væri ,eink
um athafnafreisi einkafram-
taksins, en af því væri ekki
Inóg. ,
Þetta var mjög athyglisverð
niðurstaða, en varla óvænt,
Ljóst er, að ungt frjálslynt
Framhald á bls. 15