Tíminn - 07.01.1969, Síða 9

ÞRIÐJUDAGUR 7. janúar 1969.
TIMINN
s
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Auglýs-
ingastjóri: Steingrímur Gíslason. Ritstjómarskrifstofur 1 Eddu-
húsinu, símar 18300—18306. Skrifstofur: Bankastræti 7. Af-
greiðslusími: 12323. Auglýsingasími: 19523. Aðrar skrifstofur
sími 18300. Áskriftargjald kr. 150,00 á mán Innanlands —
í lausasölu kr. 10,00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f.
Isinn nálgast
Norðanáttin ber heljarkuldann norðan úr Dumbshafi
inn yfir landið þessa dagana, og jafnframt nálgast haf-
ísinn jafnt og þétt. Vitað var, að óvenjulega mikill haf-
ís er nú norðan íslands og liggur í samfelldri breiðu
austur með Norðurlandi en þó var nálægð ísrandarinnar
ekki meiri en oft og einatt áður framan af vetri. Hins
vegar er nú meginísinn miklu kyrrstæðari en oft áður
vegna þess hve hafsvæðið er fullt af ís.
Enginn vafi er á því, að við erum nú staddir á miðju
ístímabili. Þó er engan veginn víst, að ís reki að land-
inu endilega í vetur. Á slíkum ístímabilum geta kom-
ið íslausir vetur. Hins vegar verður hiklaust að gera ráð
fyrir ísalögum við landið eigi að telja nokkra frambæri-
lega fyrirhyggju ráðandi. Síðustu dagar hafa sýnt að
slíkt er ekki þarflaust. Grímseyingar hafa nú hafísinn
við fjöruborð. Hann er skammt undan Horni, svo að
siglingaleið getur teppzt hvaða dag sem er héðan af.
Hið sama getur gerzt við Sléttu og Langanes.
Hafís getur lokað flóum og fjörðum á tveimur eða
þremur dögum milli Homs og Langaness, alveg
eins og gerðist 1918. Eftir reynsluna af ísnum í fyrra
gerðu menn sér þetta fullljóst og hugðust hafa meiri
viðbúnað. Alþingismenn höfðu um þetta forgöngu og
nefnd þeirra hefur starfað síðan s. 1. vor. Hún hefur
gert margar athuganir og ábendingar og jafnvel skil-
góðar áætlanir um birgðasöfnun. Hún taldi nauðsyn-
legt, að birgðasöfnun yrði lokið. um áramót. Munu flest-
ir, sem til mála þekkja, sammála um að svo þyrfti að vera.
Hins vegar hafa stjórnarvöld orðið höndum seinni í
framkvæmdum. Augljóst er, að viðhlítandi birgðasöfn-
un getur ekki farið fram, nema til komi sérstakar opin-
berar ráðstafanir um lánsfjárstuðning. Skortur á olíu-
geymum er einnig Þrándur í Götu. Nú eru komin ára-
mót, og engin sérstök birgðasöfnun hefur átt sér stað,
nema sú sem samvinnufélög bænda og neytenda hafa
staðið fyrir eftir mætti, en geta þeirra til þess að hafa
verulegt fjármagn liggjandi í birgðum er að sjálfsögðu
mjög takmörkuð. Augljóst er þó, að hefði slík viðleitni
samvinnufélaganna, raunar langt umfram getu, ekki
komið til, væri fullkomin vá fyrir dyrum. Svo er raunar
þrátt fyrir þetta. Nú loks berast þau tíðindi, að ríkis-
stjórnin hafi samið við innflutningsfyrirtæki um að
koma upp varabirgðum gegn fyrirheiti um lánafyrir-
greiðslu, en úr því sem komið er, getur þessari sér-
stöku birgðasöfnun ekki lokið fyrr en í janúar-
lok. Má það hamingju kalla, ef ekki verður um seinan,
og vonandi tekst fyrirtækjum þeim, sem um þetta eiga
að sjá, að afla varanna og koma þeim á tilteknar hafnir
sem allra fyrst, og því verður að treysta að næstu ísa-
lausu dagar og greið færð um landið verði dyggilega
til þess notað.
En margvísleg önnur vá vofir yfir af völdum hafíss-
ins en beinn vöruskortur, til dæmis hættan á skemmd-
um og eyðileggingu hafnarmannvirkja og skipa við land.
Ýmis bæjarfélög reyna tiltækar heimafundnar varnir,
svo sem að strengja stálvíra fyrir hafnarmynni. í þessu
er stundum nokkur vörn en þó afar veik. Hér þyrfti
einnig að koma til opinber forysta, sem léti rannsaka
og kanna, hvaða mannvirkjavarnir gegn hafís eru hæf-
astar og síðan þarf að beita samtökum við útvegun
þeirra og tækni við að koma þeim fyrir. Ekkert virðist
hafa verið gert í þessa átt, og mætti þó vafalaust ná
mikilvægum árangri með því að beita tæknikunnáttu
og betri varnartækjum en nú er.
/
Kristján Benediktsson, borgarfulltrúi:
■ ■
ADFORIN AD
ATVINNUREKSTRINUM
Morgunblaðið helgar borgar-
málum leiðarabút 29. desem-
ber s.l. undir fyrirsögninni „Að-
förin að atvinnurekstrinum".
Tilefni þessa leiðara er af-
greiðsla á fjárhagsáætlun fyrir
Reykjavikurborg, sem fram fór
19. desember s.l. í sambandi
við afgreiðslu á fjárhagsáætl-
uninni komu fram margar til-
lögur eins og gengur, sumar til
hækkunar en aðrar til lækkun-
ar. Sumar þessara tillagna náðu
fram að ganga en aðrar ekki.
Meðal þeirra tillagna, sem
samþykktar voru, má nefna
ýmsar tillögur um hækkanir á
gjöldum, sem borgarfulltrúar
Sjálfstæðisflokksins stóðu að
og samþykktu, t.d. tillaga um
50% hækkun fasteignaskatts,
hækkun á rafmagni um 15%,
hitaveitu um 15%, strætis-
vögnum um 30%. Sitthvað
fleira mætti nefna af gjald-
skrárhækkunum auk hækkun-
ar á áætlaðri útsvarsupphæð
um 40 milljónir, sem sennilega
þýðir í reynd minni afslátt á
útsvarsstiga en verið hefur og
því auknar útsvarsálögur al-
mennt. / i ■ | C; J
En leiðarbúturinn í Mbl.
fjallaði ekki um þessar hækk-
unartillögur og frá þeim hefur
iítið verið greint í því blaði.
Hann fjallaði um tillögur, sem
ekki náðu fram að ganga, mis-
munandi tillögur um hækkun
aðstöðugjalda, sem borgarfull-
trúar minnihlutaflokkanna báru
fram en borgarfulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins komu í veg fyr-
ir, að næðu fram að ganga.
Samkvæmt því, sem blaðið
segir, var þarna forðað stór-
felldri aðför að atvinnurekstr-
inum í borginni og ógnun við
launþega.
Þarf svo sem engan að undra
þótt Sjálfstæðisflokkurinn
standi vörð um reykvískan at-
vinnurekstur, cr vondir menn
gera aðför að honum í borgar-
stjórn, þegar haft er í huga,
hve annt flokkurinn hefur látið
sér um atvinnureksturinn i
borginni á löngum valdaferli
sínum og hvernig atvinnuveg-
irnir eru staddir núna eftir
langvarandi umönnun og hand-
leiðslu Sjálfstæðisflokksins.
En svo ég víki að tillögum
okkar Einars Ágústssonar í
borgarstjórinni um hækkun á
<S I ■Ml"———
Vér flughetjm- fyrri tíma a
frummálinu „Those magnifi-
cent men in their flying mac-
hines“.
Leikstjóri: Ken Anakin.
Tónlist: Rod Gnodwin.
Kristján Benediktsson
gjaldskrá aðstöðugjalda, þá
held ég, að þar hafi ekki verið
á ferðinni nein aðför að at-
vinnurekstri né ógnun við laun-
þega. Kannski er bezt, að láta
Morgunblaðið svara sjálfu sér
í blaðinu 20. desember s.l. er
greint frá umræðum í borgar-
stjórninni daginn áður og svo-
felld ummæli eftir mér höfð:
„Kristján Benediktsson (F)
mælti fyrir tillögum Framsókn-
armanna. Hann taldi, að útsvars
upphæð á fjárhagsáætlun væri
í það hæsta, ef veita ætti sama
afslátt og undanfarin ár. Þá
gagnrýndi hann mjög tillögu-
gerð kommúnista og krata um
aukin álögugjöld á atvinnufyr-
irtæki, og sagði, að það væri
algjör misskilningu að halda
að aðstöðugjöld væru einhver
óskapleg aurahít til að moða
úr. Það væri með varkárum
huga að Framsóknarmenn
leggðu til að hækka aðstöðu-
gjöld um 30 milljónir, og ein-
ungis til að standa straum af
nauðsynlegustu framkvæmdum.
Þá gagnrýndi hann eins og
við fyrri umræðu hækkun húsa-
gjalda.“
Ýmsir telja aðstöðugjöldin
ranglátan gjaldstofn og get ég
vel fallizt á að svo sé. Hins
vegar hefur Iöggjafinn ákveðið
þau sem einn lielzta tekjustofn
sveitarfélaganna, sem þau eru
tilneydd að nýta í flestum til-
fellum, hvað sem öllu réttlæti
eða ranglæti líður. Reykjavík-
urborg nýtir aðstöðugjöldin ein
ungis að 60% miðað við það
hámark, sem lög leyfa. Aðrir
gjaldstofnar eru nýttir til hins
ýtrasta, nema svo vel takist til,
að hægt verði að veita einhvern
smávegis afslátt á útsvarsstig-
anum. Engan þarf því að undra
þótt það hvarfli að borgarfull-
trúum að hækka eitthvað að-
stöðugjöldin, þótt þeir geri það
með varfærnum huga eins og
við Einar Ágústsson, þegar við
blasir sú staðreynd, að verkleg-
ar framkvæmdir á vegum borg-
arinnar hljóta að dragast sam-
an vegna fjárskorts.
Tillaga okkar miðaðist reynd
ar við það, að framkvæmdir
borgarinnar á árinu 1969 gætu
orðið að magni til svipaðar og
tvö síðastliðin ár. Um það þarf
ekki að deila, að margt vantar
lijá Reykjavíkurborg. Hér vant
ar meira skólahúsnæði, fleiri
barnaheimili og sjúkrarúm, svo
nokkuð sé nefnt. En einnig ber
að líta á hitt og það teljum við
ekki minna atriði, hver áhrif
það hefur á atvinnulífið, ef
framkvæmdir á vegum borgar-
innar og stofnana hennar drag-
ast saman. Ef hér vær vel og
skynsamlega stjórnaðX hefði
borgin átt að auka framkvæmd-
ir sínar og draga með því úr
atvinnuleysi í stað þess að
minnka framkvæmdir og auka
með því atvinnuleysið, sem
vissulega er nóg fyrir.
Mörg góð tekjuöflunarár að
undanförnu hefðu átt að gera
þetta kleift, ef vel hefði verið
á spilunum haldið.
Engum dettur í hug í alvöru,
að hækkun aðstöðugjalda úr
1% í ca. 1,3% sé á nokkurn
hátt tilræði eða ógnun við at-
vinnureksturinn í borginni. Slíkt
er vitanlega algjör fjarstæða
sem betur fer, þótt Viðreisnar-
stjórnin hafi með stefnu sinni
gagnvart atvinnuvegunum bæði
varðandi innflutning, tolla- og
lánamál komið því til vegar, að
undirstöðuatvinnuvegir Reyk-
Framhald á bls. 15.
ÞRIÐJUDAGSGREININ
Bandarísk frá 1965.
Sýningarstaður: Nýja bíó, is-
lenzkur texti.
Þetta er hreint út sagt bráð-
skemmtileg mynd með skop-
legum tiltektum sem koma á-
horfendum til að hlæja frá
upphafi ti'l enda. Sem vel gerð
skopmynd minnir hún mest á
Cat Ballou sem Eliot Silver-
stein stjórnaði og var sýnd
Stjörnubíó í fyrra, þó að hér
sé ekki um stjörnuleik að
ræða eins og hjá Lee Marvin,
leika allir sérstaklega vel sín
hlutverk.
Gömlu flugvélarnar eru
hr’eint afbragð og tiltektir
eins og að binda vængstoð
með beltinu sínu á meðan ó-
vön stúlka stjórnar vélinni, er
Framhald a öls 14
Stuart Whitman sem
Orvil Newton