Tíminn - 12.06.1969, Blaðsíða 9

FEMMTUDAGUR 12. júní 1969.
TIMINN
9
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Praimkvaemdastj6rl: Kxlstjan Benediktsson Ritstjórar: Þörarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Krlstjánsson. J6n Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson f'ulltrúi ritstjómair- Tómas Karlsson Auglýs
tngastjóri: Stetngrimur Gislason Ritstjómarskrifstofur t Eddu
húsinu. simar 18300—18306 Skrifstofur- Bankasta-æti 7 Af
grelðsluslml: 12323 Auglýslngastml: 19523 Aðrar skrifstofur
síml 18300 Áskriftargjald kr 150,00 á mán tnnaniands -
f lausasölu kr 10,00 elnt — Prentsmiðjan Edda b.f
Grundvallaratriði
iðnþróunar
Iðnaðarráðstefna sú, sem Framsóknarmenn í Reykja-
vík og á Akureyri efndu til þótti takast vel. Ályktanir
ráðstefnunnar hafa vakið talsverða athygli, enda er þar
að finna margar athyglisverðar og nýtilegar hugmyndir
um það, hvemig efla megi iðnað í landinu.
í ályktun um grundvallaratriði iðnþróunar var t.d. tal-
ið upp í nokkrum liðum helztu verkefnin, sem fram-
undan væru til styrktar iðnaði. Er þar komizt að þeirri
niðurstöðu m.a., að ekki dugi minna er gjörbyltingu á
kennslu- og menntakerfi þjóðarinnar til aðlögunar að
nútímakröfum, ef von eigi að verða til þess að íslend-
ingar geti búið við sambærileg lífskjör og nágranna-
þjóðir í framtíðinni. M.a. er bent á, að löggjöfin um iðn-
fræðslu sé úrelt og fella beri niður það gamaldags fyr-
irkomulag, að meistarar taki við nemendum til náms.
Ráðstefnan taldi, að koma þyrfti upp víðtækari opin-
berri tækniþjónustu við íslenzka atvinnuvegi, m.a. með
tæknimiðstöðvum í öllum landshlutum, stórauka rann-
sóknir á auðlindum landsins og efla vísindastarfsemi í
þágu iðnaðarins. 1
Við mörkum heildarstefnu fyrir iðnaðinn þyrfti að
fara fram kerfisbundin athugun á þróunarmöguleikum
og samkeppnishæfni íslenzks iðnaðar um land allt og
ætti þar að koma til opinber þjónusta við athugun á arð-
semi iðngreina og allri aðstöðu til iðnaðar.
Ráðstefnan taldi að hið opinbera ætti að hafa for-
göngu um samvinnu iðnfyrirtækja innan sömu iðngreina
um framleiðslu til útflutnings og markvissa aðstoð- við
álitlegar nýjar framleiðslugreinar.
Þá var talið nauðsynlegt að sérstakri markaðsstofnun
yrði komið upp til að styðja að útflutningi íslenzkrar
framleiðslu og eðlilegt væri að slík markaðsstofnun hefði
jafnframt gæðaeftirlit með höndum.
í skipulegri leit um land allt á vegum hins opinbera
að nýjum atvinnugreinum þyrfti ekki síður að beina at-
hyglinni að smáum iðngreinum en stóriðju. Lagði ráð-
stefnan áherzlu á, að nauðsynlega eflingu álitlegustu
greina íslenzks iðnaðar mætti ekki vanrækja vegna
stóriðjuhugmynda, heldur yrðu athuganir á þessu tvennu
að haldast í hendur en hvorugt að víkja fyrir hinu.
Benti ráðstefnan í þessu sambandi á eflingu matvæla-
iðnaðar, ullar- og skinnaiðnaðar, skipasmíða, húsgagna-
iðnaðar og hvers konar fullvinnslu innlendra hráefna,
sem enn er flutt út úr landinu lítt eða óunnin. En
nefndi jafnframt, sem helztu möguleika í stóriðju, sem
hraða þyrfti sem mest könnun á, álbræðslu norðanlands,
siliciumvinnslu, sjóefnaiðnað og olíuhreinsunarstöð.
Fegrunarvika
í Reykjavík og á Akureyri stendur nú yfir sérstök
fegrunarvika. Yfirvöld kaupstaðanna hafa þar forystu í
samvinnu við ýmis félagssamtök. Er skorað á íbúa kaup-
staðanna að leggja sitt af mörkum til bættra umgengis-
hátta og snyrtimennsku. Þessi viðleitni hefur þegar bor-
ið góðan árangur. Með því að gera umhverfið fegurra
gerum við bæinn okkar jafnframt að betri heimkynnum.
Þessari herferð ber að fagna. Til hennar er sannarlega
ekki efnt að ástæðulausu. T.K.
ERLENT YFIRLIT
Náöu Nixon og Thieu leynilep
samkomulagi á Midwayfundinum
Fækkun bandaríska hersins í Víetnam er spor í rétta átt.
FORUSTUMENN Bandaríkj-

Thieu og Nixon
amna og Suður-Víetnam hafa
mœtzt sex sioimum til skrafs
og ráðagerða um styrjöldina í
Víetnam, Fyxisti fU'ndurinn var
hiaidiinn í Honoluiu 7.—8. febrú
ar 1966. Þar hittust þeir John-
son forsieti og Ky, sem þá
var forsætisráðherra Suður-
Víeii/naan. Á þeim fundi ríkti
miikil þjiairtsýnd. Johnson for-
sieti og ráðumauitar haos trúðu
þá á hernaðarlegan sigur i
styrjöldiuni og gerðu sér vonir
um að mierkilieg endurreisn
Suður-Víetniam gæti fylgit 1
Ikjölfar hans. Bandaríkjamenn
þyrfitu því ekki að harima
íhluitun sína, þegar upp væri
staðið. Fiimimtd og seinasti
fundurinn, sem Johnson mætti
á, var haldinm í júli 1968, einn-
ig í Honoiulu. Þá var afstað-
an mjög breytt. Johnson var
búkrn að ákveða að eækja
ekki um endurkjör vegna mis-
heppnaðrar stefnu sirunar i
Víetnam. Hann hafði jafn-
framt fyrirskipað að draiga
verutegia úr loftárásunum 6
Norðuir-Víetnam og lýsit sig
fúsan tii samningavið'ræðna.
Hann hélt því að vísu fram, að
Bandaríki'n myndu ekki víkja
frá þednri stefnu að tryggja
sjálfsákvörðuniarrétt íbúanna i
Su‘ður-Víetnaim, en forustu-
menn Saigonstjórnarinnar, secm
voru mættir á fuedimum undir
forystu Thieu forseta, héldu
heimleiðis með þatun ugg, að
Baed'aríkjastjórin kynni að
bregðast þedm, þegar þeim
kæmi verst. Þeir tortryggðu
orðáð Johnson og þó tortryggðu
þeár forsetaefni demókrata,
Humphrey, enn meira. Vomir
þeirra voru bundnar við það,
að Nixon yrði næstii forseti
Bandaríkjanina.
FYRSTI viðræðufundur
Nixons foriseta og Thieu for-
seta var baldimn á Midway-
eyju síðastl. sunnudag. Forset-
arnir sóttu þenmam fund í 6-
Mkum tilgamgi Vonir Saigon-
stjómiariminiar um að Nixon
yrði henni hliðhollari en
Johnson hafa ekki ræzt. Nix-
on befur tekið upp þráðinn,
þar sem Johnson lét hanm nið-
ur falla. Hann hefur lýst yfir
því, að Bamdaríkin stefni ekki
að hernaðardiegum siigri 1 Suð-
ur-Víetmam, heldur að sam-
komulaigi, sem tryggi sjálfs-
ákvörðuinarrétt Suðuir-Víet-
niama. Þetta þýðir í fram-
kvæmd, að í kjölfar vopna-
hlés, verði látmar fara fram
almienniar, frjálsair kosningar,
sem alldr geti tekið þátt í, og
á grundvelli þeirra verði
mynduð ný stjórn, sem styðjist
við au'gijósan þjóðarvilja.
Ba'ndarikiín segja sig geta dreg
ið sig i hlé, þegar svo er kom-
ið, hvort sem það verða held
ur andkommúnistar eða komm
únistar, sem vinna kosningarn
ar, þvi að sjálfsákvörðunarrétt
ur íbúanna hefur verið tryggð
ur, a. m. k. að sirnú.
Tiigianigur Nixons með fund
iraum á Midwiay var að fá
Saigonstjórnina til að fallast á
fyrirkomulag, sem gæti tryggt
fnamiangreimda þróun mála. Til-
gangur Thtous var að fá Nix-
on til að sýna stuðning Banda
ríikjianma vi® S'aigonstjórnina,
svo að hún öðlaðist meiri til-
trú heima fyrir, og það álit
skapaðist ekki, að Bandaríkja-
stjórn kynni að vikja henni til
hliðiar þá og þegar, en Thieu-
stjórndm myndi aldri sitja lengi,
án stuðmings Bandarfkjanna.
LÍTIÐ hefur frétzt um það,
sem þeim Nixon og Thieu fór
raunverul'ega á milli. Hið eima
sem var tilkynnt efltir fumdinn,
var það, að Bandaríkin myndu
fækka liði siínu í Suður-Víet-
nam um 25 þús. manms fyrfr
31. ágúst, em niú eru 540 þús.
í herliði Bandaríkjanna þar.
Búizt hafði verið við, að fækk
að yrði um 50 þús. manms.
Þetba á að sýna það hvorf-
tveggja, að Banda'ríirin hyggi
ekki á útfærslu styrjaldarinn-
ar í Víetm.am og að her Saágon
stjórmarinniar sé að eflast og
muni því smá saman geta tek-
ið við af bandaríska hernum.
Af hálfu Hanoistjórnarininaæ og
Þjóðfrelsishreyfinigar hefur ver
iið gert Mð úr þessu, enda
mum herlið Bamdaríkjamina,
þrátt fyrir þessa fækkum,
verða a. m. k. fimm sinmum
fjölmennara en það heriið
Norður-Vietniamis, sem berst í
Suður-Víetniam.
Miðað við þetiba, er það rétt,
að þessd fækkum Bandaríkja-
hers í SuðuT-Víetm'am, er ekki
stórvægileg. Hún e;- þó eiigi
að síður spor í rétta átt og
sýndr vilja til að draga úr út-
þenslu styrjaldarinmar. Þá er
það e'kiki síður mákilvægt afcr-
iði, að almenmingsálitið er nú
sl'íkt í Bandaríkjunium, að erfitt
yrði að fjölga bandarísku her-
l'iði í Suður-Víetnam að nýju,
jafmvel þó ríkisstjórndm vildi
það.
ÞÖTT hér sé að ræða um 9
spor í rétta áfct, þykir tæpast 9
ástæð'a, að þeir Nixon og 1
Thieu hafi þurft að hiittasf
vegna þess. Því þykir lífctogt,
að þeir hafi rætt um fleiri
atriði og þá fyrst og fremst
um það, hvemliig eiigi að
tryggja frjálsar kosningar f
SuöuitvVíleibnam. Þjóðfrelsiss
hreyfiinigin leggur áherzlu á að
mynduð verði sambræðsiu-
stjórn, sem sjái um fram-
kvæmd þeirra. Thieu forseti
og fylgismenn hans hafa lýst
yfir því, að þeir muni aldrei
fallast á sambræðsliustjórn með
þáttöku kommúndsta. Nixon
hefur liagt til í himum átt-
þætbu friðairtillögum, sem hann
bar nýlega fram og raktar hafa
verið hér 1 erlenda yfiriitimu,
að kosminigar fari fram umdir
al'þjóðlegu eftirliti, en ekki
rakið það námana, hverndg hann
viil haga því. Ýmsiir óháðir
aðilar hafa lagt til, að bæði
Saigonsitjórndm og Þjóðfrelsis
hreyfingin fengju aðiid að
slíku eftirliti.
Effcir fumdimm á Midway hef
ur Thieu endurnýjað þá yfir-
lýsimgu sína, að sambræðslu-
stjórn með þáfttöku kommún-
isfca komd ekki til greima. Jafn
framt hefur hamo boðað, að
þau stjórmmálasamtök, eem
mæltu með slikri sambræðslu
stjóm, yrðu bönnuð. Hér kamn
Thieu að hafa átt við það, að
FramhaJd a bls. 15.