Alþýðublaðið - 29.10.1969, Qupperneq 12

28 — Alþýðublaðið 50 ára
Jónas Guðmundsson
Hannibal Valdimarsson Helgi Sæmundsson
Það er hæpið að nýliðin saga
geti talizt saga. Þess vegna
mun ég hér á eftir aðeins stikla
á stóru og enga tilraun gera til
að rekja samhangandi sögu.
Enn erum við flestir hérna meg
in grafar sem áttum þátt í að
koma blaðinu út þessi ár, og
okkur blaðamönnum er eigin-
legt lengivel að sjá þetta allt
með augum þátttakandans.
Máður losnar seint við blaða
mennskurua, a. m. k. alveg. Hér
er eitt þeirra starfa sem mað-
ur tekur heim með sér á kvöld
in og vaknar upp við á morgn-
ana, ekki einasta vegna þess að
vinnutíminn er jafnan óákveð-
inn, heldur miklu fremur af
hinu að þetta starf verður svo
stór hluti af manninum sjálf-
um. Það kennir ekki aðeins á-
kveðin vinnubrögð sem iðkuð
eru í ákveðnum vinnutíma
heldur setur það mót á líf
manns. Blaðamaður venst á að
vera alltaf að taka eftir, spyrja,
búast við hinu óvænta, hafa
augun alltaf hjá sér. Fyrir
blaðamanni stendur heimurinn
aldrei kyrr, allt er í sífellu að
taka á sig nýjar myndir. Þess
vegna er engin ástæða til að
láta sér leiðast, og þess vegna
er ástæðulaust að taka hlutina
of alvarlega: sumt sem menn
hrópa húrra fyrir er nefnilega
blöff, sumt sem lítils er virt
ekki svo slæmt eftir allt sam-,
an.
Þegar stórviðburðir gerast
bíður fólk eftir að því séu sögð
tíðindin. En fréttamaðurinn fer
á stúfana að ná í tíðindin. Hann
er í því hlutverki að fara á
vettváng og taka þátt í því sem
er að /gerast.
Eitt er það sem beinlínis
verður að kallast einkenni Al-
þýðublaðsins, og það er að vera
sí og æ að skipta um ritstjóra.
f minni tíð á þessu blaði hafa
ritstjórarnir verið átta eða jafn
vel níu.
Ástæðan er að sumu leyti
pólitísk veðrabrigði, öðru leyti
ágreiningur um úrræði og
stefnu í rekstri fátæks blaðs.
En hins má með gleði minnast
að þetta hafa allt verið hinir
ágætustu menn.
Mörg fýrstu árin af þessu
20—25 ára tímabili var Stefán
Pjetursson ritstjóri einn. f árs-
byrjun 1953 tók Hannibal
Valdimarsson við og gegndi rit
stjórastarfi framí september
1954. Þá var Haraldur Guð-
mundsson ábyrgðarmaður blaðs
ins um nokkurra vikna skeið
en svo tók við Helgi Sæmunds-
son. Síðari hluta árs 1958 kom
Gísh J. Ástþórsson og var ráð
inn ritstjóri ásamt Helga, og
frá og með ársbyrjun 195.9 bætt
ist Benedikt Gröndal við í hóp
inn og voru þeir þrír ritstjór-
arnir allt árið 1959, en í árs-
lok hætti Helgi. Gísli hætti
1963, en Gylfi Gröndal kom í
hans stað. Gylfi hætti svo
snemma árs 1967 og var Bene-
dikt einn til ársloka er Kristj-
án Bersi Ólafsson var ráðinn
ritstjóri. Á yfirstandandi ári
hætti svo Benedikt, en Sighvat
ur Björgvinsson • var ráðinn í
hans stað.
Þetta er myndarleg skrá yfir
góða menn, og má með sanni
segja að Alþýðublaðið hafi
ekki vanhagað um ritstjóra
þessi ár, stundum kannski
meiri hörgull á öðru!
Sömuleiðis má benda á að
það Alþýðublað hafi heldur
ekki verið á neinu nástrái með
blaðamenn. Það hefur sannar-
lega allan þennan tíma verið
athafnamesta ( blaðamanna-
smiðja landsins.
Hér er ekki úr vegi að minn-
ast þess er ungir menn komu á
blaðið og vildu gerast blaða-
menn. Iðulega vantaði menn,
og því var reynt að fiska upp
efniléga stráka. Fyrst var að
'J vita hvaða menntun þeir hefðu,
hversu,; V.el þeir vsg^vi. að ; s&r.
því blaðamaður verður að vera
þokkalega menntaður. Oft fá-
um við blaðamenn slæma ofaní
gjöf fyrir villur sem okkur
henda, við erum taldir sér-
fræðingar i að gera vitleysur.
En þeir sem að finna vita ekki
hve gífurlega mikils kunnug-
leika á mörgum sviðum starfið
krefst á stundum og hve auð-
velt er að gera mistök þegar
verður að hafa hraðann á. Þá
verður maður að komast að
raun um hversu liðlega nýlið-
inn skrifar móðurmálið, og
stundum má fara nærri um það
með því að hlusta á hann segja
frá, því það mál sem hann tal-
ar mun hann skrifa í blaðið, a.
m. k. er frá líður og skólábóka
íslenzban er farin að flagna
utanaf honum. Að síðustu þarf
að ganga úr skugga um hvort
hann er kappgjarn og harður
af sér við vinnu, hann verður
að hafa töluverða snerpu og
töluvert þol.
Þetta val okkar á Alþýðu-
blaðinu hefur víst ekki tekizt
illa, því við getum verið stolt-
ir af því að á flestum blöðum
og fréttastofnunum landsins
eru margir ágætir blaðamenn
sem hafa hlotið sína fyrstu skól
un á Alþýðublaðinu. Þeir eru
sínu gamla blaði til sóma með
því að standa sig vel í sínu
nýja starfi.
Lengi hefur Alþýðublaðið
leitazt við að gera nokkur skil
hinum skoplegu hliðum mann-
lífsins.
Baksíðan er frægt dæmi um
það nokkur undanfarin ár, með
frægum karakterum einsog afa,
táningi og Filipíu frænku en
Lómur, Skúmur, Kankvís og
áðrir spéfuglar ortu. Eg spyr
engan um leyfi til að upplýsa
áð Lómur er Gestur Guðfinns-
son, Skúmur Kristján Bersi, en
Kankvís var Axel heitinn Ben-
édiktsson. B-aksíðugreinina sem
gj-arnan var kallaður „bakstur“
skiptust menn á að rita.
En fyrirrennari allra þessara
sjentilmanna og stórvirtoastur
yið skopið var Loftur Guð-
mundsson rithöfundur. Hann
réðst til Alþýðublaðsins 1947
og var þar í ellefu ár.
Eitt af verkum hans á blað-
■inu var að skrifa Brotna penna.
Það var gamandálkur og brá
Loftur sér í gervi ýmissa all-
sérkennilegra • persóna. Þeirra
voru fþqÁtœgastar .Filipi^s Eesag
son hreppst j., mektarmaður
í sinni sveit, vel að sér í forn-
um sögum og sagði hvert ein-
asta orð í fúlustu alvöru, og
atómskáldið Leifur Leirs, oft-
ast fullur og alltaf blankur. Þá
má nefna íþróttagarp'inn Vöðv-
an Ó Sigurs sem alltaf var að
láta íslenzkar íþróttahetjur
vinna stórsigra útí löndum,
líka þegar þær töpuðu. Og það
var fjarri því að hann færi svo
liðlega með íslenztoa tungu sem
hreppstjórinn. i
Loftur skrifaði þennan dálk
í sex ár, og minnir mig að hann
væri orðinn ærið þreyttur á
þessum persónum sínum að
þeim tíma liðnum, enda hrein
undur að hann skyldi þola þær
svo mörg ár.
Einsog kunnugt er gaf Loft-
ur út úrval úr ljóðum Leifs
Leirs árið 1951. i
Frá því Alþýðuhúsið var
byggt hefur það verið aðset-
ur blaðsins. Lengi framan af
var það í þremur hornherbergj
um á annarri hæð, en haustið
1951 var flutt yfir í vesturend
ann á sömu hæð yfir prent-
smiðjunni. Það þótti mikið hag
ræði. Húsnæðið var ekki að-
eins miklu rýmra, heldur var
þá hægt að hafa beint sam-
band við prentsmðjuna, en áð-
ur þurfti að hlaupa með öll
handrit út og innum sömu dyr
og fólk gekk um er sótti dans
leiki í Ingólfs Café. Kostaði
það stundum allt að því handa-
lögmál að komast inn í prent-
smiðjuna ef margir biðu við
dyrnar. )
Alþýðubiaðið var átta síður
þartil það var stæktoað uppí
tólf í stjórnartíð Helga Sæ-
mundssonar á árinu 1,957. Síð-
an gerbreytti Gísli J. Ástþórs-
son því og stækkaði það uppí
sextán síður. Þetta var þó ekki
eina stækkunin, því sunnudags
blað hafði það gefið út annað
slagið. Alþýðuhelgin undir rit
stjórn Gils Guðmundssonar
kom út um tíma meðan Stefán
Pjetursson var ritstjóri og síð-
ar var Sunnudagsblaðið gefið
út undir ritstjórn Ingólfs
Kristjárissonar, Gylfa Gröndal,
Högna Egilssohar og Kristjáns
Bersa Ólafssonar. '.
Þá tók Alþýðublaðið fyrir 20
árum upp þann vana að gefa út
sérstakt Sjómannadagsblað,
. helgað sjómann,astéttinni og

Þarsem
allra leið
liggur...

... hafa Almennar tryggingar haslað sér völ!. Félagið
hefur starfað á onnan aldarfjórðung og jafnan leitast
Við að uppfylla þarfir íslenzk'ra tryggingartaka. Hvers
konar tryggingu þurfið þér? Líftryggingu, slysatryggingu, heimilis-
tryggingu, húsatryggingu, bifreiðatryggingu og tryggingar á atvinnu-
rekstri? Öflugt trýggingafélag í hjarta borgarinnar veitir yður alla
nauðsynlega fyrirgreiðslu og óbyrgð.
Alroennar tryggingar, sími 17700. Trygging er nauðsyn.
MENNAR TRYGGINGAR Í
PÐSTHÚSSTRÆTI S SlMI 17700