Vísir - 02.01.1978, Blaðsíða 11

Mánudagur ^janúar 1978
11
Vísir hefur
fengið einko-
rétt ó íslandi
ó birtingu
myndasðgu
um hljóm-
sveitina
ABBA
Vísir mun i þessari viku hefja
birtingu teiknimyndasögu um
hljómsveitina ABBA og hefur
biaöið tryggt sér einkarctt tii
birtingar á myndasögunni hér á
landi. ABBA-sagan er alveg ný af
nálinni og er nýbyrjað að birta
hana i blöðum i nágrannalöndun-
um.
Þessi myndasaga er sérlega
skemmtilega fram sett. Þar er
sagt frá uppvexti og ferli fjór-
menninganna i ABBA og sögu
hljómsveitarinnar, og væntir Vís-
ir þess að lesendur blaðsins kunni
vel að meta þessa sérstæðu
myndasögu.
Ævintýralegur ferill sænsku
hljómsveitarinnar ABBA hefur
vakið mikla athygli og lög hljóm-
sveitarinnar virðast hafa náð til
fleiri aldursflokka en lög annarra
popphljómsveita — og eru gömlu
og góðu Bitlarnir þar ekki undan-
skildir.
Kvikmynd um ABBA var frum-
sýnd á öllum Norðurlöndum sam-
timis á annan dag jóla og á dög-
unum kom einnig á markað ný
stór hljómplata frá hljómsveit-
inni.
NU hefur verið hafist handa um
það að gera frægðarferli hljóm-
sveitarinnar skil i teiknimynda-
■ sögu, sem tveir Svi'ar vinna að um
þessar mundir. Sá sem semur
textann heiri Peter Himmel-
strand en teiknarinn Kjell Eke-
berg. Þeir áætla að myndasagan
verði i 21 hluta — nokkrar mynd-
ræmur i einu, og nái frásögnin al-
veg fram til þessa dags. Það er
fram yfir frumsýningu
ABBA-myndarinnar og útgáfu
Myndasagan
er svo ný af
nólinni, að
höfundarnir
eru enn að
vinna að
síðari hluta
hennar
nýju plötunnar en lög af henni eru
þegar komin efst á vinsældalista
viða um heim.
Myndasagan um Abba sem
Visir hefur birtingu á nú i vikunni
er við það miðuð að hægt sé að
klippa hana út úr blaðinu og lima
inn i möppur eða bækur með blöð-
um af stærðinni A-4. Er ekki að
efa, að margir munu gera það og
eignast þannig skemmtilega
myndasögubók um þessa víð-
frægu hljómsveit.
Omurleg vísindi á áramótum
— I stjórnartíð Geirs Hallgrímssonar hefur dregið
úr fjárfestingu i ibúðum og atvinnuvegum. Hins
vegar hafa opinberar framkvæmdir stóraúkist frá
tíð vinstri stjórnarinnar — ef hún var þá vinstri
stjórn.
neysla er oft sýnd sem hlutfall af
þjóöarframleiöslu.en þá er sam-
anburðurinn pólitlskt hagstæöari
fyrir stjórn Ólafs, þ.e. hlutfallið
hækkar lítillega. Þjóðartekjur
eru jafnt og þjóöarframleiösla að
viðbættum áhrifum af breytingu
viðskiptakjara. Viðskiptakjör eru
hlutfallið milli útflutningsverð-
lags og innflutningsverðlags).
Viö höfum leitaöskýringa á þvl,
hvers vegna útgjöld þjóðarinnar
hafa allt frá árinu 1971 fariö fram
úr þjóðartekjum (þó óverulega
1976 og 1977). Okkur hefur ekki
tekist aö skella skuldinni á vöxt
einkaneyslu eða samneyslu, en þá
er aöeins einn mikilvægur liður
eftir af útgjaldaþáttum þjóðar-
innar, fjárfesting.
Fjárfestingaræði
landsfeðra
og landslýðs
Fjallaö er um fjárfestingu 1 2.
töflu. Þar I 1. llnu kemur vöxtur
þjóðartekna aftur fyrir til að auð-
velda samanburð. 12. linu er sýnd
heildarfjármunamyndun I land-
inu, en henni er siðan skipt I f jár-
festingu atvinnuveganna, opin-
berar framkvæmdir og Ibúða-
húsabyggingar.
Við skoðun á 2. töflu kemur
strax I ljós, að mikið fjárfesting-
aræði hefur gripið bæði landsfeð-
ur og landslýð á þessu tímaskeiði.
Fjármunamyndun hefur verið
mun örari en vöxtur þjóöartekna,
en einkaneysla og samneysla
hafa ekki verið skorin niður að
sama skapi til að vega á móti
aukinni fjármunamyndun. Þjóð-
arútgjöld hafa þess vegna farið
langt fram úr þjóðartekjum, halli
hefur myndast á viðskiptunum
viö útlönd og lántaka erlendis
komist I algleyming. Þaö fer tæp-
lega milli jnála, að hallarekstur
þjóðarbúsins allt frá árinu 1971 til
áranna 1976 og 1977 á rætur að
rekja til fjárfestingaræðisins,
;sem greip okkur I upphafi þessa
áratugs.
|Vonandi er þetta
timabilá enda
Játa ber fúslega, aö stundum er
réttlætanlegt að stofna til skulda
vegna fjárfestingar, reka þjóðar-
búið með halla og jafnvel hætta á
ofþenslu á vinnumarkaði og verð-
bólgu — en aðeins, ef um m jög árð
bæra fjárfestingu er að ræða. Nú
er almennt viðurkennt, þegar æð-
ið er að renna af mönnum, að fá-
heyrð mistök hafa veriö gerö I
fjérfestingarmálum. Vonandi er
þetta timabil á enda, og vonandi
höfum við lært af reynslunni.
Nokkrar staðreyndir skulu nú
rifjaðar upp. Fjármunamyndun
jókst um 42% á fyrsta valdaári
Vinstri stjórnarinnar, en þar af
jókst fjárfesting I atvinnuvegun-
um um 67%. A sföasta heila ári
Vinstri stjórnarinnar, árinu 1973,
jvoru þjóðartekjur 33% hærri en
árið 1970, öll fjárfestingarútgjöld
voru 69% meiri en 1970, Ibúða-
húsafjárfesting var 107% meiri,
atvinnuvegafjárfesting 83%
| meiri en útgjöld til opinberra
framkvæmda aðeins 27% hærri
en 1970. Birtast þar enn viöhorf
Vinstri stjórnarinnar til opinbera
geirans, sem svo er nefndur.
Opinberar
framkvæmdir
hafa aukist
Núverandi stjórnvöld hafa lltiö
sem ekkert aukið útgjöld til fjár-
munamyndunar frá tlmum
Vinstri stjórnarinnar. Arið 1977 er
fjármunamyndun 72% meiri en
1970, en var árið 1973 69% meiri
en 1970. Fjármunamyndun sem
hlutfall af þjóöartekjum náði há-
marki árið 1974, en hefur lækkað
siðustu þrjú árin, en þó fremur
hægt. Vægi einstakra liöa I fjár-
munamyndun hafa hins vegar
breyst töluvert I stjórnartlö Geirs
Hallgrlmssonar eins og sjá má I 2.
töflu. A stjórnartlmanum hefur
heldur dregið úr fjárfestingu I
Ibúðum, einnig hefur nokkru
minna verið fjárfest I atvinnu-
vegunum en áður. Hins vegar
hafa opinberar framkvæmdir
stóraukist frá tlö Vinstri stjórnar-
innar — ef hún var þá vinstri
stjórn.
Þegar núverandi stjórn tók við
völdum, var kreppa I landinu.
Eins og ástandið var þá, heföi
niðurskuröur framkvæmda getaö
verið hættulegur og leitt til at-
vinnuleysis. Það fer tæplega milli
mála, að ofvöxtur I framkvæmd-
um á erfiðu árunum 1974 og 1975
átti drjúgan þátt I þvl að halda
fullri atvinnu I landinu. En nú er
mál að linni.
Verðbólgan er afleiðing
framkvæmdagleði og ó-
stöðugra útflutnings-
tekna
Ekki verður skilist viö árin
1971-1977 án þess að minnast á
veröbólgu. 1 3. töflu er birt vlsi-
tala framfærslukostnaöar þetta
tlmabil. Eins og lesa má I línu l.a.
stigmögnuðust verðlagshækkanir
fram til ársins 1975, en þaö ár
hækkaði framfærslukostnaður
um nær 50% frá fyrra ári. Arin
1976 og 1977 hefur svo verulega
dregið úr verðbólgunni, hvað sem
siðar gerist.
Verðbólga þessa tlmabils er
vafalaust að hluta afleiðing fram-
kvæmdagleðinnar miklu, sem
auðkenndi það, en óstöðugar út-
flutningstekjur og breytileg við-
skiptakjör eru engu veigaminni
skýringar-. Upplýsingar um þess-
ar stærðir er að finna 12. og 3. llnu
I 3. töflu. Þar kemur meðal ann-
ars fram, aö árið 1973 hækkuðu
útflutningstekjur I erlendri mynt
um rúmlega 50% frá fyrra ári.
Ekki er óllklegt, að það hafi oröið
til þess að lengja llfdaga þáver-
andi stjórnar. Arin 1974 og 1975
versnuðu svo viöskiptakjörin um
10% og 15%, en útflutningstekjur
jukust um 13% og — 6. Það eru
sveiflur af þessari stærðargráöu,
sem valda þvi að islenska hag-
kerfið er hið óstöðugasta i
Evrópu.
Þrjú mikilvæg
verkefni
Af þessu yfirliti yfir efnahags-
mál árin 1971-1977 dreg ég þá
ályktun, aö þrjú verkefni séu öðr-
um mikilvægari á næstu árum:
a) Að gera áætlun um helstu
liði þjóðarútgjalda nokkur ár
fram I tímann og beita hagstjórn-
artækjum til að tryggja, að út-
gjöld þjóöarinnar verði ekki
meiri en tekjur.
b) Aö endurskipuleggja fjár-
festingarmál frá grunni. Mark-
mið sllkra umbóta verði, að
framvegis byggist val verkefna á
arðsemi.
c) Að auka fjölbreytni útflutn-
ingsgreina og jafnframt beita
jöfnunarsjóðum á þann veg, að ó-
stööugar útflutningstekjur setji
þjóðarbúskapinn ekki úr skoröum
á fárra ára fresti.
Þ.E.
Tekjur og fjárfesting
2. tafla.
1. Þjóðartekjur, vergar 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977
100 115 121 133 134 126 133 143
2. Fjármunamyndun,
alls 100 142 141 169 187 172 167 172
2. a. Atvinnuvegir 2. b. Opinb. 100 167 152 183 213 167 138 173
framkvæmdir 100 125 125 127 156 181 206 172
2. c. íbúðarhús 100 113 141 207 179 167 170 175
Heimild: Þjóðhagsstofnun. Arið 1970 = 100. Allar stærðir á föstu
verölagi. 1977 spá. 1976 bráðab.
Verðbólga og útflutningstekjur
3. tafla
1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977
1. Vlsitala framf.kostn. 100 107 118 144 206 307 406 531
1. a. Hækkun I % frá fyrra
ári 7 10 22 43 49 32 31
2. Útfl.tekjur i erl. mynt,
breyting I % frá fyrra
ári 3 28 51 13 +6 32 30
3. Viðskiptakjör, breyting I
%fráfyrraári 13 0 15 -=-10 4-15 13 10
Heimild: Þjóðhagsstofnun og Seðlabanki Islands. 1977 spá.