Tíminn - 22.08.1969, Blaðsíða 6

8
TIMINN
FÖSTUDAGUR 22. ágúst 1969.
Til setunnar
boðiö
Hérna í henni Ameríiku sem
annars staðar í hLnum sið-
menntaða heimi, er naestum ó-
mögulegt að fá viðgerðarmenn
til að gera við það, sem úr
skorðum gengur á heimilum
fólks. Þess vegna verða heim-
ilisfeður hér að eiga að
minnsta kosti hamar, skrúfjárn
og töng til að halda virðingu
sinni. Það er alveg afleitt að
láta húsfrúna þurfa að negla
nagla, herða skrúfu eða þess
háttar. Svoleiðis geíur eyðilagt
traustustu hjónabönd.
Það má aldrei bíði lengur
með að taka fram tólin, en þeg
ar frúin segir si svona: Ætli ég
verði bara ekki að reyna sjálf
að herða kaldavatnskranann í
baðinu svo hann hætti að
leka? Ég sé ekki, að það fáist
nein úrlausn, þótt ég haldi
áfram að biðja þig að gera við
þetta á hverjum degi í þrjár
vi'kur í viðbót. Það er líka
mjög slæmt, þegar frúrnar fara
að bera mann sinn saman við
fyrirmyndarmanninn nágranna-
konunnar, þennan, sem er með
heilt verkstæði í kjallaranum
og á meira að segja rafmagns-
bor. Það er því mjög nausyn
legt að reyna að halda í horf
inu og draga ekki úr hömlu að
gera við það, sem bilar.
Þannig lét ég ekki ganga á
eftir mér neana rúmar tvær vik
ur með að athuga, hvað hægt
væri að gera til að laga sal-
ernissetuna, sem kvartað var
yfir, að væri ekki nægilega
föst eða stöðug á skálinni. Svo
leiðis ástand er skiljanlega
ekki gott. Ég fór því í nankins
buxurnar einn laugardagseftir-
miðdaginn, tók tólin mín og
fór að huga að því, hvernig ég
gæti notað hugvitið til að
bæta úr þessu ófremdar-
ástand’i.
Sá ég fljótt, að tveir gúmmí
hringir við skrúfboltana, sem
halda mublunni ofan á skál-
inni voru uppétnir, og þurfti
þvi að kaupa nýja og setja þar
í. Fór ég niður í næstu járn
vörubúð og kom von bráðar
heim með nýja gúmmíhringi
sigri hrósandi.
Nú fyrst byrjaði ballið, því
það varð að losa rærnar að
neðan, og fann ég þá út, að
boltarnir sjálfir væru ryðfrí
ir, hafði Ameríkaninn sparað
sér tvö sent með því að nota
lélegar rær. sem nú voru auð-
vitað orðnar kolryðgaðar. Það
var líka næsta ómögulegt að
koma tönginni að, svo ég mátti
gefast upp eftir hálftíma puð.
Nú voru góð ráð dýr. Ég jafn
aði mig skjótlega og ákvað að
skreppa til kunninga míns og
fá lónað hjá honum foriláta
topplyklasett.
Þegar ég kom heim með
topplyMasettið, var ég ánægð
ur með sjálfan mig yfir því að
hafa ekfci látið tvær ryðgaðar
rær binda endi á viðgerðarvið-
leitni mína. Vissi ég, að brátt
myndi setan örugglega fest á
postulínið. Var ég von bráðar
kominn á bakið á gólfið og
tekinn til við að máta lyklana
á rærnar. Ég ætlaði varla að
trúa, að enginn þessarra mörgu
lyMa vildi passa á bölvaðar
rærnar, en það var nú samt
staðreynd. Nú var farið að
síga all verulega í mig, og
fókfcst ég ekki einu sinni til
að gefa konunni skýrslu um
gang verksins.
Heldur tók ég mál af rón
um, og hélt enn af stað í járn
vörubúðina og keypti þar pass
andi stykki til að nota við topp
lyklasettið.
Enn var ég kominn á bakið
við skálina, smeygði réttum
lykli upp á róna og lét hana
finna fyrir kröftunum. En hún
hreyfðist ekki í fyrstunni. Loks
fór hún að snúast, og skipti
nú engum togum, að róin datt
niður á gólf og með henni
meira en hálfur boltinn! Ég
hafði snúið sundur þennan for-
láta, ryðfría bolta. Nú virtist
setan sjálf ónýt, því. boltinn
var soðinn við hjörurnar, sem
skrúfaðar voru í setuna og
lokið. Nú var ég orðinn reið
ur! .
Sjormaði ég niður í járn
vörubúð í þriðja sinn, og sagði
þar afgreiðslumanni sorgar-
sögu mína. Ekki var ég ánægð
ur að sjá hann reyna að fela
bros út í annað munnvikið.
Hann sagði, að ég þyrfti ekki
að kaupa nýja setu. Hann gæti
selt mér nýjan hjörulið, sem
passa ætti á allar setur. Keypti
ég hjöruliðinn og hélt heim á
leið.
Mátti ég nú snúa sundur hinn
boltann til að losa setuna, en
svo byrjaði hið mikla vanda
verk að taka ónýta hjöruliðinn
af og skrúfa síðan hinn nýja
á. Ekki fannst mér nýi liðurinn
passa eins vel á og sá gamli
hafði gert, en einhvern veginn
tókst mér samt að festa hann
á setuna. Síðan setti ég allt
heila klabbaríið ofan á skálina,
og gleymdi meira að segja ekki
að setja gúmmískífurnar á, áð-
ur en ég smygði boltunum í göt
in og herti rærnar.
Nú fyrst fór ég að jafna mig,
þegar ég sá fram á lok verks
ins. Kallaði ég á konuna til
að láta hana dásama hugvit
mitt og útsjónasemi. Til að
sýna stöðugleika setunnar með
hinum nýja hjörulið og nýjum
gúmmískífum, brá ég niður
lokinu og hlammaði mér ofan
á. Gerðist nú margt í senn.
Það kvað við hár brestur, set-
an rann til hliðar, reistist upp
á endann og ég skall á gólfið!
Hjöruliðurinn nýi hafði verið
eitthvað hærri að aftan heldur
en sá gamli. Þoldi hann ékki
þungann og brotnaði öðru meg
in. Helvitis skíttið!
Ég brást hinn versti við
hlátri konunnar og bölvaði
gúmmísfcífunum, ryðfríu boit
unum, ryðguðu rónum, nýja
hjöruliðnum og setunni sjálfri
sem nú voru búin að eyði-
leggja fyrir mér heilan laugar
dagseftirmiðdag. Það tók mig
upp undir Mukfcutíma og bvo
kaffibolla að jafna mig eftir
þetta síðasta og versta áfall og
fall.
Fór ég svo niður í bæ og
keypti fína, nýmóðins setu og
festi hana á skálina með prýði.
Þegar hún var komin á sinn
stað, vendálega fest og tilbúin
að gegna hlutverki sínu, gat
ég ekki annað en brosað með
sjálfum mér að fyrri óförum
mínum. Hugsaði ég með mér,
að það væri nú annars mikiH
sannleikur í hinum gamia,
góða íslenzka máltæki: Oft
veltir lítil skrúfa þungum
rassi.
Þórir S. GröndaL
Það brennur elskan mín
(Árshátíð hjá slökkviliðinu).
Á frummálÍDU
„Hori, má panenko".
Leikstjóri: Mflos rorman.
Kvikmyndari:
Miroslav Ondricek.
Tékknesk frá 1968.
Sýningarstaður: Bæjarbíó,
Hafnarfirði.
Danskur texti.
Eiins og fyrri daginn hefur
Portman áhuiga á að sýna okkiur
Tékfca Sbemmta sér. Þegar
bann gerði „Pétur og Páia“
1064 (sýnd hór í bwifcmynda-
Múbbnnm) lót hann svo um
miælt í viðtaili að hann hefði
langað til að fjiaddia pm þetta
efni, þar sem allir töluðu um
hrvað alt væri gott og blessað
í Tékkóslóvakíu.
Hér eru slökkviliðsmenn
nreð árshiátið siína op nrrynd'
uera í minnum höfð bvar sem
er í heiminum, allt fer f handa
skolium, jiafnt hátíðin sem starf
þeinra.
Leifcararnir eru efcki atvinmu
menin og nokfcrir úr slöfckviliði.
Engiinn er spámaður í sínu föð
urlandi oig niokka’ar bruinavarð-
sveitir í Tóklfcóslóvafcíu fóru
þess á leit að myndin yrði
bönnuð, þar sem hún gæfi al-
rangfl mynd af þeim ágætu
mönmium er stanfia a® bruna-
málum, en því var eödki sinnt.
Þetta eru heljarmiMir beljak-
ar og efcki fimlegir að sjá og
belidiur svifaseinir.
Á dansleifcnum er aðallega
þnennt á dagsfcrá, happdrætti,
útnefning flegurðardrottninigar
og aifhending heiðursgjlafar. En
betta fer afflt í vasfcinn hjá
þeim. Og Forman dregiur ekk-
ert undan tii að sannfæra áhorf
endur hvens vegma svona hljóti
að fara.
Helzt til er myndin hæg fyr-
ir ókíkur sem vanist höfum
amerísKum hraða, t. d. tel-
ur maður 60 fegurðardísir og
við láitin fylgjast með talniag-
unni. En Forman hefiur hald-
betri tök á viðfiangsefninu, og
þetta er greinilega hans bezta
mynid til þessa. Hann ber ekki
á borð nýjar hugmyndir, hér
er maður sem getur etoM al-
mennilega tjáð sig, því hann
er aldirei viss am að nota réttu
orðin, alveg eins og í „Pétur
og Pála“. Tviskilningurinn í
fiólki sem þykist etóki vilja
drekitóa og segist hafa drukfcið
sítrón en er vel þétt, minnir
lífca á umgling&na í þeirri
myind.
Hér feliur hann ádeiluna enn
betur en f fyrri mymdum sín-
um og skemmtir jafnfiramt á-
horfendum betur. Fonman seg-
ir að tilviljun ein hafi valdið
því að hanin fjallflr um slöfcfcvi
liðsmenn, en patið og fimibul-
fambið mininir á fólk f breinn-
andi húsi sem veit efldki sitt
rjúlbamdi ráð.
Þessi mynd á erindi himgað
og hvar sem er, en þó að For-
man sé ágætur miættum við fá
að sjá fleiri téfcknesbar mynd-
jr sem hafa hlotið frægð og að-
dáun. t. d. „Ostre sledovamé
vlafcy" efitir Jiri Menzel. Þetta
er Skrifað á eins árs afmœli
’nnrásar Va rs járba n dala gs i n s í
TéfckásflJóvakiíu og við ættum
að sýna viljann í verki og sjá
tðtóbnesfca kvi'tomynd í Bæjar-
bíói, ef við gebum ekki látið
samúð oitótóar f Ijós með undir-
okaðri þjóð öðru vísi. — P. L.
GRÓÐUR OG GARÐAR
Sláanlegur lundur
og blásið holt
Það eiu jiafínan mifldl við
brigði að fiytja úr sfeógieum út
á eyðim'örkina. Og fiólfldð í At-
vinniudeild Háskólans hafði
iengi að kalla búið inni í skógi.
Keidinaholt er afibur á móti
bert og biásið enn sem borniið
er. Atvinmudeildin var byggð á
vindbláisnu swæði og var oft
erfiitt að lolba þar dyrum í suð-
austaniátt veigna storma. Setja
varð upp strigasfcýli, rammlega
niður nijörvað, til hlífðar til-
laumaireituim, en í þeim voru
ta.m. reynd lyf o. fl. vamnar-
ráð gegn tóálma'ðki o. fl. jurta-
sjúkdómum.
Undirritaður hófst fllijótlega
handa að gróðursetja hrfslur
tid skjóls og sfcrauits og vann
að því í hjáverkum. Var þetta
gert í samráði við reltotor Há-
sltoólians Alexander Jóhannes-
son, en hann var þess mjög
hvetjandi að komið væri upp
trjálundium og skjóltoeltum á
lóð Hástoóflians.
Mest var gróðursett ó árun-
um 1940—1950, aðallega birki
otg sett þótt vegma veðranma.
Leiirmielur var undir. allgrýtt-
ur. Hafði sums staðar verið
ekið á hanm östóu og rusli en
á svæði voru gamlir Dagsbrún-
ar toartöfluigarðar, sem hætt
var að mota. Birkið þreifst
sæmilega, enda borið vel á, og
var það l'átið vaxa í grasi, þeg-
ar tognia -fiór úr því, en það
sparaði mjög hirðimgu, en ekki
burfti að hugsa um arfa en að-
eims slá einu sinmi eða tvisvar
á sumxi. Síðar vorn gróður-
settar aspir og víðitegumdir,
áflmur, reymiir, eiri, ribs o. fl.
sumarteguodir. Fylgzt var mieð
vexti trjámna, atihuigað hvaða
mieindvr oig sveppar sóttu á
þau og ýmis plöntulyf reynd.
Vonu fcomin upp mymdarleg
skjólbelfi og trjáOiumdir til
mdkililar prýði. Háskóflino lét
gróðursetjia löng trjábelti flram
mieð gaeghefcnum frá Hring-
braut til Háskóians og prófess-
orbústaðanna. Það eru mymd-
arlegustu trjágömg f Reyikja-
vik og fá vonandi að vera f
firiði. Ekki þaif að breyta ölflu
1 grj'ót!! EIMd dyttpt. d. Fimn-
um í hoig að ryðja burtu trjám
að nauðsynjaiausu og eiiga þeir
þó iand hinnia mikfcx stóóga.
Þeir vita að tré eru lengi að
vaxa og hlífa beim eftir megni
við byggingarframltovæmdir.
Vinmuskúrum og vimnuvélum
koma þeir fyrir á opnum svœð-
um ef til eru, þóbt taflsverðan
spöl sé að íara. Mættu íslend-
imgar tatoa, sér það til fyrir-
mymdiar.
Vonandi bjargast a.mJk. sum
trén. sem flutt eru nú burt af
Háskólalóðinni á mjög óhent-
ugum tírna Þarf að gróður-
setja þau fast og halda mold-
inni blautri í ai'lt sumar. Ræt-
ur nýgróðursettra trjáa l'osna
ofit eða slitna, ef trén skatoast
mikið -J í vindi. Er öruggt
að bind'a þau upp við stöng eða
setja þumga steima ofian á rót-
arhnau'sinn. Þar sem áveðra er.
Elkfld þótti flært að filytja tré
Fraimihald á bla 1L