Tíminn - 26.10.1969, Blaðsíða 12

236. tbl. — Sunnudagur 26. okt. 1969. — 53. árg.
Hún er komin hingað aila
leið austan úr skógarþykkn-
um Síberíu, þar sem sumrin
eru steikjandi heit og veturn-
ir nístingskaldir. Kýrígei heit-
ir hún og landið hennar heit
ir Jakútía. Það er miklu lengra
frá Jakútíu til Moskvu en frá
Moskvu til Reykjavíkur, og
þangað fór Kýrígei 21 árs göm
ul á lciklistarháskóla. Þar
kynntist hún eiginmanni sín-
um, Magnúsi Jónssyni, sem bjó
á sama stúdentagarði og hún.
Að loknu fimm ára leiklistar-
námi ætlaði Kýrígei upphaf-
lega aftur heim til Jakútíu til
að starfa þar við leikhús, en
örlögin gripu í taumana, og nú
býr hún hér í Reykjavík, gift
konu og þriggja bama móðir.
Eiginmaður hennar, Magnús,
var við nám í krikmyndaskól
anum í Moskvu og nú starfar
hann mj. við að búa til íslenzk
ar auglýsingamyndir fyrir sjón
varp. Margir kannast eflaust
við Kýrígei úr íslenzka sjón-
varpinu, en hún birtist stund-
um á skerminum og auglýsir
snijörlíkið, Bláa borðann.
— Er þá ekiki alveg skelfi-
lega kal't?
— Maður finnur ekki svo
mikið fyrir kuldanum, þar sem
loftiö er þurrt og veðrið oft
ast stillt. Og ailir klæða sig vel
þegar farið er út, það rétt sézt
griILa í augun á fólkinu innan
úr öLLum dúðunum.
— Eru veturnir langir,
— Það er vetur í um 7 mán-
uði. Og svo kemur vorið, og
það er unaðslegt. Einn daginn
bráðnar snjórinn, og strax
koma í ljós bllóm undan hon-
um, og löftið er ifullt af unaðs-
legum ilmi.
— Og segðu mér nú eitthivað
af sjálfri þér?
— Ég var í skóla til tivítugs.
Á skólaárunum heima byrjaði
ég þegar að leika og syngja.
Að loknum skólanum vann ég
í eitt ár við skóla. Ég stjórnaði
félagslífi og íþróttum o.þ.lh. í
skóla fyrir aldursflokkana 7—
16 ára.
— Og siðan fórstu tii
Moskvu, voru það ekki mikil
viðbrigði?
— Jú, fynst var ég alveg
Kýrígei með böjnum sínum, Ara ( t.
h.), Jóni og og Sunnu.
Saknar vorsins í Jakútíu
"*Eg hitti Kýrígei tii þess að
spjalla við hana á heim
ili þeirra hjóna við Langhiolts
veg. Elzta dóttirin Kjunne,
sem þýðir Sunna á íslenzku, er
dökk á brún og brá eins og
bræður hennar tveir. Hún leik-
ur sér við Ijóslhærða leiksystur,
Jón Magnússon unir líka glað-
ur við sitt og yngsta barnið
Ari er að fá sér miðdegislúr
inn, svo okkur Kýrígei gefst
gott færi á að tala saman. Kýrí-
geir er glaðlynd að eðlisfari
og kann vel að taka þeim erf-
iðleikum, sem óhjákvæmilega
rriæta konu af fjarlægum kyn-
stofni í ókunnu landi. Fyrsta
árið hér var henni erfitt, en nú
hefur hún kynnzt fleirum, van
izt umhverfinu, og hún sigr-
ast á öllum erfiðleikum með
sinni léttu lund.
— Ég átti heima uipipi í sveit
segir Kýrígei, þegar ég spyr
hana um heimaland hennar. —
En Jakútía er geysistórt land,
þar sem hins vegar býr frem-
ur fátt fólk. Landið er álíka
stórt og öll Vestur-Evrópa og
þar búa um 350.000 Jakútar og
um 300.000 Rússar og fólk af
öðrum þjóðernum. Lífshættir í
sveitinni minni voru nokkuð
öðru vísi en hér í sveitum. Við
bjuggum í sveitaþorpi, þar sem
íbúarnir eru nokkur hundruð,
en akrarnir og haglendið er
umhverfis.
— Af hverju lifir fólkið
barna?
— Það hefur kýr, hreindýr
og hesta. Einnig eru á sumrin
ræktaðar kartöflur, grænmeti
og korn.
— Veðrið er nógu hlýtt til
bess?
— Veturnir eru kaldir.
Frostið fer allt niður í 58 gráð
ur á OeLsíus, en á sumrin er
hins vegar heitt allt upp í 35
gráður C. M sérð að það er
von, að mér finnst aldrei vera
sumar og a'ldrei vetur hér á ís-
landi.
ringluð. Það var svo ofsalega
heitt, og í borginni úði og
grúði af fólki. Og ég varð fljótt
alveg uppgefin að ganga. En
Moskva er afar skemmtileg
borg. Þar er fiólk af ótal þjóð
ernum, mörg leikhús, kvik-
myndahús, íþróttahús, sund-
laugar og al'lt sem. nöfnum tjá-
ir að nefna.
Við vorum 18 frá Jakútíu,
sem stunduðum nám saman í
Ieik 1 istarháskólanum og vorum
í sérstakri deild út af fyrir
okkur, aðallega vegna málsins.
Eyvindur Erlendsson var í sama
skóla, en hann var í leikstjórn
ardeild en ég í leikaradeild.
Við Jakútarnir vorum út af fyr-
ir okkur. Settum á svið leikrit,
lærðum framsögn, hreyfingar,
söng, lásum leikrit, leiklistar-
sögu o.s.frv. En auðvitað borfð
um við á það, sem nemendur
úr öðrum deildum voru að gera
og allir kynntust og töluðu
saman.
— Og var mikið að gera?
— Já, fyrir próf kepptist
maður við en annans var ró-
legra. Ég var í fimm ár í skól-
anum og í lok sáðasta ársins
setti Jakútska ^ deildin á svið
fjögur leikrit. Ég lék í tveimur
þeirra. Einu spænsku leikriti
eftir Lope de Vega og öðru
rússnesku eftir SjoLokoff.
— Og svo komstu hingað í
stað þess að verða leikkona í
Jakútíu?
— Já, ég kaus fremur að
Kýrígei sýnir Ara syni sínum hvernig gamla fólkið í Jakútíu
leikur á „komús“, fornt jakútskt hljóðfæri.

Við kaffiborðið í eldhúsiuu.
Myndir: GE.
vera með manni, sem mér þyk
ir vænt um, en að veira ein-
sömul. —y'
Fyrsta árið hér yarjjerfitt.
Enginn skiidi mig nema Magn-
ús, þar sem ég taláði'jaðeins
rássnesku og mitt móðurmáL
Og ég gat ©kki talað við neinn
annan en hann, aðeins hlust-
að. Þetta fyrsta ár dreymdi
mig oft að ég væri að vinna
með befckjansystkinum mínum
heima í Jakútíu. Þau starfa nú
öll 17 í leikhúsi úti á landi.
Það er eins konar tilrauna-
leifchús, og fólk hefur mikinn
áhuga á því sem þau eru að
gera.
Leikarar fá góð iaun heima.
En starf félaga minna er líka
erfitt. Þau fara t d. tvisvar á
ári í 2—3 mánaða sýninga-
ferðalag, þar sem leikhús eru
aðeins á þrem stöðum í þessu
víðáttumikla landi og fleiri
vilja gjarnan sjá leikrit. Mörg
af b ekk j arsystkinum mínum
eru nýgift og taka þá börnin
með sér í ferðirnar. Það er
mjög skemmti’legt fyrir þau
og væntanlegt til árangurs að
geta nú haldið áfram að vinna
saman heima í Jakútíu.
— Er mikill leiklistaráhugi
meðai landa þinna?
— Já, vissulega. í höfuðþorg-
inni Jafcútsk, sem er í um 80
km fjarlægð frá æskuheimili
mínu, eru leikhús, eitt ráss-
neskt og eitt jakútskt. En
borgin er no'kkru stærri en
Reykjavík, íbúarnir eru um
100.000. Tvö önnur leikhús eru
utan h'öfuð'borgarinnar og við
annað af þeim starfa bekkjar-
systkini mín.
— Langar þig ekki til að
koma fram í leifchúsi hér?
— Mig langar auðvitað til
þess, en ég hef mikið að gera
að hugsa um börnin og heim-
ilið. Svo er það rnálið og loks
útlitið, sem hentar ekki hvaða
hlutvei-'ki sem er. En ef mér
Framhaid á bls. 23.
f i
< i