Tíminn - 28.10.1969, Blaðsíða 10

10
TIMINN
ÞRIÐJUDAGUR 28. október 1969.
33
stóð uppi á iháum höfða á bökk-
um árinnar Sarovka. Gullnir kúpl-
ar og tumspírur klaustursins sá
ust langt að. Serafím var bónda
sonur, sem áfcvað á unga aldri að
lifa einsetulífi og byggði sér kofa
lir timbri í skóginum skammt frá
ánni Sarovak. Þar baðst hann fyr-
ir árum saman. Uann lifði á hun-
angi, rótum og berjum. Þrátt fyr
Ir einangrunina heyrðu margir
talað um hann og menn fóru í
skóginn til hans hópum saman.
Hann var viðfeldinn og þægileg-
ur í framfcomu. Hann fagnaði
öllum og huggaði þá, sem til hans
komu og oft vissi hann hvað að
komumanni gekk, áður en honum
var sagt það. Margir auðugir xaup-
menn voru þeirra á meðal. Sam-
krvæmt fornri venju skildu þeir
eftir gjafir við kofadyrnar. En
Serafím notaði þessar gjafir til
þess að hjálpa fátækum pílagrím
um. Hann þurfti ekkert á gulli og
silfri að haida. Nokkrir ræningj-
ar, sem héldu að hann geymdi
mikinn auð í kofa sínum, gerðu
honum fyrirsát í skóginum, réð-
ust á hann og fóru á brott, er
þeír héldu hann dauðan. En Sera-
fím var á lífi og þegar stigamenn
imir, sem höfðu leitað í kofan-
um og enga auðlegð fundið, komu
aftur til þess að hengja hann
í næsta tré, þá sáu þeir geysi
stóran björn standa vörð hj'á
Serafím. Sár hans greru, hann hélt
aftur til kofans og björninn fylgdi
'honum.
Stórhertogaynjan bætti við:
„E'ftir dauða hans héldu kraft'a-
verkin áfram að gerast. María,
eftirlætisdóttir langafa míns,
Nikulásar I., varð eitt sinn hættu-
iega veik. Einhver í Tambovhér-
aði sendi lítinn ullartrefil, sem
Serafím hafði átt, til St. Péturs
borgar. Treflinum var vafið um
háls barnsins og næsta morgun
var hitinn horfinn. Hjúkrunarkon
urnar ætluðu að taka af henni
trefilinn, en hún vildi hafa hann
áfram og sagðist hafa séð gamlan
mann, góðiegan, koma inn um
nóttina. „Hann átti trefilinn,"
sagði barnið, „og hann gaf mér
hann. Mig langar að hafa hann.““
Oft hafði stórhertogaynjan ver-
ið spurð, hvort.hún tryði á krafta-
verk. Og ég spurði hana söm-u
spurningar.
„Trúði á þau? Hvernig get ég
annað en trúað á þau? Ég sá
þau gerast í Sarov.“
Ferðin til Sarov var erfið —
einkum vegna hitans. Þegar þau
fóru úr lestinni, áttu þau dags
ferð framundan í skröltandi
vagni eftir rykugum, hlykkjóttum
og þröngum vegum í áttina að
Sarovaá.
„Ég býst við, að við höfum öll
verið orðin örmagna um kvöldið,
en enigum kom tii hugiar að
fcvarta. Ég held, að ekkert okkar
hafi fundið til þreytunnar. Við
vorum öll svo áköf og eftirvænt-
ingarfull. Við ferðúðumst í þrí-
eykisvögnum, Nikki og Alikka
fóru fyrst, við mæðgurnar komum
á eftir þeim, en þar á eftir komu
Serge föðurbróðir, sem var myrt-
ur tveimur árum síðar, og Ella
frænka, kona hans. Nokkrir aðr-
ir frændur ásamt konum sínum
voru aftar í. lestinni. Við ófcum
fram hjá þúsUndum pílagrhnia á
leið til klaustursins.“
Þennan dag va_r stanzað þó
nokkrum sinnum. f hverju þorpi
beið presturinn eftir þeim til þess
að blessa keisarann, sem skipaði
ökumanninum að stanza þegar í
stað og fór út úr vagninum. „Og
þarna var hann í hópi pílagríma
og annarra, sem þyrptust að hon-
um og allir reyndu að kyssa á
hendur hans, ermarnar eða axl-
irnar. Það er ekki unnt að lýsa
þessu. Við ferðuðumst í fylgd
Kósakkavarðsveita eins og venju-
lega, en þeir þunftu ekki að hafa
gát á neinum. Nikki var bara
„pabbi litli“ í augum alis þessa
fiólfcs."
í Sarov var þeim fylgt til hí-
býla ábótans og næsta morgun
hjálpuðu þeir aliir keisariim, föð-
■'rbróðir hans og frændur við að
bera j’arðneskar leifar heilags
Serafíms, er þær voru teknar úr
fátæklegri gröf hans í klaustur
kirkjugarðinum og inn í gullin-
typpta dómkirkjuna, sem byggð
hafði verið ytfir helgan dóm dýr-
lingsins.
„Ég sá fyrsta kraftaverkið frá
bökkum þessarar litlu ár. Vatnið
í Sarovaánni var talið hafa lækn-
ingamátt vegna þess að Serafún
hafði oft baðað sig í henni. Ég
sá bóndakonu bera lamaða dóttur
sína þangað og dýfa henni í ána.
Sfcömmu síðar sá ég barnið ganga
á enginu og í Sarov voru lækn-
ar, sem staðfestu lækninguna.
Keisararynjan baðaði sig í Sar-
ovaánr.i og baðst fyrir við helgi
skrínið. Hún eignaðist son innaií
árs, en það kom fljótlega í ijós
að hann var blæðari. Stórhertoga-
ynjan trúði því. að bróðurdæturn-
ar fjórar hefðu borið þennan sjúk
ddmi hefðu þær eignazt syni og
hún fullyrti, að þeim hefði verið
gjarnt að blœða mikið. Ifún
mundi, að hræðsla hafði gripið um
sig í Tsarskoje Selo daginn,
sem hálskirtlarnir voru teknir úr
Maríu stórhertogaynju. Seriloff
læknir bjóst við að þetta yrði
venjuieg aðgerð. Aðgerðin var
nýbyrjuð, þegar ungu stórhertoga
ynjunni fór að blæða ofsalega.
Þetta kom iækninum gersamiega
á óvart, og hann hljóp burt frá
skurðborðinu skelfingu lostin. Og
það var þá á örlagastundu, sem
styrkur Alexöndru keisaraynju
kom í lj’ós. „Alikka tók rólega í
handiegg skjálfandi læknisins og
sagði lágt en ákveðið. „Viljið þér
gera svo vel að ljúka við aðgerð
ina, læknir. Honum tókst að gera
það giftusamlega, þrátt fyrir mikla
blæðin*gu.“
,,Það má segja að fæðing son-
arins, sem hefði étt að verða gleði-
legasti viðburðurinn í lífi Nikka
og Alikku, hafi orðið þyngsti
krossinn,“ sagði stórhertogaynjan
að Jokum döpur í bragði.
Ástandið varð sböðugt ískyggi
legra. Vonleysi virtist grípa um
sig. Að því er stórhertogaynijan
sagði, ’var sbálmöldin orðin slík
um miðbik árs 1906, að keisara-
stjórnin befði faliið þá þegar,
hefði Pétur Stolipín ekki verið
skipaður forsætisráðherra í júlí
það ár.
„Hann gegndi embættinu í
fimm ár og ég er viss um, að
hann hefði gegnt því áfraim.
Margra ára emtoættisferill hans
ætti að afsanna orð þeirra, sem
sögðu að bróðir minn kærði sig
ekki um aðra en afturhaldssinna.
Stolipín var frjálslyndur, en það
hefur ekki verið kunnugt fram að
þessu, að Niíkki valdi hann í emib
ættið. Brottvikning Goremikíns
sumarið 1906 var öllum undrunar-
efni, þar á meðal Stolipín sjálf-
um, sem þá var innanríkisráð-
herra. Bróðir minn gat yerið
glöggskyggn — hann vissi, að
Stolipín var rétti maðurinn eins
og á stóð.“
Stolipín sem var fraimsýnn og
hugrakkur stjórnmálamaðuT, mr
kominn af landaðli. Móðir hans
var fædd Gortsjakov prinsessa, og
faðir hans hafði komizt til miet
orða í Trykjastríðinu árið 1877.
Stolipín var frjálslyndur í skoð-
unum, en hann þefckti þjóðina
nógu vel til þess að vita, að skjót
og óhindruð framkvæmd róttækra
hugmynda mundi leiða til giund-
róða. Hann viidi, að umbæturnar
væru hægfara, svo að þjóðin
fengi tíma til þess að venjast
þeim. Stolipín var gerkunnugur
va n d amálum bænd astétt ar in n ar,
enda var hann landeigandi sjálf-
ur og iokatakmark hans var að
koma á víðtækum endurbótum í
iandbúnaðinum, gera bændurna
að heilbrigðri þjóðféiagsstétt
sjálfseignarbænda, sem síðan yrði
meginstoð keisaravaldsins og
sterk vörn gegn allri ásókn bylt-
ingarafla í framtíðinni.
„Hann gat verið miskunn-
arlaus,“ viðurkenndi stórhertoga-
ynjan. „Hann skattlagði hástétt
irnar vægðarlaust, og hann vildi
skipta stórum landareignum við
dauða fjölskylduföður. Áhrifamikl
ir landeigendur víðs vegar um rík-
ið hötuðu hann og jafnvel sumir
af keisarafjölskyldunni, þar á
meðan Nikulás frændi minn, voru
mjög á móti honum, en flest stóð-
um við heils hugar með Stolipín.
(Nikulás þessi var sagnfræðing-
ur og bróðir Sandró, mágs Olgu
Hann var talinn stærsti landeig-
andi í Riússaveldi). Við fundum,
að hann var bæði sterkur og heil-
steyptur maður. Hanh hugsaði
ekkert um eigin hagsmuni. Rúss-
land eitt skipti máli. Ég hef les
ið nokkrar bækur, þar sem segir
að bróðir minn hafi verið afbrýði-
samur út í forsætisráðherrann og
gert allt, sem í hans valdi stóð
til þess að grafa undan verkum
hans. Þetta er hin versta lygi —
á iborð við svo miargt armað. Eg
man greiniiega, að Nikki sagði við
mig: „Stundium er Stolipán svo
réðrikur, að mér gremst, en það
stendur aldrei lengi og hann er
bezti forsætisráðlherranin, sem ég
hef haft.“
En í Rússlandi virtist jafnvel
stjórnvizka vera fordæmd. Umbæt
ur Stolipins voru enn á byrjun-
arstigi, þegar búla morðingjans
batt enda á allar umbætur í land-
er þriðjudagur 28. nóv.
— Tveggja postula messa
Tungl í hásuðri kl. 3.22.
Árdegisháflæði í Rvík kl. 8.49.
HEILSUGÆZLA
Blóöbankinn telcur é mótl blóB-
g|öfum daglega kl. 2—4.
Bilanasiml Rafmagnsveitu Revkla-
vlkur é skrifstofutima er 18222
Nætur. og helgldagaverzla 18230
SlökkvMjSiB og slúkrablfrelSlr. —
Slml 11100
Næturvarzlan l Stórholtj er opln fré
ménudegl tll föstudags kl. 21 é
kvöldin tll kl 9 é morgnane
Laugardaga og helgldaga fré kl
16 é daglnn til kl. 10 é morgnana
SlúkrablfrelB • HafnarflrSI l slma
51336
SlysavarSstofan i Borgarspitalanum
•r opln allan sólarhrlnglnn. AB
elns móttaka slasaSra Slml 81212
Kvöld. og helgldagavarzla lækna
hefsl hvern vlrkan dag -kl 17 og
stendur tll kl 8 aS morgnl. um
helgar frá kl. 13 á laugard.
I neySartilfellum (e» ekki næst tll
helmllislæknls) er feklS é mót'
vlt|anabeiSnum 6 skrifstotu lækna
félagnnna I sima 11510 fré kl.
8—17 alla vlrka daga, netna laug
ardaga,
Læknavakt • HafnarfirSl og SarSa
hreppL Upplýtlngar > lögrcglu
vorSstofunnl, slml 50131, og
elökkvlstöSInni, slmi 51100.
Kópavogsapótek oplS vlrka daga fré
kl. 9—7, (augardaga fré kl. 9—14,
helga daga fré kl. 13—15.
Hltaveltubllanlr tllkynnlst I slma
15359.
Skolphrelnsun allan sólarhrlnglnn.
SvaraS I slma 81617 og 33744.
Næturvörzlu Apóteka í Reykjavík
vikuna 25. okt.—31. okt. annast
Holts Apótek og Laugavegs-Apótek
Næturvörzlu í Keflavík 25. og 26.
okt. annast Arnbjörn Ólafsson.
Næturvörzlu í Keflavík 28.10. ann
ast Kjartan Ólafsson.
EÉLAGSLIF
Frá Styrktarfélagi Lamaðra og
fatlaðra, kvennadeild.
Félagskonur og aðrir velunnarar
félagsins . Árlegur bazar félags
ins verður laugardaginn 29. nóv.
Föndurkvöld vikulega á fimmtu
dögum að Háaleitisbraut 13.
Tónaliær — Tónabær — Tónabær
Félagsstarf eldri borgara.
Miðvifeudaginn 29. okt. verður
„opið hús“ fyrir eldri borgara í
Tónabæ frá kl. 1.30—ld. 5.30. Áuk
venjulegra dagskráriiða verður frí
merkjaþáttur og kvikmynd. Endur
skinsmerki verða látin á yfirhafn
ir þeirra sem þess óska.
Kvennadeild Fiugbjörgunarsvtíit
'■ arinnar,
hefur kaffisölu suninidáf ihti ‘. 2.
nóv. að Hótcl Loftleiðum. Velunn
arar sem gefa vildu kökur hafi
sambantí við Ástu i síma 32060
Auði síma 37392.
Kvenfélag Ásprestakalis.
Munið bazarvinnuna á fimmtudags-
kvöldum og þriðjudögum kl. 2—6
í Ásheimilinu, Hólsvegi 17.
Foreldra -og styrktarfélag
heyrnardaufra
Félagið heldur sinn árlega bazar
að Hallveigarstöðum, sunnudaginn
2. nóv. n.k. Þeir velunnarar fé-
lagsins, sem vildu gefa muni á
bazarinn eru góðfúslega beðnir að
hafa samband við einhverja af
þessum konum. Jónu, sími 33553.
Báru, sími 41478. Sólveigu, sími
84995. Unni, sími 37903. Sigiúnu,
sími 31430.
Kvenfélag Kópavogs.
Vinnukvöld fyrir bazarinn á
fimmtudagskvöldum frá kl. 8.30.
N. k. fimmtudagskvöld bast og
mósaik. Komið, lærið og styðjið
gott málefni.
Minningarspjöld 9tyrk)tarféi!ags
heyrnairdaufra, fást hjá félaginu
Heyrnarhjáip, Ioigólifssitræti 16 og
í Heyrnleysi’ngj askólanum, Stakk
holiti 3.
FLU G AÆTLA3SÍIR
Flugfélag íslands li. f.
Millilandaflug.
GuHfaxi fór til Lundúna kl.
08.00 á morgun og er væntanlegur
aftur til Keflaví’kur kl. 14.15 í
dag. Vélin fer til Glasg. og Kaup-
mannahafnar kl. 08.30 í fyrramál
ið.
Iniianlandsl'lug.
í dag er áætlað að fljúga til
Akureyrar (2 ferðir) til Vest-
manneyja, ísafjarðar, Patreksfjarð
ar, Egilsstaða og Sauðárkróks. '
Á morgun er áætlað að fljúga tli
Akureyrar (2 ferðir) til Vestmanna
eyja. ísafjarðar, Hornafjarðar, Fag
urhólsmýrar og Egilsstaða.
ÁRNAÐ HEILLA
Kunnir tvíburabræður, sem
fæddust í Laxárdal í Þistilfirði 28.
okt. 1909 eiga sextíu ára afmæli í
dag. Þeir eru Eggert Ólafsson,
bóndi í Laxárdal, núverandj for-
maður félagasambands Framsókii
armanna i Norðurlandskjördæmi
eystra og Ófeigur Ólafsson Iiús-
gagnasmíðameistari, Mávahlíð 21,
Reykjavík.
Lárétt: 1 Maður 5 Fisks 7 Girðing
arefni 9. For 11 501 12 Slá 13
Kona 15 Mál 16 í kýrvöm-b 18
Klippir af allt hár.
Krossgáta
Nr. 411
Lóðrétt: 1 Mundir 2 Dauði
3 Tveir eins 4 Stórveldi 6
Stig 8 Stök 10 Reiðihijóð
14 Beita 15 Tal 17 Eins
Ráðning á gátu nr. 410
I Bokkur 5 Árs 7 Ort 9 Söl
II Tá 12 LI 13 Inn 15 Ask
16 Amu 18 Frekur.
Lóðrétt: 1 Brotið 2 Kát 3
Kr. 4 Uss 6 Blikar 8 Rán
10 Öls 14 Nár 15 Auk 17 Me