Morgunblaðið - 31.01.2001, Page 2

FRÉTTIR
2 MIÐVIKUDAGUR 31. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
28 SÍÐUR
Sérblöð í dag www.mb l . i s
netið
SMS
SMS-þjónusta hefur vaxið hröðum
skrefum hjá fjarskiptafyrirtækjum
hér á landi. Sífellt fleiri notfæra sér
þessa þjónustu og dæmi eru um að
notendur sendi tugi skilaboða á
dag. Með SMS er hægt að senda
texta eða nýta tæknina sér til upp-
lýsingar eða í afþreyingarskyni. 6–7
Dímon
Ný útgáfa af WAPorizer, WAPorizer
2.0, er væntanleg frá Dímon. Bún-
aðurinn er notaður til þess að þýða
á milli mismunandi upplýsingamála,
en með nýju útgáfunni verður hægt
að þýða úr mörgum upplýsingakerf-
um yfir í alla þráðlausa netstaðla. 5
GSM-start
Fyrirtækið Aukaraf hefur hannað
búnað sem gerir það að verkum að
hægt er að ræsa og drepa á bílum
með GSM-síma. Skiptir engu máli
hvar viðkomandi er staddur þegar
hann notar búnaðinn, svo lengi sem
hann er staddur á sama GSM-
dreifikerfi og bíllinn. 3
Ný og spennandi dagskrá er að hefjast á Skjá einum. Ari Trausti og Valdimar
Leifsson eru með þætti um íslenska vísindastarfsemi í Ríkissjónvarpinu. Jónatan Garðarsson og Ásgeir
Tómasson rekja sögu íslenskrar dægurtónlistar í Ríkisútvarpinu og bjargálnaþátturinn Survivor snýr aftur á skjáinn.
adagskrá
TÓNLISTARFYRIRTÆKIÐ
BERTELSMANN HEFUR
TEKIÐ ÁKVÖRÐUN UM AÐ
LÁTA NOTENDUR MIÐLAR-
ANS NAPSTERS GREIÐA
FYRIR ÞJÓNUSTUNA, EN
HINGAÐ TIL HAFA ÞEIR
SÓTT SÉR HANA ÓKEYPIS
Í GEGNUM NETIÐ. 2
Íslenskt tæki notað
til þess að ræsa bíla
með GSM-síma. /E3
WAPorizer 2.0 þýðir
úr mörgum upplýs-
ingakerfum yfir í
alla þráðlausa net-
staðla. /E5 Á MIÐVIKUDÖGUM
 Teiknimyndasögur
 Myndir
 Þrautir
 Brandarar
 Sögur
 Pennavinir
Jón Arnar Magnússon til liðs
við Breiðablik/ B1
HM í Frakklandi: Þurfum að
fækka slæmu köflunum / B2
4 SÍÐUR8 SÍÐUR 4 SÍÐUR
ÁRBÆJARSAFN og Fornleifa-
stofnun Íslands undirrituðu í gær
nærri 50 milljóna króna samning
um fornleifarannsóknir á horni
Túngötu og Aðalstrætis í Reykja-
vík, en þar er fyrirhugað að reisa
hótel árið 2003. Að sögn Orra Vé-
steinssonar fornleifafræðings eru
miklar líkur til þess að óraskaðar
mannvistarleifar frá landnámsöld
séu undir húsinu Aðalstræti 16 og í
kringum það, en svæðið er að miklu
leyti ókannað. Einnig verður grafið
á lóðunum Aðalstræti 18 og 14 og
Túngötu 2, 4 og 6.
„Hér getur ýmislegt komið í
ljós,“ sagði Orri. „Það verður
spennandi að grafa undir Að-
alstræti 16 því þar er enginn kjall-
ari og hefur ekki verið grafið áður.
Það verða tekin sýni af öllu sem við
vitum að hægt er að greina, enda
eru hér hugsanlega elstu mannvist-
arleifar á Íslandi.“
Samningurinn var undirritaður
af Guðnýju Gerði Gunnarsdóttur
borgarminjaverði, Ingibjörgu Sól-
rúnu Gísladóttur borgarstjóra,
Orra og Guðrúnu Jónsdóttur, for-
manni menningarmálanefndar
Reykjavíkurborgar.
Árið 1962 voru gerðar nokkrar
könnunarholur á svæðinu og var
það forkönnun fyrir frekari rann-
sóknir. Á árunum 1971 til 1975
voru kannaðar mannvistarleifar á
lóðunum Aðalstræti 14 og 18 og
Suðurgötu 3 og 5 og leiddi sú rann-
sókn í ljós að við suðurenda Að-
alstrætis og norðurenda Tjarn-
arinnar hefur verið búseta þegar á
landnámsöld. Sænsku fornleifa-
fræðingarnir Else Nordahl og
Bengt Schönback sáu um uppgröft-
inn en með þeim störfuðu íslenskir
fornleifafræðingar og var Mjöll
Snæsdóttir einn þeirra, en hún
stjórnar uppgreftrinum nú ásamt
Orra. Auk þeirra munu um 5 til 7
fornleifafræðingar og einn for-
vörður vinna við rannsóknina.
Reiknað er með að 10 til 15 sér-
fræðingar muni vinna við grein-
ingar á leifum sem í ljós koma.
Ljúka á uppgreftrinum í maí
Guðný Gerður sagði að samning-
urinn, sem undirritaður var í gær,
væri sérstakur að því leyti að nú
væri verið að semja við einkaaðila
um fornleifagröft, en venjulega
hefðu ríkisstofnanir eða söfn séð
um slíkt. Hún sagði að rannsóknin
yrði unnin í tveimur áföngum, ljúka
ætti fornleifauppgreftri í maí, en
úrvinnslu og ritun skýrslu ári síðar.
Skipta má rannsóknarsvæðinu í
tvennt, á neðri eða austari hluta
þess er vitað um fornleifar og
mannvistarleifar frá 9. og 10. öld
og frá tímum Innréttinganna. Á
efri eða vestari hluta svæðisins
hafa verið teknir könnunarskurðir
sem hafa leitt í ljós mannvist-
arleifar, en ekki hafa komið fram
vísbendingar um byggingar þar. Til
stendur að reisa fjögurra stjörnu 73
herbergja hótel á lóðinni þegar
uppgreftrinum lýkur og stendur til
að byggja það í anda þeirra húsa
sem þar stóðu. Einnig á að end-
urreisa götumyndina að nokkru
leyti þ.e. að framhlið hótelsins beri
svip Aðalstrætis 16 sem m.a. var
íbúðarhús landfógeta um tíma, Að-
alstrætis 18, sem hýsti veitingastað-
inn Uppsali, og Aðalstrætis 8 eða
Fjalakattarins, sem hýsti fyrsta
leikhús bæjarins. Ingibjörg Sólrún
sagði að þá væri einnig ráðgert
byggja glergólf í kjallara hótelsins
yfir þær minjar sem kæmu til með
að finnast.
Vonast til að finna óhreyfðar
fornleifar frá landnámsöld
Morgunblaðið/Þorkell
Fornleifauppgreftri á horni Túngötu og Aðalstrætis á að ljúka í lok maí en vinnan hefur gengið mjög vel fram
að þessu vegna hagstæðrar veðráttu.
Samið um fornleifarannsóknir á horni Túngötu og Aðalstrætis í Reykjavík
RAGNAR Aðalsteinsson, lögmaður
Öryrkjabandalagsins, skrifaði
Tryggingastofnun ríkisins bréf í gær
þar sem ítrekað er að fyrirvari sé
gerður við móttöku greiðslna eldri
bóta í samræmi við lög sem Alþingi
setti í kjölfar öryrkjadómsins svo-
nefnda, en stofnunin greiðir öryrkj-
um í fyrsta skipti á grundvelli lag-
anna á morgun.
Ragnar skrifaði bréf til Trygg-
ingastofnunar 26. janúar þar sem
farið var fram á að stofnunin sam-
þykkti að öryrkjar, sem sæta skerð-
ingu á tekjutryggingu vegna tekna
maka, tækju við umræddri greiðslu
með þeim fyrirvara að þeir gætu síð-
ar höfðað mál til að krefjast frekari
endurgreiðslu á mismun bótanna og
fullrar tekjutryggingar. Þessu hafn-
aði Tryggingastofnun bréflega í
samráði við heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðuneyti og sagði að Ör-
yrkjabandalagið hefði ekki umboð til
að kom fram með þessa kröfu fyrir
hönd allra þeirra einstaklinga sem
ættu hagsmuna að gæta vegna dóms
Hæstaréttar í desember sl.
Ragnar sendi stofnuninni bréf í
gær þar sem hann segir að Trygg-
ingastofnun hafi ekki vald til að
ákveða hverjir komi fram í umboði
þeirra einstaklinga sem hagsmuna
eigi að gæta varðandi dóm Hæsta-
réttar.
Ragnar sagði jafnframt á blaða-
mannafundi í gær að mjög sjaldgæft
sé að bréf séu rituð í samráði við
ráðuneyti líkt og er tilvikið í svar-
bréfi forstjóra TR við bréfi Ragnars
frá 26. janúar.
Farið verður í mál þar sem
krafist er tiltekinnar fjárhæðar
Garðar Sverrisson, formaður ÖBÍ,
sagði þessi viðbrögð TR í engu sam-
ræmi við samstarf ÖBÍ og TR und-
anfarin ár sem hefði verið gott.
„Sú staða er komin upp að ríkis-
valdið getur ekki fallist á þá túlkun á
niðurstöðum Hæstaréttar sem ÖBÍ
aðhyllist og hefur skorað á ÖBÍ að
fara aftur í mál. Slík mál yrðu að lík-
indum með öðrum hætti. Þau yrðu
ekki viðurkenningarmál heldur
verðar gerðar ákveðnar fjárkröfur
fyrir tímabilið 1994-2000 ásamt kröf-
um um vexti, dráttarvexti og kostn-
að. Þá myndi reyna annars vegar á
fyrninguna og hins vegar það hvort
ríkisvaldinu sé enn heimilt að mis-
muna fólki eftir hjúskaparstöðu,“
segir Ragnar.
Hann segir líklegt að höfða þyrfti
8-12 mál til þess að mismunandi að-
stæðum öryrkja séu gerð tæmandi
skil. Ýmislegt þyrfti að skoða, t.d.
hvort dánarbú nýlátinna eigi þessar
kröfur og þá eru mál þeirra sem
fengu greiðslur 1994-1996 en voru
síðan teknar af þeim aftur því þá
hefði komið í ljós að þeir uppfylltu
ekki skilyrði.
Arnþór Helgason, framkvæmda-
stjóri ÖBÍ, upplýsti á fundinum að
þó nokkur hópur fólks hafi leitað til
skrifstofu félagsins vegna málaferla.
Ragnar sagði að fáist ekki viður-
kenning á því að gera eigi upp við ör-
yrkja í samræmi við öryrkjadóm
verði farið með málið fyrir Mann-
réttindadómstól Evrópu. Hann tók
fram að fari málin fyrir Hæstarétt
myndi hann gera kröfu um að allir
fimm dómararnir sem samþykktu að
svara bréfi forsætisnefndar Alþingis
meðan frumvarp ríkisstjórnarinnar
var enn til umræðu í þinginu vikju
sæti í málinu.
Karl Steinar Guðnason, forstjóri
Tryggingastofnunar, vildi ekkert tjá
sig um þessi bréfaskipti þegar Morg-
unblaðið óskaði eftir viðbrögðum
hans í gær. Hann vísaði til þess að
hann hefði ekki náð að kynna sér
nægilega vel efni síðara bréfs ÖBÍ.
Öryrkjabandalagið undirbýr ný málaferli vegna greiðslu tekjutryggingar
Gera fyrirvara við
móttöku greiðslna
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
hefur dæmt dyravörð við veitinga-
stað í miðborg Reykjavíkur í 18 mán-
aða fangelsi fyrir hrottafengna lík-
amsárás gegn stúlku sem þá var
tæplega tvítug. Maðurinn var sak-
felldur fyrir að hafa sparkað í auga
stúlkunnar en samkvæmt læknis-
vottorði varð höggið til þess að stúlk-
an blindaðist á því auga. Örorka
hennar er metin 10%. Með þessu
broti rauf maðurinn skilorð en hann
hafði rúmlega hálfu ári áður en hann
hóf störf á veitingastaðnum hlotið
eins árs reynslulausn vegna dóms
fyrir tvær líkamsárásir.
Maðurinn var að auki dæmdur til
að greiða stúlkunni rúmlega fjórar
milljónir króna. Um leið voru hann
og annar dyravörður dæmdir til
refsingar fyrir líkamsárás gegn unn-
usta stúlkunnar og að greiða honum
samtals 70.000 krónur í miskabætur
og vegna málskostnaðar. Hinum
dyraverðinum var einnig gert að
greiða 100.000 krónur í sekt. Þá voru
mennirnir dæmdir til greiðslu máls-
varnalauna, samtals 700.000 auk alls
sakarkostnaðar.
Börðu og spörkuðu
í unnusta stúlkunnar
Árásin átti sér stað fyrir utan veit-
ingastaðinn haustið 1999. Eftir að
komið hafði í ljós að stúlkan hafði
ekki aldur til að vera á veitinga-
staðnum var þeim vísað út. Stúlkan
ber að hún hafi ekki heyrt tilmæli
dyravarðarins en hafi þvínæst verið
hent út þannig að hún féll í götuna.
Unnusti hennar segir að þá hafi fokið
í hann og hann ætlað að „rjúka í“
dyraverðina. Það hafi þó ekki tekist
þar sem þeir hafi þegar tekið hann
föstum tökum og keyrt hann niður í
gólf í anddyrinu.
Þegar unnusti hennar var leiddur
út segist stúlkan hafa gengið að
dyravörðunum og beðið þá um að
sleppa honum. Annar dyravarðanna
hafi þá ýtt henni frá þannig að hún
hallaðist aðeins aftur en síðan spark-
að beint í augað á henni þannig að
hún kastaðist aftur fyrir sig. Vitni
tóku undir þennan framburð stúlk-
unnar. Lögreglumaður sem þó sá
ekki atvikið segir að í þann mund
sem hann steig út úr lögreglubifreið-
inni við veitingastaðinn hafi stúlkan
komið á fljúgjandi ferð að framhorni
bifreiðarinnar. Henni hlyti annað
hvort að hafa verið fleygt af miklu
afli, sparkað eða kastað. Þá segir í
læknisvottorði að áverkarnir sem
stúlkan hlaut hafi verið með þeim
hætti að útilokað væri að áverkinn
hefði orðið við fall í gangstétt eða við
það að hún hefði hlaupið á hurð, vegg
eða þess háttar.
Dyravörðurinn neitaði hins vegar
að hafa sparkað í stúlkuna. Dómnum
þótti skýring ákærða á atvikinu fjar-
stæðukennd og ótrúverðug. Það
sama ætti við um framburð tveggja
vitna sem sakborningurinn óskaði
eftir að bæru vitni.
Stúlka blindaðist
á auga eftir árás
dyravarðar
Dyravörð-
urinn var
á skilorði