Vísir - 20.11.1979, Blaðsíða 8

8
VÍSIR
Þriftjudagur
20. nóvember 1979

Utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davifi Guðmundsson
Ritstjórar: ólafur Ragnarsson
Hörður Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaðamenn: Axel Ammendrup, Halldór Reynisson, Jónina Michaelsdóttir, Katrin
Pálsdóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guð-
vinsson.
Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V.
Andrésson, Jens Alexandersson. Utlit og hönnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson,
Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Auglýsingar og skrifstofur:
Slðumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
,Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Askrift er kr. 4.000 á mánuði
innanlands. Verð i lausasölu
200. kr. eintakið.
Prentun Blaðaprent h/f
Islenskar bókmennfir og erlenl myndprent
Alþjóölegar myndabókaútgáfur meö stuttum fslenskum skýringartextum eru á góöri
leiö meö aö ryöja islenskum barnabókum úr vegi. Brýnt er aö gera ráöstafanir til aö
auövelda forlögum útgáfu bóka eftir fslenska höfunda og vekja jafnframt áhuga barn-
anna á þeirri tegund bókmennta.
Enn einu sinni er kominn sá
árstími, er bókaútgáfa hér á
landi tekur fjörkipp, og bóka-
flóðið hellist yfir landsmenn.
Þótt svolítil viðleitni hafi verið
hin síðari ár af hálfu bókaútgef-
enda að dreifa útgáfunni á árið
allt er bókaflóðið síðustu tvo
mánuði ársins eins og hvert
annað náttúrulögmál hérlendis
og ræður þar mestu, að bækur
eru í langmestum mæli keyptar
til gjafa en ekki af þeim, sem
ætla að lesa þær.
Eðlilegra væri því að tala um
gjafabókaflóð en jólabókaflóð
um þessar mundir. Búist mun við
að nýir bókatitlar sem birtist
kaupendum á meðan f lóðið renn-
ur yfir landið muni verða á
f jórða hundrað og er því ekki að
undra að þar kennir ýmisse
grasa.
Verulegur f jöldi frumsaminne
innlendra skáldrita lítur nú dags
ins Ijós en þau eru langf lest ætlué
fullorðnum. Barnabækur eftir
innlenda höfunda eru sárafáar
og hefur þeim fækkað stöðugt á
síðustu árum.
Ástæðuna má rekja til gíf urlegs
framboðs af alls kyns mynda-
sögubókum fyrir börn, sem unn-
ar eru fyrir alþjóðamarkað og
litprentaðar fyrir f jölda þjóða á
sama stað ef tir að stuttorðir text-
ar myndasagnanna hafa verið
þýddir á viðkomandi tungumál.
Slíkar bækur eru nú í tugatali í
boði í íslenskum bókabúðum á
mjög hagstæðu verði, en
hliðstæðar bækur, sem fram-
leiddar væru hér á landi eingöngu
fyrir íslenska markaðinn yrðu
margfalt dýrari og því ekki
grundvöllur fyrir útgáfu þeirra.
Sennilega yrði líka talinn
heldur lítill fengur að slíku, jafn-
vel þótt grundvellinum yrði kom-
ið undir útgáfu af því tagi, þar
sem kennarar og ýmsir forráða-
menn barna hafa verulegar
áhyggjur af að slíkar bókmenntir
dragi verulega úr lestrargetu
barnanna.
Sigurður Helgason, skólabóka-
vörður, einn bókmenntagagnrýn-
enda Vísis gerði þessar alþjóð-
legu teiknimyndasögur að um-
talsefni í grein i Vísi á dögunum.
Hann sagði að flestar mynda-
bækurnar væru sæmileg afþrey-
ing og alls ekki óframbærilegar.
Hins vegar væri rík ástæða til að
hafa það í huga að lesi börn slík-
ar bækur eingöngu sé umtalsverí
hætta á að lestrargetan minnki.
I þessu sambandi benti
Sigurðurá, að mikill munur væri
á því að lesa myndabækur með
stuttum texta, sem felldur væri
inn í myndirnar annars vegar og
skáldsögu sem væri 150 til 200
blaðsíður hins vegar. Síðar-
nefnda gerðin yrði til þess að
lestrarhraði barna ykist og þau
yrðu hæfari til þess að stunda
nám með góðum árangri. En sá
sem vanist hefði myndasögunum
væri algerlega vanbúinn til þess
að fara að lesa sér að gagni
námsbækur upp á 100 blaðsíður.
Á þessari forsendu kvaðst
Sigurður Helgason vara við
myndabókunum, nema annað
kæmi með.
Þessi atriði ættu foreldrar og
aðrir fullorðnir, sem kaupa
munu barnabækur til jólagjafa á
næstu vikum að íhuga áður en
þeir gera upp hug sinn varðandi
það hvaða bækur þeir velja í jóla-
pakka barnanna.
Því miðurerualltof fáar nýjar
íslenskar barnabækur á boðstól-
um á yf irstandandi bókavertíð og
bera bókaútgefendur því við að
ekki sé grundvöllur fyrir útgáfu
þeirra við ríkjandi aðstæður. En
með einhverju móti verður að
leggja þann grundvöll. Lausnin
aftur á móti er ekki sú að skylda
bókasöfn landsins til þess að
kaupa ákveðinn f jölda eintaka af
bókunum. Tilvera innlendra
barnabóka verður að byggjast á
því að uppvaxandi kynslóð hafi
löngun til að eiga þær og lesa.
Þess vegna verður að vekja
áhuga barnanna á íslensku
bókunum með verulegu átaki,
jafnframt því sem útgefendum
er með einhverju móti auðveldað
að standa undir innlendri barna-
bókaútgáf u.
Pekingstjórnin á þaö sameiginlegt meö Kreml aö þurfa aö glima viö vaxandi andóf, og var þessi mynd tekin I slöustu viku, þegar lögregl-
an handtók fjóra menn viö „lýöræöis” múrinn, þar sem þeir seidu fjölritaöar frásagnir af réttarhöldunum gegn Wei Jingsheng, sem
dæmdur var vegna baráttu fyrir auknum mannréttindum.
lál á hugmy ndaf r æðl strí öi nu?
Flogið hefur fyrir, að
Kina hafi nú i undirbún-
ingi að leggja niður hinn
hugmyndafræðilega þátt
deilunnar við Sovétríkin.
Hefur stórblaðið New
York Times það eftir
venjulega vel upplýstum
heimildum sínum í Kína.
Ef rétt reynist, gæti
það leitt til stórárangurs í
viðræðum sem standa
yfir milli Kína og Sovét-
ríkjanna, þótt legið hafi
niðri annað veifið
Kína og Sovétrikin:
Verður
Heimildir New York
Times herma frá því, að
kínverski kommúnista-
flokkurinn hafi sent
erindrekum sínum bréf,
þar sem ályktað er, að
ekki þurfi lengur að líta
Sovétríkin sem aftur-
haldssinnuð.
Mao gaf tónlnn
baö var gamla ásökunin. sem
Mao Tse-tung beindi foröum
gegn Moskvu i lok sjötta ára-
tugarins þegar ágreiningurinn
milli þessara tveggja leiöandi
afla heimskommúnismans varö
ljós. Astæðan fyrir þessari
ásökun formannsins var sú, aö
Mao taldi Rússana oröna of
blautgeöja i afstööunni til
Bandarikjanna, sem Peking-
stjórnin leit þá sem erkiheims-
valdafjandann. Sakaði Mao
Rússa um aö hafa innleitt
„neytendakommúnisma”
heima fyrir.
En i þessu umtalaöa stefnu-
bréfi flokksforystunnar til
erindreka sinna er sagt, að þvi
séslegiö föstu, aö Sovétrikin séu
sósialisk, þvi aö framleiöslan,
þaö er aö segja iönaðurinn heyri
til rikinu. Hinsvegar standi öör-
um helst ógnun af Sovétrikjun-
um vegna vigbúnaðarkapp-
hlaups Rússa, en ekki vegna
þeirra tegundar á kommún-
isma.
ErflOar vlöræður
Þessar viðræöur hófust aö til-
lögu Kinverja I fyrra. Kinverjar
höföu sagt, að ekki þýddi að tala
um endurnýjun 30 ára samn-
ingsins um „vináttu, bandalag
og gagnkvæma samvinnu” viö
Sovétrikin. Sá samningur renn-
ur út 1980. Viðræður þessar eru
tilraun af beggja hálfu til þess
aö finna tengslum rikjanna
nýjan ramma.
Menn voru viö þvi búnir, áöur
en viöræöurnar hófust, aö þær
yröu langar og strangar, og ár-
angur takmarkaöur, en þá aöal-
lega á sviöi verslunar og menn-
ingarsamskipta.
Tll undlrbúnings
1 Peking ætla erlendir sendi-
fulltrúar, aö þetta erindisbréf sé
sent á milli til þess aö undirbúa
jaröveginn, ef svo færi nú, að
Kinverjar og Sovétmenn yrðu
ásáttir um að grafa striösöxina i
hugmyndaágreiningnum.
Það er þó óljóst, hversu lik-
legur sá möguleiki sé. Yfirlýs-
ingar Hua formanns i Evrópu-
för hans, þar sem hann veittist
harkalega aö Rússum, gefa ekki
til kynna, aö sættir séu skammt
undan. 1 utanrikisráöuneytinu i
Peking hafa blaöafulltrúar ekki
viljaö láta hafa neitt eftir sér
um máliö eöa samningaviöræö-
urnar.
Yfirleitt kemur þaö mönnum
á óvart, aö hugmyndafræöin
skuli dregin inn i viöræöurnar i
Moskvu. Búist var viö þvi, aö
þær viðræður snerust um jarö-
bundnari rikismálefni til þess
að missa þær ekki úr böndum.
Tllboð Rússa
Nú herma fréttir i Peking, aö
Rússar hafi gert Pekingstjórn-
inni tilboð varöandi aöalásteyt-
inarefni þessara tveggja rikja.
Nefnilega milljón manna herliö
Sovétmanna viö landamæri
Kina. Moskvustjórn er sögö
hafa tjáö sig fúsa til þess aö
fækka i herliöinu i Mongóliu, ef
Kinverjar eru fáanlegir til þess
að undirrita , ekki - árásar-
samning:' Þessu munu Kinverj-
ar hafa mætt meö kröfu um aö
fækkaö yröi i liöi Sovétmanna
meöfram öllum landamærun-
um, en ekki aöeins i Mongóliu.
Kinverjar hafa ekki aðeins
áhyggjur af veru herliðsins við
landamærin hjá þeim. Þeir
hafa fylgst af miklum áhuga
meö endurreisn flotastööva
Sovétmanna i Cam-Ranh-flóa
og i Da Nang i Vietnam og flug-
valla. I Peking lita menn svo á,
að þessar flug- og flotastöövar
ógni höfnum og bæjum i Suður-
Kina, og jafnframt fái Sovét-
menn aukinn möguleika til þess
að þrýsta aö Japönum.