Morgunblaðið - 21.10.2001, Side 25

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. OKTÓBER 2001 B 25
bíó
F
ERILL Bill Murrays hófst í
sjónvarpsþáttunum Saturday
Night Live, líkt og fjölda ann-
arra gamanleikara. Hann fæddist í
Illinois árið 1950 og þótti vand-
ræðagemlingur hinn mesti. Var
brottrækur gerr, bæði úr skáta-
hreyfingunni og hafnaboltaliði
drengja. Sem er ámóta skömm og
vera sparkað úr yngri flokkunum í
fótboltanum hér heima. Um tvítugt
var hann kominn í kast við lögin,
var tekinn með nokkur kíló af
marijuana í innanlandsflugi.
Murray taldi rétt að fara að leita
að heppilegra hlutskipti og réðst
til bróður síns við spunaleikhúsið
Second City í Chicago. Þar komu í
ljós ótvíræðir gamanleikhæfileikar
sem hafa með tímanum gert Murray
að einum vinsælasta grínfugli
kvikmyndanna, óútreiknanlegum,
oft yfirgengilegum, jafnan sér-
viskulegum meistara formsins.
Hann spannar auðveldlega allan
skalann, frá látbragðsleik til kröfu-
harðasta gamanleiks. Nýtur sín því
betur sem gamanið er grárra.
Frá Chicago hélt Murray á Broad-
way, þar sem hann gerði stuttan
stans, ásamt bræðrum sínum.
Kynntist íþróttafréttamanninum
Howard Cosell sem fékk hann til liðs
við sig í sjónvarpsþáttunum Sat-
urday Night Live With Howard
Cosell. Á NBC var annar þáttur í
gangi með sama nafni og naut enn
meiri vinsælda. Eftir eitt starfsár
hélt aðalstjarnan, Chevy Chase, í leit
að frægð og frama í Hollywood.
Murray var ráðinn til að fylla í
skarðið og varð á svipstundu
ámóta frægur, skapaði útsmogna
ímynd vafasams náunga, sem nýtt-
ist honum ekki síður í fyrsta kvik-
myndahlutverkinu, Meatballs, sem
varð einn af smellum ársins 1979.
Sama varð ekki sagt um skellinn
Where the Buffalo Roam (’80),
mislukkaða gamanmynd um ruglu-
kollinn, blaðamanninn Hunter S.
Thompson. Á hinn bóginn komst
önnur mynd með Murray á toppinn
það árið, Caddyshack, sem Banda-
ríkjamenn skilgreina sem meist-
araverk „aulabárðamyndanna“,
sem mjög hafa sett svip sinn á feril
leikarans síðan. Önnur slík, stríðs-
farsinn Stripes (’81), fylgdi í kjöl-
farið og var síst minni skemmtun,
feikivinsældir hennar gerðu Murray
að einum heitasta og hæst launaða
leikara samtíðarinnar. Ekki lækk-
aði gengi Murrays á stjörnuhimn-
inum með gamanmyndinni Ghost-
busters (’84), sem lengi var ein af
mest sóttu myndum allra tíma og
stæsta mynd 9. áratugarins.
Á þessum tímapunkti var Murray
enn vinsælasti leikari heims og gat
valið sér óskahlutverk; í kvik-
myndagerð The Razor’s Edge, e.
W. Somerset Maugham. Þrátt fyrir að
hann ætti einnig þátt í handrits-
gerðinni kolféll myndin og síðan
hefur leikarinn einkum haldið sig
við gamanið. Fór í sjálfskipaða út-
legð í nokkur ár, kom aðeins fram í
hlutverki Tanna í tónlistar-
endurgerð Litlu hryllingsbúð-
arinnar (’86).
Eftir mikla yfirvegun sneri háð-
fuglinn til baka ’89, í Scrooged,
enn einni kvikmyndagerðinni um
Jólaævintýri Dickens. Hún brást
vonum, líkt og Ghostbusters II
(’89). Gamankrimminn Quick
Change (’90), olli einnig von-
brigðum, þó eingöngu aðsókn-
arlega. Murray var stórkostlegur.
Sálfræðigrínmyndin What About
Bob (’91), gekk hinsvegar vel og þá
var komið að Groundhog Day (’93),
einni bestu mynd leikarans á ferl-
inum.
Uppfrá því hefur ferillinn verið
brokkgengur. 1996 fór hann með
stór hlutverk í þrem myndum, var
stórkostlegur í einni þeirra,
Kingpin, svartagallskómedíu
Farrelly-bræðra. Næstu myndir
voru tómir skellir uns kom að
Rushmore (’98). Leikur hans í
hlutverki auðkýfings sem berst um
hylli ungrar kennslukonu við 15
ára, óbilgjarnan nemanda, er sann-
arlega með hans besta og ferillinn
komst aftur í jafnvægi. Hann átti
góðan dag í Wild Things (’99), og
síðar í haust fáum við að sjá
þennan snilling kaldhæðninnar í
mynd Tims Robbins, The Cradle Will
Rock.
Maður er nefndur Murray
Sæbjörn Valdimarsson
SVIPMYND grínistinn góði, fær heldur nei-
kvæða mynd af sér í bókinni
Keys to the Kingdom, sem
fjallar um lífshlaup Disneystjór-
ans Michael Eisners og kemur
óneitanlega á óvart. Hér er vita-
skuld átt við persónuna, ekki
leikarann, sem margoft hefur
glatt bíógesti á rösklega 20 ára
ferli og fer nú síðast með eitt
aðalhlutverkanna í Osmosis Jon-
es sem hóf göngu sína um
helgina. Þetta er þó engin ný
bóla hvað gamanleikara snertir,
margir slíkir hafa þótt leiðinlegir
menn í einkalífinu.
Reuters
Bill Murray
BROSTE - HAUST 2001
Heildsölubirgðir: Bergis ehf., sími 587 8877
Veffang: www.bergis.is
Huggulegt
heima....
er heitast
í dag