Morgunblaðið - 09.03.2003, Blaðsíða 11

Satt og logið um
skepnuna og skaparann
Adaptation eftir
Charlie Kauf-
man og Spike
Jonze frumsýnd
hérlendis um
helgina

LEIKARINN og leikstjórinn
smái en knái Danny DeVito
hefur tekið að sér að leikstýra
endurgerð gamanmyndarinnar
IMarried a Witch frá 1942 og
stendur Tom Cruise að fram-
leiðslunni auk þess að íhuga að
leika annað aðalhlutverkanna.
Fyrir fimm árum hugðist Cruise
gera myndina með sjálfum sér
og þáverandi eiginkonu Nicole Kidman en það dag-
aði uppi þegar þau skildu. Í frummyndinni léku
Fredric March og Veronica Lake aðalhlutverkin.
Sagan, sem Michael Leeson gerir nú handrit úr,
snýst um norn sem brennd er á báli á 17. öld og
leggur bölvun á fjölskyldu þeirra sem það gerðu en
snýr svo aftur til nútímans til að krækja í síðasta
karlkyns afkomandann.
DeVito á nornaveiðum
Danny DeVito: Í
lið með Cruise.

LEIKKONAN Brooke
Shields, sem breyttist úr af-
dankaðri barnastjörnu í vinsæla
sjónvarpsstjörnu með prýðis
hæfileika í gamanleik, er nú að
reyna að fóta sig aftur á hvíta
tjaldinu. Það gerir hún með
tveimur gamanmyndum,
Rent-a-Husband með Chevy
Chase fyrir ítalska leikstjórann
og handritshöfundinn Ilaria Borrelli, og The Last 2
People on Earth fyrir leikstjórann og handritshöf-
undinn Vic Levin sem kemur úr amerísku sjónvarpi
þar sem hann stóð að gerð Mad About You.
Shields grínast á tjaldinu
Brooke Shields:
Gamanmyndir.

EIN þekktasta og ástsælasta
teiknisögupersóna heims Tinni
eða Tintin eftir Belgann Hergé
verður senn Hollywood-vædd
af sjálfum Steven Spielberg.
Ekki hefur verið ákveðið hversu
margar myndir Spielberg gerir
eftir sögunum um Tinna sem
eru 23 alls en leikstjórinn seg-
ist hafa gert samning um kvik-
myndaréttinn á þeim öllum.
Tinni birtist fyrst árið 1929 og hafa sögurnar verið
seldar í meira en 200 milljónum eintaka á yfir 50
tungumálum. Þær eru þó lítt þekktar í Bandaríkj-
unum en þeim mun vinsælli í Evrópu.
Spielberg filmar Tinna
Steven Spiel-
berg: Teiknifígúra
kvikmynduð.
ÞESSI kvikmynd er einhverallra ánægjulegasta frum-raun í sögu íslenskrar
kvikmyndagerðar. Hún gengur
einhvern veginn svo fallega upp,
gamanið og alvaran vega svo há-
vaðalaust og áreynslulaust salt.
Hún finnur hlýju í kuldanum,
reisn í niðurlægingunni, vænt-
umþykju í ádrepunni, mannauð í
fásinninu, frið í stríðinu við um-
hverfið. Sagan um Nóa albinóa,
uppreisnarunglinginn, snilling-
inn, villinginn sem ævinlega er
uppá kant við einangrað sam-
félag sitt vegna þess að hann get-
ur ekki annað, vegna þess að
hann er öðruvísi, skilur við áhorf-
andann í vellíðan, ekki vegna ein-
faldra lausna formúlumynda,
heldur vegna þess að hún finnur
líf í dauðanum, byrjun í endalok-
unum.
Við höfum áður, oft áður, séð
myndir um æskuuppreisn, tog-
streitu hins nýja og hins gamla.
En í Nóa albinóa er sagan sögð
með persónulegum hætti. Ofaná
þessari tæru en undirliggjandi
mannlegu sögu er atburðarás
sem iðar af næmum smáatriðum
og lunkinni kímnigáfu svo mynd-
in er alltaf vakandi fyrir sjálfri
sér, ef svo má segja. Eða, svo
gripið sé til gamalreynds frasa: Í
henni er aldrei dauður punktur.
Hún er full af lífi, sem vex út úr
persónum og umhverfi og sam-
spili þeirra, túlkun afburða leik-
hóps jafnt sem meðölum mynd-
málsins.
Nói albinói kemur til heima-
lands síns með upphefð að utan í
farangrinum. En hann er ekki
Garðar Hólm. Myndin stendur
undir vonum og væntingum. Hún
er sigur fyrir Dag Kára. Hún er
líka sigur fyrir Zik Zak, fimm ára
gamalt framleiðslufyrirtæki Skúla
Malmquists og Þóris Snæs Sigurjóns-
sonar. Zik Zak hefur haslað sér
völl við hliðina á Íslensku kvik-
myndasamsteypunni í samfelldri
framleiðslu á bíómyndum á und-
anförnum árum, og fyrirtæki
Baltasars Kormáks, Sögn ehf/
Blueeyes, er einnig að byggja
upp vaxandi starfsemi. Fleiri fyr-
irtæki eru starfandi á þessu sviði
en framleiðsla þeirra er stopulli
og flest eru þau mynduð í kring-
um sköpun eins leikstjóra. Zik
Zak er fyrirtæki framleiðenda
sem velja leikstjóra og handrits-
höfunda til verka, en slíkt fyr-
irkomulag hefur verið algengara
erlendis en hérlendis.
Nói albinói er fjórða bíómynd-
in sem Zik Zak frumsýnir á þess-
um fimm árum. Á frumsýning-
ardegi þeirrar fyrstu, Fíaskó
eftir Ragnar Bragason, lögðu þeir
Þórir Snær og Skúli í samtali við
Morgunblaðið ríka áherslu á
mikilvægi þeirrar undirstöðu
kvikmyndagerðar sem handritið
er. „Efni myndanna getur verið
allt milli himins og jarðar, en
sagan þarf að vera áhugaverð í
sjálfu sér og hún þarf að vera vel
fram sett. Þess vegna leggjum
við gífurlega mikið upp úr fyrsta
stigi myndgerðarinnar, þ.e. þró-
unarvinnu hugmyndar og hand-
rits.“
Þessi stefna hins unga fram-
leiðslufyrirtækis er afar mikils-
verð. Það er kunnara en frá þurfi
að segja að veikburða, vanþróuð
handrit hafa frá upphafi verið
akkilesarhæll íslenskra kvik-
mynda, þótt í seinni tíð hafi orðið
miklar framfarir á því sviði, m.a.
fyrir tilstilli breytts vinnsluferlis
af hálfu Kvikmyndasjóðs Íslands
en einnig vegna almennrar vakn-
ingar og aukinnar kunnáttu fag-
manna á þessu sviði. Aðalatriðið
er að gefa handritsvinnu nauð-
synlegan tíma og rjúka ekki í
tökur með hálfköruð verk.
Fíaskó, Villiljós og Gemsar,
þau þrjú verkefni Zik Zaks sem
séð hafa dagsins ljós þar til nú,
fullnægðu kröfum um for-
vitnilegar sögur. Myndirnar eru
allar til marks um áræði. Engin
þeirra fann þó stóran markað.
Tvær þær fyrstnefndu virtust
reyndar gerðar án tillits til
ríkjandi markaðsformúla: Fíaskó
mannleg hópsaga, brokkgeng, en
sjarmerandi á dálítið gamaldags
hátt; Villiljós innrammaðar
furðusögur Huldars Breiðfjörð (sem
einnig semur næsta verkefni fyr-
irtækisins, Niceland, sem sagt er
frá hér á opnunni) undir stjórn
fimm ungra leikstjóra með mis-
mikilli jarðtengingu, misjöfnum
stíl og takti; Gemsar Mikaels Torfa-
sonar ögrandi og hrá að hætti
hússins með bæði kostum þess
og göllum. Allar hafa þessar
myndir auðgað íslenska kvik-
myndasögu án þess að auðga
framleiðendurna.
Vonandi gerir Nói albinói
hvoru tveggja. Framleiðsla Zik
Zaks er nefnilega eins og Nói –
öðruvísi og ómissandi fyrir ís-
lenskan samtíma á 21. öldinni
eftir Krists burð, ekki síður en þá
tíma er sálarinnar Herkúles var
uppi.
Syngjum öll
um Sókrates
Nói albinói: Tómas Lemarquis og Þröstur Leó Gunnarsson fara á kostum
í hlutverkum feðganna.
SJÓNARHORN
Árni Þórarinsson
„Krakkar nútímans eru harðstjórar.
Þau standa upp í hárinu á foreldrum
sínum, slafra í sig matnum og beita
kennara sína hryðjuverkum.“ Á þessa
leið mælti sá vísi maður Sókrates.
Hann var uppi á árunum 470 til 399
fyrir Krists burð og er því talið niður.
Fyrir Krists burð, segi og skrifa. Ef við
lítum í kringum okkur og um öxl og
allt það er ekki að sjá að Krists burð-
ur hafi breytt einu eða neinu um það
sem Sókrates er þarna að velta fyrir
sér. Sjáiði bara hina stórgóðu og
stórskemmtilegu íslensku bíómynd
Nói albinói eftir Dag Kára.
KVIKMYNDIN Niceland sem Friðrik
Þór Friðriksson mun leikstýra eftir
handriti Huldars Breiðfjörð fyrir Zik
Zak kvikmyndir hefur fengið 340 þús-
und evra styrk (28,7 milljónir króna)
frá evrópska kvikmyndasjóðnum
Eurimages. Áður hefur Niceland feng-
ið styrki úr Norræna kvikmynda- og
sjónvarpssjóðnum, þýskum sjóði og
breskum, auk 35 milljóna króna styrks
frá Kvikmyndasjóði Íslands og fjár-
magns frá dreifingaraðilanum Bavaria
í Þýskalandi og forsölu til sjónvarps-
stöðva. Alls nemur þessi fjármögnun
2,3 milljónum evra eða um 200 millj-
ónum íslenskra króna.
Að sögn Skúla Malmquist hjá Zik
Zak var myndin fullfjármögnuð en
ákveðið var að hækka kostnaðaráætlun
um 50 milljónir króna til að geta staðið
betur að gerð og eftirvinnslu mynd-
arinnar. Með Eurimage-styrknum
vantar því aðeins tæplega 20 milljónir
til viðbótar og segist Skúli vera bjart-
sýnn á að það fé fáist. Nú er einnig ver-
ið að vinna að ráðningum leikara í
myndina, en stefnt er að því að Nice-
land fari í tökur á næstu mánuðum.
Samkvæmt frétt í Screen Inter-
national deildu níu verkefni 3,3 millj-
óna evra úthlutun frá Eurimages, auk
Nicelands m.a. myndir eftir Eric
Rohmer (Frakkland), Chantal Aker-
man (Belgía), Lars Johansson (Dan-
mörk), Pantelis Voulgaris (Grikkland)
og Ella Lernhagen (Svíþjóð).
Morgunblaðið/Kristinn
Skúli og Þórir Snær hjá Zik Zak: Á eftir Nóa albinóa kemur Niceland.
Niceland fjármögnuð
fyrir 200 milljónir króna