Morgunblaðið - 19.06.2003, Blaðsíða 4

4 B FIMMTUDAGUR 19. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ














































































































NFRÉTTIR VINNSLUSTÖÐIN hf. í Vest-
mannaeyjum og eigendur 54,47%
hlutar Hugins ehf. hafa náð sam-
komulagi um að stefna að sameiningu
félaganna. Samningurinn er með fyr-
irvara um að samningar takist milli
Vinnslustöðvarinnar og Síldarvinnsl-
unnar hf. um kaup Vinnslustöðvar-
innar á 45,53% hlut Síldarvinnslunn-
ar í Hugin.
Fyrirtækið Huginn er starfrækt í
Vestmannaeyjum og á og rekur sam-
nefnt uppsjávarfrystiskip sem er
1.136 brúttórúmlestir að stærð, smíð-
að í Chile árið 2001.
Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson,
framkvæmdastjóri Vinnslustöðvar-
innar, segir að Huginn eigi tæp 2%
loðnukvótans hér við land, um 5%
kolmunnakvótans og nokkurn síldar-
kvóta, þar með talið í norsk-íslensku
síldinni. Ef af sameiningu félaganna
verði muni bæði loðnu- og kolmunna-
kvóti Vinnslustöðvarinnar verða um
7% heildarkvótans og hlutur fyrir-
tækisins í norsk-íslensku síldinni
verði um 6%.
Greitt með hlutafé
Sigurgeir segir að rætt hafi verið við
Síldarvinnsluna, eiganda minnihluta í
Hugin, en samningum sé ekki lokið.
Því sé enn óvíst hvernig fari, en hann
sé vongóður um niðurstöðuna. Hann
segir að kaupverð sé ekki gefið upp,
en eigendum Hugins verði greitt með
hlutafé í Vinnslustöðinni, enda sé ætl-
unin að sameina fyrirtækin. Félagið
eigi töluvert af eigin hlutum sem lík-
lega verði notaðir í þessu skyni.
Vinnslustöðin á sex skip fyrir, en
ekkert þeirra er frystiskip líkt og
Huginn. Um 190 manns starfa að
staðaldri hjá fyrirtækinu, en starfs-
menn eru fleiri þegar vertíð stendur
yfir.
Morgunblaðið/Kristján
Huginn VE-55.
Vinnslustöðin
kaupir Hugin
„Það er líklegt að við
munum óska eftir að
taka þátt í viðræðun-
um. Við vorum þátttak-
endur þegar evrópska
flugmarkaðssvæðið var
útvíkkað til Austur-
Evrópu. En það er ekki
hægt að segja á þessu
stigi nákvæmlega hver
okkar aðkoma verður
að þessum samningi.
Við mundum væntan-
lega taka þátt í viðræð-
unum með sama hætti
eins og gert var varð-
andi samningana við
Austur-Evrópu,“ segir
Þorgeir. Hann segir hið sama gilda
um Norðmenn og Íslendinga. Þar
sem Norðmenn séu ekki aðilar að
ESB sé heldur ekki enn ljóst hver
þeirra staða í þessum samningum
verður en hann segir þjóðirnar tvær
oftast hafa verið samstiga í þessum
efnum.
Óljóst um framhaldið
Hann segir erfitt að spá um hvað
fengist út úr aðild að loftferðasamn-
ingi ESB við Bandaríkin. „Við erum
með mjög hagstæðan „open skies“-
samning við Bandaríkin og ekki er
ljóst ennþá hvaða aukin réttindi þessi
nýi samningur gæti fært okkur enda
viðræðurnar varla hafnar. Samningur
okkar við Bandaríkin er tvíhliða og
hið sama gildir um önnur Evrópuríki.
Evrópusambandið hefur ekki samið
við þriðja aðila fyrir hönd sinna aðild-
Framkvæmdastjórn
Evrópusambandsins
fékk nýverið umboð frá
öllum aðildarríkjum til
að hefja viðræður við
Bandaríkin um marg-
hliða samninga um loft-
ferðir milli Evrópu og
Bandaríkjanna. Að sögn
flugmálastjóra, Þorgeirs
Pálssonar, er ekki enn
ljóst hver aðkoma Ís-
lands að viðræðunum
verður. Ísland er nú
þegar með tvíhliða loft-
ferðasamning við
Bandaríkin líkt og önnur
Evrópulönd. Næðust
samningar við Bandaríkin þýddi það
til dæmis að íslenskt flugfélag fengi
mögulega að fljúga beint frá megin-
landi Evrópu til Bandaríkjanna, án
viðkomu á Íslandi. Réttindi sem nú-
gildandi loftferðasamningar veita
byggjast hins vegar á því að flogið sé
um Ísland.
Takist samningar myndu þeir hafa
það í för með sér að hvaða flugfélag
sem er, evrópskt eða bandarískt, gæti
flogið til og frá hvaða flugvelli sem er
innan Bandaríkjanna eða Evrópu. Í
grein WSJ um samningana kemur
fram að flugumferð milli Evrópu og
Bandaríkjanna nemur um 40% allrar
flugumferðar í heiminum. Þar segir
að með samningum við Bandaríkin
væri Evrópusambandið að endur-
skrifa reglur sem gilt hafa um milli-
landaflug og stuðla að opnun markaða
í flugheiminum.
arríkja fyrr. Hvað Evrópusambandið
kemst langt í slíkum viðræðum er al-
gerlega óljóst. Bandaríkjamenn eru
ekkert endilega áfjáðir í að veita evr-
ópskum ríkjum einhver aukin réttindi
á samevrópskum grundvelli,“ segir
Þorgeir.
Nú miðað við ríkisflugfélög
Að sögn Þorgeirs eru flestir samn-
ingar af þessu tagi milli ríkja um flug-
umferð tvíhliða, það er fjallað einung-
is um loftferðir milli samningsaðila.
„Flugheimurinn hefur í gegnum tíð-
ina búið við mjög takmarkandi leik-
reglur sem á sínum tíma voru settar
upp til að vernda hagsmuni ríkisflug-
félaga og í seinni tíð vanþróaðra ríkja.
Þetta er allt annað ástand en ríkir til
að mynda í flutningum á sjó, þar sem
menn geta nánast siglt milli hvaða
staða sem er í heiminum. Við getum
hins vegar ekki flutt farþega eða
vörur frá Kaupmannahöfn til Balti-
more án viðkomu svo dæmi sé nefnt.
Við verðum að tengja þetta flug sam-
an í gegnum Ísland.“
Þorgeir segir flug milli Evrópu og
Bandaríkjanna vera langstærsta
markaðinn í flugi á alþjóðavísu. „Ef
vel tekst til hjá Evrópusambandinu
þá myndu þetta verða tímamóta-
samningar. Það væri mjög merkileg-
ur áfangi ef tækist að gera samning
við Bandaríkin sem gilti um öll lönd
innan Evrópusambandsins eða jafn-
vel evrópska efnahagssvæðisins. En
slíkar viðræður geta auðveldlega tek-
ið langan tíma, jafnvel nokkur ár,“
segir Þorgeir.
Þorgeir Pálsson
Óljóst um aðild Íslands
að loftferðasamningi
MICROSOFT hefur lagt fram
kærur á hendur 15 fyrirtækjum og
einstaklingum í Bretlandi og Banda-
ríkjunum vegna meintra sendinga á
svokölluðum ruslpósti. Hinir kærðu
hafa að sögn Microsoft sent við-
skiptavinum fyrirtækisins um tvo
milljarða óvelkominna tölvupósta.
The Wall Street Journal hefur eftir
talsmanni Microsoft vegna málsins,
að fyrirtækið leggi nú mjög aukna
áherslu á baráttuna gegn ruslpósti.
WSJ segir að sendingum rusl-
pósts hafi farið mjög fjölgandi á
þessu ári og valdi það notendum
Netsins óþægindum auk þess sem
sum tölvukerfi yfirfyllist af pósti.
Ruslpóstur hafi um síðustu mán-
aðamót verið 48% alls tölvupósts, en
þetta hlutfall hafi verið 22% ári áð-
ur.
Í ljósi mikillar aukningar rusl-
pósts hefur verið rætt um það í
Bandaríkjunum að setja lög sem
banna slíkar sendingar og frumvarp
þess efnis hefur nú séð dagsins ljós í
fulltrúadeild þingsins. Þá tilkynntu
AOL Time Warner og Yahoo í apríl
um samstillt átak til að berjast gegn
ruslpósti með nýrri tækni.
Microsoft kærir
sendendur ruslpósts
Morgunblaðið/Sigurður Jökull
EKKERT lát virðist vera á
hneykslismálum hjá bandarískum
fyrirtækjum. Nýverið var sagt
frá því að Guidant, eitt stærsta
fyrirtæki Bandaríkjanna í fram-
leiðslu hjartagangráða, hefði ver-
ið sektað um 92,4 milljónir doll-
ara fyrir að tilkynna ekki
yfirvöldum tólf dauðsföll vegna
gallaðrar framleiðslu fyrirtækis-
ins.
Þessi sekt, sem samsvarar
tæpum sjö milljörðum króna, er
sú hæsta sem fyrirtæki hefur
þurft að greiða fyrir að tilkynna
ekki galla á vöru til bandaríska
matvælaeftirlitsins, FDA. Guid-
ant játaði fyrir rétti að hafa leynt
2.800 tilfellum þar sem umrædd
vara hefði bilað, en hún var síðan
afturkölluð. Haft var eftir sak-
sóknurum að fyrirtækið hefði
brugðist trausti sjúklinga og
stofnað heilsu þeirra í voða.
Gengi hlutabréfa Guidant féll um
6% í kjölfar þessara tíðinda.
Lán dulbúið sem tekjur
Þá hafa þrír fyrrum starfsmenn
orkufyrirtækisins Dynergy verið
ákærðir fyrir að hafa ýkt hagnað
þess. Það eiga þeir að hafa gert
með því að dulbúa lán frá Citi-
bank, Deutsche Bank og Credit
Suisse First Boston bankanum
sem rekstrartekjur. Starfsmenn-
irnir, Jamie Olis, Gene Foster og
Helen Sharkey, héldu þessum
brellum leyndum fyrir stjórnar-
mönnum og endurskoðendum.
Saksóknarar segja að fleiri séu
flæktir í málið og að vænta megi
frekari aðgerða.
Þriðja hneykslið var þegar
fyrrum aðstoðarfjármálastjóri
Network Associates játaði á sig
brot á lögum um verðbréf. Hann
viðurkenndi að hafa beitt brögð-
um til að láta tekjur fyrirtækisins
sýnast vera meiri en þær voru á
þriggja ára tímabili.
Eins kom í ljós að bandaríska
fjármálaeftilitið, SEC, íhugar að
höfða mál á hendur tveimur fyrr-
um yfirmönnum Lucent fyrirtæk-
isins, fyrir að hafa átt þátt í bók-
haldsbrellum. Að sögn voru
tekjur bókfærðar of snemma og
því gaf bókhaldið ranga mynd af
stöðu fyrirtækisins.
Enn fleiri
hneyksli vestra
MEÐ sölu á 21 risabreiðþotu af
gerðinni A380 til flugfélagsins Em-
irates í Dubai náði Airbus stærsta
sölusamningi um slíkar þotur sem
gerður hefur verið. Aldrei hafa
jafnmargar þotur af þessari stærð-
argráðu verið seldar á einu bretti.
Þetta kemur fram í frétt Reuters.
Virði samningsins eru 12,5 millj-
arðar Bandaríkjadala eða yfir
1.000 milljarðar íslenskra króna.
Ætla má að upphæðin sem Em-
irates greiðir fyrir sé nokkru lægri
þar sem flugvélaframleiðendur
gefa jafnan afslátt þegar mikið
magn er keypt.
Emirates keypti alls 41 flugvél
af Airbus; 18 A340-600 og tvær
A340-500 en þessar gerðir eru mun
minni en A380 þotan.
Boeing og Airbus berjast hart
um samninga við flugfélögin. Á
Parísarflugsýningunni sem nú
stendur yfir sakaði Boeing Airbus
um að stunda „óáreiðanlega“ við-
skiptahætti með því að auka fram-
leiðslu í stað þess að skera niður.
„Þegar eftirspurn minnkaði, dróg-
um við verulega úr okkar fram-
leiðslu til að styðja við okkar við-
skiptavini,“ er haft eftir Alan
Mulally, forstjóra Boeing. Hann
telur Airbus vera að seinka „bata“
á flugmarkaði með því að draga
ekki úr framleiðslu og ganga á eig-
ið fé.
Boeing hefur verið að draga
saman seglin allt frá því 11. sept-
ember 2001. Síðan þá hefur störf-
um hjá fyrirtækinu fækkað um
35.000 eða meira en þriðjung.
Að sölunni til Emirates meðtal-
inni hefur Airbus selt 197 flugvélar
á árinu en Boeing aðeins 36 vélar.
Airbus selur fimmfalt á við Boeing
Reuters
YFIRMENN olíufélaganna
Shell og BP standa nú frammi
fyrir ásökunum um að þeir með
óbeinum hætti hjálpi spilltum
ríkisstjórnum í þróunarlöndun-
um að skjóta undan olíugróða á
meðan þegnar viðkomandi
landa lifa í fátækt, en yfirmenn-
irnir þurfa nú að svara fyrir
þessar ásakanir hjá Evrópu-
þinginu.
Á meðal þeirra sem þrýst
hafa á olíufyrirtækin að gera
hreint fyrir sínum dyrum er
Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands.
Milljarður dollara týnist
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
áætlar að í Angóla einu týnist
eins milljarðs Bandaríkjadala
virði af olíutekjum á hverju ári,
á sama tíma og þrír fjórðu hlut-
ar þjóðarinnar búa við algjöra
fátækt.
Á fundinum með forráða-
mönnum olíufélaganna verður
BP ásakað um að hafa ekki
haldið heit sitt um bætta upp-
lýsingagjöf um umsvif sín í
Angóla.
BP segir ekkert til í slíkum
ásökunum. Í yfirlýsingu sem
send var BBC sagðist félagið
hafa birt í smáatriðum upplýs-
ingar um skattgreiðslur sem
það hefði reitt af hendi, sem og
upplýsingar um bónusgreiðslur
sem ætlaðar voru til að tryggja
starfsleyfi til olíuvinnslu í land-
inu.
Gagnrýnendur segja að þörf
sé á alþjóðlegri og bindandi
lagasetningu um málefnið.
Í frétt BBC segir að aðild-
arþjóðir Evrópuþingsins komi
til með að þrýsta á olíufélög-
inBP og Shell um að styðja
lagasetningu Evrópusam-
bandsins um aukið gagnsæi í
fyrirtækjarekstri og meiri
ábyrgð félaganna.
Greiðslur
olíufyrir-
tækja undir
smásjá ESB