Morgunblaðið - 21.08.2003, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. ÁGÚST 2003 B 7


































































































NFJÁRFESTINGAR sjóður) en eignastýringarteymi hans
hefur nýlega lagt til að sjóðurinn
auki hlutfall marksjóða í 2-4% af
hlutabréfasafninu eða á milli 2,75-5,5
milljarða dollara. CalPERS er nú
þegar með um 1% af hlutabréfasafn-
inu í marksjóðum. Frá fyrstu fjár-
festingu þeirra í marksjóð í apríl
2002 til ársloka sama árs hafði sú
fjárfesting skilað 2,4% ávöxtun sam-
anborið við neikvæða ávöxtun upp á
21,4% á innlenda hlutabréfasafninu.
Þó að hlutur marksjóða hafi ekki
verið stór hluti af eignasafninu þá
hefur svo mikil umframávöxtun já-
kvæð áhrif á safnið í heild.
Framfall fjárfestinga
Fyrrgreindur niðursveiflutími í sögu
hlutabréfamarkaða er ein af ástæð-
um þess að fagfjárfestar eru farnir í
auknum mæli að huga að áhættu-
þættinum í eignasöfnum sínum.
Marksjóðir eru gagnlegur kostur til
að ná fram meiri fjölbreytni o.þ.a.l.
áhættudreifingu í eignasöfnum.
Framfall fjárfestinga (e. efficient
frontier) skýrir mögulega aukningu
ávöxtunar og áhættu þegar mark-
sjóð er bætt við hefðbundið eigna-
safn. Hefðbundin hluta- og skulda-
bréfasöfn hafa verulegan hag af því
að bæta marksjóðum í söfnin, sér-
staklega hvað varðar hlutfallið á milli
ávöxtunar og áhættu. Á Mynd 3 má
sjá framfall fjárfestinga sem sýnir
áhrif þess að bæta bandarísku VAN
marksjóðavísitölunni við hefðbundið
safn sem samanstendur af 60% S&P
500 vísitölunni og 40% Lehman Brot-
hers skuldabréfavísitölunni. Fallið
byggist á gögnum frá ársbyrjun 1988
til ársloka 2002. Eftir því sem vægi
marksjóða er aukið, upp að ákveðnu
marki, eykst ávöxtun og áhætta
(staðalfrávik) minnkar. Ef hins veg-
ar farið er upp fyrir ákveðið mark
eykst ávöxtunin en að sama skapi
eykst áhættan um leið.
Aukin krafa um gegnsæi
Sumir fagfjárfestar eru neikvæðir
gagnvart fjárfestingum í mark-
sjóðum vegna skorts á gegnsæi (e.
transparency, þ.e. aðgengi fjárfestis
til að sjá hvernig sjóðstjóri tiltekins
sjóðs stýrir fjármagni hans) í grein-
inni og að slíkar fjárfestingar henti
ekki varfærum fjárfestingarstefnum
þeirra. Mikill þrýstingur hefur verið
á sjóðstjóra marksjóða að auka
gegnsæi en lítið hefur þokast í þeim
efnum. Krafan um aukið gegnsæi
liggur nokkuð ljós fyrir þar sem erf-
itt getur verið að réttlæta fjárfest-
ingu í sjóði sem er með óþekkt
áhættustig og óvarða stöðu. Sjóð-
stjórar marksjóða verða að efla þró-
un á fjárfestingarferlum og innviðum
til að mæta þessum kröfum frá fag-
fjárfestum. Eftir því sem þekking
eykst er hugsanlegt að fagfjárfestar
séu tilbúnir að sætta sig við áhættu
gegnsæis, þ.e. ef þeir fá nægar upp-
lýsingar til að mæla áhættu í stað
þess að fá algjört gegnsæi á allar
stöðutökur sjóðsins. Hvað sjóðstjóra
marksjóða varðar þá er hugsanlegt
að þeir séu tilbúnir að laga sig að
auknum gegnsæiskröfum til að laða
að meira fjármagn frá fagfjárfestum.
Stærsti ókostur sem sjóðstjórar
marksjóða standa frammi fyrir með
auknu gegnsæi er að eignir sjóðsins
verði afhjúpaðar. Sjóðstjóri mark-
sjóðs vill síður að aðrir markaðs-
aðilar viti um viðskipti hans og
stöðutökur þannig að þeir geti not-
fært sér sömu högnunarmöguleika
sem gerir það að verkum að væntur
hagnaður þynnist út. Slíkt getur
hæglega orðið raunin hjá sjóðstjóra
sem hefur tekið stóra og illseljanlega
stöðu. Auk þess er með auðveldum
hætti hægt að vinna markvisst gegn
stöðutökum sjóðstjóra, t.d. með því
að mynda eftirspurn eftir hlutabréfi
sem sjóðstjórinn hefur tekið skort-
stöðu í.
Val á marksjóðum
Lykilárangursþáttur til að mark-
sjóðir passi inn í hefðbundið safn er
að vanda val á fjárfestingarstefnu og
sjóðstjóra. Þegar verið er að huga að
fjárfestingu í einhverri af þeim fjölda
stefna sem skilgreindar eru í mark-
sjóðagreininni, er mjög mikilvægt að
skilja þau gagnkvæmu áhrif eða það
samband sem er á milli tiltekinna
stefna marksjóða og jafnvægis í
eignasafninu. Áhrif marksjóða veltur
á vali á ákveðnum stefnum og sam-
setningu safnsins í heild. Einnig þarf
að taka sérstaklega til íhugunar valið
á sjóðstjórum þar sem ferlið og við-
miðin geta verið önnur en við val á
hefðbundnum sjóðstjórum. Við val á
fjárfestingarstefnu marksjóða er
mikilvægt að markmið fjárfestisins
og sjóðsins fari saman o.þ.a.l. mark-
mið um ávöxtun og áhættu. Við slíkt
val þarf að fylgja löngu og ströngu
ferli, ef vel á að vera, en ekki verður
farið nánar út í það hér.
Ekkert lát á vextinum
Spennandi verður að fylgjast með
þróun marksjóðagreinarinnar í
framtíðinni þar sem ekkert lát virð-
ist vera á vextinum og eins og áður
segir eru fagfjárfestar í auknum
mæli farnir að fjárfesta umtals-
verðum fjárhæðum í greininni. Ör
tækniþróun og lærdómsáhrif, sem
hlotist hafa af hrakförum einstakra
sjóða, hafa kallað á vandaðri vinnu-
brögð og gert það að verkum að
greinin hefur þróast til betri vegar.
Eftir 10 ár er líklegt að fjárfestar
eigi eftir að líta til baka með bros á
vör, því mest af fjármagni þeirra var
bundið í sjóðum sem voru eingöngu
með langar stöður þar sem sjóðstjór-
arnir voru í raun með aðra höndina
bundna fyrir aftan bak, ef svo má að
orði komast. Sjóðstjórum hefðbund-
inna sjóða er ekki kleift að nýta tæki-
færin sem skapast með skortstöðum
og geta margir sjóðir hvorki notað
gírun né afleiður til að verja sig. Það
má því færa rök fyrir því að þeir
sjóðir, sem þurfa að elta viðmið,
muni til langs tíma skila lakari ár-
angri en vel stýrðir marksjóðir þar
sem óumflýjanlegt er að markaðir
sveiflist niður á við. Þar sem hefð-
bundnir sjóðir geta ekki varið sig
gegn niðursveiflunni munu þeir falla
með markaðnum. Í þessu ljósi má
segja að það er einn af kostum mark-
sjóða að þeir binda sig ekki við vísi-
töluviðmið heldur treysta á eigin
getu til að stýra fjárfestingarstefnu
sem felur í sér trúverðugt viðhorf á
hlutabréfamörkuðum og á fjármála-
og efnahagsumhverfi heimsins.
Höfundur studdist við lokaritgerð sína úr Við-
skiptafræðideild Háskóla Íslands (Mark-
sjóðir, maí 2002) við gerð þessarar greinar.
Aðrar heimildir:
Investment & Pension Europe. (Maí 2003).
Do funds of hedge funds add value? Value
7. Number 5. Bls. 52. London.
Pension & Investments. (Júlí 2003). Inst-
itutions pump billions into hedge funds.
Issue 15. Bls 1. Chicago.
VAN Hedge Fund Advisor International
Inc. (2003). Effect of Adding to Traditional
Portfolios. http://www.vanhedge.com.
Bandaríkin.
VAN Hedge Fund Advisor International
Inc. (2003). Global Hedge Fund Net Re-
turns. http://www.vanhedge.com. Banda-
ríkin.
VAN Hedge Fund Advisor International
Inc. (2003). Size of the Hedge Fund
Universe. http://www.vanhedge.com.
Bandaríkin.
gfjárfesta
7"!
;,>#
R
$,>#
%&'


5I@2%&'


D#
'
 -#

  '

$S-
,>#

D5 %&'


 
<$' $ 

$S-
%&'


7

? "%$'(891
B'* -$*'
67  .
 .
! " ! .
6 7
 % 89:;,2  23<<
2#
Höfundur er sjóðstjóri og starfar í
eignastýringu fagfjárfesta hjá
Kaupþingi Búnaðarbanka.

0
/
2





80% 8$,
;+ 
0
/
2





















= = = = = = = =2 =/ =0 = = = = =

7

? "%$'(891
B'* -$*'
67 = % # (/ # #
# 
1 
1/ 1 1 1 110 1 1 1
012
01
/12
/1
212
21
12
1
12
1
12
1
12
1
12
67
7

? "%$'(891
B'* -$*(*$-,('(*$-,(
T%6' 8.9
T M''
8'
#
-$*%9
6
>
# (/ #?

 /
/ % /  

59( 8$, (
5: +,&1 ,+
59( 8$, (
!5: +,& +
59( 8$,1(
5: +,& +
● Á ÞRIÐJA hundrað starfsmenn
Samskipa tóku á þriðjudag fyrstu
skóflustunguna að nýrri vörumiðstöð
félagsins sem rís við Kjalarvog í
Reykjavík. Þar verða í framtíðinni
undir einu þaki höfuðstöðvar Sam-
skipa og öll meginstarfsemi félags-
ins innanlands. Vörumiðstöð Sam-
skipa verður sú stærsta sinnar
tegundar á Íslandi og öll nýjasta
tækni í vöruhúsaþjónustu verður nýtt
þar til hins ýtrasta, að því er segir í
tilkynningu. Húsið, sem er stálgrind-
arhús, verður alls 25 þúsund fer-
metrar að stærð og 240 metra langt,
sem er þreföld lengd núverandi hús-
næðis Samskipa við Holtabakka. Ís-
tak annast byggingarframkvæmdir
og á verkinu að vera lokið í lok sept-
ember á næsta ári. Kostnaður við
verkið er áætlaður rúmlega 2,1 millj-
arður króna.
Áætlað er að ný vörumiðstöð Samskipa verði tekin í notkun í lok september á næsta ári
en í gær var tekin fyrsta skóflustungan að byggingunni.
Morgunblaðið/Arnaldur
Fyrsta skóflustungan að nýrri
vörumiðstöð Samskipa
ll STUTT
● MICROSOFT býður nú upp á þá
þjónustu í Evrópu að hlaða niður tón-
list af Netinu, en sams konar þjón-
usta keppinautarins Apple hefur átt
vinsældum að fagna í Bandaríkj-
unum.
Tónlistarklúbbur MSN hjá Micro-
soft hefur gert meðlimum klúbbsins í
Bretlandi, Frakklandi og Þýskalandi
kleift að kaupa stök lög frá u.þ.b. 90
krónum. Er hér um að ræða fyrstu
evrópsku tónlistarbúðina á Netinu í
þessum dúr en í boði eru um 200
þúsund lög.
Sambærileg þjónusta Apple, sem
heitir iTunes, sló í gegn þegar hún
var kynnt til sögunnar í maí sl.
Meðal efnis sem í boði verður hjá
Microsoft eru spáný lög sem fást um
leið og þau eru send útvarps-
stöðvum en það er allt að 6 vikum
áður en geisladiskarnir eru fáanlegir
í verslunum. Slíkt lag kostar um 150
krónur hjá Microsoft. Þá munu
geisladiskar í heild sinni kosta á
bilinu 1.000 til 1.600 krónur, að því
er segir á fréttavef BBC.
Microsoft selur
tónlist í Evrópu
● FJÖLMIÐLASAMSTEYPAN News
Corporation, sem á meðal annars
bresku fréttablöðin Sun og Times
hagnaðist um 370 milljónir dollara,
eða sem svarar til tæplega 30 millj-
arða íslenskra króna, á öðrum árs-
fjórðungi. Á sama tímabili í fyrra tap-
aði fyrirtækið 1,74 milljarði dollara,
eða tæpum 140 milljörðum króna.
Þá voru reyndar færðar út úr bókum
fyrirtækisins slæmar fjárfestingar
þess.
Afkoman nú er talsvert umfram
væntingar á markaði og hækkaði
verð hlutabréf samsteypunnar við
þessar fregnir. Ástæða góðrar af-
komu er fyrst og fremst rakin til ár-
angurs Fox News-fréttastöðvarinnar í
fréttaflutningi af stríðinu í Írak sem
hefur notið mikilla vinsælda. Fyr-
irtækið segir að auknar auglýsinga-
tekjur hafi farið vel umfram aukinn
kostnað af stríðsumfjölluninni.
Sú rekstrareining sem Fox News
tilheyrir uppskar 19% veltuaukningu
og hagnaður einingarinnar jókst úr
34 í 96 milljónir dollara. Fjöldi áhorf-
enda fréttastöðvarinnar tvöfaldaðist
og þegar átökin í Írak stóðu hvað
hæst mældist aukningin 300% eða
3,3 milljónir áhorfenda á dag að
meðaltali.
Fox News hagnast
á Íraksstríðinu
● ATORKA hf. var rekin með ríflega
43 milljóna króna hagnaði eftir
skatta á fyrstu sex mánuðum ársins.
Í fréttatilkynningu frá fjárfesting-
arfélaginu segir: „Félagið var rekið
með tapi á síðasta ári uppá 137,6
m.kr. og er því um mikinn viðsnúning
að ræða.“
Hlutafé Atorku var 2.048 milljónir í
lok tímabilsins. Eigið fé var samtals
3.396 m.kr., samanborið við 2.461
milljón í lok árs 2002. Skuldir félags-
ins voru 632 milljónir króna og eignir
námu 4.027 m.kr. Eiginfjárhlutfall fé-
lagsins 30. júní var 84,3%.
Í tilkynningunni segir að útlit efna-
hagsmála hér á landi sé gott um
þessar mundir, vextir séu lágir í
sögulegu samhengi, svo og verð-
bólga. Þetta ætti að hafa jákvæð
áhrif á eignasafn félagsins.
43 milljóna hagnaður
hjá Atorku
Fæst í apótekum
og lyfjaverslunum
ER NEFIÐ STÍFLAÐ?
STERIMAR
Skemmir ekki slímhimnu
er náttúrulegur
nefúði sem losar stíflur
og léttir öndun.
Fyrir 0-99 ára.
UX-P400