Morgunblaðið - 21.08.2003, Blaðsíða 5
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. ÁGÚST 2003 B 5
NVIÐSKIPTI ATHAFNALÍF á sovéskum bílum að beiðni stjórnvalda. Meðal
stofnenda var Guðmundur Gíslason en fjölskylda
hans rekur B&L í dag og hefur gert um áratuga-
skeið og samkvæmt upplýsingum frá fyrirtækinu er
það að fullu í eigu fjölskyldunnar. Í fyrra var ráðinn
utanaðkomandi forstjóri að fyrirtækinu, Jón Snorri
Snorrason, sem áður var forstjóri Ölgerðar Egils
Skallagrímssonar, en hann hætti störfum hjá B&L í
síðasta mánuði. Ekki hefur fengist uppgefið hjá
B&L hvers vegna Jón Snorri hætti störfum og ekki
náðst í hann sjálfan. Erna Gísladóttir, sonardóttir
stofnandans, stýrir nú fyrirtækinu.
B&L flytur inn bifreiðar frá Hyundai, BMW, Mini,
Renault og Landrover. Velta B&L á síðasta ári nam
3,5 milljörðum króna. Alls voru seldir 633 bílar á
því ári, að sögn félagsins, og markaðshlutdeildin
var um 12%.
Brimborg
Brimborg var stofnuð árið 1977 en á upphaf sitt í
bifreiðaverkstæðinu Ventli þar sem eigendur þess
hófu innflutning á Daihatsu-bifreiðum árið 1976.
Annar þessara eigenda hefur látið af störfum og
selt sinn hlut til fjölskyldu hins, Jóhanns Jóhanns-
sonar. Fjölskylda Jóhanns á um 85% í Brimborg en
15% eru í eigu einstaklings sem hefur verið hlut-
hafi frá upphafi, að sögn forsvarsmanna.
Árið 1988 keypti Brimborg fyrirtækið Velti, sem
var með umboð fyrir Volvo, og árið 1995 tók fyr-
irtækið við sölu á Ford og Citroën af Glóbus. Þá
selur Brimborg Lincoln-bifreiðar. Umboðið selur
talsvert af vinnubílum s.s. vöru- og sendibifreiðum.
Brimborg velti 3,1 milljarði króna á síðastliðnu
ári og seldi 594 bifreiðar, samkvæmt upplýsingum
frá umboðinu. Markaðshlutdeild fyrirtækisins nam
7,6% árið 2002.
Ekki fengust upplýsingar frá Ingvari Helgasyni og
Bílheimum um bílasölu þeirra eða veltu á síðasta
ári.
B&L
Bifreiðar og landbúnaðarvélar (B&L) eiga rætur til
ársins 1954 er stofnendurnir, sem var hópur bíla-
innflytjenda í landinu, hófu innflutning til landsins
átt og rekið fyrirtækin í sameiningu allt þar til ný-
lega að tilkynnt var um að Sigríður Guðmunds-
dóttir, eiginkona Ingvars og tveir sona hennar sem
starfað hafa hjá fyrirtækjunum, þeir Júlíus Vífill og
Guðmundur Ágúst Ingvarssynir, hafi selt eignarhluti
sína til þriðja bróðurins, Helga Ingvarssonar og
ónefndra fjárfesta. Júlíus og Guðmundur munu í
kjölfarið hætta störfum sínum hjá fyrirtækjunum.
flutning árið 1963. Fyrst flutti fyrirtækið inn Trab-
ant en síðar Datsun, sem nú heitir Nissan, og
Subaru. Árið 1993 keyptu eigendur fyrirtækisins
Véladeild Sambandsins og þá urðu Bílheimar til um
bílahlutann sem flutti inn tegundirnar Opel, Isuzu
og GM. Fyrirtækið flytur ennfremur inn Saab-
bifreiðar.
Fjölskylda stofnandans Ingvars Helgasonar hefur
1 1 # 2 02 0
@(5
+8 6 1AB'
9
8" 15
17C1DD9
%
$
E<&
$8!
15
$ 1F 1GD1 H 15
9
<I 8B
1<DC1D1J
'1
$%$9
<$
$87%1?$1'$K13
' 1 L9
<$
$#8
1@ '9
5 H
&
$85 H JM$8<H1 $B$1N 1D
H
9
<&
+#<
8@$L 13
O15
B9
*:
8
9
?
$8?
'1"-
J9
P $
#
5
'
(/
(0
//
0
2/
0
0
/
(2
!QR
$*(
2-
(3
<$B'
)%14
!!
!
" "
"
!
""
5
! 5
5
5
5
5
5
5
5
.
".
.
.
" .
! !.
.
!.
#" .
#"
.
! .
# .
" ?'M$'
#$
#! .
-
Q$*
rstu 7 mánuðum ársins
seinni hluta árs í fyrra, hefur bílainnflutn-
ingur verið að aukast. Aukningin á fyrstu sjö
mánuðum ársins nam 43% og nú hafa selst
fleiri bílar en allt árið í fyrra.
Í ágústhefti Peningamála Seðlabanka Ís-
lands segir að vöxtur bifreiðaskráninga hafi
verið minni á öðrum ársfjórðungi en þeim
fyrsta. Fjölgun skráninga frá árinu áður hafi
verið 57% á fyrsta fjórðungi en 41% á öðrum
fjórðungi. Hafa þarf í huga að fyrri hluti síð-
asta árs var ákaflega slakur.
Bílgreinasambandið spáir því að heildar-
innflutningur ársins nálgist 11 þúsund bíla og
greiningardeild Íslandsbanka spáði svipuðu í
lok júní; að fjöldi nýrra bíla færi yfir 10 þús-
und á árinu. Kaupmáttur launa hefur farið
vaxandi, vextir farið lækkandi og aukin bjart-
sýni er í efnahagsmálum. Aukning á árinu í
heild er líka þegar orðin að veruleika.
Á hinn bóginn hefur gengi krónunnar farið
lækkandi á undanförnum vikum og mánuðum
og það gæti haft áhrif á bílainnflutninginn.
Gengi krónunnar fór nefnilega lækkandi allt
frá síðari hluta ársins 2000 nánast óslitið til
fyrsta fjórðungs ársins 2002, þ.e. á samdrátt-
artíma bílainnflutnings. Það sama hefur gerst
á öðrum og þriðja fjórðungi þessa árs, að
gengi krónunnar hefur lækkað. Því er ekki
víst að aukningin á síðari hluta árs verði í
takt við fyrri hlutann. Allt að einu verður þó
aukning á árinu.
an um 46% það árið. Botninum var þó ekki
náð því að enn dró saman um 6% í fyrra. Á
þremur árum hafði dregið saman um ríflega
helming, eða 54%.
Það vekur líka athygli að svo virðist sem
ekkert hafi dregið úr þessum sveiflum þrátt
fyrir að auðveldara sé með lánsfjármögnun nú
en áður var. Líklegt er þó að hækkandi vextir
og aukin verðbólga hafi haft sitt að segja við
þessa síðustu niðursveiflu í bílainnflutningi.
Notuðu bílarnir ollu vanda
Stóran þátt þeirra vandræða sem bílaumboðin
lentu í við síðustu niðursveiflu má rekja til
notaðra bíla sem teknir eru upp í þá nýju.
Bílaumboðin eru nokkuð sammála um að
birgðastýringu notaðra bíla hafi víða verið
ábótavant. Algengt hafi verið í uppsveiflunni
að umboðin tækju notaða bíla upp í nýja á of
háu verði og seldust þeir þar af leiðandi illa.
Sum þeirra sátu uppi með mikið magn not-
aðra bíla sem stóðu lengi óhreyfðir með til-
heyrandi kostnaði og óhjákvæmilegt annað en
að selja þá með tapi.
Fullyrt er við blaðamann, með vísan í
reynslu breska markaðarins, að seljist not-
aður bíll ekki á innan við 30 dögum muni
hann ekki skila umboðinu hagnaði. Seljist
hann ekki á 90 dögum muni umboðið örugg-
lega tapa á honum. Galdurinn er sagður liggja
í því að verðleggja uppítökuna rétt og fórna
ekki hagnaðinum fyrir söluna á nýjum bíl.
Það sem af er þessu ári og reyndar allt frá
og Samskip verið nefnd til
sögunnar en talsmenn þeirra
fyrirtækja neita því alfarið að
vera meðal fjárfesta í Ingvari
Helgasyni.
Til sölu fyrir rétt verð
Svo virðist sem almennir
fjárfestar hafi lítið komið við
sögu bílaumboðanna fram til
þessa, hverju sem það sætir.
Vera má að áhugi þeirra sé
takmarkaður vegna hinnar
miklu áhættu af bílainnflutn-
ingi auk þess sem möguleikar
á hagræðingu með samein-
ingu fyrirtækja virðist tak-
markaður þar sem bílafram-
leiðendur setja umboðsaðilum
sínum oft skorður hvað varð-
ar sölu á bílum keppinaut-
anna.
Ástæðan kynni líka að hafa
með það að gera að fjölskyld-
urnar vilji ekki selja sinn
hlut. Sú virðist hafa verið
raunin hjá B&L og forstjóri
Honda-umboðsins Bernhard
lýsti því yfir nýverið að fjölskylda hans ætlaði
sér ekki að selja fyrirtækið sitt. Margir við-
mælenda voru þó þeirrar skoðunar að allt
væri til sölu fyrir „rétt“ verð.
Skarpar sveiflur skapa áhættu
Áhættan af fjárfestingu í þessum geira er
mikil. Hún er þó misjöfn eftir fyrirtækjum því
að samsetning þjónustuþáttar og bílasölu er
mismunandi. Þarna getur skilið á milli feigs
og ófeigs þegar bílasala dregst hratt saman.
Sveiflur í innflutningi nýrra bíla eru nefnilega
gríðarmiklar og skarpar frá ári til árs og jafn-
vel frá einum ársfjórðungi til annars. Erfitt
getur líka reynst að sjá sveiflurnar fyrir,
þrátt fyrir að sterk fylgni sé á milli almennrar
efnahagsþróunar í landinu og bílainnflutnings,
því að breytingar á eftirspurn eftir bílum og
öðrum varanlegum neysluvörum leiða jafnan
efnahagssveiflurnar í hagkerfinu.
Lánin draga ekki úr
Síðasta uppsveifla hófst árið 1995 og náði hún
hámarki árið 1999. Á þessum fimm árum
jókst innflutningur nýrra bíla úr 7 þúsund í
17 þúsund, þar af nam fjölgun fólksbíla 9 þús-
und bílum. Á síðari hluta ársins 2000 tók að
draga saman í bílasölu samhliða lækkun á
gengi íslensku krónunnar. Bílaumboðin sátu
mörg hver uppi með stóra lagera af bílum,
bæði nýjum og notuðum. Fall krónunnar á
vormánuðum 2001 jók síðan mjög á vanda
þeirra en innflutningur nýrra bíla dróst sam-
allega virðist þar um að ræða aðila sem á
einn eða annan hátt tengjast starfsemi um-
boðanna, s.s. tryggingafélög og lánastofn-
anir.
Sjóvá-Almennar tryggingar eignuðust t.d.
verulegan hlut í P. Samúelssyni um síðustu
áramót þegar sonur frumkvöðulsins seldi
eign sína þar en tryggingafélögin tengjast
mjög starfsemi bílaumboða bæði hvað varð-
ar tryggingar og bílalán.
Einnig seldi fjölskyldan í Heklu í fyrra-
haust eignarhlut sinn í fyrirtækinu til
Tryggva Jónssonar, fyrrum forstjóra Baugs,
og ónefndra fjárfesta með honum. Tryggvi
tengdist Heklu sem endurskoðandi og ráð-
gjafi á árum áður. Einnig á Trygginga-
miðstöðin tæpan þriðjungshlut í Heklu.
Þá er skemmst að minnast sölu fjölskyldu-
fyrirtækisins Ingvars Helgasonar og Bíl-
heima til hóps fjárfesta á dögunum. Fyrir
þeim hópi fer einn fjölskyldumeðlimurinn,
Helgi Ingvarsson, en eftir því sem næst
verður komist er ekki fullfrágengið hverjir
koma til með að tilheyra hinum endanlega
fjárfestahópi.
Ýmsar getgátur eru uppi hvað þetta varð-
ar. Til dæmis hafa Tryggingamiðstöðin, VÍS
kyldum til fjárfesta …
flur í bílainnflutningi frá einu ári til annars
soffia@mbl.is
greinasambandið gerir ráð fyrir að aukning ársins
í heild muni nema 39,5%. Þá er gert ráð fyrir að
13% aukning verði árið 2004 og 23% aukning árið
2005.
= = = =/ = = = =
!
&
$
%$ &,+
$5
$% &'% )$*+ (,&'%( -./0(1&'%