Morgunblaðið - 17.12.2003, Blaðsíða 6

6 B MIÐVIKUDAGUR 17. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
bílar
1. Hvað hefur einkennt markaðinn á
árinu sem er að líða?
2. Það stefnir í að sala á fólksbílum
aukist um yfir 40% á árinu. Að hve
miklu leyti má rekja þessa aukningu
til almennrar endurnýjunarþarfar og
að hve miklu leyti til breyttra við-
skiptahátta, þ.m.t. kaupleigna og
rekstrarleigna?
3. Ljóst er að bílasala í Evrópu stend-
ur í stað eða dregst lítillega saman á
milli ára á sama tíma og hún vex hér á
landi yfir 40%. Hver er skýringin á
þessum mikla mun?
4. Í mörg ár hefur verið í umræðunni
að taka upp olíugjald og afnema
þungaskattskerfið fyrir almenna bíl-
notendur. Hver er afstaða ykkar í
þessum málum?
5. Hvað er líklegt að einkenni bíla-
markaðinn á næsta ári og hverju spá-
ið þið um söluþróunina?
6. Sala á jeppum og jepplingum hefur
verið nálægt þriðjungur af heildarsöl-
unni. Má búast við að salan aukist eða
standi í stað í þessum flokki? Ef hún
eykst, á kostnað hvers konar bíla
verður það?
7. Dregið hefur úr jeppabreytingum
á árinu. Hvað veldur?
Stefán Tómasson,
framkvæmdastjóri Kia:
1. Það sem helst hefur einkennt
bílamarkaðinn á þessu ári er mikil
söluaukning hjá einstökum merkjum
sem hafa ekki verið að gera það eins
gott og efni hafa staðið til á undan-
förnum árum. Einnig hefur gengið
vel með sölu á B-flokki bíla eins og
Hyundai Getz svo tekið sé dæmi.
2. Það getur verið að söluaukning-
in sé að einhverju leyti sprottin af
endurnýjunarþörf en ég tel aðal-
ástæðuna vera nýr sölumáti með til-
komu rekstrar eða einkaleigu til ein-
staklinga. Ég tel fólk hafa farið af
stað í fjárfestingar vegna umræðu í
þjóðfélaginu um komandi góðæri sem
virðist ekki komið ennþá.
3. Munurinn á okkur og Evrópu er
að flest lönd Evrópu búa við mun
stöðugra hagkerfi en við. Við virð-
umst bregðast mjög hratt við öllum
breytingum og er það helsta skýring
á hversu hratt markaðurinn fór af
stað hjá okkur.
4. Það er orðið löngu tímabært að
fella niður olíugjaldið til að jafna
möguleika á notkun bensín- og dís-
ilbíla. Þróunin í notkun dísilolíu hefur
verið mjög hröð í Evrópu. Sífellt fleiri
og minni bílar eru boðnir með dísilvél.
Hér á landi virðast þrýstihópar ráða
ferðinni í þessum málum, ekki stjórn-
völd. Fyrst olíufélögin og nú flutn-
ingafyrirtækin.
5. Það er nokkuð víst að markaður-
inn heldur áfram að vaxa á næsta ári.
Við gerum ráð fyrir að hann vaxi um
20% og að söluaukning verði helst í
millistærðarfólksbílum og jeppling-
um.
6. Sala á jepplingum kemur helst
niður á stærri fólksbílum ásamt fjöl-
notabílum. Í Bandaríkjunum hefur
hafist þróun í að sameina millistærð-
arjeppa og fjölnotabíl vegna stöðugt
vaxandi áhuga fólks á jeppum.
7. Breytingar á jeppum eru eins og
hvert annað tískufyrirbrigði sem er
að ganga yfir. Tiltölulega fáir jeppar
sem hefur verið breytt á undanförn-
um árum hafa verið notaðir til þeirra
erfiðu fjallaferða sem breytingarnar
eru ætlaðar til. Breytingarnar eru
einnig mjög dýrar.
Tryggvi Jónsson, forstjóri Heklu
1. Söluaukning hefur verið helsta
einkenni markaðarins á þessu ári,
aukin bjartsýni meðal viðskiptavina
og starfsfólks í bílgreininni og einnig
má nefna umskipti á rekstrarum-
hverfi fyrir notaða bíla, sem áður var
baggi á rekstri flestra bifreiðaum-
boða. Loks hefur eftirspurn eftir
rekstrarleigu aukist – jafnt í nýjum
sem notuðum bílum.
2. Eðlileg endurnýjunarþörf bíla-
flotans er heldur meiri en sala ársins
2003. Það er mín tilfinning að þessir
nýju viðskiptahættir hafi hjálpað bíla-
sölu af stað og komi í framtíðinni til
með að jafna þær sveiflur sem bíl-
greinin hefur búið við undanfarna
áratugi. Nákvæmar tölur um fjölda
rekstrarleigubíla liggja ekki fyrir al-
mennt á markaði en hjá okkur í Heklu
hefur þetta form vaxið jafnt og þétt.
Fjöldi samninga á þessu ári er meiri
en áður hefur verið og hlutfallið af
seldum bílum hærra.
3. Bílasala í Evrópu býr ekki við
slíkar sveiflur sem hér þekkjast. Hag-
kerfi okkar er næmt fyrir breytingum
s.s. á sjávarútvegi, verðbólgu og því
framkvæmdastigi sem ríkir hverju
sinni, auk þess sem vextir hér á landi
hafa þótt háir. Þetta mátti glöggt sjá
á bílasölu undangenginna ára en núna
eru Íslendingar bjartsýnir á framtíð-
ina og það skilar sér í aukinni bílasölu.
Jöfn bílasala er það sem bílgreinin
myndi helst kjósa.
4. Við teljum það vera sjálfsagðan
hlut að neytendur eigi möguleika á að
velja sér sjálfir hvers kyns ökutæki
þeir kjósi að aka og hver sé vélbún-
aður þess. Neyslustýring er því að
okkar mati óeðlileg, og er það ákveðin
skoðun okkar að afnema beri þunga-
skattskerfið og taka upp olíugjald.
Undanfarin ár hefur framþróun dís-
ilvéla verið mun hraðari en bensín-
véla og í mörgum tilvikum er um að
ræða afar skemmtilegar vélar, með
mikinn togkraft, neyslugrennri og
umhverfisvænni. Það ætti að sjálf-
sögðu að gera íslenskun neytendum
kleift að aka um á bifreiðum búnum
þessum vélum.
5. Á næsta ári má enn búast við
söluaukningu og gera okkar spár ráð
fyrir að markaðurinn stækki um 15–
20%. Við búumst við skemmtilegu ári.
Mikið hefur verið um nýjungar frá
framleiðendum og næsta ár verður
ekki síðra í þeim efnum. Ekki er von á
jafnmikilli aukningu í rekstrarleigu
og verið hefur, alla vega verður vöxt-
urinn hægari.
6. Við gerum ráð fyrir að salan í
þessum flokki verði í jafnvægi og mun
hún áfram verða umtalsverður hluti
af heildarsölunni. Bílar sem veita
þessum flokk mikla samkeppni eru til
dæmis millistærðarflokkur skutbíla
svo sem Volkswagen Passat og Skoda
Octavia auk dýrari bíla, þá er ég ekki
síst að tala um fjórhjóladrifnu út-
færslurnar sem eru í boði á sann-
gjörnu verði.
7. Breytingar á jeppum hafa verið
og eru séríslenskt fyrirbrigði. Við
breytingu á jeppa hverfa sumir af
bestu eiginleikum jeppans. Framleið-
endur jeppanna eru nú hver af öðrum
að kynna jeppa með heildstæðri yf-
irbyggingu sem býður upp á mun
betri aksturseiginleika, öruggari
akstur og þægilegri umgengni, má
þar nefna nýjustu jeppana frá
Volkswagen og Porsche sem og Mit-
subishi Pajero en allir þessir jeppar
eiga það sammerkt að búa yfir frá-
bærum aksturseiginleikum. Breyt-
ingar á jeppum þykja nokkuð kostn-
aðarsamar, skila sér ekki að fullu í
endursöluverði og mörg dæmi um að
eigendur nýti þær ekki nema að mjög
takmörkuðu leyti.
Sturla Sigurðsson,
framkvæmdastjóri Fiat-umboðsins
1. Umskiptin sem hófust í júlí 2003
hafa haldið áfram og markaðurinn
nálgast neðri mörk þeirrar stærðar
sem teljast má eðlileg. Rekstrarleiga
fyrir einstaklinga hefur einnig fest sig
rækilega í sessi og sýnir að fólk lítur
nú meira en áður á bíl sem neyslu-
vöru.
2. Þær gífurlegu sveiflur sem eru í
bílasölu á milli ára sýna að endurnýj-
unarþörf spilar þar minna hlutverk
en ætla mætti. Það sem hefur meiri
áhrif er hvort andinn í þjóðfélaginu er
jákvæður eða neikvæður varðandi
framtíðarhorfur þjóðarbúsins. Vænt-
ingar fólks um bjartari tíma hafa auk-
ist á árinu og það endurspeglast í bíla-
sölunni. Nýjar fjármögnunarleiðir
hafa síðan til viðbótar ýtt undir söl-
una.
3. Markaðurinn í Evrópu er mun
þroskaðri en hér á landi, bæði bíla-
markaðurinn og fjármagnsmarkað-
urinn. Þetta leiðir af sér að sveiflurn-
ar eru mun minni en á Íslandi.
Bílaframleiðendur eru í flestum til-
vikum einnig með fjármálaþjónustu
sem þeir beita sem sölutæki sem
dregur úr sveiflum. Í Danmörku er
nú er t.d. hægt að kaupa bíla ársins í
Evrópu 2004, Fiat Panda, með 25% út
og vaxta- og afborganalaust í 12 mán-
uði.
4. Sú staðreynd að ekki sé löngu
búið að koma þessu í framkvæmd
staðfestir það sem ég sagði áðan varð-
andi þroska markaðarins. Í mörgum
löndum Evrópu er meirihluti seldra
bíla búnir dísilvélum. Flaggskip Bíls
ársins 2004, Fiat Panda, er búið frá-
bærri dísilvél sem hefur fleiri hestöfl
og mun meira tog en bensínvélin.
Þessa útgáfu verður hins vegar mjög
erfitt að selja hér á landi fyrr en
breyting verður á gjöldum. Breytist
gjöldin má hins vegar gera ráð fyrir
að nær hver einasti Fiat Panda verði
búinn þessari vél.
Olíueyðslan er ekki nema 3,7 l á
hundraðið.
5. Einkenni bílamarkaðarins á
næsta ári mun verða áframhaldandi
aukin sala, en þó væntanlega hlut-
fallslega minni en nú í ár. Ætla má að
markaðurinn nái u.þ.b. 13.000 bíla
sölu á næsta ári. Aukning í sölu bif-
reiða á rekstrarleigu formi til einstak-
linga mun draga úr sveiflum næstu
árin. Gangi breytingarnar varðandi
olíugjaldið eftir munum við sjá dísil
fólksbíla í miklu magni, jafnvel svo
mikið sem 15–20% af fólksbílamark-
aðnum á skömmum tíma. Annað sem
fólk mun taka eftir er að Fiat mun aft-
ur endurheimta stöðu sína sem leið-
togi smábílanna með Fiat Panda.
6. Ég spái því að salan muni hlut-
fallslega dragast saman. Það er
tvennt sem kemur til. Annars vegar
að mest seldi bíll ársins á Íslandi er
jeppi sem frumsýndur var í byrjun
ársins. Þó svo að sá bíll muni eflaust
seljast vel á næsta ári mun hann ekki
ná að skekkja myndina eins og nú í ár.
Hins vegar eru einnig að koma á
markaðinn margir nýir bílar í C
flokki, sem er hinn stóri söluflokkur-
inn. Sá flokkur mun því væntanlega
stækka á kostnað jeppanna.
7. Það er ekki ólíklegt að þeir sem
eru að koma nýir inn sem jeppa-
eigendur er annar hópur en þeir sem
áður voru á jeppum. Þessi nýi hópur
er að leita að öðrum eiginleikum en
þeir sem lengur hafa ekið um á jepp-
um.
Emil Grímsson,
forstjóri P. Samúelssonar (Toyota)
1–3. Markaðurinn er að jafna sig
eftir gríðarlegan samdrátt síðustu
ára.
Sögulega þá hefur samdráttur og
aukning í bílasölu á Íslandi haft mjög
nána fylgni með minnkun eða aukn-
ingu í kaupmætti. Á árunum 2001 og
2002 var bílasala innan við helmingur
þess sem við teljum eðlilega endur-
nýjun og aðeins þriðjungur bílasölun-
ar 1999. Þetta gerist á sama tíma og
kaupmáttur eykst, sem segir okkur
að fólk hefur farið mjög varlega í fjár-
festingum, allavega hvað lýtur að bíl-
um. Við teljum að salan í ár uppfylli
ekki eðlilega endurnýjunarþörf og al-
menningur er því enn að halda að sér
Árið sem er að líða hefur verið bílaumboðunum mun skaplegra en árið 2002 hvað sölu varðar. Það ár einkenndist af lítilli bílasölu en það stefnir í yfi
sett mark sitt á viðskiptahættina á árinu. Nokkrum spurningum var beint til forsvarsmanna bílaumboðanna á þessum tímamótum og þeir fengnir til
Spáð frekari söluaukning
Benedikt Eyjólfsson, framkvæmdastjóri Bílabúðar Benna. Hannes Strange markaðsstjóri hjá Ingvari Helgasyni.
Morgunblaðið/Jim Smart
Tryggvi Jónsson, forstjóri Heklu hf.
Morgunblaðið/Sverrir
Sturla Þór Sigurðsson, framkvæmdastjóri Fiat-
umboðsins.