Pressan - 28.01.1993, Side 29

t-
+
FIMMTUDAGUR PRESSAN 28. JANÚAR 1993
29
Andhverfur
HARALDUR JÓNSSON
GERÐUBERGI
Haraldur er einn af Parísarung-
liðunum, ásamt Sigurði Árna
Magnússyni og Hallgrími Helga-
syni, sem hafa jafnt og þétt verið að bora
sig inn í vitund þjóðarinnar.
Það má líklega kalla Harald skúlp-
túrista, þótt ég sé farinn að efast um gagn-
semi slanguryrðisins skúlptúr í seinni tíð,
á sama hátt og það var orðið býsna
ankannalegt að nota „höggmynd" sem al-
mennt heiti yfir þrívíð afrek á myndlistar-
sviðinu. Það er sök sér þegar myndin er
bundin við hinar þrjár evklíðsku víddir,
en þegar sú fjórða er komin í spilið og
óskilgreinanlegar hugtakavíddir bætast
við, þá vandast málið.
Sem dæmi má taka ansi nett verk eftir
Harald í kjallaragangi Gerðubergs. Á gólf-
inu er kringlótt form, eins og gólfmotta úr
gúmmíi eða málmplata. Ekki mjög ris-
mikill skúlptúr. Titillinn virðist gjörsam-
lega óviðeigandi, „Göng“. Það er ekki fyrr
en maður áttar sig á því úr hverju verkið
er gert — tveimur speglum — að það fer
að renna upp fyrir manni ljós. Það sem
við sjáum er bakhlið á kringlóttum spegli
sem snýr niður. Væntanlega (þetta er
„Áhorfand-
anum er
ekki leyft að
stilla sér
uppfyrir
framan
framhlið
verksins og
horfa inn íyfirborð þess,
heldur verður hann að geta
sér til um hvað býr innra
með því, “ segir Gunnar
meðal annars ígagnrýni
sinni á sýningu Haraldar
Jónssonar.
ágiskun) snýr hinn spegillinn að honum,
þannig að þeir mynda spegil-samloku.
Nú fýrst er hægt að „skoða“ verkið. Hvað
sést þegar horft er á spegil? Það sem end-
urspeglast í honum. En fið horfum inn í
spegil, eins og það sé eitthvað handan
hans. Spegill er eins og gegnsær gluggi,
sem opnar manni sýn inn í annan heim,
en er ósýnilegur sjálfur. (Auga: spegill sál-
arinnar.) Þar er líklega komin skýring á
nafngiftinni „Göng“; spegilsamlokan er
eins og op rnilli tveggja heima. Göng gefa í
skyn éinhverja fjarlægð milli tveggja
gangaopa — en hver er fjarlægðin milli
tveggja spegilopa í spegilsamloku? Og enn
er spurt: I hvaða víddum skal mæla
„skiftptúr“ sem þennan? Þannig má leika
sér með líkingar ad absurdum.
Flest eru verkin unnin í efni sem heitir
tex, sem ég er ekki kunnugur. Það lítur út
fýrir að vera einhvers konar einangrunar-
efni, loðið og gljúpt eins og gisið masónít.
Ég býst við að þetta sé efni sem er yfirleitt
á bak við eða undir yfirborði. Enda virðist
Haraldur gera sér að leik að rugla saman
yfirborði og innra borði, framhlið og bak-
hhð. Svipað og með spegilverkið er áhorf-
andanum ekki leyft að stilla sér upp fyrir
framan framhlið verksins og horfa inn í
yfirborð þess, heldur verður hann að geta
sér til um hvað býr innra með því.
Það eru skemmtilegir hlutir í gerjun í
verkunum, en útfærslurnar eru yfirleitt
óþarflega lágstemmdar og óspennandi.
Haraldur mætti gjarnan bjóða upp á æv-
intýragjarnara sjónarspil. En það er lík-
lega ómögulegt að koma slíku við í þess-
um sýningarafkima í Gerðubergi.
Gunnar J. Árnason
BÍLASPRAUTUN
Auóbrekku 14, simi 64 2141
Og brœður munu berjast
BLÓÐBRÆÐUR
BORGARLEIKHÚSIÐ / STÓRA SVIÐIÐ
SÖNGLEIKUR EFTIR WILLY RUSSEL
ÞÝÐANDI: ÞÓRARINN ELDJÁRN
TÓNLISTARSTJÓRI: JÓN ÓLAFSSON
LEIKSTJÓRI: HALLDÓR E. LAXNESS
IÁ sama hátt og maður veit ekki
alveg hvað það er sem hrífur
mann á leiksýningu — maður
kemur ekki að því orðum — þá gerist
hitt, þótt sjaldnar sé, að manni finnst eitt-
hvað að, eitthvað vanta, eitthvað ekki
„gera sig“ án þess að maður geti komið að
því orðum skýrlega og snarlega. Þannig
var það með þessa sýningu.
Væri maður tilneyddur að segja eitt-
hvað yrði það líklega að fáum þeirra sem
stóðu að þessari sýningu virðist hafa þótt
tiltakanlega vænt um verkefhi sitt. Það var
eins og sýningin væri gerð meira með
höfðinu en hjartanu.
Annars veit ég það ekki...
Efni verksins er í sjálfu sér áhugavert.
Það er hvað umhverfið mótar manneskj-
una. Tvíburar (eins) eru aldir upp að-
skildir — fá mismunandi efnalegar að-
stæður að lifa við. Þótt sá sem býr við fá-
tækt fái að því er manni sýnist meiri óeig-
ingjarna ást, þá verður fátæktin honum til
falls.
Þetta er tiltölulega haganlega skrifað
stykki, þó að kvarta megi yfir snöggsoð-
inni lausn eins og að allt í einu getur móð-
ir tvíburanna tekið sig upp úr fátæktinni
og komið sér fýrir í dýrindis húsi uppi í
sveit, af því að það hentar plottinu að hún
flytjist nálægt fjölskyldu hins burtgefna
tvíbura. Og sagan er allstaðbundin —
snertir Breta örugglega af mun meira afli
.en okkur.
Margt er mjög gott um þýðinguna að
segja þó að það braki stundum í henni í
flutningi leikaranna. Tónlistin er ágæt og
„Fáum þeirra sem standa aðþessari sýningu virð-
istþykja tiltakanlega vœnt um verkefni sitt. Það er
eins ogsýningin ségerð meira með höfðinu en
hjartanu. “
flutt af krafti. Ragnheiður Elfa hefur
skemmtilega söngrödd sem maður er
hissa á að hafa ekki heyrt meira af áður.
Leikmyndin er með bestu verkum Jóns
Þórissonar. Hljóðtæknin er óaðfinnanleg
að rnínu mati (smekksatriði hve hátt á að
stilla). Strákarnir í titilhlutverkunum eru
einlægir og bjóða upp á ferskustu augna-
blik sýningarinnar, sérstaklega Magnús
Jónsson.
Það er eins og leikstjóranum, Halldóri
E. Laxness, takist betur upp í samvinn-
unni við yngri og óreyndari leikarana en
þá sem jafnan skrýða svið Borgarleik-
hússins. Hann leggur mikla alúð í að
tengja vel saman atriði og myndskreyta
söngtextana með atburðum á sviðinu, en
það er eins og það dugi ekki alveg til að
heilla mann. En ekki hef ég uppástungur
um hvernig hefði átt að gera frekar. Það
lifhar bara of sjaldan.
Maður hefur tilhneigingu til að býsnast
út í það þegar verið er að gera hluti með
hangandi hendi eða á fölskum forsend-
um, því finnst mér ekki vera til að dreifa
hvað varðar þessa sýningu. Ég sá enga
ranga ákvörðun í sambandi við sýning-
una aðra en mögulega þá að taka söng-
leikinn til sýningar bara af því að hann
hefur gengið svo vel annars staðar. Eða
var það ekki þannig?
Lárus Ýmir Óskarsson
LAUGAVEGI 34A Símar 13088 og 11690 BRAUTARHOLTI 22
Agæta foreldri
Nú fer í hönd tími ferminganna.
Potturinn og pannan c/o Matreiðslumeistarinn hf.
hefur um árabil sérhæft sig í veislum og veis-
luþjónustu í heimahúsum og sölum á höfuðbor-
garsvæðinu, jafnframt rekstri veitingastaðanna
Potturinn og pannan og Steikhúsið Laugavegi 34,
og viljum við með þessu bréfi bjóða fram þjónustu
okkar.
TILBOÐ I
Kalt borð: 1.590.- kr. á mann*
Reyktur og grafinn lax, roastbeef, reykt svínalæri,
kjúklingar, djúpsteiktur svínapottréttur með sætsúrri
sósu og hrísgrjónum.
Meðlæti: Heitar steiktar kartöflur, hrásalat,
kartöflusalat, sinnepssósa, remólaði, kokteilsósa,
grænmeti, rauðkál, steiktur laukur, heit brún
rjómasósa og brauð.
Kransakaka fylgir öllum matarveislum.
TILBOÐ II
Kaffihlaðborð: 1.090.- kr. á mann*
Tveggja hæða áletruð marsipanterta, súkkulaði-
terta, peruterta, þrjár tegundir af snittum, tvær
tegundir af brauðtertum, flatbrauð með hangikjöti
og rúlluterta.
"Lágmarksíjöldi: 25 manns

uias
IFERÐAR