Vísir Sunnudagsblað - 31.07.1938, Blaðsíða 1

1938
SunnudLaginn 31. Júlí
29. blað
*
Xbi sáustu (jöh C.aJim$jL& s Qtpubi 10 áxum..
(The Last Cruise of the CARNEGIE)
Seglskipið „Carnegie“, eign segulrannsóknadeildar Carnegie-
stofnunarinnar í Washington, var bygt áriðl909. Efniviður þess
var hvít eilc og „oregon pine“. Vegna seglurannsókna var ekki
notað neitt járn, eða stál við byggingu skipsins, heldur eir, bæði
í skroklc og reiða. — Akkerin voru úr kopar og i stað akkeris-
festa voru kaðlar. Þótti það á sínum tíma dálítið hroslegt, að
stálkóngurinn Andrew Carnegie, sem hafði igrætt allan sinn
auð á stáli, skyldi láta liyggja skip sem hvergi mátti vera stál
eða járn í.
Slcipið fór sex rannsóknaferðir á tæpum 20 árum, þangað til
það í'órst í nóvember 1929. Vísindalegur árangur af ferðum
skipsins var geypilegur, bæði livað snerti jarðsegulrannsóknir
og hafrannsóknir. Skipstjóri þess, J. P. Ault, sem hafði verið
foringi rannsóknanna frá byrjun, fórst ásamt káetudrengnum
áf sprengingu, er sldpið brann 1929.
Eftirfarandi frásögn er tekin úr bók J. Harland Paul’s, er var
einn af visindamönnum þeim, er með skipinu voru í siðustu
ferð þess, en þeir voru auk hans Parkinson, Torreson, Seiwell,
Soule, Scott og .Tones.
Greinir um leiðangur þennan komu í Vísi 20. og 29. júlí 1928,
meðan skipið stóð hér við í síðustu för sinni.
C Eftir J. HARLAND PAULJ
SEGLSKIPIÐ „CARNEGIE“.
Við vörpuðum akkeri á
höfninni i Reykjavík, höfuð-
horg Islands, hinn 20. júli
(1928) og fyrsti maður, sem
mætti okkur þar var gamall
vinur okkar frá fyrri ferðum,
Baldur Sveinsson hlaðamaður.
Það var okkur minnisstætt,
þegar við komum til Reykja-
vikur 1914 úr löngu ferðalagi
til Spitzbergen, að þessi sami
vinur okkar.færði okkur þær
fréttir, að strið væri skollið á
í EvróiJU. Að þessu sinni var
■ekki liægt að segja okkur nein
óvænt stórtíðindi, því að við
höfðum allan tímann vcrið í
sambandi við land með loft-
skeytatækjum. Baldur Sveins-
son bauð okkur vinsamlega
aðstoð sína, ef við kynnum að
liafa tíma til að fara skemti-
ferðir inn í landið.
Við vorum einmitt að spila
lagið „Fifty Million Frenclimen
Can’t be Wrong“ á grammó-
fóninn, þegar við heyrðum ó-
kunna rödd frammi í stjórn-
klefanum taka undir viðlagið.
Þetta var enginn annar en
franski konsúllinn i Reykja-
vik, Monsieur Simon. Það kom
í Ijós, að liann hafði áður ver-
ið i þjónustu frönsku sendi-
sveitarinnar í Wasliington. —
Hann hauð okkur þegar í stað
heim til sín og lcom okkur á
ótrúlega stuttum tima i kynni
við fjölda fólks í landi.
Það má með sanni segja, að
dagarnir sé endalausir í
Reykjavík að sumrinu til. Þar
er engin nótt. Einn dagurinn
hverfur inn i annan og það er
ekki meir en stutt miðnættis-
liúm, sem markar skifting sól-
arliringanna. Það var senni-
lega þessu að þakka, að við
gátum komið ótrúlega mildu
i verk þessa einu viku, sem
við stóðum við. Þegar liinu
eiginlega dagsverki var lokið,
um kl. 4, voru enn eftir næst-
unti átta ldukkutimar af dags-
birtunni til að stytta sér stund-
ir við.
Fyrir þá, sem langar til að
fara skemtiferðir, ern laugar
og goshverir til að skoða og
eldgígar til að rannsaka, en
liinir geta hvílt hugann við
fagurgræn tún og blómgarða.
Höfnin er full af furðulegum
skepnum. Tröllauknar mar-
glittur, sumar mörg fet í þver-
mál, berast með straumnum
meðfram skipinu, og á höfn-
inni og úti meðal hinna mörgu
eyja i firðinum má sjá lunda,
æðarkollur og ótal tegundir
máfa.
Daginn eftir að við komum,
var lialdið inn i Engey til að
athuga segulrannsóknastöðina,
þar sem atliuganir okkar höfðu
farið fram 1914. Tjöld voru
sett upp og túnið rutt til að
fá rúm fvrir mælitækin. Um
kvöldið vorum við hoðnir i
dans lieima hjá Monsieur Si-
mon, og kyntumst við ]iar
nokkrum aðlaðandi íslenskum
stúlkum. Iiöfðu margar þeirra
stundað nám i Bandaríkjun-
um, aðrar í Englandi eða á
Norðurlöndum, og töluðu þær
allar ensku (eða amerisku!)
betur en við. Þá kyntumst við
einnig nokkrum yfirmönnum
af danska herskipinu „Fylla“,
sem lieldur sig við ísland
nokkurn liluta árs til þess að
vernda landhelgina.
Þetta lieimboð nægði til að
færa okkur heim sanninn um
það, live lítið við vissum um
Island. Við höfum hvergi liaft
tælcifæri til að leiðrétta fleiri
rangar hugmyndir um erlenda
þjóð en við gerðum liér.
Loftslagið i Reykjavík reynd-
ist vera líkt og í New York.
Snjókoman er ekki mikil og
snjóa leysir snemma. Golf-
straumurinn er lilýr, þrátt fyr-
ir mörg þúsund mílna ferð á
móti norðri og lieldur hann
höfnunum íslausum. Nauðsyn-
legustu matjurtir eru ræktað-
ar, grasið sprettur alstaðar,
enda er kvikfjárræktin stór-
feld.
Lífið i Reykjavik er allólíkt
á sumrin og á veturna. Á vet-
urna er dagsbirtan mjög stutt,
en á sumrin verður maður
varla var við nótt. Við vorum
að vísu ekki nógu norðarlega
staddir til að sjá miðnætursól-
ina, en maður háttar í björtu
og jafnvel þeir, sem fyrstir eru
á fætur, eru mörgum tímum á
eftir sólarupprás.
Frh. á 8. síðu.