Vísir Sunnudagsblað - 03.11.1940, Blaðsíða 4

4
VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
Fnr§tabrnðkaiflp I
Nvartfjallalandi.
Georg I. Grikkjakonungur, sem eins og kunnugt er var isonur
Kristjáns IX. Danakonungs, var kvæntur Olgu, dóttur Konstantins
stórfursta, sonar Nikulásar I. Rússakeisara, og var yngri bróðir
Alexanders II. Rússakeisara. Þau hjónin, Georg og Olga, áttu margt
barna, og meðal þeirra var Nikulás prins, er fæddist 22. janúar
1872 (dáinn 1937). Hann giftist frændkonu sinni, Helenu dóttur
Wladimirs stórfursta. Dóttir þeirra, Olga, er gift Páli prins, ríkis-
stjóra Jugoslavíu. En Konstantin, elsti bróðir Nikulásar og seinna
konungur Grikklands, giftist Sophiu, systur Vilhjálms II. Þýska-
landskeisara. Vegna þessara margvíslegu mægða og skyldleika við
ýmsa þjóðhöfðingja álfunnar, ferðaðist Nikulás prins mikið, og Var
oft fulltrúi föður síns við hátíðleg tækifæri. Nikulás prins var list-
hneigður maður, glöggskygn og skemtilegur rithöfundur og kunn-
ur teiknari og málari. Eftir heimsstyrjöídina, þegar gríska kon-
ungsættin var flæmd frá völdum, dvaldi Nikulás prins lengst af í
Frakklandi, og í París lauk hann við að rita endurminningar sínar
árið 1926. Er það stór og skemtileg bók. Kennir þar margra grala,
um þjóðhöfðingja þeirra landa,sem á þessum tímum eru oftast á dag-
skrá. Þó flestallir þeir furstar og konungar, sem hann minnist á. í
bók sinni, séu horfnir af leiksviðinu, koma ættingjar margra þeirra
enn mikið við sögu. — í eftirfarandi frásögn lýsir Nikulás prins
heimsókn til nafna síns Nikulúsar (Nikita) Svartfellingafursta (1841
—1921), en kóngstign hlaut hann 1910, og hélt þeirri tign að nafn-
inu til til 1918, er ríki hans var lagt undir Júgóslavíu, sem stofnuð
var eftir heimsstyrjöldina. Á stríðsárunum var Nikulásar konungs
og þegna hans oft getið, sökum hins frábæra dugnaðar þeirra og
hreysti. Ekki er ólíklegt, að rás' viðburðanna verði sú, að Svartfell-
ingar þurfi brátt að grípa til vopna, til að verja f jallalandið sitt, og
ef svo fer, má vafalaust vænta frásagna um afreksverk þessarar
hraustu fjallaþjóðar. j S. K. S.
að komnir, mælt á jarðneskan
kvarða, eins og t. d. Zigeuna-
stúlka ein, sem cr „stammgesl-
ur“. —
Svo hætta líkamningarnir og
nú liefst nýr þáttur. Eru það hin
svokölluðu „afholdgunarfyrir-
brigði“. Þá stendur miðillinn á
fætur og kemur nú fram í skím-
una og snýr andlitinu að ljósinu.
Miðillinn færir nú andlilið í
ýmsar stellingar og segja þeir,
sem fróðastir eru, að það fái á
sig svip ýmsra manna. — Mið-
illinn kemur venjulega út úr
myrkrinu með andlitið í við-
komandi stellingum, sýnir sig
við lampann og hverfur svo inn
í myrkrið aftur. — Af persón-
um þeim, sem þarna koma i
ljós er Abyssiníumaður einn
frábrugðnastur miðlinum. Aðal-
einkenni hans er það, að hakan
er afar löng og tennur virðast
vanta i neðri góm. „Hananú!
Þá stakk hún tönnunum í pils-
vasann“, hvíslaði einn óguðleg-
ur vinur minn, er trúbróðir
minn frá Abyssiníu lék listir
sínar við lampann. Eg get þessa
hér til marks um það, að mönn-
um getur jafnvel á hátiðlegustu
augnablikum dottið broslegustu
hlutir í hug. — Að afholdgunar-
fyn'rbrigðunum loknum, kemur
rödd Mínervu á ný. Nú er af
henni dregið, enda segir hún að
„krafturinn“ sé að verða búinn.
Ef til vill gefur hún að lokum
dálitlar skygnilýsingar. Svo
kveður hún og hverfur. Nú
kemur dimm kvenrödd og býð-
ur góða nótt með snöggum
rómi. Svo kemur systir Cle-
menzía og býður góða nótt. Þá
er fundinum að verða Iokið. —
Nú er hafinn söngur á ný. Fyrst
er sungið „Nú blika við sólar-
lag“ tvisvar. Þá „Þú lcomst i
hlaðið á hvílum hesti“ og nú er
miðillinn að vakna og rödd hans
blandast röddum hinna. Svo
er sungið „Vorið er komið“ og
nú er miðillinn vaknaður, og nú
þarf ekki að syngja lengur. Nú
er stemningin orðin létt og eðli-
leg á ný. Nú er tekið að ræða um
viðbúrði fundarins. Miðillinn
spyr e. t. v. hvernig fundurinn
hafi gengið, þvi miðillinn svaf
altaf og veit ekki hvað fram fer.
Að litilli stundu liðinni er kveikt
á vegglampanum og þá situr
frú Lára á stólnum, eins og hún
sat þegar fundurinn byrjaði.
Hún hefir farið úr skónum með-
an á fundinum stóð. Annars hef-
ir hún setið i stólnum allan tim-
ann meðan fundurinn sióð
nema þegar afholdgunarfvrir-
brigðin fóru fram. —
Svo kveðjast gestirnir, taka
yfirhafnir sínar og fara lieim-
Eg minnist með óblandinni
ánægju ferðalagsins lil Svarl-
fjallalands (Montenegro) i júlí-
mánuði 1899. Eg fór sem full-
trúi föður míns, til að vera við-
staddur brúðkau]) Danilo, elsta
sonar Svartfjallafurstans, en
brúðarefnið var Jutta prinsessa
af Mecklenburg-Strelilz.
Eg hélt af stað frá Grikklandi,
á herskipinu „Krít“ í fylgd með
hirðmarskálki föður míns. Sjór-
inn var ládauður, svo eg gat til
fullnustu notið útsýnisins yfir
hina fögru Dalmatíuströnd.
leiðis. Þá er klukkan 11 eða far-
in að ganga 12.
Frá klukkan 8 höfum við set-
ið og skygnst bak við forljald
dauðans fyrir 3 krónur litlar.
Fyrir 3 krónupeninga höfum við
fengið skilaboð frá ástvinum
okkar, séð þá og heyrt raddir
þeirra, sem eru samvistum við
Iiá öllum stundum, fengið ó-
metanlega fræðslu um annað lif
og Jnirkað burt óguðlegar efa-
semdir efnishyggjunnar um líf-
ið eftir dauðann. Engan skyídi
undra þóft við syipumst um
eftir tækifæri til að eyða næsta
fríkvöldi og þrem krónum á ný
til að læra meira og sjá einu
sinni enn og — ofurlítið belur
ástvini okkar, sem við elskuð-
um, en hin kalda hönd dauðans
kipti í einu vetfangi burt frú
okkur. —
Loftslagið er suðrænt, en fjar-
sýnin dregur hugann norður á
bóginn. Það mætti nánast kalla
þetta land Noreg Adríahafsins,
með öllum sínum sæg af yndis-
legum smáfjörðum og ldetta-
víkum. Við fórum til „Cattaro“,
sem þá var herskipahöfn Aust-
urríkismanna, þar var dásam-
legt skipalægi, inst i fallegum
firði sem lokaðist af háum
hamragarði. Þar tók austur-
rískur sjóliðsfofingi á móti
mér. Samkvæmt fyrirskipun
Nikulásar Svartf jallafursta,
hafði .skrautlegur fereykisvagn,
verið sendur til „Cattaro“ fil að
aka mér til „Cetinje“, höfuð-
staðarins í liinu litla sjálfstæða
fjallalandi. j
Vegurinn i frá „Cattaro“ til
„Celinjc“ er ákaflega brattur,
og liggur i sífeldum skásneið-
ingum upp eftir fjöllunum, en
liann er breiður og prýðilega
haldið við. Utsýnið er fegurra en
orð fái lýst, hvert sem augað
lítur: Einkennitegar klappir,
hamraborgir, grænar hlíðar.
víkur og vogar, og i fjarlægð hið
himinbláa •Adriahaf. unaðslega
fagUrl i sólskinsdýrðinni.
Fjallaloftið var heilnæmt og
hressandi.
Um það bil miðju vegár til á-
kvörðunarstaðarihs, kom Mirko
prins, til móts við okkur. Þar
mötuðumst við, og eg fór i ein-
kennisbúning, því þetta var op-
inber heirpsókn. Mirko, prins.
var næst elsli sonur furslans,
haim giftist seinna serbneskri
stúlku, ótiginhorinni. llann var
blátt áfram í framkonni, við
löluðum sanian á frönsku, sem
hann talaði ágætlega vel, eins og
reyndar aðrir meðlimir fursla-
fjölskyldunnar. Fólkið sem við
mætlum þarna uppi i fjölluuum,
var alt klætt hinum skrautlegu
þjóðhúningum, erfðavenjurnar
Icröfðust þess. Karlmennirnir
höfðu hver um sig heilt her-
gagnabúr meðferðis af margs-
konar vopnum, og að aulci höfðu
þeir allir hlaðnar skanimbyssur.
En þrátl fyrir þenna ófriðlega
úlbúnað, eru Svarlfellingar,
framúrskarandi ffiðsamir
menn.
Karlmennirnír vorit allir i
einskonár buxna-pilsum, úr
dölcku efní, í hnéháuin stígvéí-
um og í stuttri gullísaumaðri
klæðisúlpu, á höfðinu voru þeir
með hallkúf, með skarlats-
rauðri sillcidulu i kollinulit-
Koniuaiar voru í isaumaðri
treyjum og vesti með klofnum
ermum og dökku pilsi.
Því nær sem dfó höfuðslaðn-
um, varð landslagið eyðilegra,
hinir gráu hamrar risu npp alt í
kring. Þetta var eins og storknað
grjóthaf, og varla hægl að koma
auga á stíngandi strá. Er við vor-
um komnir upp á fjallshrygg
einn mikinn, sáum við langt
niðri, grænan og frjósaman dal,
hann líktist einna helst geysi-
stórum eldgíg. Fjarst i dalnmn
var höfuðborgin „Cetinje“.
Litil þyrping hvítra smáhýsa
með rauðum þÖkum, og nokkr-
um trjám á stangli fvrir frainan
húsin.
„Cetinje“ er cinhvcr skringi-
legasla höfuðborg, scm eg hef
séð. Hirðin var vasaútgáfa af
rússnesku hirðinni og reynt að
stæla rússneslca siði. Höllin var
lítið tveggja hæða hús, hvít-
máluð og iburðarlaus að útliti;
hcrbergin voru viðþaínarlaus
mcð cinföldum búsbúnaði.
Það var sagl, að furslinn bali
haft þann Við, að jafna deilumál
þegna sinna, sitjandi uli í hall-4
argarðinum i forsælu al stóru
tré. Hann var i rauninni eáns-
konar f jölskyldufaðir, og sam
búðin við þegnana i samræmi
við það. Furstinn var mjög ást-
sæll af þegnum sínum, hann var
jötunn aðfafli og höfðinglegur,
maður, en heldur til lýtá feit-
f