Vísir Sunnudagsblað - 23.03.1941, Blaðsíða 8

VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
§D)M
VITIÐ ÞÉR:
— að fyrir nokkurum árum
dóu fleiri menn i Bandaríkjun-
um úr berklaveiki, en nokkur-
um öðrum sjúlcdómi?
— að nú eru berklar aðeins
sjötti sjúkdómurinn í röðinni,
sem banainein orsaka?
—- að sex til tíu milljónir
Bandaríkjamanna ganga með
syfilis, og að iá hverju ári fer urn
bálf milljón manna til læknis
þar í landi við þessum sjúk-
dómi ?
— að syfilis orsakar núna
fleiri dauðsföll í Bandaríkjun-
uni en nokkur annar sjúkdóm-
ur?
— að hann verður 100.000
mönnum þar í landi árlega að
bana?
— að i siðustu heimsstyrjöld
dóu 126.000 Bandaríkjaher-
menn úr syfilis?
— að ellefu af hundraði allra
vitfirringa í New-York hafa
orðið vitskertir af völdum sy-
filis?
— að 10% allra banvænna
hjartasjúkdóma í Bandaríkjun-
um eiga rætur sínar að rekja til
sýfilis ?
1 Riga er til undrabarn, sem
vakið liefir allmikla atliygli vís-
indamanna, og þeirra sem til
barnsins þekkja. Þetta barn les
liugsanir fólks, og er öllum það
ráðgáta hvernig það fer að því.
Ef að móðir þess felur skáplykil,
veit barnið — það er stúlkubarn
— hvar lykillinn er falinn. Það
skilar boðum, sem það liefir
aldrei verið beðið fyrir — en
átti hinsvegar að biðja það að
skila.
Annars er telpan álitin frem-
ur heimsk, henni gengur illa að
læra og á erfitt með að hugsa á
eigin spýtur. Henni gengur t. d.
illa að læra að lesa, en horfi
einhver á textann með lienni, les
hún alveg reiprennandi — jafn-
vel erlend tungumál sem hún
kann ekkert í.
Við rannsókn vísindamanna
var henni fenginn Iæknisfræði-
Ke7; 30. e5. Hér bauð syartur
jafntefli, sem hvítur þáði, enda
þótt talsverðir vinningsmögu-
leikar væru vegna frípeðsins á
e-Iínunni.
legur latneskur texli i hendur
og hún beðin að stafa orðin: ac.
boric. Hún átti ákaflega erfitt
með það og því örðugra að
kveða að þeim, en undir eins. og
einliver leit á blaðið hjá lienni
las hún ekki aðeins skamm-
stöfunina, lieldur og bæði orðin:
acidum voricum til fullnustu án
þess að þau stæði nokkurstaðar
letruð.
Margar áþekkar athuganir
fóru fram, sem allar bentu á ó-
venjulega og óskiljanlega hæfi-
leika þessa barns.
•
Það liafa verið gefin út alls-
konar lög í lieiminum gegn
skartgirni og hégómagirnd
kvenna. Á þessum lögum hefir
þó verið sá mikli ljóður, að þau
hafa ávallt reynst gagnslaus.
Árið 1650 gaf Jóhann III.
Svíakonungur út ein slík lög, er
mæltu svo fyrir, að hver sú
kona er ætti fatnað úr silki,
hvort sem það væri nú kjóll,
pils, svunta eða eitthvað annað,
yrði að gera svo vel og sjá ein-
um hermanni konungs fyrir
dvöl. — Átti þetta að vera í
hefndarskyni fyrirhégómagirnd
lcvenfólksins. Því miður reynd-
ist umrædd löggjöf ná þveröf-
ugum árangri við það, sem til
var ætlast, þvi nú vildu allir
kvenmenn eignast silkifatnað
til að mega sjá hermönnunum
fyrir liúsaskjóli.
•
Þann 8. þ. m. birtist í Vísi
svohljóðandi smáauglýsing und-
ir hússtarfadálki:
„Eg spara ekki kaupið í knýj-
andi þörf, og kýs ekki að eg
hafi völdin. Nú vantar mig ráðs-
konu, er rækir sín störf og ratar
í bólið á kvöldin.“
Undir þessari auglýsingu var
svo símanúmer gefið upp, sem
umsækjendur áttu að síma til.
Annaðhvort af vangá, eða þá af
því, að auglýsingin hefir ekki
verið tekin alvarlega, barst rit-
stjórn Vísis en ekki auglýsanda
eftirfarandi umsókn frá ráðs-
konuefni:
„Stöðuna ég þigg af því
þama fæ ég völdin,
og ætla mér að eiga frí
eftir mat á kvöldin.
Stöðuna kýs ég í knýjandi þörf
því kúgarar heimta af xnér
gjöldin,
ég reyni af alúð að rækja min
störf
og rata í hlýjuna á lcvöldin.“
Önnur stúlka sendi blaðinu
þessa vísu:
Hver efast um,
aS þetta séu
gamlir og hrum-
ir fætur, sem
þarna sjást á
myndinni — fæt-
ur, sem á eru
ristar rúnir strits
og erfiðis ein-
yrkjakonunnar
íslenzku ?
Manni virðist
það vera heíl
saga — sa.ga um
ömurlega lífs-
1>aráttu afdala-
konunnar, sem
getur að líta á
þessum . hrumu
fóturn.
„Fyrst þörfin er knýjandi
og kaupið er hátt
þá kenx ég til þín og vil ráða
með verkin mín ánægður
vei'ða þú mátt
og víst skal svo gengið til náða.“
(Enginn sinxi) :
í gamla daga var það ekki
nein undantekning að menn
fórnuðu lifsgæðum og jafnvel
lífinu fyrir trú sína. Þessir
menn höfðu margir hverjir
íxautn 5f því að .pyixta sig, af
því að þeir héldu sig gera það
í þágu æðri máttarvalda, og að
fyrir pyntingar sínar nxyndu
þeir öðlast eilífa sælu handan
við jarðlífið.
Á miðöldunum var það al-
gengt, að allskonar nxeinlæta-
stefnur eða flokkar nxeinlæta-
maixna risu upp og liegðuðu sér
þá eftir eixxlivei'ju ákveðnu
kerfi. Munka- og nuixixuregl-
urnar eru ljósustu dæixii þessara
stefna.
Á 5.—12. öld reis í Sýrlandi
upp sérstök íxieinlætastefna sem
kölluð var „tui-nstefnan“ og á-
hangendur hennar, turndýrk-
endur. Brautryðjandi turxidýrk-
enda liét Simeon hinn helgi.
Hann fæddist í lok 4. aldarinnar
í Norðui'-Sýi'landi. Þegar á unga
aldri lineigðist liuglxr lians mjög
í trúarátt og hann gekk í klaust-
ur lijá Antiochia. En köllun
lians var svo sterk og lá honum
svo mjög á lijarta, að hann
hafði ekki samneyti við aðra
menn í 10 ár samfleytt, heldur
lokaði sig inni í klefa síniun og
lxugsaði um guð. En pyntingarn-
ar sem liann lagði á sig í
klaustrinu voru svo öfgafullar,
að honum var loks vísað burt
úr því.
En þá var það, sem Simeon
hinn helgi hóf bi'autryðjenda-
starf sitt. Hann lilóð sér upp 2ja
(liaiiilir fætnr
metra háan turn, er var einn
meter í þvermál að ofan. í þessu
turnliýsi bjó liami nokkurn
tíma og lagði lxlekki unx háls
sér, senx tákn þess, að haixn væri
auðmjúkur þegn guðs.
Eix til þess að vera ekki nxeð
öllu aðgerðalaus byggði banxx
sér nýja turha og livern öði'unx
liæri'i, unz sá síðasti varð 20
nxetra hár. Uppi á þessunx turni
bjó hann síðustu 30 ár æfi sinn-
ar án þess að koma eitt einasta
sinn niður. Trúhi'æður lians og
lærisveinar sáu honunx fyrir
fæðu með þvi að láta liana í
körfu, festri í kaðal, sem Sinxe-
on dró /ipp lil sín.
Ofan af þessunx turni prédik-
aði Simeoxx hinxx lxelgi fyrir
lærisveinunx sínuixx, senx
streyxxxdu til hans livarvetna
að úr heiminum og hlustuðu
hrifnir og fjálgir á kemxingar
og boðskap þessa mikla kenni-
manns. Hann var talinn geta
gert ki'aftavei'k og fi’ægð lians
barst víða um lönd.
Hinir áfjáðustu þessara fylgj-
enda turn-prédikarans, tóku
einnig að byggja sér turna og
fylgja dæmi meistarans í þvi að
prédika ofan af turnunum fyrir
áliangendunx sínum. Lif þess-
ai'a nxanna var óvenju harð-
neskjulegt og það voru elcki
nema einstöku harðjaxlar senx
Jxoldu það til Iengdar.
, Hér í Evrópu náðu lurndýrk-
endur litilli úti’eiðslu, og sögur
fai'a ekki af þeinx, nenxa einum,
sem Wulflaich liét og kenndi
ofan úr turnhýsi eiuu suður á
Ítalíu á 6. öld. Hlotnaðist hoxx-
um lítið fylgi og lyktaði kenni-
mennsku hans á því, að ná-
grannar hans hrintu tui'ixinum
unx koll.
í lok sextándu aldar er síðast
getið unx turndýrkendur á
jörðunni.