Vísir Sunnudagsblað - 20.04.1941, Qupperneq 3

VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
Maðurinn, sem myndin er af, var sendur af þýzku rikisstjórn-
inni til Bandaríkjanna i stjórnmálaerindum — en fór erindis-
leysu.
10. Fundin lík Sporðsfeðga. —
Úr minnisbókum Jóns L. Hans-
sonar.
Mánudaginn fyrstan í sumri
kom að Þóreyjarnúpi gömul
kona er Sigurlaug liét frá
Grund. Pétur bróðir minn var
látinn fylgja hemii. Er þau
komu á barðið fyrir ofan
Djúpulág, þá sagði gamla kon-
an: Er ekki þarna prik upp ú’r
skaflinum. Pétur gekk þangað
niður eftir og dró upp prikið,
sem þekktist að vera það sama,
er Jón lieitinn var vanur að
ganga við til f járins. Við brugð-
um við og fórum fimm saman
að grafa skaflinn, og fundum
líkin. Eg tók eftir livort nokk-
urt hol væri frá vitum þeirra,
og reyndist svo, að rétt var hægt
að koma fingri við nasaholið.
Var því auðséð að mennirnir
12. Sögulok.
Jón Guðmundsson var fædd-
ur á Mýrum við Hrútafjörð 3.
september 1844, því tæpra 48
ára er hann létzt.
Margrét lcona lians bjó um
skeið á Sporði eftir lát manns
síns, en fluttist þaðan að Neðra-
Vatnsliorni og dó þar.
Af börnum þeirra lijóna hér
á landi lifir að eins Gunnar
bóndi i G'röf í Viðidal. Soffía
systir hans fluttist til Ameríku
kringum s. 1. aldamót.
Eftirmáli.
Afdrif þeirra Sporðsfeðga er
ein af þeim mörgu harmsögum,
er því miður voru ekki ótíðar
fram á seinni liluta 19. aldar,
jafnvel lengur. Ýmsir sem voru
ó ferð um auðnir þessa lands
að vetrarlagi, enduðu sögu sína
úti á lijarninu, þótt lirauslir og
heilbrigðir væru.
Viða var fé lialdið til haga
langt frá heimilum í hinum
fjærliggjandi beitilöndum, eng-
in Ioftvog. Mun hún ekki hafa
orðið almenn fyrr en um eða
úr aldamótum. Varð útkoman
þvi miður stundum sú, að fjár-
inenn náðu ekki að koma sér
og fénu heim áður en hinar
stórfelldu hríðar bönnuðu alla
möguleika til þess. —
Ferðalög yfir ýmsa fjallvegi
landsins voru tíð að vetrarlagi.
Fólkið var þá margt í sveitum
landsins, og þar af leiðandi
meiri sámgönguþörf. Ennfrem-
ur var laugt fram á 19. öld mik-
ið af allavega aumingjum, sem
fram drógu lífið á því að fara á
milli manna og mun mega finna
dæmi, að sumir þessir vesaling-
ar enduðu æfina í villu úli á
gaddinum.
Menning þjóðarinnar í fyrstu
hægfara, svo ótök liennar við
rótgrónar fornar venjur, frá
löugu liðnum hnignunartíma
komu ekki í ljós fyr en síðar.
Saga þeirra löngu liðnu tíma er
að surnu leyti saga menningar-
leysis og skilyrðaskorts, háð
óblíðn og breytilegu tíðarfari
hins norðlæga slrjálbyggða
lands. —
Að morgni 6. desember var
enn sama hríðin. Var þann dag
allan leitað af sömu mönnum,
en allt árangurslaust, annað en
við gengum fram á mikið af
dauðu fé. Segir ger frá því í
minnisblöðum Jóns, er koma
siðar.
Þann 9. desember vár hríðar-
laust og bjart veður; var þá
safnað mönnum og leit liafin
að nýju. Er leið á daginn voru
leitarmenn orðnir yfir þrjátiu,
austan úr Víðidal utan úr Vest-
urhópi, af Múlabæjunum og
víðar.
Við ferðafélagar leituðum
með þeim fram undir rökkur,
skildum við leitarmenn, og fór-
um sem leiðir olckar lágu, en
hvergi fundust lík þeirra feðga.
9. Enn úr minnisblöðum Jóns
L. Hanssonar.
.... Nú var farið að leita
fjárins. Var það Ijót sjón það,
sem maður var að finna, sumt
lá afvelta, frosið niður, hafði
veðrið skellt því um, eða sligast
af fönninni og liryggbrotnað.
Margar ærnar voru með sam-
frosnar afturlappirnar. Af fé
mínu fundust 40 kindur dauðar,
þar af 1 sauður, en margt af
hinu ýmist drapst eða varð að
skera síðar. Af einni ánni datt
annar afturfóturinn, en af ann-
ari sem skrimti, voru haustið
eftir allar kjúkurnar samgrónar
á öðrum framfæti. Það var sár-
grælileg sjón að sjá aumingja
skepnurnár, hvílíkar þjáning-
ar þær hefðu inátt líða. Megnið
af fénu á Sporði fannst, en mjög
fátt lifandi, af 120 kindum
fundust að eins á milli 40 og 50
lifandi. En lík feðganna fundust
ekki, þó var þeirra leitað eftir
livern blota allt til vors.
Þessi flugvél, sem er smíðuð í Bandaríkjunum, er þeim kostum búin, að hún getur flogið upp
með 40 km. liraða
liöfðu dáið strax, enda voru lík-
in rétt liulin í skarafönninni,
sem var um dagsetrið. ,
11. Feigðardraumur.
Nokkuru áður en slys þetta
varð, hafði sr. Þorvald Bjarnar-
son á Melstað í Miðfirði dreymt
að Jón Gunnarsson bóndi á
Sporði kæmi á glugga hjá sér
og kvæði vísu — Jón var hag-
yrðingur góður — en ekki gat
prestur munað hana nema
liálfa. Skömmu síðar var liann
á ferð og kom í Sporðshúsin.
Þar bjó þá Rósant Natliansson
Ketilssonar.Barst þá í tal draum-
ur prests. Kom þá í Ijós, að
Rósant hafði dreymt sama
drauminn, og mundi ekki lield-
ur nema hálfa vísuna, en þegar
þeir báru saman kom vísan öll.
Vísuna Iærði eg þannig:
Vonar skíman veiklast fer,
vondur því að hrollur sker.
Kulda stímið kvíðvænt er,
koldimm gríma að sjónum ber.