Vísir Sunnudagsblað - 15.08.1943, Blaðsíða 8

VÍSffi SUNNUDAGSBLAÐ
SÍWAA
Veðurfræðingur einn, sem i
því nær hálfa öld hefir, sér til
skemmtunar, lagt stund á veð-
ursi>ár langt fram í tíniann,
hyggur að sá tími fari i hönd, er
uppskerubrestur, sem stafi af
verðráttunni, eigi sór ekki stað.
Charles F. Reid, veðurfræð-
ingur ríkisstjói-nai'innar í Iowa,
spáir því, að þegar striðinu lýk-
ur fari menn að leggja stund á
veðurspár fram í timann, sem
muni „koma í veg fyrir upp-
skerubrest, að minnsta kosti
þann sem stafar af veðurlagi.“
Mr. Reid hefir stundað veður-
athuganir um 43 ára skeið; og
því nær allan þann tínia hefir
hann sérstaklega ástundað að
komast að raun um hvort slik-
ar veðurspár geti reynst áhyggi-
íegar. Yfirmenn hans í Was-
liington hafa viðurkennt hæfi-
leika hans í þeim efnum og ný-
lega dvaldi hann i höfuðborg-
inni í tvo mánuði, starfandi að
veðurspám langt fram i tim-
ann.
Hann hyggur að loftslags-
hreytingar gerist á hringferð,
og með þvi að athuga gaum-
gæfilega veðurskýrslur og af-
brigðilegar loftslagsbreytingar
á liðnum áratugum (skýrslur
og uppdrættir veðurstofunnar
ná aftur að árinu 1873) geti
veðurfræðingar gert nákvæman
samanburð, sem byggja megi
veðurspár á því nær heilt ár
fyrirfram á hverju tilteknu
svæði.
Auk þess að loftslagsbreyt-
Íngai- fari hringför hefir hann
komizt að raun ym, að af-
brigðilegt veðurlag er einatt
þrálátt. Ef mikið kveður að &f-
brigðunum geta þau varað frá
einum mánuði til fimm mán.
6ða; og þvi meiri sem afbrigð-
in eru verða afleiðingarnar
einnig meira áberandi. Hami
sagði t. d. að bersýnilega væri
samband á milli loftþunga í
Rio de Janeiro í september,
október og nóvember og lang-
varandi hita á kornyrkjusvæði
Mið-Bandarí k j an na á næsta
sumri. Ef Ioftþrýstingurinn er
mikill í Rio að hau6tlagi, verður
hitinn óvenjulega mikill næsta
sumar í Iowa og næi'liggjandi
ríkjum. Ef þessi hlutföll verða
(JþrekjatUegá söpnuð, »1 gf
þvi leiða gagngerðar breytingar
á tilhögun jarðyrkjunnar, segir
hann. Á miðjum vetri gætu
btendur þá fengíð að vita hvort
þeir mættu búast við heitu eða
köldu sumri. Þeir gætu þá aflað
sér þess útsæðis er bezt hent-
aði í þvi veðurlagi sem i vænd-
am væri. Ef þannig vaeri að
farið, vrði gróðrinum minni
hætta búin af snöggum veður-
breytingum. En hann leggur á-
herzlu á, að afbrigði í loft-
straumum útheimtist til þess að
nægilega traustur grunnur fáist
til að byggja á veðurspár fram
í timann. Hann fullyrðir einnig,
að hver veður&pá er gilda skuli
um langan tima, sé bundin við
eittliYert ákveðið svæði. Rio-
akuryrkjusvæðis-hlutfalhð, t. d.
snerti aðeins Iowa og ríkin i
kring um það. Einhver önnur
loftslags-afbrigði þyrftu að upp-
götvast, sem ættu við afbrigði-
lega veðráttu næsta sumar, á
öðrum svæðum. Ennfremur
segir hann, að veðurspár langt
fram í tímann verði ekki mögu-
legt að gera inánuð eftir mán-
Uð, heldur aðeins á þeim tím-
um sem afbrigði séu í loftslagi.
Að því er það snertir að spá
veðri meira en ár fram í tiih-
ann, segir hann að til þess út-
heimtist enn aðrar rannsóknir,
sem fram að þessum tíma hafi
ekki verið lögð stund á. Æfðir
veðurfræðingar hlytu að gera
all-miklar athuganir til að finna
hlutföllin sem slíkar yeðurspár
yrðu byggðar á. En hann segir,
að þegar stríðinu lýkur muni
fjöldi af veðurfræðingum, sein
nú eru í þjónustu hersins við
veðurathuganir, semja veður-
athugana-kerfi, er nái yfir
heim allan.
Mr. Reid hefir gert margar
„réttar“ veðurspár langt fram i
tímann, á liðnum árum. En
flestar þeirra hafa gejrmst i
skrifborði hans, þangað til
reynslan hefir sýnt að þær voru
réttar. Hann hefir þó birt nokk-
urar á hverju ári, sem hafa
sagt fyrir um veðurlag, allt að
því 11 mánuði fram í timann.
„Og aðeins ein þeirra var rÖng,“
sagði hann. Aldrei kvaðst hann
geja slikar spár án þess að hafa
ákveðnar hliðstæður til að
byggja á. „En eg veit,“ bætti
hann við, „að með gaumgæfi-
legum athuguuum get eg gert
veðurspár sem reynast 100%
réttar, og ná því nær heilt át
fiam í tímann.“
•
Gervi-hjólhringir.
Dr. Gustav Egloff er maður
nefndur. Háiin er starfstnaður
6 efn»P6Rft,sóknar8tofu Ur^ver-
Unga brúðurin lieitir Lady Sarali Spencer-Churehill og er
náfrænka forsætisráðherrans. Ilún giftist amerískum sjóliðs-
foringja, Edwin R. Russell, í St. Margretakirkjunni í London.
sal félagsins í Bandaríkjunum.
Hann segir svo góða reynslu af
tilbúning gervihjólliringa á bíl-
verði ekki langt að biða, að
þeir verði svo vel gerðir, að
þeir endist lengur en sjálfir bíl-
arnir. Nú segir hann þess
dæmi, að þeir endist 53,000
mílur á vöruflutninga-bílum.
Auk þessa sé efnið í þeim liálfu
ódýrara en á gúmmíi úr trjám,
eða aðeins 7 cents pundið i
stað 15. Dr. Egloff segir, að
eftir stríð verði gervi-hjól-
hringir eingöngu notaðir.
•
Afsökun.
í Tulsa í Oklahoma-ríkinu
var negri, George Tipton að
nafni, er kærður var fyrir að
stela lítilli sláttuvél. Hann út-
skýrði tilfellið þannig fyrir
dómaranum: „Eg stal henni
ekki, eg datt um liana, en var
of latur að ganga í kringum
hana, svo eg bara ýtti henni á
undan mér.“
•
Heimskir meun.
Kvekara-kona ein er sann-
færð um að karlmenn séu
heimskir, Hún nefnir þetta
þrennt sem dæmi þess;
Fyrsta heimska þeirra er eú,
»?? fara í stríð og drapa hver
annan. Á þessu sé engin þörf,
því þeir deyi allir, að litlum
tima hðnum, eðlilegum dauða.
Önnur vitlej'sa sé að klifra
upp í tré til þess að tína eplin af
þeim, í stað þess að biða eftir
því að eplin falli sjálfkrafa af
trjánum til jarðar.
Þriðja heimskan og sú stærsta
sé sú, að vera að elta kvenfólk,
sem, ef þeír væru svo vitrir, að
láta eiga með sig sjálft, mundi
áreiðanlega elta þá!
Gleymum aldrei,,
að afurðir hvers lands henta
börnum þess yfirleitt bezt. Is-
lendingar verða aldrei til fulln-
ustu sjálfstæð þjóð, fyrr en
þeim lærist að nota auðlindir
landsins til hlítar. Vísindalegar
rannsóknir hafa leitt í ljós, að
þær fæðutegundir, sem hvert
land skapar sjálft, eru lands-
mönnum yfirleitt hollastar.
Hin framsýni maður Eggert
Ölafsson kvað endur fyrir
löngu:
Ef þú étur ekki smér
eða það, sem matur er,
dugur allur drepst í þér,
danskur Islendingur!
Hafðu salt og liafra-saup
en hákarlskaup
þerða tær og fingur,