Tíminn Sunnudagsblað - 29.04.1962, Blaðsíða 16

viku or'ðum eða atlotum hvort að
öðru.
Sagnir heima, að stundum hati Jón
rokið brott úr haðstofunni í reiði og
hafzt við í útihúsum, og á sjálfa jóla-
nóttina á að hafa orðið deila mikil á
Sjöundá, er lauk svo, að Jón leitaði
svefnstaðar í fjárhúsunum. Þessa at-
burðar getur þó hvergi í skráðum
samtíðarheimildum, er nú eru tiltæk-
ar, og ekki kom þetta fram við réttar-
rannsókn þá, er síðar varð. En hitt
er vottfest, að fyrir þorrakomu voru
bæði hjónin skilin að sæng, og því
við borið, að þröngt væri í rúmunum,
að því er vinnuhjúin sögðu. En ekki
tóku þau Steinunn og Bjarni þó að
sænga saman, heldur kúrðu bændurn-
ir einhvers staðar þar, er þeir fundu
sér hvílustað.
VI.
Ekki getur hjá því farið, að Rauð-
sendingum öllum hafi verið kunnugt
orðið um heimilisbraginn á Sjöundá,
þegar hér var komið. Og slík tíðindi
eru sjaldan látin liggja í láginni, þá
einn eða fleiri vita. Þau berast mann
frá manni eins og eldur í sinu og eru
sæt við góm í fálæti lítilla byggðar-
laga í kreppu hárra heiða við yzta
haf. Við og við hittist fólk við kirkju
á messudögum, og þaðan rann frétta-
straumurinn látlaust út um sóknina.
Jón og Guðrún, sem fóru halloka
heima fyrir og áttu ills i að hefna við
Bjarna og Steinunni, tóku líka að
gefa margt í skyn við sveitunga sína,
þegar kom fram á þorra og góu, og
hefur þó áreiðanlega eitthvað af því
aldrei verið fest á blað.
Seint á þorra kom Jón Þorgrímsson
að Krókshúsum til Rögnvalds Ólafs-
sonar og Ingibjargar Egilsdóttur, hálf-
systur Guðrúnar á Sjöundá. Tjáði
hann þá Krókshúsabóndanum, að
hann vildi brjótast frá Sjöundá —
„hann kynni þar aldrei við sig, en
hún Steinunn kynni þar þeim mun
betur við sig“.
Rögnvaldur hefur náttúrlega vitað,
hvað klukkan sló. En þó spurði hann
af undirfurðulegri ýtni:
— Er þér ekki gaman núna, Jón
minn? Hefur þú ekki tekið heima?
— Mér er full alvara, svaraði þá
Jón afdráttarlaust.
Segir ekki fleira af því samtali, þótt
vafalaust hafi fleira farið þeim á
milli.
Jón kom líka að Stökkum, bæ ná-
lega samtýnis Krókshúsum, til Sig-
mundar hreppstjóra Jónssonar, og var
talið, að það hefði verið á þriðjudag-
inn í föstuinngang, i byrjun marz-
mánaðar. Hafi þeir, sem minntust
komu Jóns á þessa bæi, munað rétt,
hefur honum orðið tíðförult þangað
út eftir. Vinnumaður frá Kirkju-
hvammi, Guðnnujndur Einarsson að
nafni, var fyrir á Stökkum, og spurði
hann Jón frétta frá Sjöundá. I þeirri
spurningu hefur auðvitað verið fólg-
in hnýsni um heimilisbraginn þar,
enda brást ekki, að hann hefði nokk-
uð upp úr krafsinu, þótt Jón svaraði
sjálfri spurningunni með dylgjum:
— Ég tala ei neitt um það. En það-
an vildi ég vera með tvéimur mínum
börnum, og er mér kærast að sjá það-
an engan framar.
Örfáum dögum síðar kom kona frá
Stakkadal, Guðrún Jónsdóttir, inn að
Sjöundá. Það var á sunnudag í mið-
góu. Hitti hún Guðrúnu Egilsdóttur
snöggvast að máli. Bar hún sig mjög
upp við nöfnu sína frá Stakkadal og
sagðist ekki fyrr hafa átt við svo
bágan kost að búa, svo að hún myndi,
sem þennan vetur, og væri það meira
að kenna Steinunni en Bjarna, „því
hún hefði ginnt hann frá sér og spillt
houm við sig“. Lézt Guðrún frá
Stakkadal samt einskis hafa spurt.
Guðmundur i Kirkjuhvammi mætti
Guðrúnu á förnum vegi á flötunum
þar fyrjr utan. Bað hún hann þá að
taka sér blóð við bakverk. Hann sagð-
ist ekki geta komið því við vegna
gegninga, en ef hún vildi fara út að
Saurbæ og gista þar, skyldi hann
koma snemma morguns og fram-
kvæma blóðtökuna. En það kvaðst
hún ekki þora fyrir Bjarna og Stein-
unni, því að þá héldu þau, að hún
bæri út þeiira athafnir, og hefðu hót-
að sér líftjóni, ef hún gerði það.
— Þá er það satt, sem skrafað er,
að þau séu að draga sig saman, sagði
Guðmundur.
— Það er meira en svo sé, svaraði
Guðrún.
VII.
Meðhjálparar á Rauðasandi, Ölafur
Sigurðsson á Lambavatni og Þorberg-
ur Illugason í Kirkjuhvammi, voru nú
nokkuð teknir að ókyrrast. Þeir áttu
að vera hægri hönd prests síns, og
óstandið og hórdómurinn á Sjöundá
var mál, sem þeim bar að láta til sín
taka í nafni embættis síns. Það virð-
ist hafa ver'ið um þetta leyti, sem þeir
færðu það í tal við prófastinn í Sauð-
lauksdal, að slæmar sögur færu af líf-
erninu á Sjöundá og samkomulag
myndi bágt á milli beggja hjónanna
þar. Varla hafa þeir samt orðið fyrst-
ir til þess að bera þessa sögu í eyru
hans, enda lét hann síðar á sér skilja,
að hann hefði víðar heyit ávæning af
slíku.
Én séra Jón Ormsson var tregur til
þess að skipta sér af málum á Sjö-
undá. Hann óaði við langri ferð í
vondri tíð og vetrarríki, og því lét
hann sér nægja að segja meðhjálpur-
unum, að það væri embættisskylda
þeirra að rannsaka orðróminn og
freista þess að ráða hér bót á. Með-
hjálpararnir sátu aftur á móti við
þann keip, að prófastur færi með
þeim, og þegar það fékkst ekki, létu
þeir kyrrt liggja og höfðust ekki að.
En Jón Þorgrímsson linnti ekki
ferðalögum. Hann var á ferð úti á
bæjum, er vika var eftir af marzmán-
uði og lágði þá leið sína að Stakkadal.
Tók hann Jón bónda Jónsson tali og
falaði það af honum, að' hann tæki
sig í húsmennsku, þegar voraði, með
tvö barna sinna.
Jón í Stakkadal spurði, hví hann
vildi fara frá Sjöundá. En Jón Þor-
grímsson svaraði því til, „að hann
vildi þar ekki vera, en konan sín
vildi ei fara burt með sér, og yrði
það þeirra skilnaður".
Jón í Stakkadal neitaði þó bón
r.afna síns, þar eð hann teldi sér eigi
fáirt að taka húsmann vegna þrengsla
og fátæktar.
í þetta skipti fór Jón lengra en að
Stakkadal. Hann virðist hafa komizt
alla leið að Sauðlauksdal og liaft þar
tal af séra Jóni Ormssyni. Ekki er
kunnugt, hvaða erindi hann átti við
prófast. Samræður þeirra snerust að
minnsta kosti ekki um erjurnar á
Sjöundá, enda hirti prófastur ekki um
að grennslast neitt eftir því, sem þar
fór fram, þótt Jón Þorgrímsson sækti
hann heim. Hann hefur hvorki verið
úr hófi forvitinn maður né strangur
herra sinna sóknarbarna í siðferðis-
málum.
Þessa sömu daga hitti Gísli Bjarna-
son í Skápadal Jón að máli. Jón var
daufur í dálkinn og lét Gísla ráða í,
að hann vildi ekki lengur vera á Sjö- -
undá, en sagðist ekki frekar kenna
það Bjarna en Steinunni.
VIII.
Heima á Sjöundá ríkti heift og hat-
ur, því að stöðugt þrútnaði um. Gengu
slettur miklar á báða bóga, og sló í
miklar brýnur annað veifið. Bjarni
og Steinunn höfðu harla illan bifur
á göngum Jóns um sveitina, því að
þau gengu þess ekki dulin, að hann
bar þau út, hvar sem hann fór. Hafa
þau eflaust orðið þess áskynja af við-
móti fólks og andrúmsloftinu í kring-
um sig, hve sveitarskraf allt snerist
um þau, hafi þá ekki einhver orðið til
þess að vikja að því við þau berum
orðum. Þótti þeim ekki mega við svo
búið standa, og ræddu iðulega um
það sín á milli, að þau yrðu að ryðja
Jóni úr vegi, svo að söguburði hans
linnti og þau fengju notizt í friði. Var
Bjarni harðari í tillögum en Steinunn,
en þó er ekki að sjá, að hún hafi tekið
þvert fyrir, heldur fallizt á þessa ráða-
gerð með nokkrum semingi.
Jón var úfinn í skapi og uggandi
um, hversu úr rættist, er hann kom
vonsvikinn heim úr ferð sinni að
Stakkadal og Sauðlauksdal. Og ekki
voru honum búnar neinar værðir
heima, er gætu sefað hann. Hann
skeytti því skapi sínu á hinni ótrúu
og blygðunarlausu konu sinni.
Örfáum kvöldum eftir þessa síð-
ustu ferð hans vai'ð hörð senna. Það
208
T í M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ