Tíminn Sunnudagsblað - 17.06.1962, Blaðsíða 12

Þorsteinn Kjarval. (Liósm.:TÍMINN, GE)
Ég hafði hringt og beðið um viðtal
við' kempuna, sem var auðfengið, og
kvöldið var að færast yfir Laugarás-
inn, þegar ég barði að dyrum í Hrafn-
istu og hann kom á móti mér hress
og kvikur, og bauð mér inn í her-
bergið sitt, sem hann hefur útsýni
frá yfir sundin, sem minna hann
stundum á dansinn við Ránardætur,
sem hann steig af hvað mestu fjöri
kringum aldamótin, meðan skútur,
sem hillti uppi við sjóndeildarhring
undir fullum seglum, seiddu sveita-
drengina fram í flæðarmálið og togar-
ar voru ekki til, nema liti í heimi.
Þá var Þorsteinn Kjarval ungur og
hafði barizt við Austfjarðafjöllin í
návígi. En þau stæltu hann í stað
þess að sigra hann, enda hangir á
veggnum málverk eftir bróður hans,
þar sem mynd hins íturvaxna æsku-
manns er greypt í þessi lindóttu, aust-
firzku fjöll. Og hann er með Byrons-
kraga og býður þeim byrginn. Hann
var að lesa, þegar ég kom, en lagði
strax frá sér bókina „Sókn á sæ og
storð“ — æviminningar Þórarins 01-
geirssonar, með þeim ummælum, að
þeir væru frændur. Og svo. byrjaði
hann að segja frá:
— Við erum öll fædd í Meðalland-
inu, þessi systkin. Miðbær að Efri-Ey
hét bærinn. Þar var þá fjórbýli, en
nú eru bændurnir þar ekki nema
tveir. En ég fór þaðan níu ára gamall.
— Og hvert lá þá leiðin?
— Austur í Hamarsdal. Já, ég var
nýkominn á tíunda árið. Þá fór ég
austur að smala fé. Þá voiu bændur
fjármargir þar eystra, og það varð
að elta þessar skepnur hingað og
þangað, hvort sem fært var eða ófært.
Og maður lagði lifið oft að veði í
VINNAN OC MATURINN -
SANNLEIKURINN OG LÍFID
fjöllunum. Þá var ég blautur í gegn
svona helminginn úr árinu. Þetta
voru lifnað'arhættirnir í þá daga. Það
gat enginn þurrkað neitt nema úti.
— Hvers vegna fórstu þarna aust-
ur?
— Fólkið var alltaf allt of margt í
Meðallandinu. Þess vegna fór ég aust-
ur. Það var kynsælt og hraust og
átti frá tíu upp í þrjátíu börn, þó að
það sylti heilu og hálfu hungri. Afi
minn átti tuttugu börn og langafi
minn líka, og það var í Móðuharðind-
unum. Við höfðum ekki alltaf of
mikið að borða, en ég hef alla ævi
bitið bein. Mér þykir ekkert gaman
að borða ket, nema hafa beinin með.
Það herðir tennurnar að bita bein,
enda hafa mínar alla tíð verið sterk-
ar, þó að ég bryti reyndar eina í
fyrra, sagði Þorsteinn og sýndi mér
skarðið. Svo fór hann ofan í vasa sinn
og dró upp úrklippu úr Tímanum
frá því í fyrra. Þá varð hann 83 ára
4. marz, og Ríkharður Jónsson, mynd-
höggvari, orti til hans afmælisljóð,
þar sem hann rakti Austurlandsferil
hans í stórum dráttum. Þarna sérðu
það s’vart á hvitu, segir Þorsteinn og
bendir mér á úrklippuna:
— „Hamarsdal var sending send
sunnan úr Meðallandi". Ég var að
Hamri í Hamarsfirði, eins og þú sérð
þarna í vísunum. Sá bær stendur fyr
ir botni fjarðarins. Ríkharður ólst
líka upp þarna austur frá, á Strýtu
út með firðinum. En hann var korn-
ungur, þe*gar ég fór þaðan. Þá gekk
ég alla leið hér suður á Miðnes með
mínar föggur á bakinu. Þá fóru menn
allar ófærur á postulunum með ein-
föld roð á löppunum, og þess vegna
eru tærnar á manni svona, skældar
og snúnar, segir Þorsteinn og réttir
fram fótinn. — Já, það er ekkert við
það að athuga. Og þetta hefur svo
sem ekki staðið mér fyrir þrifum.
Eg gekk suður á Reykjanesfjallgarð
í gær með Náttúrufræðifélaginu og
skemmti mér vel.
— Hvenær fórstu að austan?
372
TlllNN
SUNNUDAGSBLAÐ