Tíminn Sunnudagsblað - 01.03.1964, Blaðsíða 10

garðinum sést greinilega enn þann
dag í dag. En á flugi sínu yfir slétt-
una hrækti hann fjallinu út úr sér,
og þarna er það, heitir Djöflabiti
og er talið heilagt.
Hátt uppi í Mellereyfjalli suðaust-
an sléttunnar, er klaustur þagnar-
munka með nokkur hundruð manna,
sem ekki mæla orð frá vörum. í
rauninni er klaustrið í Waterford-
greifadæmi, en landfræðilega séð
heyrir það Tipparery til. Saga þess
er furðuleg. Þegar fyrstu munkarn-
ir komu þangað endur fyrir löngu,
útlagar frá Frakklandi, var fjallið
nakið og gróðurvana. En nú er þar
heilt þorp kirkna, kennaraskólabygg-
inga og annarra menntastofnana.
Efst er sjálft klaustrið, umlukt há-
um múrum, með munka af reglu
Benedíkts, er heitið hafa guði því
að opna aldrei munn sinn til annars
en syngja og biðja, unz þeir verða
bornir til grafar, sem þeir grafa sér
sjálfir um leið og þeim er veitt inn-
ganga í klaustrið.
Hundruð grafa, sem reft hefur
verið yfir, bíða þess, að eigendur
þeirra lúti höfði í hinzta sinn, sadd-
ir lífdaga, sem aldrei færa þeim ann-
að en vinnu, bænagerðir og íhugun.
En jafnvel til þessara manna, sem
dánir voru veröldinni, þótt þeir
væru enn á lífi, náði borgarastyrj-
öldin með ýmsum hætti. Konungs-
ríki gátu hrunið til grunna, dagblöð
og útvarpsstöðvar orðið að stórveld-
um og heimsstyrjaldir blossað upp
og hjaðnað, án þess að klaustur-
bræðurnir, sem þangað voru komn-
ir úr mörgum löndum og mörgum
starfsgreinum, vissu um slíkt. En
grimmd og miskunnarleysi borgara-
styrjaldarinnar teygði klær sínar
upp á þetta fjall og sá einni gröf-
inni fyrir líki.
Það var viku eftir flótta Jimma
McLees frá Geitinni og engisprett-
unni. Á hinu stóru ræktarlöndum
klaustursins voru nokkrir munkar
að hlynna að rófum. Þagnarmunkur
í hópnum í hvítum kufli og með
svarta herðaslá með hettu yfir sér
reisti sig snöggvast upp til þess að
rétta úr bakinu, og þá sá hann
mann, sem stefndi til þeirra á harða-
hlaupum. Hann bar þó ekki hratt
yfir, því að landið var mishæðótt,
og þar að auki er aldrei gott að
hlaupa yfir rófnabeð. En þegar hann
nálgaðist, hrópaði hann til munk-
anna, og þeim skildist undir eins,
að hann myndi vera í mikilli hættu.
Loks gátu þeir numið, hvað hann
sagði — það var eitthvað á þá lund,
er vænta mátti af óðagotinu, sem á
honum var.
„Bjargíð mér í nafni heilagrar
móður“, æpti hann. „Þeir geta kom-
ið, hvenær sem er. Felið mig, bless-
uðu feður, og ykkur skal verða laun-
að að verðleikum".
Þeir vissu, hvað hann var að fara.
202
/
Kannski voru aðeins fáar mínútur
til stefnu. Allir stóðu steinþegjandi.
Þar til einn þeirra benti til klaust-
ursins og bandaði hendinni á þann
veg, sem hann vildi segja Jimma
að flýta sér. Já, það lá við, að orð-
in yrðu til í munni hans. Hinir veif-
uðu líka á þann talandi hátt, er
verður þeim eiginlegur, sem ævin-
lega verða að gera sig skiljanlega
með látbragði sinu: í guðs bænum
hlauptu, maður! Hvers vegna stend-
urðu þarna, þegar þú getur bjargað
lífi þínu með því að komast undir
verndarvæng hins heilaga klaust-
urs?
En Jimmi hljóp ekki. Kannski gat
hann það ekki, nötrandi af skelf-
ingu og örmagna af þreytu eftir
þindarlausan flótta í heila viku.
Hann gat ekki heldur sagt neitt af
viti — hann gat ekkert nema patað
og muldrað: „Bjargið mér í nafni
heilags Patreks — þeir geta komið
á hverri stundu!" En hvað ætlaðist
hann til, að þessir munkar gerðu?
Áttu þeir að grafa hann í jörð nið-
ur? Slá um hann hring í þeirri trú,
að eftirleitarmennirnir dirfðust ekki
að snerta kufla þeirra? Hvort
tveggja var fráleitt. Þeir þurftu
ráðrúm til þess, ef þeir áttu að fela
hann niðri í jörðinni, og það var
ekki unnt að treysta því, að búning-
ar þeirra yrðu virtir.
„Hjálpið mér, djöflarnir ykkar!“
öskraði Jimmi og hafði nú misst á
sér alla stjórn: „Hvers vegna stand-
ið þið svona og glápið á mig?“
Því var ekki að leyna: Þeir stóðu
þarna og gláptu á hann — það mátti
komast svo að orði. Þeir studdust
fram á verkfæri sín og biðu þess
að sjá, hve lengi maðurinn yrði að
koma sér að því að hlaupa. Bjóst
hann við því, að þeir bæru hann
inn í klaustrið?
Jimmi beið þess ekki, að hann yrði
borinn.
„Ágætt!“ sagði hann. „Úr því að
þið viljið, að það gerist þannig, þá
skal það líka gerast þannig".
Síðan réðst hann án frekari orða
á einn munkinn, sem var viðlíka stór
vexti og hann sjálfur, og áður en
munkurinn fékk ráðrúm til þess að
hörfa undan, hafði hann rifið af
honum hettuna og herðaslagið og
var farinn að toga af honum kufl-
inn. Þegar hann hafði náð af hon-
um flíkunum, fleygði hann frá sér
jakka sínum og buxum, steypti yfir
sig kuflinum og neyddi munkinn til
þess að fara í hinn óheilaga fatnað.
Þegar þessu var lokið, hrópaði
hann:
„Hlauptu nú eins og þú getur!“
Og þegar hann hafði lyft hend-
inni til þess að blessa hann, hljóp
munkurinn. Nú skildi hann, til
hvers var ætlazt. Hann hljóp eins
og æfður þolhlaupari, því að klaust-
urlifnaðurinn gæddi líkami manna
sinum, sem voru sinar, og kögglum,
sem voru kögglar. Hann hljóp eins
og hann ætti lífið að leysa — sem
og var: Líf hins ókunna manns. Og
hann komst langleiðina upp að
klaustrinu, áður en þeim skaut upp
— þrír voru þeir, og þeir komu úr
allt annarri átt en mátt hefði ætla.
Þeir dreifðu sér, og þó að munkur-
inn sneri við og hlypi í einlægum
krákustigum eins og héri, þá átti
hann sér engrar undankomu von.
Það er svo með nýtízku vopn:
Hæfi ein kúlan ekki, þá eru mestar
líkur til að einhver hinna næstu
hæfi. Munkarnir lágu á hnjánum og
báðust fyrir, þegar bróöir Píus féll
þarna á rófnaakrinum. Þá stóðu
bræðurnir upp eins og samkvæmt
skipun og hröðuðu sér allir í einum
hópi til hans, en mennirnir þrír
hörfuðu undan út í fjallið. Jimmi
stóð einn eftir og horfði á, þegar
bræðurnir lyftu líkinu upp og lögðu
af stað með það til klaustursins.
Syngjandi.
Hönd var lögð á öxl Jimma, og
þegar hann leit upp, blasti við hon-
um skeggjað andlit risavaxins
munks. Þessi munkur fór með hann
á eftir hinum, sem sungu linnulaust
hljómlausri, jafnvel ógnandi röddu.
III.
En hafi einhver ógnun verið fólg-
in í drungalegum andlátssálmi munk
anna, þá var henni að minnsta kosti
ekki stefnt gegn Jimma. Það hlaut
sérhver íri að vita, og það vissi
hann líka vel. Þar að auki var hann
altekinn af því skeytingarleysi, sem
grípur menn, þegar þeir eru að ör-
magnast af þreytu. Hann var kom-
inn að niðurlotum eftir sjö daga
flótta og varð lémagna, þegar hásk-
inn var um garð genginn. Hann
vissi, að hann myndi geta etið heil-
an lambsskrokk, og sofið í tvo sól-
arhringa samfleytt, og honum veitti
ekki af mörgum fötum af vatni til
þess að þvo sér. Umhugsunin um
þetta altók hann svo, að hann
gleymdi því, í hve undarlegan bún-
ing forlögin höfðu fært hann —
líka manninum, sem hann hafði
rænt þessum búningi.
Karlmönnum standa ævinlega
opnar dyr á þessu klaustri. Sérhver
karlmaður af konu fæddur, getur
hringt dyrabjöllunni, og honum
verður hleypt inn og leyft að dvelj-
ast þar einn dag, einn mánuð, eitt
ár eða allt til æviloka. Hvort hann
borgar fyrir sig eða borgar ekki fyr-
ir sig — það gildir einu. En engin
kona fær að stíga fæti sínum inn
fyrir klausturmúrinn. Komi hjón
þangað saman, verður frúin að
staðnæmast í skýli dyravarðarins,
unz bóndi hennar kemur aftur. Af
þessu hafa sprottið ýmsar skrýtnar
og snöggsoðnar sögur um aumlegt
hlutskipti nýgiftra kvenna. En þess-
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ