Tíminn Sunnudagsblað - 31.01.1965, Blaðsíða 13

TÍlf'il !• .1
veiíiskati. Fyrir örfáum árum var
hann í flokki Skaftfellinga, sem
fóru á áttæringum gegn kaupskip-
um Englendinga í Vestmannaeyjum
og svöruðu örvadrífunni af handbog-
unum ensku með grjótkasti, en beittu
fornum vopnum, spjótum og öxum,
er til návígis kom. Af þeim fundi var
dauður borinn Gissur, bróðir Hrauns-
bóndans, ásamt séra Jóni smjörþef úr
Meðallandi.
Bóndinn á Hrauni, Einar Sigvalda-
son, sver sig í hinar frægu ættir að
því leyti, að honum ægja ekki stór-
ræðin. En með dálítið undarlegum
hætti er honum í þær skotið, og er
þó sumt á huldu.
Sú saga gerðist fyrir þær sakir, að
höfðingjar landsins forsmá hvorki
gæði þessa heims né annars. Því er
hvíslað, að frægasti kvenskörungur
Vesturlands, Ólöf Loftsdóttir, hafi
illa unað einlífinu í æsku, enda margt
fríðra sveina og vaskra á höfðingja-
setrunum. Kviknaði líf af slíkum
æskubrekum hinna auðugustu höfð-
ingjadætra, var ekki dæmalaust, að
þernum þeirra væri eignað afkvæm-
ið. Faðir Hraunsbóndans, Sigvaldi
langalíf, var hvorki kailaður sonur
mzrn
v trJ.lril írr
Ólafar ríku á Skarði né þess manns,
er hún var talin hafa á dáleika í
æsku, en þó er ekki laust við kvis
um uppruna hans. En hvort sem það
styðst við rök eða ekki, þá leikur á
hinn bóginn enginn vafi á göfugu
móðerni Einars á Hrauni. Og þá er
komið að umhyggju höfðingjanna á
Vesturlandi fyrir velferð sinni í þeim
heimi, þar sem aðalstign og harð-
stjóravald á íslandi er ekki með öllu
einhlítt til æskilegra málaloka. Þótt
hátt væri á þeim risið, þegar þeir
riðu til dómþinga eða fjárupptöku,
urðu þeir að temja sér annað snið
í skiptum sínum við þá, er lénum
réðu á himni og jörðu. Þess vegna
krupu þeir að fótum heilagrar Máríu
og játuðu sig synduga guði, reistu
kirkjur miklar og skartlegar, fluttu
út hingað helga dóma og dýra gripi,
bríkur og þar til tabúlam, messu-
klæði og altarisdúka til þess að gefa
þeim guðshúsum, er þeir áttu mestar
skyldur við, til uppbótar á jarðir,
skreiðartolla, raftviðarskóga og reka-
fjörur.
Það var þó sannast mála, að smið-
ir þeir og skreytingamenn, sem þeir
keyptu til þess að lofa guð með
verkum sínum, reyndust stundum
dreissugir og ófyrirlátsamir. Það
hafði herra Eiríkur riddari komizt
að raun um hér fyrr á tíð, er hann
fékk Þórarin pent til þess að prýða
nýja kirkju í Vatnsfirði, því að hann
vann á staðarprestinum í sjálfum
kirkjugarðinum í stað þess að láta
sér nægja að festa myndir helgra
manna á þiljur og bríkur.
En það leggur úrgan vind áf hafi
inn firði Vesturlands, og jafnvel hin
veglegustu guðshús með handaverk-
um Þórarins pents frá Hafnseyri við
Arnarfjörð ganga úr sér og hrörna.
Þá er bót í máli, að höfðingjaslekt-
ið í Vatnsfirði og á Skarði hefur
aldrei horft í kostnað við kirkju-
smíðar. Sigvaldi langalíf er maður
hagur, hvaðan sem honum er kominn
hagleikurinn, og þegar Vatnsfirðing-
ar hafa ráðið að reisa nýja kirkju
með spónaþaki, fá þeir hann til verks
ins.
Það fæst mikill viður af Dranga-
reka, og skriðartollarnir úr Bolunga-
vík, sem Björn Jórsalafari gaf kirkj-
unni forðum í legkaup sitt, eru ær-
ið drjúgir. Ekki þarf að efa, að lok-
arspænirnir hafa flogið ótt og títt
f I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
85