Tíminn Sunnudagsblað - 17.07.1966, Blaðsíða 9

tpga setjast-í feltlna, og {>ar sem hægt
Jj> giíifj að þelm. Þetta virðist ef
tji vTÍÍ ekki sérlega flókið, en þess
btr áð gæta, hve demantamagnið í
m,ájörð er raunverulega Örlítið.
bíájörð, sem eftir er, er ekki til
héiníjk nytja, og verður að safna
Rértnl i bingi.
OHa er það jarðefni, sem menn
sæiífa lengst ofan í jörðina, allt að
Ilta röstum. Hér nægir hins vegar
áð gera borholur, sem eru minna en
|et í þvermál. Olíuleit hefur öðru
fremur ýtt undir djúpboranir. Bor-
turnarnir eru ekkert smásmiði, enda
ganga djúpboranir ekki átakalaust fyr
ir sig, og þarf ærinn kraft til þess
áð koma bornum niður.
Jarðfræðingar geta fengið vitn-
eskju um lög þau, sem borinn hefur
gengið í gegn um, með því að taka
jíjarnasýnishorn. Fæst góður þver
Skurður af berginu með því móti.
'Hitti borinn á o'líu, streymir hún
venjulega upp, vegna þess að gas eða
vatn ýtir þéttingsfast á að neðan.
'Hafa verður hemil á þessum þrýst
íngi, og er það gert með því að dreifa
íeir niður með bornu-m. Sérfræðingar
éru lítt hrifnir af olíugosum á gamla
pg rómantíska vísu, sem valda þvl,
að bæði olía og gas fer til spillls.
Þeir kjósa fremur að virkja borhol
ur eins snemma og tök eru á. Vita
skuld er alltaf -reyn-t að forðast það,
Ið eldur komi upp í borholum. Auk
ólíutapsins getur verið miklum örð
uglei'kum bundið að slökkva slíkan
eld. Stundum er ekki- um neitt að
ræða nema mikla sprengingu, sem
eyðir loganum á líkan hátt og ger
Ist, þegar maður blæs á kertaljós.
Dýpt borholna eru takmörk sett.
Þær dýpstu munu vera nálægt átta
röstum. En það er rösklega þreföld
dýpt dýpstu borholna fyrir fjórum
áratugum, svo að mikið hefur áunn
izt á þeim tíma.
Reynsla sú, sem fengizt hefur við
boranir eftir olíu, mun koma að góðu
haldi, þegar hafizt verður handa um
að bora niður úr jarpskorpunni, nið
ur í jarðmöttulinn.
•A
. . . Nokkuð hefur verið borað frá
pöllum og skipum í olíuleit. Slíkir
pallar standa á hafsbotni í Mexíkó-
flóa, Persaflóa og Norðursjó, en þar
hefur mjög verið borað eftir olíu og
gasi á undanförnum árum. Vitas-kuld
er einungis unnt að reisa slíka palla
á grunnsævi, og slíkt hentar ekki fyr
irhuguðum jarðmöttulsborunum.
Jarðskorpan er mjög þykk,
þynnst, þar sem djúpsævi er,
og því er hagfelldast að bor-a
frá skipi eða frá eldfjallaeyju.
Þyrfti slík borhola ekki að vera
meira en tíu rastir á dýpt, og ómet
anlegar upplýsingar myndu fást með
þessu móti. Vitað er, að Bandaríkja
menn stefna að þessu marki, og tal
ið er, að Rússar hafi svipaðar fyrir
ætlanir. Bandaríkjamenn hallast að
þvi að bora frá flotpalli staðsettum
á miklu dýpi.
Menn gera því skóna, að slík bor
un frá flotpalli muni leiða margt mik-
myndu rannsóknir á þeim ugglaust
varpa nýj-u ljósi á ýmislegt í jarð-
sögunn-i. Þá myndi ýmislegt s'kýrast
varðandi myndun fjalla og þá miklu
staðbundnu hitaaukningu í jörðu
niðri, sem veldur því, að berg breyt
ist í gagnleg jarðefni. Aukin þekkin.g
■
« -
Demantanám við Kimberiey i Suður-Afríku seint á öldinni sem leið.
ilsvert í ljós. Fyrst myndu verða fyr
ir setlög á sjávarbotni, sem myndu
veita ómetanlegar upplýsingar um
myndun úthafanna í fyrndinni. Enn
er lítið vitað um setlög á mararbotni
þrátt fyrir öra þróun í hafrannsókn
um á undanförnum árum. Lög þessi
hafa myndazt smám saman allt frá
upphafi tilveruskeiðs jarðar, og
á öllum þessum atriðum, mun koima
að góðu haldi við jarðefnaleit. Ef
við vifcum, hvernig jarðefni verða til,
getum við einbeitt okkur að Ieit á
hinum líklegustu stöðum. Líkja má
jarðefnaleit við lei-t að nál í hey-
stakk, og augljóst hagræði er að því
að vita, hvar í stakknum skuli leita
fyrir sér.
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
535