Tíminn Sunnudagsblað - 03.09.1967, Page 10

Úr Skrrðdal. Skómhöttur j baksýn.
Áriö 1816 eru íbúar Skriðdal
laldir vera 108, en þeir hafa að
iíkindum einhvern tíma verið
flejri, þvi að þá eru í eyði nokk-
ur býli, sem sagnir eru um, að
hafi verið búið á áður, til dæmis
Mið-Sandfeil, sem sagí er, að hafi
lagzt niður fyrir draugagang. Þaí-
sjást nokkuð mikil tóftarbrot, sem
benda til þess, að þar hafi ein-
hvern tíma verið meiri byggingar
en beitarhús frá Stóra-Sandfelli.
Á Arnhólsstöðum bjó á 16. öld
bóndi sá, er Sturla hét, talinn rík-
ur bóndi og auknefndur Maura-
Sturla. Meðal síðustu verkefna Ög
mundar biskups Pálssonar var að
koma á hann fésektum fyrir helgi-
dagavinnu, kirkjuvanrækslu, mat-
gjafahald og okur. Sagnir telja, að
bann hafi lagt niður býli það í
Arnhólsstaðalandi, sem hét á
Bakka og kallast Bakkatættur.
Tættur þessar eru nokkuð glögg-
ar enn, svo og brot eða mót fyr-
fr túngarði, og öskulag hefur sá,
er þetta skrifar, séð þar í lækjar
bakka, sem neíndur er Bakka-
tóftarlækur — hefur ef til vi'l
áður heitið Bakkalækur.
Sturla byggði og hafði sel fyrir
Innan Brúðardalsá í Þórudal, sen^
síðan heitir Sturlusel. Sagt er, að
síðan hafi verið búið þar. Tættur
eru þar mjög glöggar — tvær litl-
ar og ein stór, sem gæti hafa ver-
íð rétt eða fjárhús. Fremur mun
þar hafa verið harðindasamt á vetr
um inni í dalnum og litlar engj-
ar, enda hefur þar eflaust verið
búið smátt og ekki lengi. En aftur
á móti eru mikil slægjulönd um-
hverfis Bakkatættur. Síðar, þegar
Sturla var orðinn gamall, var
hanri sagður orðið svo geðillur,
að enginn gat lynt við hann. Þá
byggði hann sér kofa fyrir utan og
ofan túnið á Arnhólsstöðum og
var þar einsetumaður. Kofatóft
»ú var glögg. síðast þegar ég kom
þar, og nefnd Sturii, og gilið, sem
er þar rétt hjá, Sturlugil. Jón,
fa>ðir SturÍK. þjó á Koilsstöðum á
Völlum um 1500. Sturla gaf Árna,
syni sínum, Höskuldsstaði í Breið-
dal árið 1575, og bjó sú ætt þar
lengi, og frá honum eru margir
Breiðdæiir komnir.
Inn á Hátúnadal, það er á Geit-
dalnum austan Geitdalsár, er
stykki, sem nefnt er Bjarnastaða-
skógur, og er það vaxið smáskóg-
viðarkjarri. En Bjarnastaðir eru
þar hvergi nærri og enginn bær
með því nafni í nálægum sveitum,
svo að nafnið bendir til, að þar
hafi verið bær, er svo hét„ enda
segir í sóknarlýsingu séra Sigurð-
ar Gunnarssonar, sem var prestur
á Hallormsstað, að sagnfr séu um,
að þar hafi bær verið með því
nafni. En hvenær þar hafi verið
búið, séu engar heimildir um. Ó-
glögg tóftarbrot tel ég, að ég hafi
fundið þar 1910, en miklar bygg-
ingar hafa þar ekki verið og ekki
annað, sem bendir á bæ, en nafn-
ið á skógarkjarrinu, enda er þar
ekki byggilegt.
Litlu utar í dalnum er eyðibýl-
ið Dalhús, sem stundum fyrr á
tímum var notað sem beitarhús
frá Þingmúla, til dæmis í tið séra
Þorgríms Arnórssonar, sem var
prestur i Þingmúla 1864-1868.
Gæti ekki hugsazt, að Dalshús og
Bjarnastaðir væru eitt og sama
býlið, aðeins skipt um nafn?
Eins og fyrr segir, var íbúataia
Skriðdalshrepps 1816 108 matwis,
en upp úr því fjölgar fóiki 8rt.
m
Tíli N N — SUNNUDAGSBLAÐ