Tíminn Sunnudagsblað - 05.11.1967, Blaðsíða 2
Kirkjan á ViSareiði undir rótum Malinsfjalls. Á miðri myndinni sést Hvanna-
sund og BorSey handan þess.
ÚTBURÐURINN Á KVÍAVEGGNUM
UG NIDAGRÍSINN I ÚNAGERDI,
hafa óskírð, og sennilega hefur
þessi hugmynd í öndverðu verið
bundin við börn, sem fædd voru í
dul og borín út eða deydd á ann-
an hátt.
Þjóðsagan færeyska er tengd
byggð, sem heitir Viðareiði, og er
hún norðarlega á vesturströnd Við-
eyjar, nokkurn veginn gegnt Múla
á Borðey Það er upphaf þessarar
sögu, að vinnukona á prestsetrinu
Ónagerði á Viðareiði þtingaðist.
Leyndi hún þvi, hversu komið var
fyrir henni, fæddi barnið á laun
og kom þvi fyrir. Hnuplaði hún
sokkbol frá umkomulitlum vinnu-
pilti, sem uppnefndur var Písli,
stakk barnslíkinu í hann og gróf
síðan.
Nú rak að því, að stúlkan var
manni heitin. Leið að brúðkaups-
degi, og var slegið upp veizlu all-
mikilli, svo sem jafnan þótti skylt
að gera, og hæfði sízt af öllu, að
hjú sóknarprestsins hlypu saman
í hjúskap án hefðhelgaðrar við-
hafnar. Var og færeyska stúlkan
að þvi leyti betur sett en stali-
systir hennar hin íslenzka, að hún
virðist hafa verið vel búin að því,
er prýtt fékk konu á heiðursdegi
hennar
Ekki er annars getið en allt hafi
farið vel og skipulega fram í
kirkjunni, og var síðan setzt að
veizluföngum í Ónagerði. Þegar
fólk hafði etið vild sína, voru borð
upp tekin, því að nú skyldi hefj-
ast dans. En sem hafinn var brúð-
ardansinn, er vitanlega var hring-
dans, gerðist atburður sem skaut
hinu glaðværa veizlufólki skelk í
bringu. Inn á gólfið kom niðagrís
veitandi í sokkbol, skoppaði inn 1
hringinn og kvað:
Á mömmu glóir gull,
ég göltrast í ull
og dansa í dulunni af honum
Písla.
Allir kannast við þjóðsöguna ís-
lenzku um stúlkuna, sem bar út
barn sitt. Þegar ieið að haustgleð-
inni, vikivakanum, sárnaði henni
mest, að hún skyldi ekki eiga nógu
góðan fatnað. En þá kom útburður
inn á kvíavegginn og kvað vísu,
móður sinni til hughreystingar:
Móðir mín í kví, kví,
kvfddu ekki því, því
— ég skal lána þér duluna
mina að dansa i.
Þessi þjóðsaga er þó ekki einka-
eign íslendinga. Mjög lík saga er
til dæmis til í Færeyjum. En þar
nefnist útburðurinn niðagrís. Niða-
grísinn birtist þar í líki lítils
sveinbarns, og er sá háttur hans,
að hann veltir sér að fótum fólks,
einkum þegai dimmt er, og er
fcíðum erindi hans að neyða menn
til þess að koma upp þvi nafni,
er hann hefði hlotið, ef lifað hefði.
Af því er auðráðið, að þarna er á
ferð afturganga barna, sem dáið
Þegar niðagrísinn hafði þetta
kveðið, botnveltist hann fyrir fót-
um brúðarinnar, sem varð svo
mjög um það, er hún var minnt
á misgerðir sínar með þessum
hætti, að hún féll í ómegin. Hlupu
gestirnir til og báru hana út. Varð
eftir þetta litið um veizlugleði i
Ónagerði í því brúðkaupi.
Þannig lýkur sögunni um hina
seku brúði á Viðareiði og hefnd þá,
sem yfir hana gekk.
V
962
T t M » (M N - SUNNUDAGSBLAÐ