Tíminn Sunnudagsblað - 05.11.1967, Blaðsíða 22

— Ertu sofnaður? spyr faðirinn.
— Nei, það er bara svo margt,
sem flögratNað manni.
— Þú ert svo niðurbeygður. Ég
held helzt. að þú sért að leggia
upp laupana
— Vertu óhræddur. Haltu
áfram með söguna.
— Já, segir hann með hægð og
kreistir i hnefa sér lófafylli af
möl, — ■jvo kom þessj nýi tími,
skilurðu Ég stóð með byssu
í hendi - já, einmitt á hlaðinu
hjá honum. Nú er mín stund kom-
in. hugsaði ég En hann hafði
þá forðað sér í tæka tíð, þræli-
inn sá irna. svo að ég varð þó
ekki manndrápari.
Bro lítur upp. Hann finnur,
hvernig honum eykst kjarkur á
ný. Svarti gufubáturinn úti á sund
inu hefur snúið af leið. Og bát-
urinn ósýnilegi, svartastur allra
skipa, sem hann vissi stefna hing-
að, — nú veit hann, að í honum
er annar farmur en hann hafði
óttazt fyrir lítilli stundu. Það má
koma, sem koma vill. Það er létt
af honum þungu fargi, er hann
veit Ioks, að hann hefur að
minnsta kosti komizt hjá þeirri
raun, að gerast vinur þess manns
sem stóð vfir höfuðsvörðum bróð-
ur hans.
En faðirinn bætir við, bitrum
rómi: /
— Þó að ég viti hvorki fyrir
guði né mönnum, hvort ég á að
gleðjast yfir því, að því skoti var
aldrei skotið. Ég held jafnvel . . .
—Vesaiings maðurinn, segir
Bro, dapur í bragði.
— Hvað áttu við?
—Þú hatar hann enn. Hatur
er þung öyrði.
— Já, ég hata hann enn. Og
veiztu, nvað ég gerði? Þegar ég
gat ekki náð í húsbóndann sjálf-
an, þreif ég öxi og ruddist inn
í svefnherbergi hans. Þar var rúm
ið hans, •'eiknarmikið bákn með
gylltum stuðlum. Ég hjó í sundur
þetta djöfuls rúm — muldi það
mélinu smærra.
Þennan spónahaug sá Bro sjálf-
ur — hann man glöggt þann dag
á góunni, er hann stóð við kurl-
aða rekkju bróður sins á Ristar-
bæ og spurði sjálfan sig, hvaða
skynsemd gæti stjórnað þvílíkum
gerðum. Nú sér hann þær hend-
ur, sem greiddu höggin, og þær
sitja hvorki á vitfirringi né glæpa
manni. En hann þegir um það,
982
sem honum er í huga. Hann snýr
sér að þeim, sem verkið vann, og
brosir lítið eitt.
— En ef þetta er eins og þú
heldur — ?ð þú eigir þessu rúmi
að þakka barnið, sem hefur ver-
ið þér bezt?
—Þú ert undarlegur maður,
segir faðirinn. Öllu snýrðu þann-
ig, að maður verður að fara að
hugsa um það.
— Þú tókst ekki rétta öxi, seg-
ir Bro. Hlustaðu nú á mig. Veiztu
ekki, að veröldin er f]^l af vond-
um hlekkjum Þeir læsast saman
í keðju frá einni mannsævi til
annarrar, frá einu verki til ann-
ars, og þeir vefjast utan um okk-
ur og kyrkja okkur og hneppa
okkur í fjötra. Hver einasti hlekk-
ur i keðjunnj fæðir undir eins af
sér nýjan hlekk — hún lengist
án afláts, og henni fylgir óendan-
leg bölvun, og hlekkirnir nefnast
sekt, hatur, hefnd. . . . Er það
ekki ætlunarverk mannanna að
brjótast úr þessum fangahlekkj-
um?
— Hvarnig getur þú brotizt úr
þeim?
—Ég hegg á þá. Það er til öxi,
sem er mýkri en allar aðrar axir
í heiminum, en þó beittari. Hún
heitir fyrirgefning. Það vopn fékk
frelsarinn okkur.
—Ég get ekki fyrirgefið þess-
um manni. Nú er hann sjálfsagt
einn af böðlunum, sem settir hafa
verið til þess að dæma okkur.
Þegar hann rekur fingurinn í þessa
átt, þá þýðir það: Skjótið þennan
næst. Og bendi hann þangað: Lát-
ið hundana lifa.
— Nei, hann er ekki einn þeirra
Hann féll á flóttanum. i
— Hvað segirðu? Þekktir þú
hann?
— Þetta var bróðir minn —
ríki bróðir minn, sem var drep-
inn. Var þig ekki farið að gruna
það?
Faðirinn sprettur á fætur og
starir á hann
— Heitir þú þessu nafni —
Strang?
— Ég hét Strang hér áður, seg-
Lausn
40. krossgátu
i
ir Bro með hægð og kinkar kolli.
En faðirinn stendur þarna ringl-
aður með hendur í hári sér.
— En hvað allt getur verið und-
arlegt, hrópar hann — en hvað
allt getur verið undarlegt.“
★
Þetta er sextándi kaflinn í bók
Jarls Hemmerts og komið að sögu-
lausnum. Ég las hann þarna úti
á milli virkjanna, þar sem fang-
arnir hírðust fyrir fimmtíu árum,
hungraðir, lúsugir og magnþrota,
og biðu þess sem verða vildi:
Komu aftökusveitarinnar eða skila
boða um að hypja sig á land upp.
Menn vilja kannski heyra sögu-
lokin. Einn fanganna í hóp 67,
fangabúðum 3, hefur verið dæmd-
ur til dauða. En honum heppn-
aðist að strjúka. Fangaverðinum
brá í brún. En honum kom ráð
í huga. Hann skipaði föngunum að
velja sjálfum einn úr hópnurn til
aftöku i stað strokumannsins. Og
það fór fram lúsapróf á steini og
það voru dregin strá. Þeir drógu
síðastir sín á milli — faðirinn,
sem nú hafði einmitt endurheimt
dótturina, og presturinn. Prest-
urinn dró styttra stráið og gekk
að múrnum.
„Fólk af hans tagi veldur ævin-
lega einhverju hneyksli,“ sagði
hershöfðinginn, þegar upp komst,
að presturinn hafði verið skotinn.
Þetta er raunar skáldsaga. En
það er jftar banablóð í spori í
Svíaborg en ferðamanninn grunar
þegar hann kemur þangað til þess
að skoða þessi gömlu, voldugu
vígi og drekka kaffi í hvelfingum
veitingastaðarins Valhallar.
T I « i IV N — SUNNUÐAGSbLAB