Tíminn Sunnudagsblað - 26.05.1968, Blaðsíða 18

smiður, enda smíðaáhöld hans ekki
margbrotin. Margir, sem um göt
una gengu, litu inn á verkstæSi
Jóns. Hann tók öllum vel, alltaf
hress og glaður, sleppti ekki verki,
þótt hann ræddi við menn, sém
til hans komu á verkstæðið.
Ég, sem þetta rita, var nokkr-
ar vikur í barnaskóla á Borgar-
firði veturinn áður en ég fermd-
ist. Ég var á Borg, örstutt frá
verkstæði Jóns. Hafði ég gaman
af að skrafa við hann og horra
á hann saga og hefla, rennandi
sveittan, óhreinan og iía til fara.
Hann máttj naumast vera að því
að þvo sér, nema um helgar — og
tæplega það, þegar mest var áð
gera hjá honum
Eiríkur Sigfússon, verzlunarmað
ur á Bakkagerði, var maður greind
ur, vel hygginn í fjármálum, nýt-
inn og sparsamur, sívinnandi að
heimilisstörfum í tómstundum frá
búðarstörfum á Bakkagerði Eirík-
ur gekk daglega fram hjá verk-
stæði Jóns og leit þá stundum inn
til hans.
Eitt sinn spurði Eiríkur Jón,
þvort hann gæti smíðað fyrir sig
bát. Hann ætti ágætan kjöl og
stefni úr gömlum, norskum báti-
Eiríkur tjáði Jóni, að ef hann smíð-
aði bát fyrir sig, væri sín hug-
mynd að setja í hann vél og gera
hann út á fiskveiðar. Á Borgar-
firði væri oft góður afli um sum-
artímann og tilvalið fyrir þá að
vera í félagi með bát og útgerð.
Hann væri reyndur og duglegur
sjómaður, og gæti verið bæði for
maður og vélstjóri. Jón tók þess-
ari uppástungu ágætlega Raunar
hefði hann ekki smíðað bát, — en
það mundi ekki vera meiri vandi
en smíða hús og bryggjur, sem
hann hefði verið í verki með á
Þórshöfn og viðar. Það var svo
afráðið, að Jón smíðaði bátinn,
byrjaði strax þegar voraði með
hækkandi sól og sumri. Eiríkur
sá út góðan stað að smíða bátinn
á sunnan undir fjósvegg, faðm-
lengd frá íbúðarhúsi sínu. Þar var
gott skjól í hafátt og utannæðing-
um.
Þegar h)ýna tók um vorið, var
áðurnefndur kjölur ásamt stefni,
færður undir fjósvegginn og sett-
ur á stokka, og borðviður, saum-
ur og öli smíðaáhöld flutt á stað-
inn. Að því búnu hófst bátssmíðin.
Litla hjálp fékk Jón aðra en þá,
sem Eiríkur gat veitt honum i tóm-
stundum. Eldki var Eiríkur talinn
smiður, en hann bar margt við
og vildi ekki sækja til annarra
meira en hann þurfti. Erfiðast
gekk að Teggja fyrstu borðin og
ná réttu lagi á bátinn. Eftir það
gekk’ allt greiðar að koma verk-
inu áfram. Jón sagaði, heflaði. bor-
aði og hnoðaði frá morgnj til
kvölds, dag eftir dag. Menn höfðu
gaman af að koma til hans og
skrafa við hann, líta á bátinn og
benda á smíðagalla, til dæmis ef
borð féllu illa saman Eiríkur taldi
það saka lítið, því að troða mætti
baðmull í rifurnar og tjarga yfir
og gera bátinn þannig þéttan
Eirlkur hafði skemmtilega kímni
gáfu og notaði hana, þegar við átti.
Jón tók öllu vel, sem sagt var við
hann, hvort heldur var í gamni
eða alvöru. IJann hafði líka mik-
ið sjálfstraust og fór sínu fram,
hvað sem Pétur eða Páll sögðu,
og hann vildi hafa allan heiður
og sómi af þessari bátssmdði
Þegar byrðingurinn var kominn
í fulla hæð, var þetta orðið stærð-
ar skip, bæði djúpt og breitt, en
ekki að sama skapi fallegt, að sjó-
mönnum fannst. Þá var eftir að
smíða borðstokkabönd, þófttir og
margt fleira. Það ætlaði Jón að
hafa sem ígripavinnu með öðrum
störfum um sumarið, svo sem sjó-
róðrum og heyskap. Báturinn stóð
daga og vikur undir fjósveggnum.
og Jón byrjaði ekki á innanbygg-
ingu bátsins. — Bátnum var gef-
ið nafn og nefndur Fjósarauður.
Á Borgarfirði koma oft sterkir
sviptivindar úr vestri, einkum á
haustin, og valda stundum miklu
tjóni á ýmsu, sem lauslegt er.
Einn þessara sviptibylja átti leið
þar hjá, sem Fjósarauður stóð und
ir veggnum, hóf hann hátt á loft
yfir fjósið og beina boðleið til sjáv-
ar. Þar iheð voru dagar hans tald-
ir.
Þó að Jón skvetti f sig um helg-
ar, vann hann alla daga með elju
og „gerði allan andskotann" eins
og hann orðaði það. Jón var
geysimikill ferðamaður og göngu-
garpur. Hann var svo brjóstgóður,
að hann mæddist aldrei. Hann
söng og kvað rímur á hraðri göngu
á móti stormi og bratta með bagga
á baki. Það fannst samferðafélög-
um hans furðulegt og eins dæmi.
Jón almát.tugi var því eftirsóttur
vegna frískleika að sækja lækni og
meðöl þegar á lá, að Hjartarstöð-
um í Eiðaþinghá. Jón Jónsson
læknir frá Herru, sem þjónaði á
tímabili Úthéraði og Borgarfirði,
sat þar. Ef ekki var hægt
að koma hestum við að vetrar-
lagi, varð sendimaður að fara gang-
andi, og voru þá farin Sandaskörð
upp af Hólaiandi. Sú leið var tal-
in sex tíma ganga í góðu gengi
staða á milli. ''
Eitt sinn var Jón sendur að
Hjartarstöðum gangandi að sækja
lækni. Gangleiði var gott og bjart
veður til fjalla. Jón fór á örstutt-
um tíma í Hjartarstaði og hitti
lækni heima. Jón læknir var ung-
ur maður, harðfrískur ferðamað-
ur. Þeir nafnar tóku beint strik
frá Hjartarstöðum á Sanda
skörð og fóru röskan. Efcki
höfðu þeir farið lengi, er
Jón almáttugi bað nafna sinn
aö kveðast á við sig — það
stytti tímann og létti gönguna upp
á Skörðin. Þeir nafnar hertu göng-
una og kváðu lengi vel, þar til
brattinn jókst. Þá gaf læfcnir frá
sér vegna mæði. En nafni hans var
ekki á að gefa sig. Hann skipti
bara yfir á rímnakveðskap og
hvatti sporið upp Sandadalinn.
Ekki þótti lækni gott að láta í
minni pokann fyrir nafna sínum,
þó að svo yrði að vera í þessári
ferð og fleiri, sem þeir nafnar áttu
leið saman.
Stuttu eftir síðustu aldamót lét
verzlunin Framtíðin á Seyðisfirði
reisa stórt verzlunarhús úr timori
á Krosshöfðanum, austan við Sel-
fljótsós. í húsinu var sölubúð,
vörugeymsla og íbúð verzlunar-
stjóra og fjölskyldu hans og sta^s-
fólk, sem verzlunarstjórinn þurfti
að hafa. Verzlunarstjóri var Jón
Scheving Stefánsson. Kona hans
var Guðlaug. Fósturson höfðu hjón-
in ungan, að nafni Óskar, en
nefnist nú Gunnlaugur Scheving
listmálari.
Jón Scheving hafði á Höfðanum
smábú, nokkrar kindur. eina kú cg
tvo góða reiðhesta, gráan og skjótt-
an. Ársfólik hafði Jón eina stúlku
og einn vinnumann, sem heyjaði
handa skepnunum hans, hirti þær
að vetrinum og hafði þar að auki
á hendi allar sendiferðir í sam-
bandi við verzlunina um Úthérað
og víðar. Það mátti heita, að allir
Úthéraðsbúar tækju alla þunga-
vöru á Höfðanum, einkum á vetr-
um, eftir eð hesta og sleðafæri var
bomið á vötn og blár. Það voru
mikil þægindi fyrir bændur að
geta sett á einn sleða sex til sjö
hestburði á rennigljá og ekið
402
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ