Tíminn Sunnudagsblað - 15.09.1968, Qupperneq 6

heim næsta ror, trúlofaður me'ð
handrit Imbiadaga í vasanum.
En ég fékk enga vinnu hér, svo
við unnusta mín seldum húsgögn-
in okkar, og fluttum aftur til
Noregs. Þar gerðist ég pakkhús-
maður í leirkerasmiðju, bar muni,
sem búið var að brenna,inn í
geymslu, tíndi þá fram aftur,
|kæmu pantanir. Fyrirtækið var
til húsa á sjávarbakka. í gjólu
skvettist brimlöðrið inn, og
þarna var kalt.
Svo kom verkfall. Þá gerðist ég
næturvörður á hóteli í Stafangri.
Bráðlega héldum við til Osló. Þar
var ég líka pakkhúsmaður. Bar nú
aðallega appelsínukassa. Mikiö af
þeim, því þetta var fyrir jólin.
Eftir ýmsa hrakninga snerum við
aftur til íslands. Ég vann í Héðni,
síðan sem sölumaður hjá Blöndahl,
fór í búðir með sýnishorn af kaffi
og brjóstsykurpoka.
Milli kaffipakka tókst mér loks
að skrifa skáldsögu, „Strandið“,
þar sem ég heimfærði fyrrnefnt
slys upp á alþjóðastjórnmálin. Að
þessu þrekvirki unnu vildi ég ekki
vinna að sölumennskunni lengur
en hálfan daginn. Svo hætti ég
álveg. __
Nú sneri ég mér að þýðingum
og hugðíst byggja mér og konu
minni hús í Hveragerði fyrir tekj-
ur af þeim! En þegar búið var að
grafa grunninn og steypa múrana
var okkur farið að leiðast í Hvera-
gerði. Við seldum og fórum til
Spánar, Vestmannaeyja og loks
hafnaði ég í borgarbókasafninu í
Reykjavík.
Þar vann ég fimmtán tíma í viku,
reyndi að fá meira, en tókst ekki.
Ég frétti síðar, að yngri starfs-
bróðir minn hefði farið að sýna
áhuga fyrir Keflavikurgöngum, og
ég hefði legið undir grun um að
hafa haft óholl áhrif á hann! Þeg-
ar ég skömmu seinna gaf út ljóða-
bókina Sprek á eldinn, var skálda-
styrkurinn tekinn af mér.'
Þá hugsaði ég með mér: Nú
nenni ég þessu ekki lengur, fór
af landi brott og gerðist bókavörð-
ur í Halden í Noregi.
í Halden var húsnæðisskortur.
Við fluttum í gamlan verkamanna-
bústað í eyðibyggð, tíu kílómetra
fyrir utan bæinn trébragga, sem
ifer gamall verkamannabústaður,
og hýsti nú rnarga, sem ekki áttu
annars staðar skjóls að leita. Ég
fór til vinnu minnar á skellinöðru,
bæði sumar og snjóþunga vetur.
Halden er fast við sænsku landa-
mærin, og oft óku Svíar inn í bæ-
inn til að kaupa smjör og aðrar
matvörur, sem voru ódýrari en
í heimalandi þeirra. Norðmenn
brugðu sér hins vegar gjarna út
fyrir landamærin til að sjá nektar-
myndir og kaupa bersöglar bók-
menntir, hverjar norsk stjórnvöld
forbjóða.
Nú erum víð flutt til Stafangurs,
og er ég að hugsa um að bera
þar beinin. Stafangur er á stærð við
Reykjavík, en bókasafnið er nýtt
og miklu veglegra en borgarbóka-
safnið. Þar fékk ég létt starf, sat
við borð og þurfti lítið annað að
gera en vísa lesendum safnsins,
mest eldri dömum, á herragarðs-
sögurnar sínar. Þarna lauk ég við
síðustu Ijóðabók mína, Jarteikn.
Eftir útgáfu hennar var skálda-
styrkurinn tekinn af mér aftur.
Skrýtið að ég fæ hann alltaf á
milli. Kannski það eigi að vera
verðlaun fyrir að yrkja ekki.
Nú langar mig mest að hætta á
safninu og snúa mér alveg að þýð-
ingum. Ég gæti hugsað mér að
þýða íslenzkar bækur á norsku,
seinna.
— Hverjir eru eftirlætishöfund-
ar þínir?
Hanne^ brosir og segir: — Ég er
eiginlega kominn á þann aldur,
þegar höfundar eru hættir að geta
hrifizt af skáldskap annarra. Minn-
ast einskis nema þess, sem hreif
þá, þegar þeir voru ungir. Ég hef
eignazt minn smekk og hann er
bundinn við skeið sem er liðið. Að
vissu leyti verður lífið þá einfald-
ara, en þó er einhvers að sakna,
eins og maður sé ekki lengur
sama hljóðfærið.
— Hvernig skilgreinir þú þinn
eigin skáldskap? '
— í raun og veru hafa mínar
bækur alltaf snúizt um heimsmál-
in. Ég skil ekki þá menn, sem
segja, að þjóðfélagsleg kvæði séu
ekki skáldskapur. Upplifi skáldið
hræringar þjóðfélagsins, sem eig-
in reynslu, er ekkert eðlilegra en
sú reynsla verði lifandi þáttur af
því sem hann yrkir, á sama hátt
og hann hefði orðið ástfanginn.
Reyndar gegna ástamál ómiss-
andi hlutverki í endurnýjun þjóð-
félagsins.
. En að sjálfsögðu hlýtur ljóðið að
túlka skilning skáldsins sjálfs á
heiminum, en ekki áróður, settan
fram á vegum einhvers flokks.
Eins og verk Bachs eru mögnuð
vegna hans einlægu trúar, ekkl
vegna þess að hann var launaður
organisti. Hvert skáld hlýtur fyrst
og fremst að leita sannleikans, en
hann er stundum vandfundinn nú
á dögum, og sárt til þess áð vita,
hvernig farið er með hann:
Þeir hagræða staðreyndunum
og leggja hendur á vitnin.
Skuggaleg hugskot þeirra eru
dýflissur fullar af hlekkjaföngum.
svinafeiti og spékoppahlátri
minnir á líf
Við lágværa kirkjutónlist og
hálfkæfð andvörp kertanna.
sem varpa af sér grunsemdunum
á teppalagt gólfið
kistuleggja þeir sannleikann
í kapellunum.
Þeir rista af honum tötrana og
færa hann í borgaraleg föt.
Fegrunarsérfræðingar með ilm-
glös og buðka
þvo blóðið af vörum hans þar
sem orðin sprungu
og tylla spöng af tunglskini
milli rofinna tanngarðanna.
Brostnum augum hans loka þeir
með tveim fingrum
og breyta grimmilegum dauða í
saklausan svefn
undir silkiléttum skuggum brá-
háranna.
Tærða vanga hans fylla þeir með
svínafeiti og spékoppahlátri
og úr djúpum lögum af dufti
laða þeir fíngerðan roða sem
minnir á líf
léttan andardrátt milli hálfop-
inna vara
og veikar hræringar brjóstsins
undir bæn handanna.
Þá loks er tímabært að bera
sannleikann á torgin.
Þeir hlaða undir hann björg-
um af óhagganlegri trú
og kalla þjóðirnar til vitnis:
Lit de parade.
Hér er sannleikurinn.
Leiðtogi vor
lifandi kominn!
Enginn dráttur í harðlæstum
andlitum þeirra
lyftir slagbröndum frá hurð-
um annarra möguleika.
Inga.
702
T t M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ